Εξωπραγματικές υποσχέσεις για χρήματα και θέσεις εργασίας ● Στη Βουλή η σύμβαση παραχώρησης χωρίς να έχουν δοθεί απαντήσεις για τα θέματα ρύπανσης, αυξημένου κόστους και απώλειας αγροτικού εισοδήματος.
Μια λεόντειο σύμβαση παραχώρησης και μπόλικες αίολες υποσχέσεις φέρνει προς ψήφιση στη Βουλή η κυβέρνηση για την κατασκευή του νέου αεροδρομίου στο Καστέλλι. Το σχετικό σχέδιο νόμου συζητείται αυτές τις μέρες στη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου, ενώ αναμένεται να ψηφιστεί με μεγάλη πλειοψηφία από την ολομέλεια καθώς υπέρ του έργου έχουν ταχθεί ο ΣΥΡΙΖΑ, η Ν.Δ., το ΚΙΝ.ΑΛΛ. και το Ποτάμι.
Ωστόσο, παρά την ευρεία αναμενόμενη πλειοψηφία, κομβικά ζητήματα ως προς την περιβαλλοντική υποβάθμιση, τη δραματική αύξηση του κόστους στις αερομεταφορές αλλά και τα βασικά στοιχεία βιωσιμότητας του αεροδρομίου δεν έχουν ακόμα απαντηθεί.
Παρακάτω η «Εφ.Συν.» σταχυολογεί κομβικά σημεία στα οποία αποκρύπτεται η αλήθεια από τους κατοίκους της Κρήτης για το συγκεκριμένο έργο, ενώ μέχρι σήμερα η επίκληση του «διαλόγου» σταματά στο ότι ακούστηκαν και οι φωνές των διαφωνούντων, χωρίς όμως να λαμβάνονται ποτέ υπόψη και χωρίς να δίνονται πειστικές απαντήσεις.
Πανάκριβο αεροδρόμιο
Παρά τον πανηγυρικό τόνο από την πλευρά της κυβέρνησης, στη συζήτηση στη Βουλή δεν γίνεται καμία αναφορά στο θέμα της πολιτικής μεταφοράς. Στο ζήτημα δηλαδή του κόστους που θα έχουν να αντιμετωπίσουν οι μόνιμοι κάτοικοι της Κρήτης. Κάθε χρόνο περίπου 1,17 εκατομμύρια κινήσεις γίνονται από το αεροδρόμιο «Ν. Καζαντζάκης» προς Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Πρόκειται κυρίως για ντόπιους που θα επιβαρυνθούν πολύ από τη μετακίνηση του αεροδρομίου σε απόσταση 40 χιλιομέτρων από το Ηράκλειο των 140 χιλιάδων κατοίκων, απόσταση μεγαλύτερη ακόμα και από αυτή του «Ελ. Βενιζέλος» από την Αθήνα των 4 εκατομμυρίων.
Οπως εξηγεί στην «Εφ.Συν.» ο Ηρακλειώτης πρώην διευθυντής της Ολυμπιακής Αεροπλοΐας και πολύπειρος πιλότος Μιλτιάδης Τσαγκαράκης, «ο χρόνος πτήσης προς το Καστέλλι θα αυξηθεί κατά 5 με 10 λεπτά σε σχέση με σήμερα. Αυτή είναι μια αύξηση του κόστους σε καύσιμα και εργατοώρες που τελικά θα επιβαρύνει τον ταξιδιώτη».
Φυσικά αντίστοιχη αύξηση θα επέλθει και στο κόστος οδικής μετακίνησης από και προς το αεροδρόμιο: «Πανευρωπαϊκά, ο μέσος όρος των αποστάσεων από το αεροδρόμιο για πόλεις με την αεροπορική κίνηση του Ηρακλείου είναι 12 χιλιόμετρα. Συνολικά, ο χρόνος που θα κάνει ένας επιβάτης από την Αθήνα για να φτάσει στο σπίτι του στο Ηράκλειο θα αυξηθεί έως και 40 λεπτά με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για την οικονομική του επιβάρυνση» λέει στην «Εφ.Συν.» ο αρχιτέκτονας Γιώργος Παπαματθαιάκης που έχει μελετήσει επί χρόνια το θέμα των αεροπορικών μεταφορών.
Το αυξημένο κόστος θα είναι πλήγμα και για τον τουρισμό, όπως έχουν ήδη επισημάνει οι τουριστικοί φορείς. Ο πρόεδρος των Τουριστικών & Ταξιδιωτικών Πρακτόρων Κρήτης Μιχάλης Βλατάκης λέει στην «Εφ.Συν.» πως οι ξένοι tour operators έχουν ήδη προειδοποιήσει για τεράστια ζημιά στον τουρισμό της Κρήτης σε περίπτωση αύξησης των αεροπορικών ναύλων, θεωρώντας δεδομένο τον διπλασιασμό των αεροπορικών τελών. «Οφείλουμε να λάβουμε σοβαρά υπόψη τις ανησυχίες τους. Είναι αυτοί που μας στέλνουν τους τουρίστες στην Κρήτη», τονίζει ο κ. Βλατάκης.
Fake ανταποδοτικά
Μία από τις επιτυχίες που έχει κάνει «σημαία» ο κ. Σπίρτζης είναι η υποχρέωση απόδοσης του 2% επί των εσόδων του αεροδρομίου ως ανταποδοτικό τέλος στον Δήμο Μινώα Πεδιάδος και στους όμορους δήμους. Ο ίδιος κάνει συνεχώς λόγο για έσοδα 184 εκατομμυρίων για τους δήμους στα 35 χρόνια διάρκειας της σύμβασης παραχώρησης (σ.σ. δηλαδή 5,2 εκατομμύρια τον χρόνο).
Ομως στη σύμβαση αναφέρεται ρητά ότι το τέλος 2% υπολογίζεται μόνο επί των εσόδων από τις εμπορικές χρήσεις του αεροδρομίου και όχι επί των βασικών του εσόδων (το ΤΕΑΑ, το πρώην «Σπατόσημο», που επιβάλλεται σε κάθε αναχωρούντα επιβάτη και το Τέλος Χρήσης που επιβάλλεται από την Πολιτική Αεροπορία στις αεροπορικές εταιρείες).
Εδώ οι υπολογισμοί προδίδουν τον υπουργό: Για να αντιστοιχεί το 2% των εσόδων από λοιπές εμπορικές χρήσεις (αφορολόγητα είδη, ενοικίαση γραφείων rent a car, καταστήματα εστίασης κτλ.) σε 5,2 εκατομμύρια τον χρόνο θα πρέπει τα συνολικά έσοδα από τις χρήσεις αυτές να ξεπερνούν το αστρονομικό ποσόν των 260 εκατομμυρίων ετησίως.
Μια σύγκριση με τα υπόλοιπα ελληνικά αεροδρόμια αποδεικνύει το μέγεθος της παραπλάνησης: το 2018 το μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας («Ελ. Βενιζέλος») είχε έσοδα 91 εκατ. από εμπορικές χρήσεις, ενώ η Fraport για τον πρώτο χρόνο λειτουργίας των 14 περιφερειακών αεροδρομίων ανακοίνωσε (συνολικά) έσοδα 45,5 εκατομμύρια από τις εμπορικές χρήσεις.
Τα αντίστοιχα έσοδα του σημερινού αεροδρομίου στο Ηράκλειο για το 2018 ήταν μόλις 4 εκατομμύρια. (Το Καστέλλι, δηλαδή, θα έχει 65 φορές περισσότερα έσοδα από το «Ν. Καζαντζάκης»). Προφανώς κάτι δεν πάει καλά με τα νούμερα...
Οι θέσεις εργασίας
Σκόπιμα τα τελευταία χρόνια διαδίδεται ο μύθος περί χιλιάδων (νέων) θέσεων εργασίας στο νέο αεροδρόμιο. Σήμερα το αεροδρόμιο Ηρακλείου έχει περίπου 2.300 εργαζόμενους (450 μόνιμοι υπάλληλοι και 1.800 εποχικοί).
Τις ημέρες υπογραφής της σύμβασης παραχώρησης έκαναν την εμφάνισή τους σε σωρεία δημοσιευμάτων πανομοιότυπες αναφορές σε μία υποτιθέμενη έκθεση της Air Transport Action Group (ATAG), η οποία ανέβαζε τον αριθμό των άμεσων θέσεων εργασίας στο Καστέλλι σε 7.500 και των θέσεων που θα «κινητοποιηθούν έμμεσα» (τουρισμός – εμπόριο κτλ.) σε 37.000.
Καθώς τα νούμερα φαίνονται και πάλι αστρονομικά, η «Εφ.Συν.» επικοινώνησε με την ATAG και η απάντηση που έλαβε από τον επικεφαλής επικοινωνίας, Haldane Dodd, στις 23/4 ήταν η εξής: «Είδαμε και εμείς αυτή την είδηση πριν από λίγες εβδομάδες, αλλά δεν γνωρίζουμε από πού προέρχεται, καθώς δεν έχουμε κάνει αναφορά για τα αεροδρόμια στην Ελλάδα. Αυτό που νομίζω ότι πιθανότατα συνέβη είναι ότι η κυβέρνηση ή η εταιρεία του αεροδρομίου έκανε κάποια ανάλυση με βάση τους αριθμούς σε μία από τις γενικές εκθέσεις μας για τα οφέλη της αεροπορίας. Οι αριθμοί για την ανάπτυξη του αεροδρομίου στο Καστέλλι δεν ήρθαν από εμάς».
Σε πολλά από τα παραπάνω θέματα (κόστος πτήσεων, έσοδα, ανταποδοτικά, θέσεις εργασίας κτλ.) θα έδινε σαφείς απαντήσεις η μελέτη βιωσιμότητας του έργου, την οποία και αναζητήσαμε από τους υπευθύνους της κοινοπραξίας ΤΕΡΝΑ-GMR, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Αν και αρχικά υποσχέθηκαν να μας την κοινοποιήσουν, κατόπιν άλλαξαν γνώμη και μας είπαν πως πρόκειται για έγγραφο του Δημοσίου που δεν έχουν εξουσιοδότηση για το πώς θα το διαχειριστούν.
Λεόντειος σύμβαση
Αν και το Δημόσιο θα έχει το μικρότερο ποσοστό ως προς την ιδιοκτησία του αεροδρομίου, θα βάλει τα διπλάσια χρήματα. Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στη σύμβαση παραχώρησης η κοινοπραξία Ariadne Group (ΤΕΡΝΑ & GMR) θα καταβάλλει σταδιακά 211,5 εκατομμύρια (σ.σ. εκ των οποίων περίπου τα 200 θα προέλθουν από δανεισμό).
Από την άλλη, το Ελληνικό Δημόσιο είναι υποχρεωμένο σε ένα χρόνο από σήμερα να καταβάλει 180 εκατομμύρια ευρώ ως χρηματοδοτική συμβολή (από τον κρατικό προϋπολογισμό και όχι από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων όπως προβλεπόταν). Επίσης 54 εκατομμύρια για τις απαλλοτριώσεις γης στο Καστέλλι (με τιμές που συναντούν τεράστιες αντιδράσεις από τους ιδιοκτήτες στην περιοχή).
Ακόμα, σύμφωνα με τη σύμβαση παραχώρησης σε όλη τη διάρκεια μελέτης και κατασκευής (60 μήνες) το Δημόσιο θα πληρώνει την εταιρεία αποδίδοντας το 65% του Τέλους Εκσυγχρονισμού και Ανάπτυξης Αερολιμένων (ΤΕΑΑ) από το εν λειτουργία αεροδρόμιο Ηρακλείου «Ν. Καζαντζάκης».
Με τα στοιχεία του 2018 το ποσόν αυτό ανέρχεται σε 31,4 εκατομμύρια τον χρόνο, δηλαδή τουλάχιστον 157 εκατομμύρια για τα 5 χρόνια της κατασκευής (σ.σ. και όχι 125 όπως λανθασμένα αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση του σχεδίου νόμου).
Συνολικά, από τα κρατικά ταμεία μέχρι να φτιαχτεί το νέο αεροδρόμιο θα βγουν πάνω από 390 εκατομμύρια ευρώ, σχεδόν τα διπλάσια δηλαδή από τα 211 εκατ. που θα βάλει η κοινοπραξία.
Στην εισηγητική έκθεση του σχεδίου νόμου δεν γίνεται καμία αναφορά στα μεγάλα κενά που παρουσιάζει η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του 2009, η οποία έγινε με μόνο σκοπό να δικαιολογήσει την πολιτική επιλογή του έργου στο Καστέλλι. Εκτός από τα 200.000 ελαιόδεντρα που θα εκριζωθούν, τεράστια ρύπανση θα υφίστανται και οι υπόλοιπες δύο εκατομμύρια ελιές της περιοχής.
«Σύμφωνα με μετριοπαθείς υπολογισμούς 100.000 τόνοι αεροπορικού καυσίμου Jet A1 θα καίγονται κάθε χρόνο πάνω από την περιοχή, με τους ρύπους να διασκορπίζονται στους γύρω ελαιώνες» λέει στην «Εφ.Συν.» ο Γιώργος Μαυραντωνάκης, πρόεδρος της Πρωτοβουλίας Πολιτών Πεδιάδας και αεροναυπηγός. «Η συνολική απώλεια εισοδήματος του πρωτογενούς τομέα υπολογίζεται στα 30 εκατομμύρια ευρώ κατ’ έτος, ποσόν που ποτέ δεν περιλήφθηκε στις μελέτες και τις μετρήσεις για το νέο αεροδρόμιο, ούτε αυτό, ούτε οι θέσεις εργασίας που θα χαθούν από τον αγροτικό τομέα», λέει ο ίδιος.
Ομοίως τεράστιες θα είναι οι επιπτώσεις και στα νερά καθώς οι αέριοι ρύποι θα επικάθονται στο έδαφος και θα περνούν αφιλτράριστοι στον καρστικό υδροφορέα της περιοχής αλλοιώνοντας την ποιότητα των υδάτων. «Το να περάσουν οι ρύποι στην τροφική αλυσίδα, μέσω του αέρα, του εδάφους ή του νερού θα σημάνει το τέλος της περιοχής μας», λέει ο Αλέξανδρος Στεφανάκης, πρόεδρος του παραρτήματος Κρήτης του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος. «Το λάδι της Κρήτης είναι ένα πιστοποιημένο εξαγώγιμο προϊόν υψηλής διατροφικής αξίας. Φανταστείτε τι θα γίνει αν μετρηθούν βαρέα μέταλλα στο λάδι αυτό», λέει ο ίδιος.
Η Αλικαρνασσός
Από τις πρώτες γραμμές της αιτιολογικής έκθεσης του σχεδίου νόμου τονίζεται η ανάγκη αύξησης της επιβατικής κίνησης στο σημερινό αεροδρόμιο Ηρακλείου «Ν. Καζαντζάκης». Σκοπίμως όμως αποκρύπτονται οι νέες δυνατότητες επέκτασης του υπάρχοντος αεροδρομίου στον χώρο 250 στρεμμάτων της 126 Σμηναρχίας Μάχης, η οποία έχει αναστείλει τη λειτουργία της.
Ηδη έχουν διατυπωθεί προτάσεις επέκτασης του υπάρχοντος λοξού διαδρόμου που θα μπορούσαν να υλοποιηθούν με πολύ λιγότερα χρήματα.
Με αυτό τον τρόπο οι απογειώσεις θα γίνονταν με κατεύθυνση τη θάλασσα, λύνοντας οριστικά το πρόβλημα όχλησης και επικινδυνότητας στη Νέα Αλικαρνασσό.
Στο Ηράκλειο αποτελεί κοινό μυστικό πως το σχέδιο του λοξού διαδρόμου στο «Ν. Καζαντζάκης» ακυρώθηκε εν μία νυκτί υπό το βάρος συμφερόντων που επιβουλεύονται το παραλιακό μέτωπο του σημερινού αεροδρομίου για άλλες επιχειρηματικές δραστηριότητες.
Μεγάλης σημασίας αναπτυξιακό έργο
Του Ζαχαρία Καλογεράκη*
Το Νέο Διεθνές Αεροδρόμιο Καστελλίου αποτελεί το μεγαλύτερης σημασίας αναπτυξιακό έργο που πρόκειται να υλοποιηθεί στην Κρήτη, η οποία θα αποτελέσει την κύρια πύλη εισόδου και βάση για την παραπέρα τουριστική ανάπτυξη, όχι μόνο για το ίδιο το νησί αλλά για ολόκληρη τη χώρα και την ελληνική οικονομία, που σε περίοδο κρίσης αναζητεί αναπτυξιακές διεξόδους.
Ο Δήμος Μινώα Πεδιάδας επιλέχτηκε για να φιλοξενήσει το Νέο Διεθνές Αεροδρόμιο, αυτό το μεγάλο εθνικής εμβέλειας έργο υποδομής, επηρεάζοντας και επαναπροσδιορίζοντας αναμφίβολα τα μέχρι τώρα περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά δεδομένα της περιοχής, όπως συμβαίνει σε κάθε μεγάλο έργο. Ενα έργο που ξεκίνησε το 2003 και έπειτα από πολλές εξαγγελίες, αναβολές και ακόμη περισσότερα εμπόδια, γίνεται πράξη σήμερα, μετά από 16 ολόκληρα χρόνια, χάρη στις συστηματικές ενέργειες του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών κ. Χρήστου Σπίρτζη.
Η περιοχή του Δήμου μας παρέμενε όλα αυτά τα χρόνια σ’ ένα καθεστώς ιδιότυπης «ομηρίας» στα πλαίσια των ανακοινώσεων υλοποίησης ή μη του έργου, σταματώντας κάθε αναπτυξιακή δραστηριότητα, σε επίπεδο αναβάθμισης και ενίσχυσης της πρωτογενούς παραγωγής, της δόμησης, των αγοραπωλησιών αλλά και κάθε άλλης αναπτυξιακής δυνατότητας.
Στόχος της Δημοτικής Αρχής, από την πρώτη κιόλας μέρα ανάληψης των καθηκόντων της, ήταν και παραμένει μέσα από συγκεκριμένο σχέδιο διεκδικήσεων και παρεμβάσεων η αύξηση των θετικών και η μείωση των αρνητικών επιπτώσεων από την κατασκευή και λειτουργία του νέου αεροδρομίου.
Ολο αυτό το διάστημα ως Δημοτική Αρχή εργαστήκαμε με μεθοδικότητα και συγκεκριμένες προτεραιότητες, με αποτέλεσμα τόσο στη Διακήρυξη του Διαγωνισμού όσο και στο Σχέδιο της Σύμβασης Παραχώρησης να συμπεριληφθούν οι κυριότερες θέσεις που είχαν διαχρονικά υιοθετηθεί με αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου.
Στα πλαίσια της ψήφισης της Σύμβασης του Εργου στη Βουλή αλλά και της κατασκευής και λειτουργίας του, συνεχίζουμε με συγκεκριμένες διεκδικήσεις και προτεραιότητες, να διεκδικούμε τα παρακάτω:
1. Δίκαιες απαλλοτριώσεις των περιουσιών.
2. Δημιουργία ενός ειδικού χρηματοδοτικού αναπτυξιακού προγράμματος και ένταξη στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ή στο Τομεακό ΕΣΠΑ των συναρμόδιων υπουργείων και της Περιφέρειας Κρήτης των έργων και των δράσεων που περιλαμβάνονται στο υπό εκπόνηση «Ειδικό Αναπτυξιακό Σχέδιο του Δήμου Μινώα Πεδιάδας».
3. Εκπόνηση «Τοπικού Χωροταξικού Σχεδίου του Δήμου Μινώα Πεδιάδας».
4. Ανταποδοτικά τέλη για έργα και κοινωνικές δράσεις υπερ-τοπικής εμβέλειας.
5. Ονομασία του Νέου Αεροδρομίου.
6. Εφαρμογή Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.
7. Κατοχύρωση της συμμετοχής του δημάρχου Μινώα Πεδιάδας στο Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας διαχείρισης του Νέου Αεροδρομίου.
8. Κατοχύρωση της προτεραιότητας που θα έχουν στις προσλήψεις του προσωπικού του Νέου Αεροδρομίου δημότες του Δήμου Μινώα Πεδιάδας.
9. Μετεγκατάσταση των οικισμών άμεσης γειτνίασης με το Νέο Διεθνές Αεροδρόμιο Καστελλίου.
10. Οδική σύνδεση του Νέου Αεροδρομίου Καστελλίου, εκτός των ήδη προβλεπόμενων οδικών προσβάσεων.
11. Υφιστάμενα δίκτυα κοινής ωφελείας και επάρκεια υδροδότησης του Νέου Αεροδρομίου Καστελλίου και μεταφοράς των καυσίμων.
12. Βιολογικός καθαρισμός Δημοτικής Ενότητας Καστελλίου.
13. Εργα αντιπλημμυρικής θωράκισης και ενίσχυση του υδροφόρου ορίζοντα στις παρυφές της ζώνης απαλλοτρίωσης.
14. Αντικατάσταση υφιστάμενων δικτύων άρδευσης, ύδρευσης και δημοτικής οδοποιίας καθώς και ανόρυξη νέων αρδευτικών και υδρευτικών γεωτρήσεων από την κατασκευή του Νέου Αεροδρομίου Καστελλίου.
15. Ελεγχος εφαρμογής της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.
16. Τεχνική και Νομική Βοήθεια Δήμου Μινώα Πεδιάδας.
Μαζί με τους δημότες και τους φορείς, συνεχίζουμε ενωμένοι με συγκεκριμένο σχέδιο και με γνώμονα το συμφέρον του τόπου και των ανθρώπων του, σεβόμενοι πάντα την αντίθετη άποψη η οποία μας ενισχύει και μας βοηθάει τόσο στη διεκδίκηση όσο και στη διαμόρφωση τεκμηριωμένων θέσεων και απόψεων.
*δημάρχου Μινώα Πεδιάδας και εκ νέου υποψήφιου δημάρχου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου