Ενημέρωση 21/04/2020
Σοβαρές ευθύνες στην προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών, Ελένη Μπάνου και σε σειρά στελεχών της ίδιας υπηρεσίας, για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί με τα υψηλά κτίρια πέριξ της Ακρόπολης των Αθηνών, αποδίδει η πορισματική έκθεση που συνέταξε, στο πλαίσιο διενέργειας Ένορκης Διοικητικής Εξέτασης, ανώτερο στέλεχος του υπουργείου Πολιτισμού τον Μάιο του 2019 και φέρνουμε στη δημοσιότητα.
Οικονομική ενίσχυση μιας παρανομίας;
Η υπόθεση ξαναήρθε στην επικαιρότητα τις προηγούμενες ημέρες με αφορμή την είδηση για την υπαγωγή στο καθεστώς ενίσχυσης γενικής επιχειρηματικότητας, ύστερα από έγκριση της Γενικής Διεύθυνσης Ιδιωτικών Επενδύσεων, του επενδυτικού σχεδίου της εταιρείας ‘VASACO Ανώνυμος Εταιρεία Κατασκευών και Εκμετάλλευσης’. Η σχεδιαζόμενη επένδυση αφορά στην ανέγερση πεντάστερου ξενοδοχείου, δυναμικότητας 299 κλινών, σε οικόπεδο επί των οδών Μισαραλιώτου 7-11 και Τσάμη Καρατάσου 4. Το τμήμα του κόστους του project που προβλέπεται να ενισχυθεί φτάνει στα 11.200.000 ευρώ. Επομένως, το ποσό ενίσχυσης, με τη μορφή φορολογικής απαλλαγής, υπολογίζεται περίπου στα 3.370.000 ευρώ.
Η είδηση αυτή προκάλεσε την έντονη αντίδραση της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, καθώς πρόκειται για ένα από τα κτίρια, των οποίων η οικοδομική άδεια ακυρώθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας, που έκρινε το μέγεθός του δυσανάλογο σε σχέση με την Ακρόπολη. “Η αδειοδότηση της συγκεκριμένης μονάδας, μετά την αίτηση ακυρώσεώς μας στο ΣτΕ με αίτημα τον χαρακτηρισμό ως αντισυνταγματικών των όρων δόμησης και χρήσεων γης στου Μακρυγιάννη-Κουκάκι”, σημειώνει η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού στην ανακοίνωσή της “κατέπεσε τον Νοέμβριο του 2019 στην ολομέλεια του ΣτΕ, με Πρόεδρο την σημερινή Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Αικ. Σακελλαροπούλου”.
Πολιτικές προεκτάσεις
Η υπόθεση έλαβε γρήγορα χαρακτήρα πολιτικής αντιπαράθεσης, ενώ 52 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ έφεραν την υπόθεση στη Βουλή. Με ερώτησή τους υπογραμμίζουν το θέμα της σύγκρουσης συμφερόντων για τον υπουργό Επικρατείας Γιώργο Γεραπετρίτη, που είχε εκπροσωπήσει ως δικηγόρος την εταιρεία VASACO στη δίκη στο ΣτΕ, και ρωτούν τον υπουργό Ανάπτυξης Άδωνι Γεωργιάδη με ποιο σκεπτικό εγκρίθηκε η κρατική ενίσχυση του ξενοδοχείου, παρά την δικαστική απόφαση.
Στα σχετικά δημοσιεύματα, πάντως, γίνεται λόγος και για ευθύνες του υπουργού Περιβάλλοντος Κωστή Χατζηδάκη, που δεν έχει θεσπίσει ακόμη ειδικούς όρους δόμησης για την περιοχή, σύμφωνα με τις υποδείξεις του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου, καθώς και της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, που έχει την πολιτική ευθύνη για δραστηριότητες εντός αρχαιολογικού χώρου και για την τήρηση του άρθρου 24 του Συντάγματος περί προστασίας του πολιτιστικού περιβάλλοντος.
Σημειώνουμε πως, πέρα από τη συγκεκριμένη περίπτωση του ξενοδοχείου που θέλει να χτίσει η VASACO, το ΣτΕ με μια όμοια απόφασή του ακύρωσε και την οικοδομική άδεια για την ανέγερση εννεαώροφου ξενοδοχείου με τρία υπόγεια και δώμα στην περιοχή του Μακρυγιάννη (Φαλήρου 5 και παρόδου Λ. Συγγρού 34), το οποίο, ωστόσο έχει αποπερατωθεί και λειτουργεί κανονικά εδώ και περίπου ένα χρόνο!
Ιδιαίτερη σημασία έχει ότι το ανώτατο δικαστήριο τονίζει πως η διοίκηση, παρά το γεγονός ότι πέρασε πολύς χρόνος από το 2004, όταν εντάχθηκε η περιοχή του Μακρυγιάννη στον αρχαιολογικό χώρο των Αθηνών, δεν μερίμνησε για την θέσπιση ειδικών όρων δόμησης στην περιοχή γύρω από τον Ιερό Βράχο, “με αποτέλεσμα την ελλιπή προστασία του σημαντικότερου μνημείου της κλασικής αρχαιότητας”.
Το ιστορικό
Το ζήτημα με τα ψηλά κτίρια πέριξ της Ακρόπολης άνοιξε τον Φεβρουάριο του 2019, μετά από καταγγελία πολιτών για την ανεγειρόμενη τότε οικοδομή επί των οδών Φαλήρου 5 και παρόδου Λ. Συγγρού 34. Η υπόθεση της αδειοδότησης του συγκεκριμένου κτιρίου/ξενοδοχείου πήρε διαστάσεις και σχολιάστηκε δυσμενώς από τα μέσα ενημέρωσης, ενώ συσχετίστηκε και με την αδειοδότηση ανέγερσης του κτιρίου επί των οδών Μισαραλιώτου 7-11 και Τσάμη Καρατάσου 4.
Για το δεύτερο είχε ήδη γνωμοδοτήσει θετικά το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο από το φθινόπωρο του 2018, αλλά, μετά από νέες καταγγελίες και υπό την πίεση των κινητοποιήσεων και της δημοσιότητας που πήρε το θέμα συνολικά, τον Μάρτιο του 2019 το ΚΑΣ αναθεώρησε την προηγούμενη απόφασή του ανακαλώντας την έγκρισή του.
Από τη σχετική συζήτηση στο ΚΑΣ, ωστόσο προέκυψαν ερωτήματα, που είδαν μάλιστα και το φως της δημοσιότητας, σχετικά με τους χειρισμούς στο επίδικο ζήτημα από την πλευρά της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών. Προκειμένου να διερευνηθούν τυχόν ευθύνες στελεχών της υπηρεσίας, η προϊσταμένη της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς διέταξε, στις 5 Μαρτίου 2019, την διενέργεια Ένορκης Διοικητικής Εξέτασης.
Η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αθηνών κ. Ελένη Μπάνου, μιλώντας στην εφημερίδα Καθημερινή για την ΕΔΕ υποστήριξε πως πρόκειται για πολιτική στοχοποίηση προς στο πρόσωπό της, επιμένοντας πως “δεν υπάρχει καμία παρανομία και δεν θίγεται το μνημείο ούτε άμεσα ούτε έμμεσα”. Η κ. Μπάνου υποστήριζε τότε ότι υπήρξε μια “αβλεψία ήσσονος σημασίας” από την πλευρά τής υπηρεσίας: “Η αρχιτεκτονική μελέτη έπρεπε να πάει στη ΔΙΠΚΑ [σημ: Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων], αλλά έγινε μια παρερμηνεία από τους χειριστές του θέματος. Η ΔΙΠΚΑ θα σφράγιζε τα σχέδια, καθώς η περιοχή όπου βρίσκεται το ξενοδοχείο είναι εκτός της ζώνης προστασίας της Ακρόπολης. Οι μελέτες για εκείνη την περιοχή δεν ελέγχονται ως προς τα ύψη των κτιρίων αλλά για τις αρχαιότητες που αποκαλύπτονται εκεί, όπως και έγινε”.
Η Πορισματική Έκθεση της ΕΔΕ ολοκληρώθηκε στις 10 Μαΐου 2019 και διαβιβάστηκε από την διενεργήσασα, υψηλόβαθμο στέλεχος της αρχαιολογικής υπηρεσίας, στην Γενική Διευθύντρια στις 13 Μαΐου, με συνημμένο φάκελο εγγράφων και αποδεικτικών. Δεδομένου δε ότι τα αποδιδόμενα από την ΕΔΕ πειθαρχικά παραπτώματα σε πέντε συνολικά στελέχη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών ήταν σοβαρά και ορισμένα τουλάχιστον εξ αυτών επέσυραν ποινές ανώτερες από αυτές που θα μπορούσε να επιβάλλει η ίδια, η Γενική Διευθύντρια διαβίβασε τον Ιούνιο του 2019 τον φάκελο στην τότε Γενική Γραμματέα, Μαρία Βλαζάκη, που με τη σειρά της τον διαβίβασε στην τότε υπουργό Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά. Στις 4 Ιουλίου 2019 η υπουργός παρέπεμψε την υπόθεση στο αρμόδιο Πειθαρχικό Συμβούλιο.
Οι σοβαρές ευθύνες της Εφορείας Αρχαιοτήτων
Από την πολυσέλιδη πορισματική έκθεση προκύπτουν σοβαρές ευθύνες για το χειρισμό του θέματος από την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών και ειδικά για την προϊσταμένη της. Σταχυολογούμε ορισμένα μόνο χαρακτηριστικά σημεία.
“Η κ. Μπάνου, μάλιστα, όπως προκύπτει από τις απόψεις που ανέπτυξε ελεύθερα στο Υπόμνημα της κατάθεσής της, είχε ντύσει αυτή την παραβατικότητα με το μανδύα ενός ιδεολογήματος. Με ετυμολογικού τύπου προσεγγίσεις εφάρμοζε την κήρυξη και τα άρθρα του αρχαιολογικού Νόμου κατά το δοκούν, η μάλλον δεν τα εφάρμοζε καθόλου, αφού η κήρυξη ήταν κατά τη γνώμη της ιδιότυπη και δεν απέρρεαν από αυτήν οι δεσμεύσεις των ‘τυπικών’ κηρύξεων.
Ένα δεύτερο ιδεολόγημα που είχε αναπτύξει η κ. Μπάνου αφορούσε την ουσιαστική εφαρμογή του άρθρου 10 [εννοείται του αρχαιολογικού νόμου], δηλαδή την έννοια της έμμεσης οπτικής βλάβης, η υποκειμενικότητα της οποίας συνιστούσε για την κ. Μπάνου επιχείρημα για τη μη εφαρμογή του άρθρου ή, σύμφωνα με όσα υποστήριξε προς το ΣτΕ, επιλεκτικής εφαρμογής του. Έτσι θεωρούσε ότι δεν συνέτρεχε λόγος να ζητά τη γνώμη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου για το αν παραβλάπτεται η Ακρόπολη από τις 10ώροφες και 9ώροφες οικοδομές στην περιοχή Μακρυγιάννη, αφού εμπιστευόταν το δικό της υποκειμενικό κριτήριο περισσότερο από το υποκειμενικό κριτήριο των μελών του Συμβουλίου, στο οποίο ήταν και η ίδια μέλος (το διατυπώνει ευθέως στο έγγραφο κατηγορώντας το Συμβούλιο για παλινωδίες στο θέμα της οδού Μισαραλιώτου).
Σύμφωνα δε με το αισθητικό κριτήριο της κ. Μπάνου, οι τριώροφες οικοδομές στην οδό Δ. Αεροπαγίτου, χαμηλά στα ριζά του βράχου, αποτελούν ‘τείχος’ που οχλεί την Ακρόπολη περισσότερο από τις 10ώροφες που ορθώνονται στον οπτικό ορίζοντα του επισκέπτη της, και όριο αναφοράς, που επιτρέπει στις οικοδομές που χτίζονται στα κατωφερικά πρανή να υψώνονται μέχρι να τις φτάσουν. […]
Ένα τρίτο ιδεολόγημα αφορούσε τους ανασκαφικούς ελέγχους, που κατά την κ. Μπάνου δεν θα έπρεπε να ασκούνται προληπτικά, πριν την έκδοση της οικοδομικής άδειας, προκειμένου τα οικόπεδα να μην εγκαταλείπονται από τους επίδοξους αγοραστές και οι αρχαιότητες να μη μένουν εκτεθειμένες. Έτσι χορηγούσε άδειες για οικοδομές με ένα, δύο, η και τρία υπόγεια, σε μια περιοχή που βρισκόταν εντός της αρχαίας πόλης των Αθηνών και εντός του Θεμιστόκλειου τείχους, στην οποία, έρχονταν παντού στο φως, αμέσως κάτω από τη σημερινή στάθμη του εδάφους, λείψανα της αρχαίας Φαληρικής οδού και των ελληνιστικών και ρωμαϊκών ιδιωτικών κατοικιών της συνοικίας των Άλαδε Πυλών. Τα λείψανα αυτά εν συνεχεία, αποδομούνταν, είτε με τη χρήση του άρθρου 9, είτε με γνωμοδότηση του ΚΑΣ, καθώς κατά κανόνα παρουσιάζονταν ως ήσσονος σημασίας ή αποσπασματικής διατήρησης (όπως έγινε με την περίπτωση της οδού Φαλήρου 5),με εξαίρεση μικρά τμήματα […], που διατηρούνταν χωμένα σε υπόγεια γκαράζ ή σε μικρούς ακάλυπτους, προκειμένου να θεμελιωθούν με ασφάλεια οι 8ώροφες, 9ώροφες και 10ώροφες οικοδομές και να κατασκευαστούν τα πολύτιμα υπόγεια. Εξαιρετικά χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της οδού Μισαραλιώτου 7-11, η οποία αποτέλεσε και τη μοναδική μέχρι σήμερα περίπτωση, στην οποία η Εφορεία ζήτησε τη γνώμη του ΚΑΣ αναφορικά με το ύψος, όπως όμως αποδείχθηκε από τα Πρακτικά των Συνεδριάσεων, το ΚΑΣ μάλλον χρησιμοποιήθηκε από τους ιδιοκτήτες με την βοήθεια της Εφορείας προκειμένου να προεξοφληθεί μια έγκριση ύψους 9 ορόφων πριν από την έκδοση των ειδικών όρων δόμησης από το ΥΠΕΝ. Χρησιμοποιήθηκε μάλιστα από πλευράς της Εφορείας κάθε δυνατό επιχείρημα για να πειστεί το Συμβούλιο ότι η οικοδομή εγγράφεται αρμονικά στο περιβάλλον και δεν οχλεί την Ακρόπολη, κάτι που εκ των υστέρων αποδείχθηκε ψευδές, και ότι η έρευνα για αρχαιότητες δεν απέδωσε ευρήματα, κάτι που αποδείχθηκε επίσης ψευδές”.
Και το κυριότερο:
Η πρακτική αδειοδοτήσεων, που εφαρμοζόταν επί χρόνια από την Εφορεία Αθηνών στην περιοχή Μακρυγιάννη, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί το περίφημο “δομημένο περιβάλλον”, για το οποίο η κ. Μπάνου κατηγορεί “γενιές Αθηναίων, κατέληξε στην αδειοδότηση της 10ώροφης οικοδομής της οδού Φαλήρου 5 και παρόδου Συγγρού 34, που προκάλεσε τεράστιο θόρυβο, αντιδράσεις, προσφυγές στο ΣτΕ, καταγγελίες στην UNESCO, παρεμβάσεις οργανώσεων και φορέων όπως το ICOMOS και η Europa Nostra και δυσφήμηση για το ΥΠΠΟΑ και τις Υπηρεσίες του”.
Ταύτιση με την απόφαση του ΣτΕ
Είναι ενδιαφέρον να επισημανθεί πως έξι μήνες μετά την σύνταξη της Πορισματικής Έκθεση, η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ που ακύρωσε την άδεια της οικοδομής στην Φαλήρου 5 και παρόδου Συγγρού 34 ήρθε να επιβεβαιώσει επί της ουσίας τις ευθύνες της συγκεκριμένης Εφορείας Αρχαιοτήτων και την προϊσταμένης της.
Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στην σκέψη 18 της απόφασης, “έκτοτε [από το 2004, όταν και έγινε η αναοριοθέτηση του Αρχαιολογικού Χώρου της πόλεως των Αθηνών], όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, το ζήτημα της ανέγερσης οικοδομών στην περιοχή αντιμετωπίσθηκε αποσπασματικά, χωρίς ενιαία κριτήρια, με αποτέλεσμα την έκδοση αντικρουόμενων αποφάσεων, άλλοτε προς την κατεύθυνση του περιορισμού του ύψους των ανεγειρόμενων οικοδομών […], άλλοτε δε της απουσίας ελέγχου και της έγκρισης υψών μέχρι και 34 μ. […] υπό το κράτος εν πολλοίς εσφαλμένων αντιλήψεων ως προς την έννοια των κρίσιμων διατάξεων και το εύρος των αρμοδιοτήτων των οργάνων του Υπουργείου Πολιτισμού, τοπικών και κεντρικών, και, τελικώς, την ελλιπή προστασία του σημαντικότερου μνημείου της κλασικής αρχαιότητας (βλ. πρακτικά Κ.Α.Σ. 8/26.2.2019, σελ. 4-6, 10/13.3.2019, σελ. 6-7, και επόμενη σκέψη)”.
Στη σκέψη 19 της ίδια απόφασης τονίζεται πως: “[…] στο προαναφερθέν έγγραφο 59140/40329/2631/497/ 15.2.2019 της προϊσταμένης της Εφ.Α.Π.Α. εκτίθενται οι λόγοι για τους οποίους, κατά την άποψη της υπηρεσίας αυτής, παρέλκει η παραπομπή στο Κ.Α.Σ. και, κατά συνεκδοχή, η έγκριση από τον Υπουργό Πολιτισμού, των μελετών ανέγερσης κτιρίων σε περιπτώσεις όπως η επίδικη, πλην οι λόγοι αυτοί δεν ευρίσκουν έρεισμα στο νόμο. Ειδικότερα, η άποψη ότι η ανέγερση κτιρίων, ακόμη και μεγάλης κλίμακας, όπως εν προκειμένω, δεν επιβάλλει εξ ορισμού την εισαγωγή της σχετικής υπόθεσης στο Κ.Α.Σ. […] δεν ευσταθεί […]. Ομοίως, η άποψη ότι παρέλκει ο έλεγχος κατά το ν. 3028/2002 εφ’ όσον το ύψος του ανεγειρόμενου κτιρίου δεν υπερβαίνει την ανώτατη στάθμη των οικοδομών στο μέτωπο της οδού … και το ύψος του νέου Μουσείου της Ακρόπολης δεν ευσταθεί […].Η δε ανάγκη ελέγχου των ανεγειρόμενων οικοδομών κατά τον αρχαιολογικό νόμο στη συγκεκριμένη περιοχή καθίσταται ακόμα επιτακτικότερη εκ του ότι η Διοίκηση, παρά την πάροδο χρόνου πέραν του ευλόγου από την αναοριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου το έτος 2004, δεν έχει προωθήσει την έκδοση διατάγματος για τον έλεγχο της δόμησης στις παρυφές του Ιερού Βράχου, όπως όφειλε (άρθ. 14 παρ. 6 του ν. 3028/2002). Συνεπώς, μη νομίμως η προσβαλλόμενη πράξη αναθεώρησης εκδόθηκε χωρίς την κατά νόμο έγκριση του Υπουργού Πολιτισμού μετά από γνώμη του Κ.Α.Σ.”.
Η εξαφάνιση της παραπομπής
Με βάση την πορισματική έκθεση της ΕΔΕ η κ. Μπάνου παραπέμφθηκε στο πειθαρχικό συμβούλιο για σωρεία πειθαρχικών παραπτωμάτων: της παράβασης καθήκοντος, της σοβαρής απείθειας, της αμέλειας ή ατελούς εκπλήρωσης υπηρεσιακού καθήκοντος, της αναξιοπρεπούς ή ανάρμοστης ή ανάξιας για υπάλληλο συμπεριφοράς, της κακόβουλης άσκησης κριτικής των πράξεων προϊσταμένης αρχής που γίνεται δημοσίως, με σκόπιμη χρήση εν γνώσει εκδήλως ανακριβών στοιχείων, της παραβίασης των υποχρεώσεων του άρθρου 27 του Ν. 3528/2007, του ειδικού πειθαρχικού παραπτώματος της μη ανάρτησης ή μη έγκαιρης ανάρτησης πράξεων στη Διαύγεια, του ειδικού πειθαρχικού παραπτώματος της μη εμφάνισης ή της άρνησης κατάθεσης του μάρτυρα χωρίς εύλογη αιτία και της άρνησης σύμπραξης, συνεργασία, χορήγησης στοιχείων ή εγγράφων κατά τη διεξαγωγή έρευνας.
Εκτός από την προϊσταμένης της εφορείας παραπέμφθηκαν επίσης οι τμηματάρχες, αρχαιολόγοι της ίδιας υπηρεσίας, Σ. Μ. (για το παράπτωμα της αμέλειας ή ατελούς εκπλήρωσης του υπηρεσιακού καθήκοντος) και Α. Κ. (για τα παραπτώματα της παράβασης υπαλληλικού καθήκοντος που προσδιορίζεται από τις υποχρεώσεις που επιβάλλουν στον υπάλληλο οι κείμενες διατάξεις, εντολές και οδηγίες, της απλής απείθειας, της αμέλειας ή ατελούς εκπλήρωσης του υπηρεσιακού καθήκοντος και του ειδικού πειθαρχικού παραπτώματος της μη ανάρτησης ή μη έγκαιρης ανάρτησης πράξεων στη Διαύγεια). Παραπέμφθηκαν, τέλος, άλλοι δύο αρχαιολόγοι της ίδιας υπηρεσίας για παρεμφερή παραπτώματα.
Έκπληξη, ωστόσο, προκαλεί το γεγονός πως παρότι το έγγραφο για την παραπομπή των ανωτέρω στάλθηκε στις 4 Ιουλίου 2019 προς το αρμόδιο πειθαρχικό συμβούλιο, το τελευταίο δεν έχει ακόμη και μέχρι σήμερα, 10 περίπου μήνες μετά, ασχοληθεί με το θέμα ούτε καν για να χρεωθεί η υπόθεση σε κάποιο από τα μέλη του, όπως οι κείμενες διατάξεις προβλέπουν. Και δεν θα μπορούσε να επικαλεστεί κανείς φόρτο εργασίας του συγκεκριμένου πειθαρχικού συμβουλίου, δεδομένου ότι το τελευταίο αυτό δεκάμηνο ο πρόεδρος του, πρωτοδίκης Κωνσταντίνος Μέτος έχει συγκαλέσει ελάχιστες συνεδριάσεις του οργάνου, με την τελευταία να πραγματοποιείται περί τα τέλη Ιανουαρίου.
Κρίσιμες διαπιστώσεις και ερωτήματα
Από την συνολική διερεύνηση του θέματος, στην οποία άλλωστε προχώρησαν τόσο η προαναφερθείσα ΕΔΕ όσο και η Ολομέλεια του ΣτΕ στην 2102/2019 απόφασή της (αλλά και την συναφή 2103/2019, που αφορά στην ακύρωση της οικοδομικής άδεια για το κτίριο επί της Μισαραλιώτου 7-11 και Τσάμη Καρατάσου 4) προκύπτουν ορισμένες κρίσιμες διαπιστώσεις και ερωτήματα, τόσο για τη συγκυρία όσο και το μέλλον του γενικότερου ζητήματος της οικοδόμησης πέριξ του βράχου της Ακρόπολης.
Πέρα από τις πρόσκαιρες ένθεν κακείθεν αντιπολιτευτικές κορώνες για επιμέρους πολιτικές ευθύνες των κυβερνήσεων του τελευταίων ετών, διαφαίνεται μια διαχρονική ‘αμέλεια’, που χρονολογείται τουλάχιστον την τελευταία 20ετία, στην σαφή θεσμική μέριμνα για τον περιορισμό της ανεξέλεγκτης δόμησης στην περιοχή του Μακρυγιάννη.
Η κατάσταση αυτή, που προφανώς ευνοούσε οικονομικά συμφέροντα επιχειρηματιών που ήθελαν να επενδύσουν στην περιοχή, φαίνεται πως δημιούργησε στρεβλώσεις στην εφαρμογή του νόμου ακόμη και στην αρμόδια εφορεία αρχαιοτήτων. Η διενεργήσασα την ΕΔΕ στην οποία αναφερθήκαμε παρατηρεί με έκπληξη πως ούτε η αναοριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου της πόλης των Αθηνών το 2004 έφερε αλλαγή στην ακολουθούμενη πρακτική της εφορείας ούτε η 2331/2009 Απόφαση του ΣτΕ, η οποία αναγνώρισε στον Υπουργό Πολιτισμού να θέτει περιορισμούς στην οικοδομική δραστηριότητα πέριξ της Ακρόπολης ανεξαρτήτως πολεοδομικών κανονισμών. Μάλιστα, η τελευταία αυτή απόφαση τέθηκε στο αρχείο από την τότε προϊσταμένη της Εφορείας, με την συντάκτρια της ΕΔΕ να σημειώνει χαρακτηριστικά: “Δεν είναι εύκολο να αποτιμηθεί αν υπήρχαν κίνητρα για την ενέργεια αυτή ή μόνο βαρεία αμέλεια. Δεδομένου ωστόσο ότι από την Απόφαση απέρρεαν αναδρομικά ευθύνες για τους χειρισμούς της Εφορείας στην υπόθεση Πορίνου, ενδεχομένως και σε άλλες υποθέσεις για το διάστημα από την αναοριοθέτηση του α.χ. το 2004 ως το 2010 […] δεν μπορεί να αποκλειστεί η σκοπιμότητα πίσω από τη συγκεκριμένη ενέργεια”.
Ες αύριον τα σπουδαία
Στην Ημερήσια Διάταξη της συνεδρίασης του ΚΑΣ την Τετάρτη 22 Απριλίου 2020, έχει εγγραφεί ως πρώτο θέμα συζήτησης η “Επανεξέταση υπόθεσης ακινήτου επί των οδών Φαλήρου 5 και παρόδου Συγγρού 34 στην περιοχή ‘Μακρυγιάννη’, Δήμου Αθηναίων, περιφέρειας Αττικής, κατόπιν της αρ. 2102/2019 Απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας“. Με ποια πραγματικά δεδομένα, ωστόσο, θα κληθεί να μορφώσει άποψη το συμβούλιο, την ώρα που το υπουργείο Περιβάλλοντος, παρότι έχουν παρέλθει 13 μήνες αναστολής έκδοσης οικοδομικών αδειών, δεν έχει θεσπίσει ακόμη το απαραίτητο Προεδρικό Διάταγμα με προστατευτικούς όρους δόμησης και χρήσεις γης στην περιοχή Μακρυγιάννη; Γιατί δεν προκρίθηκε η συνεδρίαση για το επίδικο ζήτημα να πραγματοποιηθεί μετά την έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος;
Σε ποια απόφαση θα μπορούσε να καταλήξει το ΚΑΣ, στη σημερινή συγκυρία; Στην καλύτερη περίπτωση στην κατεδάφιση δύο ορόφων του υφιστάμενου κτίσματος και στην μείωση του ύψους του στα 32-33 μέτρα. Μια τέτοια απόφαση θα έμοιαζε να αφουγκράζεται τις ανησυχίες των διαμαρτυρόμενων οργανώσεων και πολιτών που πολλαπλασιάζονται – μέσα σε λίγες ημέρες το διαδικτυακό ψήφισμα που διακινείται έχει συγκεντρώσει περισσότερες από 42.000 υπογραφές.
Από πού, ωστόσο, υπό τις παρούσες συνθήκες, θα αντλούσε νομιμότητα ο καθορισμός συγκεκριμένου ύψους, ελλείψει θεσμικού πλαισίου και δεδομένης της αναστολής έκδοσης οικοδομικών αδειών στην περιοχή;
Μήπως κάποιοι επιδιώκουν, δια της απόφασης του ΚΑΣ, να αξιοποιήσουν προς όφελος τους την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί, ώστε να επιβάλλουν έναν de facto προσδιορισμό του ύψους των κτιρίων στην περιοχή στα 32-33 μέτρα, ενώ η μοναδική ως τώρα απόφαση του ΣτΕ που μιλά για ύψη, προσδιορίζοντας ως ανώτατο όριο τα 21 μ., είναι αυτή του 2009, στην οποία γίνεται ιδιαίτερη μνεία τόσο στην προαναφερθείσα ΕΔΕ όσο και στην 2102/2019 απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου; Μια τέτοια απόφαση θα λειτουργούσε, ασφαλώς, ως πρόκριμα τόσο για την υπόθεση του ξενοδοχείου της VASACO όσο και για το υπό έκδοση Προεδρικό Διάταγμα.
Γιατί έχει καθυστερήσει για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα η πειθαρχική διαδικασία για την κ. Μπάνου και τα λοιπά στελέχη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών; Δεν θα έπρεπε, μετά από τόσους μήνες, να έχει ολοκληρωθεί με την απόδοση τυχόν ευθυνών και την επιβολή τυχόν πειθαρχικών ποινών ή την αθώωση των εμπλεκομένων; Γιατί, ενώ εκκρεμεί η πειθαρχική διαδικασία σε βάρος της κ. Μπάνου, η σημερινή υπουργός Πολιτισμού την όρισε εκ νέου μέλος του ΚΑΣ; Νομιμοποιείται η συμμετοχή της κ. Μπάνου στην επικείμενη συνεδρίαση για το επίμαχο οικόπεδο της Φαλήρου 5 και παρόδου Συγγρού 34; 
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου