To ανέκδοτο της ''επιτυχημένης'' αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους και η αλήθεια των αριθμών

Αναδημοσιέυουμε άρθρο  του Κώστα Παπουλή από το  Δρόμο.  Όπως μπορεί κανείς εύκολα να διαπιστώσει, (αναζητήστε «δελτία δημοσίου χρέους» στο google),  το δημόσιο χρέος στο τέλος του 2011 έφτασε τα 368 δις ευρώ, ή στο 171% του ΑΕΠ.  Στο τέλος του 2009 ήταν  298 δις και με ΑΕΠ (ονομαστικό) πολύ μεγαλύτερο, 235 δις ευρώ, δηλαδή 129% του ΑΕΠ. Δύο χρόνια μετά τα μνημόνια και την "επιτυχή" αναδιάρθρωση του χρέους, το πραγματικό ΑΕΠ έχει μειωθεί κατά 4,5% (2010) και 7% 2011, ενώ το οριστικό νούμερο του χρέους  θα το μάθουμε αυτές τις μέρες . Αν υποθέσουμε ότι η ενίσχυση των τραπεζών δεν θα ξεπεράσει κατά πολύ τα 30 δις και αν δεν υπολογίσουμε τα χαμένα λεφτά των ασφαλιστικών ταμείων (7% του ΑΕΠ), τότε  το χρέος μετά την αναδιάρθρωση, θα βρίσκεται κοντά  στο 140% του ΑΕΠ και θα είναι πάλι κοντά στα 300 δις ευρώ. Η εκτίμηση της «επιτυχίας» από πλευράς κυβέρνησης συνιστά ένα μεγάλο ανέκδοτο, μια που είμαστε σε χειρότερο σημείο, από αυτό της μνημονιακής αφετηρίας, ενώ συγχρόνως, η οικονομία βρίσκεται σε ελεύθερη  πτώση. Φυσικά δεν είναι ανάγκη να υπενθυμίσουμε ότι η διαπραγματευτική θέση της χώρας έχει αδυνατίσει τραγικά, χρωστάμε περισσότερο πια σε κράτη και στο ΔΝΤ, παρά σε ιδιώτες, και το σύνολο του χρέους έχει μεταφερθεί σε ξένο δίκαιο.   Στο βαθμό που ο πληθωρισμός κινηθεί στο 0,5%, (όπως προβλέπουν) για το 2012, το κλειδί για το μέγεθος του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι η έκταση της ύφεσης. Αν αυτή κινηθεί σαν το 2011 στο 7% (όπως εκτιμάει ακόμη και η Κατσέλη ), τότε  αν υπολογίσουμε με μέσο επιτόκιο δανεισμού 3% και πρωτογενές. έλλειμμα 1%,  το χρέος ήδη από το 2012 θα βρίσκεται στο 154%. Αν η ύφεση είναι 5% (γιατί όμως να πέσουν μέσα ή κοντά στην πρόβλεψή τους;-όλες οι επίσημες προβλέψεις αναθεωρήθηκαν προς το δυσμενέστερο) τότε το χρέος θα κινηθεί στο 151%. Δεν λαμβάνουμε υπόψη εκποίηση δημόσιας περιουσίας.  Αρκετά συγκεκριμένα, θα μπορέσουμε να μιλήσουμε αν δούμε όλα τα τελικά νούμερα. Όμως, το οριστικό ναυάγιο της χώρας έχει ήδη ξεκινήσει. Η άσκηση εργασίας, ότι θα υπάρξουν πρωτογενή πλεονάσματα της τάξης του 4% σε συνδυασμό με ανάπτυξη 2% και πλέον, ώστε το χρέος να προσεγγίσει το 120,5%   το 2020, είναι απολύτως ανυπόστατη. Δεν είναι μόνο, ότι αυτά τα πλεονάσματα δεν μπορούν να δημιουργηθούν σε συνθήκες ύφεσης, αλλά και η υπόθεση, ότι  θα διαρρέουν και στο εξωτερικό ως τόκοι και θα διατηρούνται από χρονιά σε χρονιά,  σε συνδυασμό με κάποια ανάπτυξη. Στο βαθμό που ο πολλαπλασιαστής της ελληνικής οικονομίας είναι κοντά στο 2, για να περάσουμε από πρωτογενές έλλειμμα 2,5% το 2011 σε πρωτογενές πλεόνασμα 4%, τότε με φορολογικό συντελεστή  γύρω στο 20%, η αναμενόμενη ύφεση (με έναν χοντρικό και αισιόδοξο υπολογισμό), από τα νέα μέτρα θα είναι 22,5%. Σε αυτήν θα πρέπει να προσθέσουμε το υφεσιακό κύμα  των προηγούμενων μέτρων που όχι μόνο δεν έχει εξαντληθεί, αλλά βρίσκεται στην ακμή του. Συνεπώς το σύνολο των υποθέσεων για την «επιτυχία» της χώρας, είναι οργανωμένο και διάτρητο ψέμα, άνευ ιστορικού προηγουμένου. Έχουμε μια οικονομία η οποία έχει χάσει κάθε ζωντάνια, μετά από μια δεκαετία επέκτασης, που στηρίχτηκε σε φτηνό εξωτερικό δανεισμό. Σε αυτή την οικονομία επιβάλλεται σκληρή λιτότητα, με σκοπό την εσωτερική υποτίμηση, μια βάναυση διαδικασία που για να έχει (που δεν θα έχει, για λόγους που δεν είναι του παρόντος άρθρου),   κάποιο πιθανό αποτέλεσμα,  χρειάζεται ορίζοντα δεκαετίας. Από την άλλη ενοχοποιείται,  συρρικνώνεται και αποδεκατίζεται ο δημόσιος τομέας και το κοινωνικό κράτος,  επιβάλλονται αποτυχημένες πολιτικές που έχουν δείξει τα αποτέλεσμα τους στον υπόλοιπο κόσμο, ενώ η  ανάπτυξη επαφίεται στις ανοησίες περί διαρθρωτικών αλλαγών και απελευθέρωσης  των επαγγελμάτων κλπ. Η απόλυτη καταστροφή είναι θέμα χρόνου, μια που το  δομικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας, είναι η τεράστια αδυναμία σε δυναμικούς κλάδους διεθνών εμπορεύσιμων αγαθών, δηλαδή το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας και συγκροτημένης βιομηχανικής πολιτικής.                                Το κεντρικό  κομμάτι του πάζλ της ελληνικής χρεοκοπίας, που κρύβεται μέσα στους πανηγυρισμούς είναι το ευρώ. Αν πάμε λίγο πιο πίσω στα «δελτία του δημοσίου χρέους», θα δείτε ότι λίγο πριν μπούμε οριστικά στο ευρώ  το εξωτερικό χρέος ήταν μόνο 20% του ΑΕΠ, ενώ τα χρόνια του ευρώ έγινε τα 2/3 του  χρέους. Επίσης, αν πάτε ακόμη πιο πίσω θα διαπιστώσετε ότι όσο απομακρυνόμαστε από την «χρυσή» εποχή της ΟΝΕ, το εξωτερικό χρέος μικραίνει. Επί δραχμής, ο δανεισμός του δημοσίου στηριζόταν στην εγχώρια αποταμίευση, αλλά και σε κόψιμο χρήματος. Η δεύτερη δυνατότητα υπήρχε, μέχρι την  εφαρμογή της συνθήκης του Μάαστριχτ. Ακόμη η πρόσβαση του κράτους στις διεθνείς αγορές δεν ήταν εύκολη υπόθεση.  Μπαίνοντας στο ευρώ, η εγχώρια αποταμίευση έγινε αρνητική λόγω των φτηνών πιστώσεων και των επιτοκίων που καθόριζε η ΕΚΤ. Δυστυχώς η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της ζώνης του ευρώ, που εμφάνισε αρνητική καθαρή αποταμίευση κατά μήκος όλης της δεκαετίας του 2000, ενώ πάντα-τουλάχιστον από το 1960 και μετά- ήταν θετική.  Συνεπώς δεν ήταν δυνατή η χρηματοδότηση του δημόσιου χρέους από  εγχώριους πόρους.*  Οπότε το κράτος αναγκάστηκε να στηριχθεί στις διεθνείς αγορές, στις οποίες τελικά έγινε όμηρος, για να εξυπηρετήσει το δημόσιο χρέος του. Τα υπενθυμίζω αυτά, για να τονίσω ότι την μεγάλη σημασία δεν την παίζει το μέγεθος του δημοσίου χρέους, αλλά κύρια αν αυτό στηρίζεται στην εγχώρια ή την ξένη αποταμίευση. Όποιο κράτος στηρίζεται   στον εξωτερικό δανεισμό για τις τρέχουσες δαπάνες του,  αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα.  Οι ΗΠΑ, αποτελούν την εξαίρεση στον κανόνα, γιατί δανείζονται στο δικό τους (παγκόσμιο) νόμισμα, που αυτές καθορίζουν την πορεία του, τον πληθωρισμό του, κλπ άρα το χρέος τους θεωρείται και ουσιαστικά είναι εσωτερικό. Η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ, και η ανάταξη των στρεβλώσεων της ελληνικής οικονομίας, θα την οδηγήσει σταδιακά σε δρόμο ανάπτυξης και   στην δυνατότητα επανατροφοδότησης του δανεισμού του δημοσίου από την εγχώρια αποταμίευση. Τις διεθνείς αγορές ομολόγων θα τις επισκέπτεται περιοδικά και σε σχετικά έκτακτες καταστάσεις. *(Ο ΣΥΡΙΖΑ όμως στην αρχή της κρίσης,  πρότεινε τον ανέφικτο εσωτερικό δανεισμό στο ελληνικό κοινοβούλιο μέσω του Παπαδημούλη. Ο  Παπακωσταντίνου τους είπε ότι θα τον σκεφτούν, προφανώς η συμμορία του ευρώ, έσπαγε πλάκα με τις προτάσεις της αριστεράς, μια που την διαπίστωση ότι δεν είναι εφικτός ο εσωτερικός δανεισμός, την έχει κάνει επανειλημμένα η Τράπεζα της Ελλάδας. Αυτό δείχνει και πόσο δυνάμεις του  ΣΥΡΙΖΑ, δεν είχαν και δεν έχουν κατανοήσει την υπάρχουσα κατάσταση).