Κακοδιαχείριση αέρος-εδάφους για 420.000 αεροφωτογραφίες

Aναδημοσίευση άρθρου Του ΑΡΓΥΡΗ ΔΕΜΕΡΤΖΗ από την ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

Ρημάζει εδώ και έξι μήνες το πολύτιμο αρχείο του ΟΚΧΕ, με ευθύνη του ΥΠΕΚΑ και της εταιρείας του Κτηματολογίου

ΕΝΑ ΕΚΡΗΚΤΙΚΟ πρόβλημα, που φρενάρει δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, εμποδίζει συμβόλαια και αγοραπωλησίες ακινήτων, επηρεάζει αρνητικά την έκβαση δικαστικών διενέξεων και ταλαιπωρεί χιλιάδες πολίτες, που έχουν μπει στις διαδικασίες νομιμοποίησης αυθαιρέτων, έχει δημιουργηθεί εξαιτίας των χειρισμών του υπουργείου Περιβάλλοντος και της Εταιρείας Κτηματολογίου και Χαρτογράφησης Α.Ε. (ΕΚΧΑ Α.Ε.), στον τομέα της διαχείρισης των αεροφωτογραφιών.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, ξεπερνούν τις 40.000 οι πολίτες που τους τελευταίους έξι μήνες έχουν υποβάλει αίτηση, εγγράφως ή ηλεκτρονικά, ζητώντας από το ελληνικό Δημόσιο να τους χορηγήσει επίσημες αεροφωτογραφίες, ως απαραίτητο υλικό για κάθε είδους νόμιμες υποθέσεις τους, χωρίς να παίρνουν καμία απάντηση από την επίσημη Πολιτεία.
Το αποτέλεσμα είναι οι πολίτες να έρχονται αντιμέτωποι με πολλές και ανυπολόγιστες συνέπειες στις υποθέσεις και τις συναλλαγές τους, ενώ πολλοί από αυτούς έχουν αρχίσει και συνωστίζονται σε ουρές της ταλαιπωρίας, χωρίς αποτέλεσμα.

Παράλληλα πέφτουν βροχή οι διαμαρτυρίες αγρονόμων τοπογράφων μηχανικών, δικηγόρων και άλλων επαγγελματιών που ασχολούνται με το αντικείμενο, οι οποίοι πιέζονται από τους πελάτες τους να διεκπεραιώσουν εκκρεμείς υποθέσεις ή να ολοκληρώσουν μελέτες για έργα και επενδυτικές προτάσεις, χωρίς επίσης μέχρι τώρα οι αρμόδιοι να αντιμετωπίζουν το πρόβλημα, που διαρκώς διογκώνεται.

Περιουσία του Δημοσίου
Το πολύτιμο αρχείο του Οργανισμού Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδας (ΟΚΧΕ), που αποτελεί περιουσία του ελληνικού Δημοσίου και περιλαμβάνει συνολικά άνω των 420.000 αεροφωτογραφιών, οι οποίες αποτελούν έγκυρη και διαχρονική αποτύπωση της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας στην Ελλάδα, ρημάζει εδώ και έξι μήνες στο κτήριο της Τιμολέοντος Βάσσου στην πλατεία Μαβίλη, όπου στεγαζόταν πριν διαλυθεί ο Οργανισμός.

Στο αρχείο μπήκε λουκέτο μαζί με τον ΟΚΧΕ, που παρά το σάλο των αντιδράσεων από επιστημονικούς, παραγωγικούς, κοινωνικούς φορείς και τα κόμματα της αντιπολίτευσης, με νόμο του ΥΠΕΚΑ που ψηφίστηκε στη Βουλή καταργήθηκε από τον περασμένο Ιούνιο.

Στον ίδιο νόμο υπάρχει πρόβλεψη οι δραστηριότητες και τα προγράμματα που υλοποιούσε σε εγχώριο και ευρωπαϊκό επίπεδο ο ΟΚΧΕ να συνεχιστούν από το ΥΠΕΚΑ και την ΕΚΧΑ Α.Ε., η οποία υποτίθεται ότι από «Κτηματολόγιο Α.Ε.» μετασχηματίστηκε εταιρικά, για αναλάβει νέο ρόλο.

Ο χρόνος αναμονής για μία αεροφωτογραφία έχει ήδη ξεπεράσει το εξάμηνο, με άγνωστη συνέχεια. Οταν λειτουργούσε ο ΟΚΧΕ ο πολίτης έπαιρνε το αντίτυπο σε μία ημέρα και υπήρχε σχεδιασμός να την προμηθεύεται αυτομάτως μέσω ηλεκτρονικής ψηφιακής εφαρμογής, που ήταν στη φάση της εφαρμογής μέσω προγράμματος με χρήματα από το ΕΣΠΑ.

Σίριαλ κακοδιαχείρισης

Το σίριαλ όμως της κακοδιαχείρισης των αεροφωτογραφιών, που είναι παρατημένες στα υπόγεια της πλατείας Μαβίλη, όπου οι αρμόδιοι λίγο πριν από τις γιορτές έβαλαν καινούργιες πόρτες στο αρχείο για να προστατευτεί το πολύτιμο υλικό από πλιάτσικο και δολιοφθορές, έχει και συνέχεια.

Ο ΟΚΧΕ λοιπόν είχε προκηρύξει διαγωνισμό για ανάθεση του έργου «Ψηφιοποίηση του αρχείου Αεροφωτογραφιών» ο οποίος θα χρηματοδοτείτο από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ψηφιακή Σύγκλιση», ήταν ύψους 1.200.00 ευρώ και είχε μάλιστα φτάσει προ του σημείου του ανοίγματος των οικονομικών προσφορών, χωρίς να υπάρχουν ενστάσεις και εν γένει καθυστερήσεις στη διαγωνιστική διαδικασία. Το παραπάνω έργο, σύμφωνα με το νόμο 4164/2013, επρόκειτο να συνεχίσει και να επιβλέψει το ΥΠΕΚΑ και αποτελούσε θεμελιώδες βήμα προς την εξυπηρέτηση κοινού και επαγγελματιών για την εύκολη και άμεση προμήθεια αεροφωτογραφιών και τον εκσυγχρονισμό της Δημόσιας Διοίκησης.

Τι έγινε όμως; Το έργο απεντάχθηκε από την «Ψηφιακή Σύγκλιση» στις αρχές του Νοέμβρη, με την επίσημη αιτιολογία των αδικαιολογήτων καθυστερήσεων από μεριάς της αναθέτουσας αρχής! Δηλαδή οι αρμόδιοι του ΥΠΕΚΑ, άγνωστο για ποιους λόγους, εν μέσω της κρίσης αδιαφόρησαν για το έτοιμο αναπτυξιακό έργο και τη χρηματοδότησή του και το πέταξαν στα σκουπίδια. Αφησαν όλες τις αρμοδιότητες του ΟΚΧΕ μετέωρες.

Στα μόνα θέματα που έδειξαν σπουδή ήταν ότι έσπευσαν να βγάλουν σε διαθεσιμότητα και να οδηγήσουν στην ανεργία τους 25 όλους κι όλους υπαλλήλους, στην πλειοψηφία τους ειδικούς επιστήμονες του ΟΚΧΕ, αφ' ετέρου δε ότι κράτησαν το ακριβά, περί τα 1.500 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, νοικιασμένο από ιδιώτη κτήριο της Τιμολέοντος Βάσσου, με μεταφορά ορισμένων υπηρεσιών από το ΥΠΕΚΑ και την ΕΚΧΑ Α.Ε., για να δικαιολογηθεί η μίσθωση.

Καψώνι σε χιλιάδες ιδιοκτήτες αυθαιρέτων

ΟΙ ΟΥΡΕΣ στη Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού (ΓΥΣ) είναι πρωτόγνωρες. Οι πολίτες που θέλουν να νομιμοποιήσουν τα αυθαίρετά τους αναζητούν αεροφωτογραφίες με κάθε τρόπο.

Είναι εντυπωσιακό ότι το ΥΠΕΚΑ έχει δημιουργήσει το μεγάλο πρόβλημα παροπλισμού του αρχείου του ΟΚΧΕ, ενώ είναι το ίδιο υπουργείο που έχει προβλέψει στο νόμο για τα αυθαίρετα ότι οι αεροφωτογραφίες αποτελούν επίσημο αποδεικτικό στοιχείο του χρόνου κατασκευής του αυθαιρέτου.

Οι πολίτες αναζητούν τις αεροφωτογραφίες για να αποδείξουν την παλαιότητα του ακινήτου τους, με βάση την οποία πληρώνουν χαμηλότερα πρόστιμα. Οι ειδικοί τονίζουν ότι από μόνο του το αρχείο της ΓΥΣ σε καμία περίπτωση δεν καλύπτει τις ανάγκες των ενδιαφερομένων.

Η λειτουργία των δύο αρχείων είναι συμπληρωματική, λένε οι ειδικοί, και ότι το αρχείο του ΟΚΧΕ υπερτερεί σε σχέση με το αρχείο της ΓΥΣ στο θέμα των αυθαιρέτων, γιατί ο ΟΚΧΕ διαθέτει αεροφωτογραφίες σε μεγάλες κλίμακες (1:6.000 - 1:8.000) που επιτρέπουν την αναγνώριση ακόμα και πολύ μικρών κτισμάτων.

Πολλοί από τους ενδιαφερόμενους αναγκάζονται να στραφούν λοιπόν σε ιδιωτικές εταιρείες και σε εταιρείες που εμπορεύονται δορυφορικά δεδομένα υψηλής ανάλυσης, ξοδεύοντας πολύ περισσότερα χρήματα, τα οποία στην περίπτωση των δορυφορικών δεδομένων καταλήγουν στο εξωτερικό, αντί να ενισχυθεί η ελληνική αγορά.

Το κόστος αγοράς μιας δορυφορικής εικόνας αρχείου είναι κατ' ελάχιστον 250 ευρώ, ενώ μια αεροφωτογραφία του ΟΚΧΕ κοστίζει 10 ευρώ. Το ψηφιακό έργο που καταργήθηκε είχε ως στόχο να εξαλείψει τα προβλήματα αυτά.

Στα αζήτητα έργα του ΕΣΠΑ

ΤΟ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΟΥΜΕΝΟ έργο της «ψηφιοποίησης του αρχείου αεροφωτογραφιών», που θα κάλυπτε σημαντικές ανάγκες και θα έλυνε χρόνια προβλήματα, δεν είναι το μόνο έργο που καταργείται. Μετά την κατάργηση του Οργανισμού Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδας (ΟΚΧΕ) και τη δημιουργία της Εταιρείας Κτηματολογίου και Χαρτογράφησης Α.Ε. (ΕΚΧΑ Α.Ε.), κανένα έργο που είχε σχεδιαστεί από τον ΟΚΧΕ δεν έχει προχωρήσει. Συνολικά, πέντε βασικά αναπτυξιακά έργα τινάζονται στον αέρα. Συγκεκριμένα, καταργούνται:

* Το έργο δημιουργίας ψηφιακών χαρτογραφικών υποβάθρων 1:25.000, με σκοπό τη δημιουργία ανοικτών ψηφιακών χαρτογραφικών δεδομένων για το σύνολο της χώρας και την ελεύθερη διάθεσή τους κατ' εφαρμογήν της οδηγίας INSPIRE, παραμένει στο συρτάρι, αν και έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία της διαβούλευσης.

* Το πρώτο υποέργο στο πλαίσιο της εφαρμογής της Οδηγίας INSPIRE στην Ελλάδα που αφορά τη σύνταξη των προδιαγραφών για τη δημιουργία της Εθνικής Υποδομής Γεωγραφικών Πληροφοριών (ΕΥΓΕΠ) δεν έχει ακόμα συμβασιοποιηθεί.

* Η ενημέρωση των καλύψεων γης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος CORINE για τα έτη 2006 και 2012, που πρέπει να ολοκληρωθεί τον Ιούνιο του 2014, δεν έχει καν ξεκινήσει. Εχουν χαθεί ήδη 4 πολύτιμοι μήνες και είναι αμφίβολο αν το έργο θα υλοποιηθεί στην ώρα του.

* Η προμήθεια σύγχρονης ψηφιακής φωτογραμμετρικής κάμερας που θα έδινε στο ελληνικό Δημόσιο την αυτοδυναμία να ανανεώνει τα χαρτογραφικά υπόβαθρα ανά τριετία χωρίς να περιμένει χρηματοδότηση από την Ε.Ε.και να καλύπτει τις ανάγκες των δημοσίων υπηρεσιών σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης (π.χ. δασικές πυρκαγιές, πλημμύρες κ.λπ.), έχει παγώσει επ' αόριστον.

* Εκτός από τα παραπάνω, η καλή πρακτική ελεύθερης διάθεσης γεωχωρικών δεδομένων στους πολίτες και στους τοπογράφους μηχανικούς, σύμφωνα με την εγχώρια και ευρωπαϊκή νομοθεσία, που είχε υιοθετηθεί, με ανοιχτά πρότυπα και ανοικτά λογισμικά, φαίνεται ότι καταργήθηκε και αυτή μαζί με τον ΟΚΧΕ.

Αντίλογος

Πάντως εκπρόσωποι της διοίκησης της ΕΚΧΑ Α.Ε. δήλωσαν πρόσφατα σε δημοσιογράφους ότι θα προχωρήσει μέχρι το τέλος του 2015 νέο πρόγραμμα «ψηφιοποίησης του αρχείου αεροφωτογραφιών», με νέα πρόταση.

Υπάρχει αντίλογος σχετικά, καθώς δεδομένου ότι στο χρονικό διάστημα που απομένει μέχρι τον Δεκέμβριο του 2015 δεν είναι δυνατόν να γίνει ο επανασχεδιασμός, η χρηματοδότηση, η οποία θα είναι προφανώς μεγαλύτερη και η εκτέλεση ενός νέου έργου, είναι προφανές ότι το επόμενο έργο θα ενταχθεί στο επόμενο πρόγραμμα ΕΣΠΑ και θα ολοκληρωθεί με τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις σε 5 χρόνια.

Αναρωτιέται κανείς, γιατί δεν εκτελείται σήμερα το έργο ως έχει και οποιεσδήποτε βελτιώσεις θέλει να επιφέρει η ΕΚΧΑ Α.Ε. στο πλαίσιο του επανασχεδιασμού να αποτελέσουν αντικείμενο ενός νέου συγχρηματοδοτούμενου έργου μετά το 2015.

Οι αγρονόμοι τοπογράφοι καλούν τον υπουργό

ΜΕ ΕΠΙΣΤΟΛΗ του προς τον υπουργό ΠΕΚΑ Γιάννη Μανιάτη ο Σύλλογος των αγρονόμων τοπογράφων μηχανικών έχει ενημερώσει για τα προβλήματα που δημιουργούνται τονίζοντας «την ανησυχία του κλάδου για την απόλυτη στασιμότητα στην οποία έχουν περιέλθει τα χαρτογραφικά θέματα από την κατάργηση του ΟΚΧΕ μέχρι σήμερα». Σύμφωνα με τον Σύλλογο, «καμία ενέργεια τόσο οργανωτική όσο και ουσιαστική δεν έχει γίνει από την ΕΚΧΑ Α.Ε. προς τη συνέχιση των αρμοδιοτήτων τις οποίες ανέλαβε».

Στην ίδια επιστολή αναφέρεται ότι «οι διαμαρτυρίες που δεχόμαστε καθημερινά σαν Σύλλογος από συναδέλφους που θέλουν να προμηθευτούν αεροφωτογραφίες και διαγράμματα πολλαπλασιάζονται. Τα έσοδα που υπολογίζει το κράτος να προσλάβει από το νέο νόμο για την τακτοποίηση αυθαιρέτων εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη δυνατότητα τεκμηρίωσης της χρονολογίας κατασκευής του κτίσματος η οποία δινόταν μέσα από το αρχείο αεροφωτογραφιών, που σήμερα δεν λειτουργεί».

Επισημαίνεται ότι «η ΕΚΧΑ Α.Ε., από όσο γνωρίζουμε, δεν έχει ακόμη τροποποιήσει τον κανονισμό λειτουργίας της και το οργανόγραμμά της έτσι ώστε να μπορεί να λειτουργεί τους δύο διακριτούς τομείς (Κτηματολόγιο και Χαρτογραφία), που ορίζει ο νόμος. Επίσης δεν έχει τοποθετηθεί αρμόδιος αντιπρόεδρος για τα θέματα της Χαρτογραφίας, βήμα κατά την άποψή μας απαραίτητο για την ομαλή λειτουργία των χαρτογραφικών θεμάτων».

Ο Σύλλογος των αγρονόμων τοπογράφων μηχανικών ζητά από τον ΥΠΕΚΑ: «Να οριστεί άμεσα από το Δ.Σ. της ΕΚΧΑ Α.Ε. αντιπρόεδρος αρμόδιος για τη χαρτογραφία όπως ορίζει ο νόμος. Να τροποποιηθεί το Οργανόγραμμα της Εταιρείας, ούτως ώστε να δημιουργηθεί επί της ουσίας ο κλάδος της Χαρτογραφίας που σήμερα εκλείπει παντελώς. Να ξεκινήσει άμεσα η διάθεση των αεροφωτογραφιών και χαρτών από το αρχείο που περιήλθε στη διαχείριση της Εταιρείας. Και να συνεχιστεί το έργο του ΟΚΧΕ στην αεροφωτογράφηση, κατάρτιση και δωρεάν διάθεση ορθοφωτοχαρτών περιοχών της Ελλάδας».