Τις τελευταίες εβδομάδες εν αναμονή των ειδοποιητηρίων και προσπαθώντας να αποκρυπτογραφήσουμε τις εγκυκλίους σε όλες τις δουλειές και τα γραφεία, έχει ανάψει η κουβέντα για το νέο ασφαλιστικό.
Τι αλλάζει και τι ισχύει;
Με βάση το νέο ασφαλιστικό, καταργούνται οι σταθερές κλίμακες του ΤΣΜΕΔΕ(5ετία, 10ετία) ή του ΟΑΕΕ και ο υπολογισμός των εισφορών γίνεται με βάση ποσοστό επί του φορολογητέου εισοδήματος του προηγούμενου έτους.
Τα ποσοστά αυτά είναι τεράστια: 27% για τον ΟΑΕΕ και 37,95% για το ΤΣΜΕΔΕ,(κύρια ασφάλιση (20%), υγεία (6,95%), εισφορά για επικούρηση 7%, εφάπαξ 4%) και προκαλούν μέσα σε λίγες μέρες δραματική αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων που δεν δουλεύουν με συμβάσεις εργασίας. Ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι μηχανικοί (πλέον όσοι συμβάλλονται με περισσότερους από δύο εργοδότες) θα δουν τις εισφορές του να εκτινάσσονται στο 37,95% του εισοδήματός τους, με ορισμένες εκπτώσεις για τα πρώτα 4 χρόνια εφαρμογής του νόμου (οι υπολογισμοί υπάρχουν εδώ).
Και τα «μπλοκάκια»; «Ελεύθερος επαγγελματίας» ή μισθωτός;
Η πλειοψηφία των μισθωτών υπαλλήλων του κλάδου μας δεν απασχολείται με συμβάσεις εργασίας, όπως προβλέπεται και από την νομοθεσία, αλλά με δελτία παροχής υπηρεσιών, "μπλοκάκια" δηλαδή. Και το ερώτημα που προκύπτει δεν είναι άλλο από το εάν ο «άτυπα» μισθωτός θα θεωρηθεί ελεύθερος επαγγελματίας και θα καλεστεί να καταβάλλει το 37,95% του εισοδήματος του ή θα αναγνωριστεί η μισθωτή σχέση εργασίας και άρα θα καταβάλλει ο εργοδότης τμήμα των ασφαλιστικών εισφορών.
Βάσει του νόμου Κατρούγκαλου και της εγκυκλίου Πετρόπουλου, ο ασφαλισμένος υπάλληλος(και ο μπλοκάκιας με έως δύο εργοδότες) θα καταβάλλει το 1/3 των εισφορών για κύρια ασφάλιση (6,67%), 2,55% για την υγεία, ενώ για επικουρική και εφάπαξ θα καταβάλλει επιπλέον 3,50% και 4% αντίστοιχα. Αντίστοιχα, ο εργοδότης θα καταβάλλει εισφορές κύριας ασφάλισης 13,33%, εισφορές υγείας 4,55%, και αν υπάρχει επικούρηση 3,5%.
Βασική προϋπόθεση για να επιμεριστούν οι εισφορές είναι να αποδεχθεί ο εργοδότης να αναγνωρίσει τη μισθωτή σχέση και να καταβάλλει αυτά που του αναλογούν. Σε διαφορετική περίπτωση, οι εργαζόμενοι πιέζονται (όπως συμβαίνει ήδη σε πολλές περιπτώσεις) να απορροφήσουν όλο το κόστος των διαφορών.
Γιατί υπάρχει το μπλοκάκι;
Η διάδοση του Δελτίου Παροχής Υπηρεσιών ως μορφής απασχόλησης έγινε πατώντας πάνω στην προηγουμένως πιο διευρυμένη αυταπασχόληση των μηχανικών, οι οποίοι μπορεί να συνεργάζονταν με περισσότερες εταιρίες, για διαφορετικό έργο κάθε φορά. Σταδιακά δημιουργήθηκαν υποκρυπτόμενες σχέσεις εξαρτημένης εργασίας, και το μπλοκάκι παρέμεινε, ακριβώς για να αποφεύγει η εργοδοσία να καταβάλλει εργοδοτικές εισφορές για την ασφάλιση, αλλά και να μην δεσμεύεται ευθέως για την εκπλήρωση των εργατικών δικαιωμάτων: δώρα, άδειες, ειδικές άδειες (εγκυμοσύνης, λοχείας κλπ), αποζημιώσεις σε περίπτωση απόλυσης. Επειδή η διαπίστωση της εξαρτημένης σχέσης εργασίας δεν εξαρτάται όμως από τον τρόπο πληρωμής, οι εργαζόμενοι συνεχίζουν να έχουν αυτά τα δικαιώματα. Οι εργοδότες βασίζονταν όμως στο γεγονός ότι πολλές φορές οι εργαζόμενοι με μπλοκάκι δεν το γνώριζαν ή ότι δεν επιδίωκαν να δικαιωθούν με συγκρούσεις ή προσφυγές στη δικαιοσύνη. Η ρύθμιση για το μπλοκάκι αποτελεί μια νομοθετική ακροβασία, αφού η εργατική νομοθεσία συνεχίζει να προβλέπει ότι οι εργαζόμενοι απασχολούνται με κανονικές συμβάσεις και με ασφάλιση στο ΙΚΑ (συμπληρωματικά προς το ΤΣΜΕΔΕ για όσους είναι μηχανικοί).
Η κυβέρνηση μπροστά στην εξίσωση «μπλοκάκι»
Το νέο ασφαλιστικό έρχεται να εξισώσει τις εισφορές των ελευθέρων επαγγελματιών με αυτές των εργαζομένων με συμβάσεις εργασίας. Επί ένα χρόνο η κυβέρνηση υποστήριζε ότι θα βρεθεί ο τρόπος για να πληρώσουν οι εργοδότες για τους μπλοκάκηδες, και έτσι δεν θα βάλουν οι εργαζόμενοι τις αυξήσεις από την τσέπη τους. Τελικά το Υπουργείο εξέδωσε εγκύκλιο, έχοντας καθυστερήσει χαρακτηριστικά, σύμφωνα με την οποία οι εργοδότες θα πρέπει να αναγγέλλουν τις συμβάσεις με μπλοκάκι σε ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα, και να καταβάλλουν τις αντίστοιχες εργοδοτικές εισφορές (πάνω από το μισό του συνολικού ποσού που προκύπτει, όπως φαίνεται και στον σύνδεσμο πιο πάνω). Εάν όμως οι εργοδότες δεν κάνουν αναγγελία, ο εργαζόμενος πρέπει να προσφύγει στον ΕΦΚΑ (το νέο υπερφορέα της κοινωνικής ασφάλισης), και θα καταβάλλει την εισφορά του εργαζομένου (και όχι την πολύ υψηλότερη του αυταπασχολούμενου) μόνο όταν δικαιωθεί.
Εάν η κυβέρνηση ήθελε όντως να λύσει το πρόβλημα στη ρίζα του, θα καταργούσε το μπλοκάκι με τον τρόπο που λειτουργεί σήμερα, αξιοποιώντας τα στοιχεία της εφορίας (ποιοι φορολογούνται με την κλίμακα των μισθωτών ενώ δηλώνονται ως ελεύθεροι επαγγελματίες, ουσιαστικά επειδή έχουν έναν μόνο εργοδότη), και θα έκανε στοχευμένους ελέγχους που θα ανάγκαζαν την εργοδοσία να σταματήσει αυτή την παράνομη και καταχρηστική πρακτική. Η τελική της πρόβλεψη ήρθε από την κοινωνική κατακραυγή του ότι θα υποστούν οι εργαζόμενοι μειώσεις μισθών στην πράξη, και για να διασκεδάσει τις εντυπώσεις. Σε κάθε περίπτωση, η ανυπαρξία συλλογικών συμβάσεων εργασίας, επιτρέπει στην εργοδοσία να έχει βλέψεις μείωσης των καθαρών μισθών για να επωμιστούν τελικά οι εργαζόμενοι τις διαφορές. Το αν αυτό θα συμβεί, θα εξαρτηθεί και από την αντίδρασή μας.
Τι συμβαίνει τώρα
Η νέα εγκύκλιος για τα μπλοκάκια, σε συνδυασμό με το νέο ασφαλιστικό, έχουν ανοίξει αντικειμενικά τη συζήτηση στους χώρους δουλειάς. Ήδη έχουν υπάρξει κάθε είδους αντιδράσεις. Χώροι όπου δεν έχει γίνει καμιά συζήτηση - και οι εργοδότες επιχειρούν να συνεχίσουν όπως πριν, μεταβιβάζοντας ολοκληρωτικά τα βάρη στις πλάτες των εργαζομένων-, χώροι όπου επικρατεί το "θα δούμε" και οι "έναντι" πληρωμές, εταιρίες που δηλώνουν ότι «το μισθολογικό κόστος είναι δεδομένο, διαλέξτε εάν θέλετε να παραμείνετε "ελεύθεροι επαγγελματίες" ή να αναγγείλουμε τα μπλοκάκια σας», ώστε να σπρώξουν τους υπαλλήλους στο να παραμείνουν στο καθεστώς εισφορών του αυταπασχολούμενου για να κάνουν τουλάχιστον χρήση των εκπτώσεων των 4 πρώτων ετών για τους προερχόμενους από το ΤΣΜΕΔΕ (οι οποίες δεν ισχύουν για τους μισθωτούς, είτε κανονικά προσληφθέντες είτε με "αναγγελμένα μπλοκάκια"). Υπάρχουν βέβαια και εταιρίες που - λόγω της αντίδρασης των εργαζομένων αλλά ενδεχομένως και του ανταγωνισμού - οι εργαζόμενοι ενημερώθηκαν ότι θα αναγγελθούν οι συμβάσεις τους και θα καλύψει η εργοδοσία το επιπλέον κόστος, αλλά και άλλες όπου τους ανακοινώθηκε ότι πλέον θα προσληφθούν κανονικά ως μισθωτοί. Είναι σαφές ότι η κυβέρνηση δεν δέσμευσε κατά κανέναν τρόπο τους εργοδότες για το τι θα κάνουν, και έκλεισε το μάτι στην ασυδοσία.
Έχουμε όμως την ίδια στιγμή την ευκαιρία να διεκδικήσουμε το αυτονόητο: Να εργαζόμαστε ως κανονικοί εργαζόμενοι, χωρίς αυτό να επηρεάσει τις καθαρές απολαβές μας, και να καταβάλλει η εργοδοσία τις εισφορές που τόσα χρόνια απέφευγε με το μπλοκάκι, αντί να τις φορτωθούμε κι αυτές εμείς.
Έχει τεράστια σημασία το πώς θα λειτουργήσουμε από δω και πέρα. Να μιλήσουμε μεταξύ μας στις εταιρίες για να μην διαπραγματευτεί καθένας και καθεμία από μας ατομικά. Ενωμένοι είμαστε πιο ισχυροί. Να διεκδικήσουμε κανονικές συμβάσεις εργασίας και ασφάλιση, να τελειώνουμε με το μπλοκάκι. Να μη δεχτούμε καμιά μείωση στις καθαρές απολαβές μας, να αντιδράσουμε, να καταγγείλουμε στο Σωματείο μας περιστατικά αυθαιρεσιών. Να μην υπονομεύσουμε το μέλλον μας στη λογική ότι "υπάρχουν και χειρότερα".
Όλοι και όλες στη συνέλευση του Σωματείου Μισθωτών Τεχνικών για το ασφαλιστικό, την Πέμπτη 9 Φεβρουαρίου, στις 19.00. στο κτίριο του ΤΕΕ στο Σύνταγμα, Νίκης 4.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου