Η παρά θίν’ αλός αλλήθωρη πολιτεία

Η παρά θίν’ αλός αλλήθωρη πολιτεία

Γιώργος Λιάλιος

05.04.2023 • 20:48

Η είδηση πέρασε στα «ψιλά». Την προηγούμενη εβδομάδα, σε ένα νομοσχέδιο για τη στήριξη των πληγέντων από το δυστύχημα στα Τέμπη, «εισχώρησε» μια ρύθμιση, με την οποία ουσιαστικά ιδρύεται μια «τουριστική πολεοδομία», μια υπηρεσία μέσω της οποίας θα εκδίδονται οικοδομικές άδειες για ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις άνω των 300 κλινών.

Ο τουρισμός σιγά σιγά αυτονομείται. Η προνομιακή για τις τουριστικές εγκαταστάσεις νομοθεσία, που ξεκίνησε να «γεννάται» πριν από μία δεκαετία με την επίκληση της οικονομικής κρίσης, συνεχίζει να διευρύνεται, να επεκτείνεται. Τα μοντέλα οργανωμένων τουριστικών αναπτύξεων (ΕΣΧΑΣΕ, ΕΣΧΑΔΑ, Σύνθετα Τουριστικά Καταλύματα κ.ά.) έχουν πλήρως ανεξαρτητοποιηθεί από τους πολεοδομικούς και περιβαλλοντικούς κανόνες, με μόνη δικλίδα ασφαλείας το ότι εγκρίνονται μέσω προεδρικού διατάγματος (άρα υπόκεινται σε προδικαστικό έλεγχο από το ΣτΕ). Μπορούν να χωροθετηθούν σε εκτός σχεδίου περιοχές, σε δασικές περιοχές, σε περιοχές που μέχρι τότε ήταν αδόμητες ή είχαν σοβαρούς περιορισμούς δόμησης. Μπορούν να απαλλοτριώνουν εκτάσεις ιδιωτών, μπορούν να «ενοποιούν» εκτάσεις, μπορούν να χτίζουν γέφυρες μέσα σε παραλίες, μπορούν να φθάνουν επάνω στο κύμα, μπορούν να ανοίγουν δρόμους, μπορούν να φτιάχνουν γκολφ σε άνυδρες περιοχές. Το επόμενο βήμα θα είναι η «τουριστική πολεοδομία» να αναλάβει και καθήκοντα πολεοδομικών ελέγχων και επιβολής προστίμων, όπως επιχείρησε κάποτε να κάνει η ναοδομία (άλλος «αυτονομημένος» χώρος). Αρκεί κάποιος να το ζητήσει, τα υπουργεία Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος και Τουρισμού μάλλον θα είναι πρόθυμα να νομοθετήσουν.

Κανείς δεν αντιλέγει για τη σημασία του τουρισμού στην οικονομία της χώρας μας. Κανείς δεν αντιλέγει ότι δεν υπάρχει στην Ελλάδα άλλη «βιομηχανία», ούτε φαίνεται πιθανό να αναπτυχθεί άμεσα. Ομως, αν η θέσπιση ενός ειδικού, προνομιακού πολεοδομικού πλαισίου για τον τουρισμό μπορούσε να δικαιολογηθεί σε μια πτωχευμένη χώρα, πώς θα δικαιολογήσουμε σήμερα όχι μόνο τη διατήρηση αυτού του πλαισίου, αλλά τη διαρκή επέκταση και πριμοδότησή του;

Φοβάμαι ότι η επόμενη γενιά θα «ξεχωρίζει» αυτά που θα αδειοδοτήσουμε αυτά τα χρόνια, όπως εμείς «ξεχωρίζουμε» στα νησιά τις τεράστιες κατασκευές που χτίστηκαν κατά τη διάρκεια της δικτατορίας. Δυστυχώς, αυτές οι επεμβάσεις στη φύση, στο τοπίο, είναι για πάντα.