ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ: Σχέδιο νόμου και τροποποίηση διατάξεων σχετικά με τη λειτουργία των Περιφερειακών και Τοπικών Παρατηρητηρίων

Π.Ο. Ε.Μ.Δ.Υ.Δ.Α.Σ. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΝΩΣΕΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΑΝΩΤΑΤΩΝ ΣΧΟΛΩΝ

Μαυρομματαίων 17, 104 34 ΑΘΗΝΑ

τηλ: 210-88.16.583 fax: 210-82.59.410 e-mail: emdydas@tee.gr URL: www.emdydas.gr

Αθήνα, 5/6/2019

Αρ. Πρωτ. : 7828

Προς: Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Σταθάκη

Κοιν. : 1. Υπουργό Εσωτερικών κ. Χαρίτση

2. Υπουργό Διοικ. Ανασυγκρότησης κα Ξενογιαννακόπουλου

3. Yπουργό Οικονομικών κ. Τσακαλώτο

4. ΕΝ.ΠΕ.

5. ΚΕΔΕ

Θέμα : Σχέδιο νόμου και τροποποίηση διατάξεων σχετικά με τη λειτουργία των Περιφερειακών και Τοπικών Παρατηρητηρίων.

Κύριε Υπουργέ

Η ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ αποτελεί την Ομοσπονδία που εκπροσωπεί το σύνολο των Διπλωματούχων Μηχανικών του Δημοσίου Τομέα. Απευθυνόμαστε σε εσάς σχετικά με το Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με τίτλο: «Ανάρτηση δασικών χαρτών περιοχών εντός των ιωδών περιγραμμάτων, διαδικασία ελέγχου και περιβαλλοντική διαχείριση αυτών» και ειδικότερα το άρθρο 29 «Τροποποίηση διατάξεων του ν.4495/17 (Α’ 167) και μεταβατικές διατάξεις» που αφορά στη λειτουργία και στελέχωση των παρατηρητηρίων δόμησης. Θα θέλαμε να επισημάνουμε αρχικά στα πλαίσια της διασφάλισης των θέσεων εργασίας και των αποδοχών των συναδέλφων – μελών μας, που εργάζονται στα Τμήματα Ελέγχου Κατασκευών, την διατήρηση της προσωπικής διαφοράς στους υπαλλήλους που θα μεταταχθούν. Υπενθυμίζουμε ότι με το άρθρο 99 του Νόμου 4483/2017 του Υπ. Εσωτερικών χορηγήθηκε αναδρομικά η προσωπική διαφορά στους υπαλλήλους που μετατάχθηκαν με τη διαδικασία της ενδοαυτοδιοικητικής κινητικότητας του άρθ. 30 του ν. 4223/2013, προκειμένου να διορθωθεί η αδικία που υπήρχε σε βάρος τους. Στο υπό συζήτηση Σχέδιο Νόμου πρέπει να υπάρχει ρητή πρόβλεψη για τη διατήρησή της στο σύνολο των συναδέλφων που θα μεταταγούν.

Επίσης σε συνέχεια και των υπ’ αρ. 7766/12-4-2019, 7267/18, 4496/17, 4788/18 και 7563/18 εγγράφων της Ομοσπονδίας μας και της ΕΜΔΥΔΑΣ Αττικής, καθώς και των συναντήσεων που είχαμε με εσάς και παράγοντες του Υπουργείου που εποπτεύετε, επανερχόμαστε, στα θέματα που αφορούν τη λειτουργία των Παρατηρηρίων Δόμησης.

Α. Περιφερειακά Παρατηρητήρια

Τα Περιφερειακά Παρατηρητήρια σύμφωνα με το άρθρο 5 του ν. 4495/17, είναι αρμόδια για:

- τον έλεγχο της ορθής εφαρμογής της νομοθεσίας για το Δομημένο Περιβάλλον,

- τη διενέργεια δειγματοληπτικών και αυτεπάγγελτων ελέγχων των πορισμάτων των ελεγκτών δόμησης, ως προς τις υπαγωγές αυθαίρετων κατασκευών και αλλαγών χρήσης στις διατάξεις για την αναστολή επιβολής κυρώσεων,

- να συντονίζει τις συναρμόδιες υπηρεσίες για τη χρήση, την αισθητική και τη λειτουργική αναβάθμιση των Κοινοχρήστων Χώρων.

• Ως προς την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης το κάθε Παρατηρητήριο είναι αρμόδιο στην Περιφέρειά του για:

- την κατεδάφιση των τελεσίδικα κριθέντων αυθαιρέτων,

- την τήρηση και διαχείριση του μητρώου πρωτοκόλλων κατεδάφισης αυθαιρέτων και επικίνδυνων κατασκευών,

- την τήρηση του μητρώου, στο οποίο εγγράφονται οι ιδιωτικές επιχειρήσεις, που έχουν τη δυνατότητα να εκτελέσουν πρωτόκολλα κατεδάφισης,

- τη λήψη μέτρων για την ορθή διάθεση των οικοδομικών αποβλήτων και την αποκατάσταση του περιβάλλοντος από περιβαλλοντική ζημιά, σε συνεργασία με τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (Ε.Ο.ΑΝ.),

- τα μέτρα πρόληψης της αυθαίρετης δόμησης και την αξιοποίηση των επιχειρησιακών δεδομένων με σκοπό την εξαγωγή συμπερασμάτων για τη βέλτιστη προστασία του οικιστικού περιβάλλοντος,

- την ανάρτηση στο διαδίκτυο του χάρτη καταγραφής αυθαιρέτων της χωρικής του αρμοδιότητας,

- τη διενέργεια ηλεκτρονικής κλήρωσης για τον ορισμό ελεγκτών δόμησης, στους οποίους ανατίθεται ο έλεγχος αυθαίρετων κατασκευών και χρήσεων, σύμφωνα με το άρθρο 92.

• Ως προς την υλοποίηση του πολεοδομικού σχεδιασμού:

- την παρακολούθηση της «Ηλεκτρονικής Πολεοδομικής Ταυτότητας Δήμων» του άρθρου 65,

- τον έλεγχο και την παροχή οδηγιών για την επίσπευση της εξέλιξης του πολεοδομικού σχεδιασμού προς τους Δήμους και τις Περιφέρειες, σύμφωνα με το άρθρο 66.

• Ως προς τις επικίνδυνες κατασκευές:

- τον έλεγχο για την εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας για τις επικίνδυνες κατασκευές,

- τη μέριμνα για τη λειτουργία των τριμελών επιτροπών επικίνδυνων ετοιμόρροπων κατασκευών του άρθρου 428 του π.δ. 14/27.7.1999, καθώς και της τριμελούς επιτροπής εξέτασης ενστάσεων κατά αναθεωρητικών εκθέσεων επικίνδυνων οικοδομών του άρθρου 426 του ίδιου διατάγματος.

Εκτός των παραπάνω, επίσης:

• Συντάσσουν την προβλεπόμενη στο άρθρο 3 έκθεση, προς τη Διεύθυνση Ελέγχου Δομημένου Περιβάλλοντος και Εφαρμογής Σχεδιασμού - Παρατηρητήριο.
• Μεριμνούν για τη γραμματειακή υποστήριξη και παροχή κτιριακών υποδομών στα Περιφερειακά Συμβούλια Αρχιτεκτονικής (ΠΕ.Σ.Α.), τα Περιφερειακά Συμβούλια Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΠΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.) και την Περιφερειακή Επιτροπή Προσβασιμότητας.
• Ενημερώνουν το μητρώο ηλεκτρονικής ταυτότητας των κτιρίων και το μητρώο της ηλεκτρονικής πλατφόρμας αυθαιρέτων.
• Εκδίδουν αποφάσεις επί των γνωμοδοτήσεων της τριμελούς επιτροπής εξέτασης ενστάσεων κατά αναθεωρητικών εκθέσεων επικίνδυνων οικοδομών του άρθρου 426 του π.δ. 14/27.7.1999.

Β. Τοπικά Παρατηρητήρια

Τα Τοπικά Παρατηρητήρια, σύμφωνα με το άρθρο 6 του ν. 4495/17, είναι αρμόδια για:

• Ως προς την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης:

- την ηλεκτρονική διαδικασία εντοπισμού, ελέγχου και καταγραφής αυθαιρέτων,

- την ενημέρωση του μητρώου της ηλεκτρονικής πλατφόρμας αυθαιρέτων,

- την επιβολή κυρώσεων,

- την ενημέρωση του Μητρώου «Ταυτότητας Κτιρίου»,

- την αξιοποίηση κάθε τεχνογνωσίας σχετικά με γεωχωρικά δεδομένα,

- την καταγραφή ανά δήμο κάθε εντοπισμένης αυθαίρετης κατασκευής,

- τη διενέργεια δειγματοληπτικών ελέγχων δ,

- τον έλεγχο εκτέλεσης των καθηκόντων των ελεγκτών δόμησης,

- την εισήγηση προς την Επιτροπή Εξέτασης Προσφυγών Αυθαιρέτων.

• Ως προς την υλοποίηση του πολεοδομικού σχεδιασμού:

Την παρακολούθηση της «Ηλεκτρονικής Πολεοδομικής Ταυτότητας» των οικείων δήμων και την επίσπευση της εξέλιξης του πολεοδομικού σχεδιασμού.

• Ως προς την αισθητική αναβάθμιση των κατασκευών:

- τη διάσωση και αποκατάσταση των διατηρητέων κτιρίων,

- το συντονισμό των συναρμόδιων υπηρεσιών για την αισθητική αναβάθμιση των κοινόχρηστων χώρων της περιφερειακής ενότητας.

• Ως προς τις επικίνδυνες οικοδομές:

- τη διενέργεια αυτοψίας και τη σύνταξη έκθεσης σχετικά με τον υφιστάμενο κίνδυνο κατασκευών,

- την εξέταση ενστάσεων κατά εκθέσεων επικίνδυνων κατασκευών και την τήρηση της διαδικασίας αναθεώρησης των εκθέσεων,

- την απόφαση περί επιβολής μέτρων αναγκαστικής εκκένωσης, αχρηστίας ή και κατεδάφισης επικίνδυνων κατασκευών,

- τη διαβίβαση της τελικής έκθεσης επικίνδυνης κατασκευής στον αρμόδιο Εισαγγελέα, προκειμένου να ασκηθεί ποινική δίωξη στον ιδιοκτήτη της κατασκευής,

- τη μέριμνα για τη λειτουργία των επιτροπών και της διαδικασίας κατεδάφισης των ετοιμόρροπων κατασκευών κλπ.

Εκτός των παραπάνω, επίσης είναι αρμόδια για:

• Τον έλεγχο των κατασκευών και των κοινόχρηστων χώρων ως προς την τήρηση της νομοθεσίας για θέματα προσβασιμότητας και ελεύθερης κυκλοφορίας πεζών, ΑμεΑ και εμποδιζόμενων ατόμων.
• Την ενημέρωση των ηλεκτρονικών Μητρώων.
• Τη μέριμνα για τη λειτουργία της επιτροπής εξέτασης προσφυγών κατά αυθαιρέτων.
• Τη μέριμνα για τη γραμματειακή υποστήριξη και την παροχή κτιριακών υποδομών για τη λειτουργία των Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής (Σ.Α.) και των Συμβουλίων Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.).

Οι ανωτέρω αρμοδιότητες ως επί το πλείστον αποτελούν αρμοδιότητες που ως τώρα είχαν τα Τμήματα Ελέγχου Κατασκευών των Υπηρεσιών Δόμησης (όπου αυτά λειτουργούσαν ως ξεχωριστά τμήματα) και τα οποία καταργούνται με τις διατάξεις του εν λόγω νόμου. Επίσης σε κάθε υπό κατάργηση Τ.Ε.Κ. υπάρχουν επιπλέον οι ακόλουθες αρμοδιότητες οι οποίες δεν μνημονεύονται στο Ν.4495/17:

1. Εφαρμόζει τις διαδικασίες νομιμοποίησης και εξαίρεσης από την κατεδάφιση σχετικά με τους Ν.410/68, Ν.720/77, Ν.1337/85, Ν.1512/85,
2. Τηρεί και ενημερώνει αρχείο φακέλων αυθαιρέτων κατασκευών, επικινδύνων οικοδομών (από άποψη δομικής, στατικής και υγιεινής) και φακέλων εξαιρέσεων από την κατεδάφιση,
3. Έχει την επιμέλεια σύνταξης βεβαιωτικών – χρηματικών καταλόγων των προστίμων,
4. Επιλαμβάνεται της μετατροπής των προστίμων διατήρησης σε εφάπαξ καταβολή και προβαίνει στις απαιτούμενες προς τούτο εισηγήσεις – γνωμοδοτήσεις,

και για τις οποίες αρμοδιότητες θα πρέπει να γίνει επίσης εκτενής αποσαφήνιση του πώς αυτές μεταφέρονται, ασκούνται κλπ.

Όλες οι ανωτέρω αρμοδιότητες που ανήκαν μέχρι στιγμής στους Δήμους και την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, καθώς και πολλές νέες αρμοδιότητες που δημιουργούνται και αφορούν το δομημένο περιβάλλον, αποτελούν πλέον αρμοδιότητες των Περιφερειών στις οποίες ανήκουν διοικητικά τα Παρατηρητήρια, συνεπώς θα πρέπει να γίνει εκτενής αποσαφήνιση τόσο του τρόπου λειτουργίας, όσο και της στελέχωσης αυτών (ελάχιστες απαιτήσεις, πηγές απορρόφησης) καθώς και της κατάρτισης των αντίστοιχων υπαλλήλων, καθώς τα παρατηρητήρια αποτελούν το μηχανισμό ελέγχου, παρακολούθησης, καταγραφής και λήψης μέτρων για την προστασία του Δομημένου Περιβάλλοντος.

Επίσης αναλυτικές διευκρινήσεις θα πρέπει να δοθούν για τη διαδικασία μετακύλισης των αρμοδιοτήτων και των ευθυνών, καθώς περνάνε σε αυτά αρμοδιότητες που μέχρι σήμερα ανήκαν είτε στους Δήμους (έλεγχος επικινδύνων) είτε στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση (κατεδάφιση αυθαιρέτων κατασκευών).

Στα πλαίσια αυτά θα πρέπει να δοθούν αναλυτικές απαντήσεις στα ερωτήματα που προκύπτουν, όπως ενδεικτικά:

• Ποιές είναι οι ελάχιστες απαιτήσεις και πηγές στελέχωσης και ποιες οι διαδικασίες κατάρτισης των αντίστοιχων ομάδων υπαλλήλων;
• Ποιά ακριβώς είναι η διαδικασία μετακύλισης των αρμοδιοτήτων και των ευθυνών;
• Πώς θα επιτυγχάνεται ο σκοπός για λήψη μέτρων πρόληψης των αυθαιρέτων κατασκευών;
• Πώς είναι αρμόδιο το κάθε Περιφερειακό Παρατηρητήριο για την παροχή οδηγιών προς τα Τοπικά Παρατηρητήρια ως προς την υλοποίηση του πολεοδομικού σχεδιασμού; Σύμφωνα με τη νομοθεσία, αυτή την αρμοδιότητα την έχουν οι δήμοι.
• Σχετικά με την εκτέλεση των πρωτοκόλλων κατεδάφισης θα πρέπει να υπάρχει στο επικείμενο Π.Δ. μνεία για δημιουργία Τμήματος Αυτεπιστασίας – κατεδάφισης αυθαιρέτων κατασκευών, που θα αναλαμβάνει την κατεδάφιση των αυθαιρέτων – επικινδύνων κατασκευών, ώστε να επιτυγχάνεται η αποτελεσματική και γρήγορη επέμβαση του δημοσίου φορέα, ιδιαίτερα σε έκτακτες περιπτώσεις, και η ταυτόχρονη τήρηση του μητρώου στο οποίο εγγράφονται ιδιωτικές επιχειρήσεις για την εκτέλεση πρωτοκόλλων κατεδάφισης για περιπτώσεις που δεν μπορούν να καλυφθούν.

ΣΤΕΛΕΧΩΣΗ

Σύμφωνα με το άρθρο 29 του νομοσχεδίου προβλέπεται να στελεχωθούν 14 Περιφερειακά Παρατηρητήρια (στις έδρες των αντίστοιχων Περιφερειών) αποτελούμενα από 2 Τμήματα (28 Τμήματα) για την στελέχωση των οποίων συνιστώνται δέκα (10) οργανικές θέσεις προσωπικού ανά Περιφερειακό Παρατηρητήριο, και 74 Τοπικά Παρατηρητήρια στις αντίστοιχες Περιφερειακές Ενότητες, για την στελέχωση των οποίων συνιστώνται επτά (7) οργανικές θέσεις προσωπικού ανά Τοπικό Παρατηρητήριο. Αυτή τη στιγμή οι υπηρετούντες Διπλωματούχοι Μηχανικοί, στις αντίστοιχες υπηρεσίες – τμήματα που καταργούνται – μεταφέρονται, είναι προφανές ότι δεν επαρκούν ούτε για την ελάχιστη δυνατή στελέχωση των Παρατηρητηρίων, με δεδομένο ότι σε πολλές Υπηρεσίες Δόμησης δεν λειτουργούν ξεχωριστά Τμήματα Ελέγχου Κατασκευών, οπότε οι υπάλληλοι που ασκούσαν τις αρμοδιότητες αυτές ήταν επιφορτισμένοι ταυτόχρονα και με άλλες αρμοδιότητες των Υπηρεσιών Δόμησης που παραμένουν στους Δήμους (αντίστοιχα και με τους υπαλλήλους της Αποκεντρωμένης Διοίκησης), γεγονός που σημαίνει ότι για την επαρκή στελέχωση των παρατηρητηρίων αλλά και την εύρυθμη λειτουργία των υπολοίπων αρμοδιοτήτων των μηχανικών, θα πρέπει άμεσα να εκκινήσουν διαδικασίες προσλήψεων προσωπικού με μόνιμες και σταθερές σχέσεις εργασίας, αλλά και οι μετατάξεις από τους Δήμους και τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις ή άλλους φορείς να αφορούν προσωπικό με την κατάλληλη εμπειρία, με ειδικότητα κυρίως μηχανικών.

Επίσης σχετικά με την ελάχιστη επαρκή - απαιτούμενη στελέχωση, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη επιπλέον κριτήρια, όπως: πληθυσμός της κάθε Περιφέρειας και Περιφερειακής Ενότητας, έκταση και γεωγραφία της, νησιωτικότητα, αριθμός αιτήσεων και εκκρεμών υποθέσεων, εξυπηρετούμενος αριθμός πολιτών, κλπ. Επίσης, θα πρέπει να προβλέπονται σε όλα τα τμήματα των Περιφερειακών Παρατηρητηρίων όλες οι απαιτούμενες ειδικότητες και ιδιομορφίες, καθώς τόσο η εκτέλεση των πρωτοκόλλων κατεδάφισης όσο και η διαδικασία καταγραφής - αντιμετώπισης των επικινδύνων κατασκευών, βασίζονται σε μια σειρά διαδικαστικών και παραμετρικών περιπτώσεων λόγω των οποίων και η έως τώρα μη επαρκής στελέχωση έχει δημιουργήσει τεράστιο όγκο εκκρεμών υποθέσεων.

Επίσης προκειμένου να εξασφαλιστεί σε κάθε περίπτωση η ομαλή μετάβαση των συναδέλφων, από τους καταργούμενους στους νεοσυσταθέντες φορείς, εφόσον είναι σε ισχύ ο Ν.3584/2007, άρθρο 158, συνδυαστικά με την περίπτωση 2 της υποπαρ.Ζ.4. του άρθρου 1ου του Ν.4093/12, θα πρέπει στο Π.Δ. να προστεθεί :

«Οι υπάλληλοι των Τ.Ε.Κ. των Υπηρεσιών Δόμησης, και οποιονδήποτε άλλων τμημάτων των Δήμων, Περιφερειών και Αποκεντρωμένων Διοικήσεων των οποίων οι αρμοδιότητες καταργούνται ή μεταφέρονται οι αντίστοιχες οργανικές τους θέσεις, έχουν το δικαίωμα, μετά από απλή αίτησή τους να επιλέξουν είτε να τοποθετηθούν σε οποιαδήποτε οργανική θέση της επιλογής τους στον ίδιο Φορέα που υπηρετούν μέχρι σήμερα, είτε να τοποθετηθούν στα Τοπικά και Περιφερειακά Παρατηρητήρια, είτε -ελλείψει οργανικής θέσης- σε προσωποπαγή θέση στον ίδιο Φορέα που υπηρετούν. Η τοποθέτηση γίνεται χωρίς να προηγηθεί το στάδιο ή η διαδικασία της διαθεσιμότητας που περιγράφεται στο άρθρο 158 του ν.3584/07 ή οποιαδήποτε αντιστοίχου. Η τοποθέτηση λαμβάνει χώρα την επόμενη εργάσιμη της κατάργησης της θέσης».

ΧΩΡΟΙ ΣΤΕΓΑΣΗΣ - ΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ - ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ

Για τη σωστή και εύρυθμη λειτουργία των νέων μηχανισμών (παρατηρητήρια, συμβούλια κλπ.) θα πρέπει να γίνει και η κατάλληλη πρόβλεψη τόσο των χώρων στέγασης αυτών, με τις κατάλληλες προϋποθέσεις, όπως είναι για παράδειγμα η αίθουσα συνεδριάσεων των αντίστοιχων οργάνων ΣΥΠΟΘΑ, ΣΑ κλπ., αλλά και οι κατάλληλοι χώροι για τη μεταφορά των αρχείων από τις Υπηρεσίες Δόμησης.

Επίσης θα πρέπει να αποσαφηνιστούν οι ελάχιστες απαιτήσεις σε εξοπλισμό, (server, GPS, plotter, ηλεκτρονικοί υπολογιστές κ.α.), καθώς και να διερευνηθεί και ξεκαθαριστούν οι δυνατότητες παραλαβής εξοπλισμών από τα καταργούμενα τμήματα, καθώς αυτό δεν είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί και λόγω έλλειψης εξοπλισμού (καθώς ακόμα και σήμερα είναι αξιοσημείωτο ότι δεν διαθέτουν όλοι οι υπάλληλοι ηλεκτρονικό υπολογιστή, πόσο μάλλον και αντίστοιχης τεχνολογίας που απαιτείται για την λειτουργία των συστημάτων που προβλέπονται από τον νόμο, ηλεκτρονικά μητρώα, γεωχωρικά δεδομένα κλπ.), αλλά και λόγω του ότι αποτελούν κοινό εξοπλισμό μεταξύ των τμημάτων των ΥΔΟΜ που παραμένουν στους Δήμους.

Στην παράγραφο 4 του άρθρου 6Δ του άρθρου 29 του σχεδίου νόμου, απλώς παρέχεται η εξουσιοδότηση για τη ρύθμιση των ζητημάτων που αφορούν τον εξοπλισμό των Παρατηρητηρίων – Γραφείων Αυθαιρέτων με ΚΥΑ των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομικών και Περιβάλλοντος Ενέργειας.

ΠΟΡΟΙ

Για την άσκηση των ανωτέρω αρμοδιοτήτων, η Περιφέρεια αντλεί πόρους από τα πρόστιμα που επιβάλλονται από την καταγραφή των αυθαιρέτων κατασκευών μετά την 28.7.2011 -καθώς ποσοστό είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) αποδίδεται στην Περιφέρεια όπου ανήκουν τα αυθαίρετα για δράσεις που σχετίζονται με τις αρμοδιότητες του παρατηρητηρίου, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 95-, από τα παράβολα που καταβάλλονται από τις προσφυγές, καθώς και από το προβλεπόμενο πρόστιμο που καταβάλλεται λόγω κατεδάφισης – αποκατάστασης αυθαιρεσιών σε περίπτωση κατεδάφισης από τον ιδιοκτήτη αυτοβούλως, ποσά τα οποία δεν είναι ούτε σταθερά, ούτε προβλέψιμα και σε καμία περίπτωση δεν επαρκούν για τη σωστή λειτουργία των παρατηρητηρίων.

Θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα για κεντρική χρηματοδότηση τόσο σε αρχικό επίπεδο για τη δημιουργία των υπηρεσιών και τον κατάλληλο εξοπλισμό του, όσο και για την μελλοντική λειτουργία τους.