Πάρκο περιβαλλοντικής εγκατάλειψης «Αντώνης Τρίτσης»

Το άλλοτε στολίδι της Δυτικής Αθήνας είναι πλέον ένα «κουφάρι» 1.150 στρεμ μάτων που σαπίζει. Οι εικόνες αποτυπώνουν ανάγλυφα την κρατική αδιαφορία, την ανικανότητα και την απαξίωση. Το πάρκο έχει μόνο τέσσερα άτομα προσωπικό. Δύο κηπουρούς, έναν πρακτικό μηχανικό (οδηγό τρακτέρ) και έναν φύλακα. Οι υπάλληλοι είναι απλήρωτοι από τον Νοέμβριο

Των Κατερίνας Κατή – Γιάννη Μπασκάκη από ΕφΣυν

«Αν καθρεφτίσεις το Πάρκο Tρίτση σε έναν καθρέφτη, στην άλλη πλευρά του δεν θα φανεί το πάρκο, θα φανεί η Ελλάδα». Λένε πως μια εικόνα είναι χίλιες λέξεις… και για το πάρκο Τρίτση οι αδυσώπητες εικόνες του φωτογραφικού φακού καταγράφουν πολλές περισσότερες.

Και τα ελάχιστα λόγια όμως που είπε στην «Εφ.Συν.» ο Στέφανος Σιούτης, πρώην μέλος του Δ.Σ. του φορέα διαχείρισης του Πάρκου Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης «Αντώνης Τρίτσης» , είναι κι αυτά μια ανάγλυφη θλιβερή απεικόνιση της κατάστασης που επικρατεί στη χώρα γενικότερα και ξεφεύγει από τα όρια μιας μεμονωμένης εγκατάλειψης.

Είναι ο καθρέφτης της απουσίας στρατηγικού σχεδιασμού που άφησε ημιτελή έργα. Ο καθρέφτης της μαύρης τρύπας η οποία ρούφηξε τα εκατομμύρια ευρώ που επενδύθηκαν. Το Πάρκο Τρίτση είναι άλλο ένα θύμα της κρατικής ανικανότητας και των επίδοξων κερδοσκόπων.

Σκουπίδια παντού

Βρίσκεται στα διοικητικά όρια των Δήμων Ιλίου και Αγίων Αναργύρων-Καματερού στη Δυτική Αθήνα. Μπαίνοντας στον χώρο αντικρίζεις μία αχανή έκταση 1.150 στρεμμάτων. Το βλέμμα τραβάει αμέσως η λίμνη και το κανάλι της. Πρόκειται για ένα χώρο μεγάλης οικολογικής αξίας και ομορφιάς. Μια όαση για τους 17 χιλιάδες επισκέπτες του Σαββατοκύριακου. Δεν χρειάζεται όμως ούτε καν δεύτερη ματιά για να εντοπίσεις παντού τα βαθιά χνάρια της εγκατάλειψης.

Τα νερά της λίμνης, γεμάτα με κάθε λογής σκουπίδια, μένουν στάσιμα, θολά, μολυσμένα. Ο λόγος είναι ότι το έργο ανακύκλωσης νερού, που κόστισε 1 εκατομμύριο ευρώ, ρημάζει γιατί δεν υπάρχει ρεύμα για να τεθεί σε λειτουργία. Το ρεύμα είναι κομμένο εδώ και 6 μήνες λόγω χρεών (52.000 ευρώ) στη ΔΕΗ. Το ίδιο και το νερό. Ο εργολάβος, που ανέλαβε την κατασκευή της λίμνης, πραγματοποίησε γεώτρηση για να βρει νερό στο υπέδαφος. Ομως δεν βρήκε ποτέ. Γέμισε λοιπόν τη λίμνη με νερό από την ΕΥΔΑΠ(!). Σήμερα το πάρκο χρωστάει στην ΕΥΔΑΠ 1,5 εκατομμύριο ευρώ.

Οι καφετέριες που μισθώνουν τον χώρο, λειτουργούν με ρεύμα από γεννήτρια και νερό από υδροφόρες. Βλέποντας την απουσία οργάνωσης οι ιδιοκτήτες τους δεν πληρώνουν κι εκείνοι με τη σειρά τους το ενοίκιο. «Μας χρωστάνε 300 με 400 χιλιάδες ευρώ σε νοίκια. Το πρόβλημα είναι ότι δεν μπορούμε να κάνουμε εξώσεις στους κακοπληρωτές, διότι σαν συνέχεια των προηγούμενων διοικήσεων του πάρκου, δεν γίνονται φορολογικές δηλώσεις. Δεν γίνονται γιατί δεν έχουμε καν λογιστήριο» λέει στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος του φορέα διαχείρισης του Πάρκου Τρίτση, Γιάννης Μιχαλόπουλος.

Το πάρκο, ο φορέας διαχείρισης δηλαδή του «μεγαλόπνοου» έργου που σήμερα βαλτώνει, δεν έχει λογιστή, δεν έχει δικηγόρο. Εχει μόνο 4 άτομα προσωπικό. Δύο κηπουρούς, έναν πρακτικό μηχανικό (οδηγό τρακτέρ) και έναν φύλακα. Οι υπάλληλοι είναι απλήρωτοι από τον Νοέμβριο.

«Προχωράω και κλαίω!» μας λέει ο Ιορδάνης, ο ένας εκ των δύο κηπουρών. Είναι 55 χρονώ. Δουλεύει στο πάρκο 10 χρόνια. Σήμερα τρώει στα συσσίτια της εκκλησίας. «Εχω ένα δάνειο στεγαστικό και πρέπει να το μπαλώσω, αλλιώς θα μου πάρουν το σπίτι. Το παιδί μου πάει να τρελαθεί. Ηθελα να βγάλω κάρτα λεωφορείου και πήγα και δανείστηκα. Πέθανε η γυναίκα μου και χρωστάω ακόμα στο γραφείο τελετών». Ο Ιορδάνης νιώθει το πάρκο σαν σπίτι του. Παρά την έλλειψη προσωπικού, δίνει καθημερινή μάχη για τον καθαρισμό και τη συντήρησή του. Ομως, παρά την προσωπική προσφορά κάποιων λίγων ανθρώπων, η διαχείριση και η οργάνωση του πάρκου παραμένει κενό γράμμα.

«Προσπαθήσαμε να κάνουμε σύσκεψη. Ομως είχε νυχτώσει και δεν είχαμε φως. Θέλαμε να κάνουμε ένα τηλέφωνο και δεν υπήρχε τηλεφωνικό κέντρο. Θέλαμε να βγάλουμε μια φωτοτυπία και δεν υπήρχε φωτοτυπικό» αφηγείται στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος του ΑΣΔΑ (Αναπτυξιακός Σύνδεσμος Δυτικής Αθήνας), Ανδρέας Μποζίκας, που στάθηκε αρωγός στην ξενάγησή μας και στο ρεπορτάζ για το Πάρκο Τρίτση.

Η αγανάκτησή του για την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το πάρκο ξεχειλίζει. «Δεν μπορώ να διανοηθώ πολιτικά προϊστάμενο υπουργείο να μην μπορεί να βρει μια λύση για νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου που εποπτεύει, για να γίνει μια ειδική ρύθμιση ώστε να επανέλθει το ρεύμα, όταν την ίδια στιγμή μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα, παρόλο που χρωστάνε εκατομμύρια ευρώ στη ΔΕΗ, τροφοδοτούνται» μας λέει ο κ. Μποζίκας.

«Η πολιτεία δεν δημιούργησε μια βιώσιμη υπηρεσία, αλλά ένα ανοιχτό πεδίο για διαφθορά και σπατάλη. Μέσα σε όλο αυτό το χάος επίδοξοι κερδοσκόποι βρίσκουν την ευκαιρία να κάνουν επικερδείς δραστηριότητες εν αγνοία μας. Κάποιοι ξεναγούν επισκέπτες στο πάρκο, όπως για παράδειγμα σχολεία, έναντι εισιτηρίου. Το πάρκο δεν παίρνει μία και ούτε καν το ξέρει» συμπληρώνει ο κ. Μιχαλόπουλος.

Ιδιωτικά συμφέροντα

Κάτοικοι της περιοχής, που συμμετέχουν στις κινητοποιήσεις για τη σωτηρία του πάρκου, καταγγέλλουν ότι η κυβερνητική αδράνεια υποκρύπτει τη σκοπιμότητα απαξίωσής του και καταστροφής τμήματος του πράσινου, ώστε να εμφανιστούν ιδιωτικά συμφέροντα, που εποφθαλμιούν το πάρκο, σαν σωτήρες. «Υπάρχει αλληλοεπικάλυψη αρμοδιοτήτων ανάμεσα στο ΥΠΕΚΑ, τους δήμους και την περιφέρεια. Εάν οι αρμόδιοι φορείς συνδράμουν στο πάρκο, θα μπορεί κάποια στιγμή να αυτοχρηματοδοτείται από τους επισκέπτες του και δεν θα χρειάζεται εισιτήριο ή ιδιώτες» επισημαίνει ο κ. Μιχαλόπουλος.

Σε συνεχείς κοινές δηλώσεις τους ο πρόεδρος του ΑΣΔΑ, Ανδρέας Μποζίκας, ο δήμαρχος Ιλίου, Νίκος Ζενέτος, και ο δήμαρχος Αγίων Αναργύρων-Καματερού, Νίκος Σαράντης, έχουν ζητήσει «την άμεση παραχώρηση κάθε αρμοδιότητας για τη διαχείριση του Πάρκου “Αντώνης Τρίτσης” στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, με τους αντίστοιχους πόρους για τη συντήρηση και τη λειτουργία του». Η πρότασή τους δεν έχει βρει μέχρι στιγμής ανταπόκριση από το υπουργείο.

Οπως τονίζει ο κ. Μποζίκας, «μόνο θετικό αποτέλεσμα των προσπαθειών μας μέχρι στιγμής ήταν η σύναψη Προγραμματικής Συμφωνίας ανάμεσα στο υπουργείο και τον ΑΣΔΑ, ώστε να διασφαλιστεί η συνέχιση των εργασιών συντήρησης στον χώρο. Αυτό όμως δεν αρκεί. Αν δεν λυθεί το μεγάλο πρόβλημα με την ηλεκτροδότηση και την ύδρευση, το πάρκο θα καταστραφεί».

……………………………………………………………………………………………….

Πώς φτάσαμε στη σημερινή κατάσταση

Η έκταση του πάρκου ήταν βασιλική περιουσία από το 1848 μέχρι το 1863, την εποχή που κατασκευάστηκε στον χώρο ο γοτθικού ρυθμού «Πύργος Βασιλίσσης». Πέρασε στη συνέχεια στους κληρονόμους της οικογένειας Σερπιέρη και αποκτήθηκε από το ελληνικό Δημόσιο στα τέλη της δεκαετίας του ’80.

Τα έργα διαμόρφωσής του σε πρότυπο οικολογικό πάρκο ξεκίνησαν στις αρχές της δεκαετίας του ‘90, με χρηματοδότηση από την Τοπική Αυτοδιοίκηση και το ΥΠΕΧΩΔΕ. Διαμορφώθηκε μια σειρά τεχνητών λιμνών, που αποτελούν ένα ιδιαίτερο οικοσύστημα, και ένα υπαίθριο θέατρο. Αποκαταστάθηκε το κατεστραμμένο πράσινο και δημιουργήθηκαν υποδομές για την ύδρευση, τον φωτισμό και την ασφάλεια του χώρου. Η διοίκηση του πάρκου ανατέθηκε σε φορέα διαχείρισης εποπτευόμενο από το ΥΠΕΧΩΔΕ.

Ηδη όμως από το 2002 η Ε.Ε. διέκοψε τη χρηματοδότηση, γιατί δεν είχαν εκτελεστεί τα αντίστοιχα έργα.Το 2008 σταμάτησε τελείως η χρηματοδότηση από την πολιτεία του φορέα διαχείρισης. Χωρίς χρήματα για τη συντήρηση του πράσινου και των υποδομών, στο πάρκο διαμορφώθηκε μια εικόνα πλήρους εγκατάλειψης. Μπροστά στην αδιαφορία του ΥΠΕΧΩΔΕ ο Αναπτυξιακός Σύνδεσμος Δυτικής Αθήνας και οι δήμοι της περιοχής προχώρησαν σε κατάληψη του πάρκου και μαζί με κατοίκους και περιβαλλοντικές οργανώσεις συγκρότησαν επιτροπή για τη σωτηρία του. Με έξοδα του ΑΣΔΑ και των δήμων το πάρκο σώθηκε. Από τις αρχές του 2009 ο κρατικός φορέας διαχείρισης ενεργοποιήθηκε πάλι.

Ομως από τα τέλη του 2011 ο φορέας διαχείρισης του πάρκου συγχωνεύτηκε με τους υφιστάμενους φορείς για τον Κηφισό και τον Ελαιώνα και από τότε δεν λειτούργησε, με αποτέλεσμα η κατάσταση να ξαναγίνει κρίσιμη. Για την αποτροπή και πάλι της περιβαλλοντικής καταστροφής οι Δήμοι Αγίων Αναργύρων-Καματερού, Ιλίου και ο ΑΣΔΑ πραγματοποίησαν νέα κατάληψη του χώρου τον Αύγουστο του 2012 και ξεκίνησαν άλλη μια φορά εργασίες συντήρησης. Η ύδρευση του πάρκου γίνεται αποκλειστικά από γεωτρήσεις των δήμων.

Ενα χρόνο μετά, τα προβλήματα με τη ΔΕΗ και την ΕΥΔΑΠ δεν έχουν λυθεί. Οι δήμοι και ο ΑΣΔΑ έχουν προσπαθήσει να πληρώσουν μέρος του χρέους από δικούς τους πόρους, αλλά αυτό δεν τους επιτρέπεται (!!!) από τη νομοθεσία. Το υπουργείο Περιβάλλοντος εμφανίζεται να μην μπορεί να παρέμβει στην επικοινωνία μεταξύ εποπτευόμενων από την κυβέρνηση φορέων, όπως ο φορέας διαχείρισης του πάρκου από τη μια πλευρά και οι ΔΕΗ-ΕΥΔΑΠ από την άλλη.