Κόλαφος είναι η Έκθεση της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής επί του νομοσχεδίου του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης για τις συγχωνεύσεις και τις καταργήσεις φορέων του Δημοσίου. Η Επιστημονική Υπηρεσία χαρακτηρίζει αντισυνταγματική την διαθεσιμότητα και τις απολύσεις των δημοσίων υπαλλήλων. Το ίδιο αναφέρει και για την απόλυση χωρίς αποζημίωση, ενώ για τις απολύσεις όσων έχουν προσληφθεί χωρίς νόμιμα δικαιολογητικά, τονίζει ότι «μετά την παρέλευση του εύλογου χρόνου, δεν επιτρέπεται η ανάκληση των παράνομων επωφελών ατομικών πράξεων, των πράξεων, δηλαδή, από τις οποίες οι καλόπιστοι διοικούμενοι απέκτησαν δικαιώματα», εκτός αν συντρέχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Ειδικότερα, η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής υπογραμμίζει ότι «η μεταβολή στο υπηρεσιακό καθεστώς των δημοσίων υπαλλήλων που έχει συνέπειες στην οργάνωση και λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών, δεν συνάδει προς το συνταγματικό πλαίσιο που θεσπίζεται διά του άρθρου 103 του Συντάγματος, όταν αφενός δεν «βασίζεται σε προηγούμενο ανακαθορισμό των λειτουργιών του Κράτους και διοικητική αναδιοργάνωσή του κατ' εκτίμηση των υπηρεσιακών αναγκών και με κριτήριο την αποτελεσματικότητα των δημόσιων υπηρεσιών», αφετέρου «ο επιδιωκόμενος (…) περιορισμός του Κράτους και η μείωση της δημόσιας δαπάνης (…), καταλήγει στην αντίστοιχη κατά περίπτωση κατάργηση οργανικών θέσεων και την επακόλουθη τροποποίηση των οικείων οργανισμών των υπηρεσιών, χωρίς να βασίζεται σε προηγούμενο ανακαθορισμό των λειτουργιών του Κράτους και μεταρρύθμιση των οργανωτικών αναγκών της Διοικήσεως με ορθολογικό τρόπο, εν όψει και των υφισταμένων εν γένει πόρων και μέσων, (…) η δε σκοπούμενη οργάνωση των επιμέρους υπηρεσιών είναι παρεπόμενο αποτέλεσμα διαδικασίας απομακρύνσεως μονίμων υπαλλήλων με κριτήρια (ηλικία υπαλλήλου και χρόνος υπηρεσίας) τυχαία και συμπτωματικά μη συνδεόμενα με τον επιδιωκόμενο σκοπό και θεσπιζόμενα κατ' απόκλιση των γενικώς και παγίως ισχυουσών διατάξεωνν».
Επίσης υπενθυμίζει ότι «έχουν εκδοθεί, προσφάτως, αποφάσεις πρωτοβάθμιων δικαστηρίων, συμφώνως προς τις οποίες όταν η κατάργηση των φορέων «δεν πραγματοποιείται στη βάση ολοκληρωμένης και εμπεριστατωμένης μελέτης αναδιάρθρωσης των δημοσίων υπηρεσιών αλλά στηρίζεται αποκλειστικά στο τυχαίο κριτήριο της κατάληψης θέσεων (..) χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι συγκεκριμένες ανάγκες της καθεμίας υπηρεσίας ή φορέα», παραβιάζονται οι αρχές της αναλογικότητας, της αξιοκρατίας και της ορθολογικής διάρθρωσης των υπηρεσιών του Δημοσίου».
Ως προς την αυτοδίκαιη λύση των συμβάσεων εξαρτημένης εργασίας ορισμένου χρόνου, ανεξάρτητων υπηρεσιών και έργου οποιουδήποτε υπαλλήλου με φορέα που καταργείται, χωρίς να οφείλεται οποιαδήποτε αποζημίωση (παρ. 1 ε του άρθρου 20), η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής τονίζει ότι «δεδομένου ότι η κατάργηση ή συγχώνευση των νομικών προσώπων φαίνεται να συνιστά σπουδαίο λόγο καταγγελίας της σύμβασης συμφώνως προς το άρθρο 672 του Αστικού Κώδικα και δεδομένου ότι στην αιτιολογική έκθεση επί του προτεινόμενου άρθρου δεν υπάρχει ουδεμία σχετική αναφορά, τίθεται ζήτημα συμβατού προς το άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος, λαμβανομένου υπόψη ότι η ως άνω «αυτοδίκαιη λήξη» των εν λόγω συμβάσεων δεν συνοδεύεται από την καταβολή εύλογης, έστω, αποζημίωσης».
Ενστάσεις εκφράζονται και για τα άρθρα που αφορούν την αξιολόγηση των υποψηφίων που δεν βασίζεται σε αντικειμενικά γεγονότα, αλλά και για το ότι χρειάζεται ειδική αιτιολογία όταν ένας υπάλληλος βαθμολογείται με 9 ή 10. Επίσης εκφράζει «προβληματισμό» αν είναι συνταγματικά νόμιμη η επιβολή ποσόστωσης στη βαθμολόγηση των υπαλλήλων.
 
ΚΡΙΤΙΚΗ ΕΠΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ ΤΟΥ ΥΔΜΗΔ
ΓΙΑΤΙ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ ΝΑ ΑΠΟΣΥΡΘΕΙ
Ή ΝΑ ΚΑΤΑΨΗΦΙΣΤΕΙ


«Διοικητικές Απλουστεύσεις – Καταργήσεις, Συγχωνεύσεις Νομικών Προσώπων και Υπηρεσιών του Δημόσιου Τομέα – Τροποποίηση διατάξεων Π.Δ. 318/1992 (Α 161) και λοιπές ρυθμίσεις»
Το Νομοσχέδιο του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης είναι απολύτως ενταγμένο στη συνολικότερη πολιτική περιορισμού του Δημοσίου Τομέα, εκχώρησης δομών και αρμοδιοτήτων σε ιδιωτικά συμφέροντα και δραστικού περιορισμού των υπαλλήλων του Δημοσίου, τουλάχιστον αυτών που εργάζονται με καθεστώς μόνιμης και σταθερής εργασίας. Πολιτική η οποία παίρνει χαρακτηριστικά ‘σαρώματος’ την περίοδο των μνημονίων, αλλά που ξεκίνησε χρόνια πριν, όταν οι ιδιωτικοποιήσεις και το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας (μέσα και από τη συντονισμένη απαξίωση του Δημόσιου Τομέα), είχαν αναχθεί ως ο κύριος άξονας της ασκούμενης πολιτικής των Κυβερνήσεων που υλοποιούν και τις μνημονιακές δεσμεύσεις.
Η πρόβλεψη στο νομοσχέδιο της αυτονόητης κατάργησης γραφειοκρατικών διαδικασιών που χρόνια ταλαιπωρούν τους πολίτες (επικύρωση αντιγράφων κλπ) μπορεί φαινομενικά να παρέχει μια δυνατότητα επικοινωνιακής διαχείρισης του θέματος από την πλευρά της Κυβέρνησης στα τηλεοπτικά παράθυρα, δεν μπορεί όμως να αποκρύψει την ουσία, την πραγματική στόχευση και τα αποτελέσματα του συγκεκριμένου Νομοσχεδίου.
Με την ψήφιση του νομοσχεδίου αυτού η Κυβέρνηση θα έχει στα χέρια της ένα πολυεργαλείο (το οποίο θα προστεθεί στα όσα μέχρι σήμερα έχουν ψηφιστεί) αλλά και στο ήδη υπάρχον πλαίσιο, όπως έχει ψηφίσει η προηγούμενη Κυβέρνηση, για το Βαθμολόγιο – μισθολόγιο που κινείται σε μια αντίστοιχη λογική προκειμένου να συνεχίσει και να εντείνει την πολιτική του κλεισίματος υπηρεσιών, των μαζικών απολύσεων εργαζομένων και ταυτόχρονα της δημιουργίας μιας μικρής απόλυτα ελεγχόμενης δημόσιας διοίκησης.
Το νομοσχέδιο αυτό μέχρι στιγμής (γιατί κατά την κοινοβουλευτική διαδικασία μπορεί να προστεθούν επιπλέον ρυθμίσεις) προβλέπει:
Το άμεσο κλείσιμο 23 φορέων του Δημοσίου
Στους υπό κατάργηση αυτούς οργανισμούς περιλαμβάνονται οι ΤΕΟ ΑΕ, ΕΑΧΑ ΑΕ, Ε.Ι.Ε.Α.Δ., Ε.ΚΕ.ΒΙ., ΟΡΣΑ, ΟΡΘΕ, ΟΡΣΙ, ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΠΑΤΡΩΝ κλπ, οι οποίοι είτε καταργούνται πλήρως, είτε οδηγούνται σε χέρια ιδιωτών. Το προσωπικό που υπηρετεί στις καταργούμενες δομές, είτε τίθεται σε καθεστώς διαθεσιμότητας (το προσωπικό των ΝΠΔΔ), είτε οδηγείται κατευθείαν στην απόλυση (των ΝΠΙΔ), λαμβάνοντας την προβλεπόμενη (;), όπως αναφέρει, αποζημίωση.
Επανέλεγχος διαδικασιών μονιμοποίησης προσωπικού
Στο Νομοσχέδιο (άρθρο 43) προβλέπεται ό έλεγχος όλων των διαδικασιών που ακολουθήθηκαν τα τελευταία χρόνια για τη μετατροπή συμβάσεων ορισμένου χρόνου σε αορίστου. Ο έλεγχος αυτός, που θα πραγματοποιηθεί από επιτροπές που θα συσταθούν (ΑΣΕΠ, ΕΛΕΓΚΤΕΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ κλπ), περιλαμβάνει πέραν των ατομικών φακέλων (πτυχία, προϋπηρεσία κλπ) και τις συνολικότερες διαδικασίες (π.χ. τήρηση προβλεπόμενων χρονοδιαγραμμάτων) για τη μονιμοποίηση του προσωπικού. Όπου δεν τηρήθηκαν κατά γράμμα οι προβλεπόμενες διαδικασίες (γεγονός που μπορεί να μην έχει καμία σχέση με τους εργαζόμενους και το δικαίωμά τους για μετατροπή των συμβάσεων τους σε αορίστου χρόνου) οι υπάλληλοι θα βρεθούν αντιμέτωποι με το φάσμα της απόλυσης. Τα αποτελέσματα αυτών των ελέγχων είναι προφανές ότι θα βγαίνουν τμηματικά, περιορίζοντας έτσι τους ‘κινδύνους’ μιας γενικευμένης αντίδρασης. Το προσωπικό που εκτιμάται ότι τίθεται σε καθεστώς ελέγχου με την παραπάνω διαδικασία, προσεγγίζει τις 40.000 περίπου.
Διαδικασία αξιολόγησης του προσωπικού
Το νομοσχέδιο εισάγει ένα σύστημα αξιολόγησης του προσωπικού, το οποίο ως ουσιαστικό στόχο δεν έχει βέβαια την καλύτερη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού του Δημοσίου, αλλά την προετοιμασία του εδάφους για μαζικές απολύσεις εργαζομένων το αμέσως επόμενο διάστημα και τη ‘νομιμοποίηση’ αυτών των απολύσεων μέσα από μια υποτιθέμενη αξιολόγηση των υπαλλήλων. Με το Νομοσχέδιο προβλέπεται η ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ κατάταξη των υπαλλήλων σε τρείς κατηγορίες. Ένα ποσοστό έως 25% θα έχει βαθμολογία 9 έως 10 και θα θεωρούνται οι άριστοι υπάλληλοι, ένα ποσοστό έως 60% θα έχουν βαθμολογία 7 έως 8 και θα θεωρούνται ως καλοί υπάλληλοι, ενώ υποχρεωτικά ένα ποσοστό 15% θα πρέπει να λαμβάνει βαθμολογία από 1 έως 6 και θα θεωρείται ως προσωπικό χαμηλών δυνατοτήτων. Με άλλα λόγια η υποτιθέμενη ‘αξιολόγηση’ έχει γίνει ήδη και προβλέπει ουσιαστικά την απόλυση του 15% του ανθρώπινου δυναμικού του Δημοσίου. Αυτό που απομένει και ανατίθεται στους τμηματάρχες και τους προϊσταμένους (με ό,τι αυτό συνεπάγεται) είναι το να καθορίσουν ποιοι εργαζόμενοι θα βρεθούν στην πόρτα της εξόδου. Και για να μην υπάρχει καμιά απολύτως αμφιβολία για τη σκοπιμότητα αυτού του μέτρου, το νομοσχέδιο προβλέπει ρητά ότι τα αποτελέσματα της φετινής αξιολόγησης (με το νέο σύστημα) δεν θα χρησιμοποιηθούν για την ανεύρεση των υπαλλήλων που θα πρέπει να ενταχθούν στο πρόγραμμα κινητικότητας – διαθεσιμότητας το 2014. Αν λοιπόν λάβουμε υπόψη και τις επαναλαμβανόμενες δηλώσεις του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, ότι το πρόγραμμα κινητικότητας – διαθεσιμότητας θα είναι μια διαρκής διαδικασία και για τα επόμενα χρόνια, εύκολα αντιλαμβανόμαστε τη σκοπιμότητα της παραπάνω διαδικασίας.
Άλλωστε το ίδιο το νομοσχέδιο χαρακτηρίζει ως μεταβατικό το συγκεκριμένο σύστημα ‘αξιολόγησης’, αναδεικνύοντας ουσιαστικά ότι στόχος του δεν είναι άλλος από το να δημιουργήσει μια νέα μεγάλη δεξαμενή υπαλλήλων που θα οδηγηθούν στην έξοδο από το Δημόσιο.
Για τμηματάρχες, προϊσταμένους και διευθυντές το ποσοστό των άριστων (με βαθμολογία 9 έως 10) θα μπορεί να ανέλθει και σε ποσοστό 70%.

Προϊστάμενος-Αξιολογητής
Ο προϊστάμενος, σύμφωνα με τα προτεινόμενα από το νομοσχέδιο, θα έχει την πλήρη ευθύνη αξιολόγησης και κατάταξης του προσωπικού με κριτήρια καθαρά υποκειμενικά. Η πρόβλεψη ότι αυτός θα προτείνει, αλλά την τελική απόφαση θα τη λαμβάνει ο προϊστάμενος της αμέσως υπερκείμενης οργανικής μονάδας, δεν αλλάζει την ουσία των διαδικασιών.
Κατάργηση δομών, μέσω της αξιολόγησης
Η διαδικασία ‘αξιολόγησης’ θα παρέχει στην Κυβέρνηση άλλον έναν τρόπο ουσιαστικής κατάργησης μιας υπηρεσίας. Ο προϊστάμενος μιας Γενικής Διεύθυνσης θα έχει τη δυνατότητα, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα, να προσδιορίζει από ποιες δομές θα προέρχεται το προσωπικό που απαιτείται προκειμένου να συμπληρωθεί ο αριθμός των υπαλλήλων που αντιστοιχούν στο 15% της διεύθυνσης (π.χ. 150 υπάλληλοι σε σύνολο 1000 που υπηρετούν στη συγκεκριμένη διεύθυνση). Αυτό μάλιστα θα γίνεται με βάση την εκτίμηση του εκάστοτε διευθυντή για την αποδοτικότητα της κάθε δομής. Αν για παράδειγμα αποφασιστεί οι 150 αυτοί υπάλληλοι να προκύψουν από δύο δομές της διεύθυνσης οι οποίες απασχολούν κατά προσέγγιση 70 με 80 υπαλλήλους η καθεμιά, αυτό σημαίνει πρακτικά ότι στο όνομα της αξιολόγησης του προσωπικού οι υπηρεσίες αυτές καταργούνται.

Από την Εκτελεστική Επιτροπή της Α.Δ.Ε.Δ.Υ