Grossraum Πεδία χώρου, επέκτασης και άρνησης. Η αλλαγή παραδείγματος στα τέλη του 20ου αιώνα

Μία in situ φωτογραφική δράση σε διάλογο με το ιστορικό κτίριο Γκίνη του Πολυτεχνείου. 

Γιώργος Καραηλίας, Γιάννης Καρπούζης, Γιώργος Πρίνος, Παύλος Φυσάκης

Χώρος: Κτίριο Γκίνη, Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο (είσοδος από οδό Στουρνάρη)

Grossraum

Πεδία χώρου, επέκτασης και άρνησης. Η αλλαγή παραδείγματος στα τέλη του 20ου αιώνα

Το γεγονός ότι σήμερα διαμορφώνονται Grossraum

και επομένως υποδαυλίζεται ένας πόλεμος δεν είναι σε

καμία περίπτωση χειρότερο και πιο τρομαχτικό από ότι

άλλοι σεισμοί προηγούμενων αιώνων.

Γιατί να φοβάμαι τον Μπέχεμοθ πιο πολύ από τον Λεβιάθαν;

Καρλ Σμιτ, 1939

Τα κείμενα του Καρλ Σμιτ, του γερμανού νομικού του 20ου αιώνα, εκφράζουν και νομιμοποιούν την επεκτατική δίψα, την κατάληψη χώρου και την επιθετική στρατηγική της κυρίαρχης αστικής τάξης της Γερμανίας – συμπεριλαμβανομένου του τρίτου ράιχ – που οδήγησαν ακολούθως στους δύο παγκόσμιους πολέμους. Το Grossraum είναι ο πραγματικός χώρος έκτασης των συμφερόντων και της κυριαρχίας ενός κράτους, το δίκτυο της επιρροής, η άσκηση της νομοθέτησης, η δυνατότητα επιβολής καθεστώτος εκτάκτου ανάγκης. Με άλλα λόγια, μιλώντας για το σημερινό κυρίαρχο παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι εν πολλοίς μία μορφή καπιταλιστικής ολοκλήρωσης που αποκρίνεται πλήρως στην παραπάνω σμιτιανή θεώρηση: η κρίση δεν είναι παρά μία μη αναμενόμενη κατάσταση εκτάκτου ανάγκης εντός ενός ουδέτερου χρόνου που επιβάλλεται από τις κυρίαρχες ελίτ στους λαούς μέσω του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Αν, ωστόσο, μοιάζει απλοϊκό και ανιστορικό να συγκρίνεται η επεκτατική πολιτική του τρίτου ράιχ με τη σημερινή Μπούντεσταγκ και την Ευρωπαϊκή τραπεζική πολιτική άλλο τόσο είναι ανιστορικό, ή καλύτερα εντός της κυρίαρχης ιδεολογίας, να αποκρύπτεται πως ο πόλεμος με τα κανόνια και ο πόλεμος με τις τράπεζες, η πραγματική κατοχή εδαφών και η τεχνικο-νομοθετικο-οικονομική κατοχή προέρχονται από το ίδιο δόγμα, τον μείζονα χώρο και είναι αποτέλεσμα του ίδιου οικονομικού μοντέλου, εκείνου που διαχωρίζει τους ανθρώπους σε τάξεις.

Δεν ξεχνάμε βέβαια ότι τα δίκτυα των καπιταλιστικών και  θεαματικών ροών είναι σήμερα περισσότερο από ποτέ παγκόσμια και σε ένα βαθμό άυλα. Ο ίδιος ο Σμιτ αναγνωρίζει πριν από εκατό χρόνια τις ΗΠΑ και το "δόγμα Μονρόε" ως το πρώτο υλοποιημένο Grossraum. Η σύγχρονη παγκόσμια τάξη επιτίθεται σήμερα μέσω μίας υπεροπλίας εργαλείων: πόλεμοι, βιοτεχνολογία, τράπεζες, εθνικιστικά μορφώματα, ανεργία, κυρίαρχη κουλτούρα, φυλακές, στρατόπεδα συγκέντρωσης, έλεγχος, κράτος.  

Εντός ενός τέτοιου μοντέλου εκμετάλλευσης, θέση μας σήμερα δεν μπορεί παρά να είναι η αναγνώριση πως τα συμπτώματα πάνε στο ίδιο βάθος με τις δομές και συνακόλουθα συγκροτούμε αρνήσεις σε όλη την έκταση του κοινωνικοπολιτικού φάσματος με μόνο στόχο την αναίρεση του φάσματος αυτού. Η παρέμβαση και επανάχρηση ενός δημόσιου χώρου και ειδικά του κτιρίου Γκίνη, ιστορικά αντιθετικού – συμβολικά και πρακτικά – στις εκάστοτε εξουσιαστικές μορφές, είναι ιδιαίτερα σημαντική για την ενίσχυση των συμμετοχικών και συλλογικών τρόπων έκφρασης και δράσης ενάντια σε κάθε επιβαλλόμενo Grossraum.

​