Τρίτη 18 Δεκεμβρίου 2018

Ο σκληρός πυρήνας του κράτους και τα αναδρομικά

Με αφορμή την πρόσφατη χορήγηση προκλητικά μεγάλων αναδρομικών ποσών στα ειδικά μισθολόγια από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, τη στιγμή που οι υπόλοιποι εργαζόμενοι και συνταξιούχοι γονατίζουν, αναδημοσιεύουμε 2 άρθρα σχετικά με τις αποφάσεις του ΣτΕ που δικαίωσαν τους ενστόλους στους δικαστικές διεκδικήσεις τους. Το ενδιαφέρον είναι ότι και τα 2 προέρχονται από το χώρο του ΣΥΡΙΖΑ που τότε επισήμανε το επικίνδυνο των αποφάσεων αυτών και σήμερα υποκλίνεται στο βαθύ και ένστολο κράτος, ικανοποιώντας το απολύτως.



Δημοσίευση: 22 Ιανουαρίου 2014 08:00

Δεν έχει όρια η επινοητικότητα του Συμβουλίου της Επικρατείας. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, η απόφαση που δικαιώνει τους ενστόλους κρίνει αντισυνταγματικές τις αναδρομικές περικοπές στους μισθούς τους, με το σκεπτικό ότι "οι ένστολοι ανήκουν στον σκληρό πυρήνα του κράτους και, άρα, χρήζουν ειδικής..

Δεν έχει όρια η επινοητικότητα του Συμβουλίου της Επικρατείας. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, η απόφαση που δικαιώνει τους ενστόλους κρίνει αντισυνταγματικές τις αναδρομικές περικοπές στους μισθούς τους, με το σκεπτικό ότι «οι ένστολοι ανήκουν στον σκληρό πυρήνα του κράτους και, άρα, χρήζουν ειδικής μεταχείρισης σε σχέση με τους εργαζομένους του Δημοσίου».

Πρόκειται για καινοφανή δικαιολογία, που στηρίζεται στην πλασματική κατασκευή του «σκληρού πυρήνα του κράτους». Ας δεχτούμε, για την οικονομία της συζήτησης, τον όρο. Άραγε μόνο οι ένστολοι συγκροτούν τον «σκληρό πυρήνα»; Οι διπλωμάτες, οι εφοριακοί και οι δικαστές συγκροτούν... χαλαρότερα μόρια του κράτους; Γιατί, άραγε, περιορίζεται ο «σκληρός πυρήνας» αποκλειστικά σε λειτουργίες της άμυνας και της ασφάλειας; Η υγειονομική περίθαλψη, η κοινωνική ασφάλιση, η εκπαίδευση και άλλες νευραλγικές δημόσιες υπηρεσίες είναι λιγότερο αναγκαίες για τη λειτουργία του κράτους;

Η διάκριση που εισάγει το ΣτΕ είναι αναχρονιστική. Καταφεύγει στο κράτος - νυχτοφύλακα του αυτοκράτορα, που αντιστοιχεί στην τυπολογία του 19ου αιώνα. Να προδίδει, άραγε, την αντίληψη που έχουν όσοι δυσφημούν το Δημόσιο, μειώνουν τον αριθμό των υπαλλήλων του και πετσοκόβουν τις αποδοχές τους;

Είναι προφανές ότι η αιτιολογία περί «σκληρού πυρήνα» επινοήθηκε για να παρακαμφθεί η επέκταση της ευνοϊκής μεταχείρισης σε όλες τις κατηγορίες των μισθωτών του Δημοσίου. Στην ουσία ιεραρχείται ως πρωτεύον το λεγόμενο «κακό κράτος» (κατά την τυπολογία Μπουρντιέ), δηλαδή το κράτος των παραδοσιακών ταξικών σχέσεων και της καταστολής. Και εγκαταλείπονται οι λειτουργίες του κοινωνικού κράτους, του «καλού κράτους», που η ύπαρξη και η υποστήριξή τους συνιστά sine qua non προϋπόθεση για την κοινωνική συνοχή.

Είναι περίεργο να καθιερώνεται μια τέτοια νομολογία διακρίσεων εις βάρος εκατοντάδων χιλιάδων εργαζομένων, αλλά και εις βάρος των κοινωνικών δικαιωμάτων των πολιτών. Η αιτιολογία του ΣτΕ οδηγεί στην επιβίωση των πιο σκληρών πελατειακών σχέσεων στο Δημόσιο. Και επιβεβαιώνει πού μπορεί να οδηγήσει ο νομικός σχετικισμός, σύμφωνα με τον οποίο το κράτος δεν υποχρεώνεται να εφαρμόζει τα συνταγματικά δικαιώματα των πολιτών στο σύνολό τους, αλλά επιλεκτικά, υπό τη δαμόκλειο σπάθη της «δημοσιονομικής ανάγκης», με βάση το ρωμαϊκό αξίωμα «υπεράνω όλων η σωτηρία της πατρίδος». Ακριβέστερα, η σωτηρία του σκληρού κράτους...




του Χρήστου Λάσκου 

Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας σχετικά με τον αντισυνταγματικό χαρακτήρα των περικοπών που επιβλήθηκαν, από το καλοκαίρι του ’12, στα ειδικά μισθολόγια των αστυνομικών και των στρατιωτικών έχει ήδη προκαλέσει πολλή συζήτηση. Προφανώς η αποκατάσταση της ζημιάς που υπέστη ένας κλάδος εργαζομένων δεν μπορεί παρά να θεωρείται καλό νέο.

Υπήρξαν, μάλιστα, κάποιοι που θεώρησαν πως ανοίγει ο δρόμος για μια στρατηγική ήττα της μνημονιακής πολιτικής στο μέτρο που η συγκεκριμένη απόφαση θα δημιουργούσε νομολογία ευνοϊκή για την αποκατάσταση των καταστροφικών ζημιών που έχει υποστεί η τεράστια πλειοψηφία των εργαζομένων στο δημόσιο τομέα. Όπως αποδείχτηκε, βιάστηκαν πολύ.

Και βιάστηκαν, ενώ θα έπρεπε να ήταν υποψιασμένοι. Γιατί το Συμβούλιο της Επικρατείας ήδη είχε αποφανθεί διαφορετικά απορρίπτοντας σχετικά αιτήματα άλλων κατηγοριών εργαζομένων του δημοσίου, που προηγήθηκαν στις περικοπές.

Ακόμη περισσότερο, στο όνομα του μείζονος αγαθού, που συνιστά η «σωτηρία της πατρίδος», είχε απορρίψει όλες τις αιτιάσεις περί της αντισυνταγματικότητας των μνημονιακών πολιτικών.

Αν αυτά συμπληρωθούν με το στατιστικά παράδοξο να μην υπάρχει απεργία σ’ αυτήν τη χώρα που να μην είναι παράνομη και καταχρηστική, η εικόνα ολοκληρώνεται.

Βάσει αυτών, καμία έκπληξη δεν θα έπρεπε να προκαλεί το σκεπτικό που φέρεται να συνοδεύει την απόφαση για τις αποδοχές των «ενστόλων». Προσέξτε: «Οι ένστολοι ανήκουν στον σκληρό πυρήνα του κράτους και, άρα, χρήζουν ειδικής μεταχείρισης σε σχέση με τους εργαζομένους του Δημοσίου».

«Σκληρός πυρήνας του κράτους». Βοήθα Παναγιά!

Και χρειαζόμαστε πραγματικά βοήθεια. Κυρίως, όμως, χρειαζόμαστε σαφή επίγνωση όσων γίνονται και όσων κυοφορούνται. Γιατί φαίνεται πως ο «σκληρός πυρήνας του κράτους», οι κατασταλτικοί μηχανισμοί δηλαδή, έχει πλήρη αυτεπίγνωση της «ιδιαιτερότητας» και της «σημασίας» του.

Επιπλέον, η συγκυβέρνηση αξιολογεί και ιεραρχεί παρομοίως. Δεν είναι τυχαίο πως το πρωτογενές πλεόνασμα (sic) θα μοιραστεί και στους ενστόλους. Όχι στους ανέργους, στους ενστόλους.

Δεν θα ανοίξω εδώ -κάνοντας ρελάνς στους κυβερνητικούς αγαπητικούς της στολής, μεταξύ αυτών και πολλών που «ηράσθησαν την επταετίαν»- τη συζήτηση περί της «ιδιαιτερότητας» και της «σημασίας» των κοινωνικών υπηρεσιών και των λειτουργών τους, των νοσηλευτών ή των εκπαιδευτικών. Όχι μόνο γιατί μπορείτε να φανταστείτε τις απόψεις μου ως αριστερού. Αλλά και γιατί θα με ξεστράτιζε από αυτό που θεωρώ πως είναι εξαιρετικά και ειδικά ενδιαφέρον αναφορικά με το συζητούμενο θέμα.

Ας θυμίσουμε συνοπτικά πού βρισκόμαστε. Ο ελληνικός κοινωνικός σχηματισμός βρίσκεται εδώ και καιρό σε συνθήκες οικονομικής κατάρρευσης και κοινωνικής καταστροφής. Το κεφάλαιο έχει κερδίσει όσα πριν από λίγα χρόνια έβλεπε μόνο στα πολύ προχωρημένα του όνειρα. Οι άνεργοι, οι μισθωτοί εργαζόμενοι και τα κατώτερα στρώματα βιώνουν συνθήκες ακραίας εξαθλίωσης και ακόμη πιο ακραίας ανασφάλειας ακόμη και για τα στοιχειώδη.

Όλα αυτά έγιναν δυνατά ακριβώς στο μέτρο που ο κρατικός αυταρχισμός ενισχύονταν με παροξυσμικούς ρυθμούς και η λαϊκή κυριαρχία γίνονταν μακρινή ανάμνηση.

Στο μέτρο, δηλαδή, που, για να χρησιμοποιήσω τον περιεκτικό όρο του Νίκου Πουλαντζά, ο «αυταρχικός κρατισμός» αποκτούσε το πλήρες νόημά του. Γιατί, πράγμα που μόλις μπορούσε να οσμιστεί ο Πουλαντζάς το 1978, ο νεοφιλελευθερισμός είναι συνυφασμένος με το «ισχυρό κράτος» -κι ας εμφανίζονται ως αντικρατιστές οι νεοφιλελεύθεροι. Το έδειξε η Χιλή του Πινοτσέτ, η Βρετανία της Θάτσερ και, τώρα, το δικό μας «εξαιρετικό» πείραμα.

Τα κράτη μεγαλώνουν με τον νεοφιλελευθερισμό, δεν περιορίζονται. Και, μάλιστα, για να ξαναγυρίσουμε στο θέμα μας, μεγαλώνουν ακριβώς ενισχύοντας υπέρμετρα τον «σκληρό πυρήνα» τους. Ιδιωτικοποιούν τα πάντα, υγεία, εκπαίδευση, ασφάλεια έναντι των γηρατειών, πολλές φορές στο 100% και φουσκώνουν, ταυτόχρονα, τον κατασταλτικό «σκληρό πυρήνα» τους.

Αυτό, για να το πούμε αλλιώς, δεν συνιστά μικρότερο κράτος. Είναι, απλώς, όλο και «σκληρο-πυρηνικότερο» κράτος.

Ας είμαστε, λοιπόν, πολύ προσεκτικοί. Το σήμα που έρχεται από το σκεπτικό της, περί ης ο λόγος, απόφασης του ΣτΕ είναι, νομίζω, πολύ σκοτεινότερο από ό,τι με μια πρώτη ματιά γίνεται αντιληπτό.


***
Ξαναγυρνώ στον Πουλαντζά. Και πιάνω τη παρουσίαση, που κάνει στο Φασισμός και Δικτατορία [1], της διαδικασίας εκφασισμού στην Ιταλία και τη Γερμανία του Μεσοπολέμου. Διαπιστώνω πως οι αναλογίες είναι χτυπητές. Όχι μόνο γιατί ο νεοναζισμός έχει πάρει μεγάλη φόρα ήδη. Κυρίως γιατί τα μηνύματα από τον «σκληρό πυρήνα» του κράτους είναι πάρα, μα πάρα πολύ ενδεικτικά.

Λέγεται πως η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται.

Ή λέγεται, ακόμη, πως η ιστορία επαναλαμβάνεται μόνο ως φάρσα. Δεν είμαι, πλέον, καθόλου βέβαιος.

Αν η φάρσα έχει μεσολαβήσει, τι αποκλείει να επανέλθει η τραγωδία; Τίποτε απολύτως, νομίζω.

-----------

[1] Ν. Πουλαντζάς, Φασισμός και Δικτατορία, Ολκός, 1974 (Θεμέλιο, 2006)

Πηγή: alterthess

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου