Ο Αρμαγεδδών της δραχμής κατά την Ernst & Young

Του Κ. Λαπαβίτσα

Το Grexit ως βιβλική καταστροφή

Τις τελευταίες μέρες κυκλοφόρησε μια μελέτη υπό την αιγίδα της Ernst & Young με τίτλο "Οι οικονομικές επιπτώσεις ενός Grexit". Η Ernst & Young είναι μια μεγάλη εταιρεία υπηρεσιών προς πολυεθνικές και άλλες επιχειρήσεις, με ειδίκευση στα νομικά, λογιστικά και φοροτεχνικά. Η μελέτη εξετάζει τις πιθανές επιπτώσεις της συντεταγμένης εξόδου από το ευρώ για τη χώρα μας. Τα συμπεράσματα φαίνονται τρομακτικά. Ακόμη και το συντεταγμένο Grexit εμφανίζεται περίπου ως Αρμαγεδδών.

Σύσσωμα τα ΜΜΕ στη χώρα μας παρουσίασαν τη μελέτη ως απόδειξη της σοφίας του νέου μνημονίου που ετοιμάζεται να αποδεχθεί η ελληνική κυβέρνηση. Από την Καθημερινή μέχρι το Πρώτο Θέμα, ο κατάλογος της υποτιθέμενης καταστροφής δεν έχει τέλος: Θα κλείσουν οι τράπεζες για μήνες, θα υποτιμηθεί το νέο νόμισμα κατά 50%, θα πέσει το ΑΕΠ 15-20%, δεν θα μειωθεί πραγματικά το χρέος, δεν θα υπάρξει άρση της λιτότητας, θα ανέβει ο πληθωρισμός, θα υπάρξει δελτίο στα καύσιμα, τρόφιμα, φάρμακα, θα, θα, θα ... 

Και όλα αυτά τα τραγικά στην "καλή" περίπτωση της συντεταγμένης εξόδου. Γιατί αν υπάρξει ασύντακτη έξοδος, η καταστροφή θα είναι ανυπολόγιστη, όπως μας πληροφορεί η ευαίσθητη Ernst & Young. 

Η Ernst & Young και η Oxford Economics/Haver Analytics

Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, με ένα-δύο κατατοπιστικά στοιχεία για τη μελέτη. Την πραγματική δουλειά δεν την έκανε η Ernst & Young, η οποία δεν έχει τους οικονομολόγους που χρειάζονται, χώρια που είναι πολύ απασχολημένη με την επικερδή διαχείριση των συμβουλών προς πολυεθνικές, για να ασχοληθεί με δύσκολη οικονομική ανάλυση. Την έκανε η Oxford Economics/Haver Analytics, γνωστή εταιρεία τεχνικής οικονομικής ανάλυσης που παράγει εκτιμήσεις και προβλέψεις επ' αμοιβή. 

Δεν γνωρίζω πόσα πληρώθηκε η Oxford Economics/Haver Analytics από την Ernst & Young για την ανάλυση του Grexit, αλλά η σχετική της έκδοση "Global scenarios service, Summer 2015" τιμάται στα 1500 ευρώ το κομμάτι για την κοινή πελατεία. Εκεί βρίσκονται ορισμένα από τα πραγματικά τεχνικά και αναλυτικά στοιχεία περί Grexit και όχι στο ωραίο τομίδιο που τόσο ευγενικά παρουσίασε η Ernst & Young ως δικιά της "μελέτη".

Το κύριο συμπέρασμα της Οxford Economics/Haver Analytics

Τι λέει, λοιπόν, η Oxford Economics/Haver Analytics; Το σημαντικότερο συμπέρασμά της, το οποίο παραθέτω στο τέλος της ανάρτησης στα αγγλικά, είναι ότι, με σωστή διαχείριση, ένα Grexit θα ενισχύσει τη χώρα μεσοπρόθεσμα, παρά τις βραχυπρόθεσμες δυσκολίες. 

Επαναλαμβάνω: ένα συντεταγμένο και οργανωμένο Grexit είναι η καλή μεσοπρόθεσμη λύση για τη χώρα μας.

Να τονίσω ότι αυτά τα δηλώνει η Oxford Economics/Haver Analytics πριν να γίνουν γνωστοί οι τρομακτικοί όροι του νέου μνημονίου. Δεν χρειάζονται ιδιαίτερες γνώσεις για να καταλάβει κανείς ότι, αν το Grexit ήταν μεσοπρόθεσμα ενδεδειγμένο πριν, τώρα είναι επιβεβλημένο. 

Το κεντρικό αυτό συμπέρασμα της Oxford Economics/Haver Analytics απλώς δεν υπάρχει στη "μελέτη", με τα εξαιρετικά χρώματα και τα ωραία σχέδια, που μεγαλοπρεπώς παρουσίασε η Ernst & Young και την οποία αναπαρήγαγαν ασμένως τα ελληνικά ΜΜΕ. Έχει παραβλεφθεί, κομψά και ντροπαλά.

Ή για να το θέσω αλλιώς, η Ernst & Young πήρε την τεχνική ανάλυση της Oxford Economics/Haver Analytics, αλλά αγνόησε το κύριο συμπέρασμα για τις μεσοπρόθεσμες θετικές επιπτώσεις του Grexit.  Επικεντρώθηκε αποκλειστικά στις βραχυπρόθεσμες δυσκολίες, γέμισε τη δικιά της "μελέτη" με τα διαγράμματα της τεχνικής ανάλυσης ώστε να είναι επιστημονικοφανής και ανερυθρίαστα μας πληροφόρησε ότι το Grexit θα είναι αρνητικό. Με ενθουσιασμό ακολούθησαν τα ελληνικά ΜΜΕ, μετατρέποντας το Grexit σε Αρμαγεδδώνα.  

Κλασικότερο παράδειγμα παραπλάνησης και εξαπάτησης του ελληνικού κοινού για το θέμα της εξόδου από την ΟΝΕ είναι δύσκολο να βρει κανείς. Θα συμβούλευα δε τους πελάτες της Ernst & Young να ζητήσουν λογαριασμό. Κάτι δεν πάει καλά ...

Τα πραγματικά χαρακτηριστικά της τεχνικής ανάλυσης

Τι λέει, λοιπόν, η ανάλυση της Oxford Economics/Haver Analytics. Δεν υπάρχει τρόπος να παρουσιαστούν τα αποτελέσματα χωρίς τεχνικές λεπτομέρειες, άρα αιτούμαι την υπομονή σας για λίγο. Θα είμαι όσο συνοπτικότερος γίνεται.

Η ανάλυση βασίζεται στο μοντέλο που χρησιμοποιεί η εταιρεία για συνολικά 46 χώρες και στην περίπτωση της Ελλάδας περιλαμβάνει 500 και πλέον μεταβλητές. Έχει κεϋνσιανά χαρακτηριστικά για τη βραχυπρόθεσμη περίοδο, κάνοντας την υπόθεση ότι οι μισθοί είναι ανελαστικοί και το συνολικό προϊόν καθορίζεται από τη συνολική ζήτηση. Έχει όμως νεοκλασικά χαρακτηριστικά για τη μακροπρόθεσμη περίοδο, κάνοντας την υπόθεση ότι το συνολικό προϊόν τελικά καθορίζεται από τους παράγοντες της προσφοράς - παραγωγικότητα, εργασία και κεφάλαιο. Συνεπώς ο πληθωρισμός μακροπρόθεσμα καθορίζεται από νομισματικούς παράγοντες και μόνο.

Η ζήτηση ορίζεται ως συνάρτηση του πραγματικού εισοδήματος, του πραγματικού πλούτου, των πραγματικών επιτοκίων και του πληθωρισμού. Το μοντέλο ενσωματώνει αρκετά χρηματοπιστωτικά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων και των ισολογισμών των νοικοκυριών και των εταιρειών, όπως χαρακτηριστικά συμβαίνει με τέτοια μοντέλα μετά την παγκόσμια κρίση του 2008, κάτι που του προσδίδει ένα σχετικό αναλυτικό ενδιαφέρον. 

Εν συνόψει, πρόκειται για ένα εμπειρικό μοντέλο, με κάποια μεικτά θεωρητικά χαρακτηριστικά, που χρησιμοποιείται στην πράξη για να γίνουν συγκεκριμένες προβλέψεις προς πώληση σε επενδυτές και άλλους. Στην περίπτωση του συντεταγμένου Grexit λειτουργεί περίπου ως εξής: 

Υποθέσεις

Η Ελλάδα αποχωρεί συντεταγμένα από την ΟΝΕ τον Ιούλιο του 2015.

Το νέο νόμισμα υποτιμάται κατά 50% μέσα στις επόμενες 12 εβδομάδες.

Η υποτίμηση μειώνεται στο 30% στους επόμενους "λίγους" μήνες και στο 20% αν ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός.

Η Ελλάδα κάνει στάση πληρωμών και το χρέος μειώνεται από 320 δις στα 150 δις. 

Αποτελέσματα

Το ΑΕΠ θα μειωθεί κατά 10% μέχρι το τέλος του 2015.

Η υποτίμηση θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα, οι εξαγωγές θα αυξηθούν, η εμπιστοσύνη θα επιστρέψει.

Η ανάκαμψη θα είναι ταχεία από τις αρχές του 2016 και θα παραμείνει σταθερά υψηλότερη από την εκτίμηση βασης μέχρι το τέλος του 2020. 

Ο πληθωρισμός θα ανεβεί περίπου στο 10% μέσα στο 2015, αλλά θα υποχωρήσει ταχέως μέσα στο 2016 για να φτάσει περίπου το 5% το 2019.

Η ανεργία θα ανεβεί πάνω από 30% μέσα στο 2015, αλλά θα κατεβεί κάτω από το 25% το 2019.

Δηλαδή, μια συντεταγμένη έξοδος από το ευρώ με στάση πληρωμών στο χρέος τον Ιούλιο του 2015 θα οδηγούσε σε σύντομη βαθιά ύφεση το 2015-6, η ανάκαμψη θα ξεκινούσε στις αρχές του 2016 και θα ακολουθούσε ταχύρρυθμη ανάπτυξη για χρόνια. Ο πληθωρισμός θα ήταν πολύ περιορισμένος. Οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές για τη χώρα θα ήταν σαφώς καλύτερες. 

Αυτά πραγματικά λέει η ανάλυση της Oxford Economics/Haver Analytics.

Πως να κοροϊδεύετε όλο τον κόσμο, όλη την ώρα

Δεν υπάρχει λόγος να γίνει εδώ ουσιαστική συζήτηση και εξέταση του μοντέλου της Oxford Economics/Haver Analytics. Αρκεί να ειπωθεί ότι ουσιαστικά είναι ένα στατικό μοντέλο, πράγμα εξαιρετικά προβληματικό για την ανάλυση μιας τελείως δυναμικής κατάστασης, όπως το Grexit. 

Η έξοδος από το ευρώ από τη φύση της θα οδηγούσε σε αλλαγή της δομής της ελληνικής οικονομίας, ωθώντας τους παραγωγούς σε νέες δραστηριότητες. Το μοντέλο δεν μπορεί, για παράδειγμα, να αποδώσει τους αγρούς που θα έμπαιναν ξανά σε καλλιέργεια, ούτε τις νέες μικρομεσαίες δραστηριότητες που θα δημιουργούνταν αυτόματα για να καλυφθούν οι ανάγκες της εγχώριας αγοράς. 

Το μοντέλο δε μπορεί επίσης να αποδώσει τα αποτελέσματα μιας συστηματικής κρατικής παρέμβασης στις τράπεζες για την (επιτέλους) εξυγίανσή τους και τη στήριξη των ιδιωτικών επενδύσεων. Ούτε μπορεί να αποδώσει τα αποτελέσματα μιας συστηματικής αύξησης των δημοσίων επενδύσεων που οπωσδήποτε θα συνόδευε ένα προοδευτικό Grexit. 

Έστω και με τους δικούς της περιορισμούς όμως, η τεχνική ανάλυση δείχνει καθαρά ότι, μετά την πρώτη περίοδο δυσκολιών, που πιθανόν να κρατήσει γύρω στον ένα χρόνο, τα αποτελέσματα για την ελληνική οικονομία θα είναι θετικά. Το Grexit είναι προτιμότερο μεσοπρόθεσμα.

Η κυβέρνηση Σύριζα έχει απόλυτη υποχρέωση προς τον ελληνικό λαό τη στιγμή αυτή να καταδείξει καταρχήν την ανενδοίαστη προπαγάνδα που ασκούν οι κυνικοί κύκλοι του ευρώ, συνεπικουρούμενοι από τον εσμό των ευρωμανών στα ΜΜΕ, στα πανεπιστήμια και αλλού. Κυρίως όμως έχει υποχρέωση να μελετήσει αμέσως ένα σχέδιο για ελεγχόμενη, συντεταγμενη και ασφαλή έξοδο από την ΟΝΕ. 

Η κατάσταση στην οικονομία, την κοινωνία και το κράτος είναι πλέον αποπνικτική και θα γίνει ακόμη χειρότερη όταν αρχίσει να εφαρμόζεται η τραγική συμφωνία που μόλις συνομολογήθηκε. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος για τη χώρα μας από την έξοδο. Έφτασε η ώρα να το συνειδητοποιήσει και το πολιτικό σύστημα. 

Τι πραγματικά λέει η Oxford Economics/Haver Analytics

Orderly or not, exit from the Euro cannot be painless and could easily create fresh problems, both predictable and unpredictable (including the threat to social stability), while not solving those that Greece already has. Nevertheless, a well-managed exit that provided the government with additional time to implement the reforms that are necessary for long-term success, plus a substantial devaluation to restore competitiveness and some easing of the debt burden, could leave Greece in a stronger position in the medium term, albeit after a painful first year of adjustment and provided that a euro exit is not used to delay or reverse economic reforms. (σελ. 34).