Κοινωνική επισφάλεια και έλλειψη στέγης στην Αθήνα, διαδρομές αποκλεισμού και ένταξης

Η μελέτη των Βασίλη Αράπογλου, Κώστα Γκούνη, Δήμητρας Σιατίτσα και Δήμητρας Σουλελέ για το ΙΝΕ-ΓΣΕΕ,

Κοινωνική επισφάλεια και έλλειψη στέγης στην Αθήνα, διαδρομές αποκλεισμού και ένταξης

Εισαγωγή/Περίληψη

Η παρούσα έρευνα έχει στόχο, πρώτον, να αποτυπώσει τις μορφές κοινωνικής επισφάλειας και τις πολλαπλές διαδρομές μέσω των οποίων κοινωνικά ευάλωτες ομάδες εξωθούνται από αθέατες και συγκαλυμμένες σε ορατές και επώδυνες πλέον συνθήκες φτώχειας, οι οποίες περιλαμβάνουν και την έλλειψη στοιχειώδους στέγης· δεύτερον, να εξετάσει τη δυνατότητα προώθησης ολοκληρωμένων στεγαστικών παρεμβάσεων, μέτρων πρόληψης και κοινωνικής ένταξης. Στην πρώτη φάση της έρευνας αποτυπώθηκαν και χαρτογραφήθηκαν οι βασικές μορφές στεγαστικής επισφάλειας στην Αθήνα με βάση κυρίως δεδομένα της απογραφής του 2011 καθώς και ενημέρωση και νέα επεξεργασία πρωτογενών δεδομένων, μέρος των οποίων είχε συλλεχθεί από προηγούμενη έρευνα. Στη δεύτερη φάση η έρευνα επικεντρώθηκε στις επισφάλειες που αντιμετωπίζει μια ευάλωτη ομάδα που συχνά παραμένει αθέατη στις σχετικές στατιστικές και πολιτικές, δηλαδή οικογένειες ή μητέρες με παιδιά, οι οποίες αναζητούν διεθνή προστασία. Διενεργήθηκε μια μελέτη περίπτωσης σε δομή ανοιχτής φιλοξενίας προκειμένου να εξεταστεί πώς οι υπηρεσίες προσαρμόζονται στις ανάγκες των αστέγων και πώς υποστηρίζονται λύσεις επαναστέγασης.

Κατέβασμα Αρχείου

* Όλες οι εκδόσεις διατίθενται για το ευρύ κοινό δωρεάν, σε έντυπη μορφή από τη βιβλιοθήκη του οργανισμού.

Περιεχόμενα

Εισαγωγή

2 Νέες πολιτικές και οι αντιφάσεις τους

2.1 Διεθνή πειράματα: Η διαχείριση της ακραίας φτώχειας και το κίνημα της

υποστηριζόμενης κατοικίας

2.2 Ελληνικά πειράματα: Η διαμόρφωση ενός μοντέλου επείγουσας διαχείρισης της

κρίσης

3 Νέα τοπία έλλειψης στέγης

3.1 Νέα τοπία έλλειψης στέγης στην Ευρώπη: Η τυπολογία ETHOS

3.2 Νέα τοπία έλλειψης στέγης στην Αθήνα

4 Επισφαλείς διαδρομές: Ανάμεσα στον αποκλεισμό και

στην ένταξη

4.1 Παράγοντες και διαδρομές επισφάλειας με βάση ευρωπαϊκές μελέτες

4.2 Θεσμικά εμπόδια στην πορεία προς την ασφαλή στέγη: Ο φαύλος κύκλος της

επισφάλειας στην Αθήνα

4.2.1 Οικονομική επισφάλεια, εμπόδια πρόσβασης σε υπηρεσίες και κοινωνικές

παροχές

4.2.2 Εργασιακή επισφάλεια και εμπόδια πρόσβασης στην αγορά εργασίας

4.2.3 Εμπόδια για την πρόσβαση των παιδιών σε ασφαλή στέγη

4.2.4 Εμπόδια στην πρόσβαση των αιτούντων διεθνή προστασία σε ασφαλή στέγη

5 Μεθοδολογικές επιλογές: Μελέτη περίπτωσης και μαρτυρίες

5.1 Η εστίαση σε οικογένειες αιτούντων άσυλο και προσφύγων με παιδιά που

αντιμετωπίζουν προβλήματα έλλειψης στέγης

5.2 Η διαμόρφωση συγκεκριμένων κριτηρίων επιλογής περίπτωσης

5.3 Η επιλογή της δομής Υποδοχής και Φιλοξενίας Οικογενειών Αιτούντων Άσυλο:

«Εστία Προσφύγων» σύμφωνα με τα προκριθέντα κριτήρια

5.4 Εφαρμογή πολλαπλών μεθόδων και συλλογή μαρτυριών

6 «Εστία Προσφύγων»: Εναλλακτικός τόπος ανοιχτής φιλοξενίας

6.1 Η Εστία Προσφύγων στο χάρτη της ΑΡΣΙΣ

6.2 Εστία: Οι ποιότητες του τόπου – Χαρακτηριστικά του μοντέλου

6.2.1 Προστασία: Η ασπίδα των δικαιωμάτων του ανθρώπου

6.2.2 Ισότητα των φύλων: Ελευθερία επιλογών

6.2.3 Διαπολιτισμικότητα: Μαθαίνοντας σ/την Ευρώπη

6.2.4 Ενδυνάμωση: «Αποσκευές» στο δρόμο προς την αυτονομία

6.2.5 Συγκρότηση κοινότητας και δικτυώσεις

7 Μαρτυρίες: Ζωές και τόποι σε καθεστώς εκκρεμότητας

7.1 Η Εστία Προσφύγων: Η διαλεκτική της μαιευτικής και οι επιπλοκές του τοκετού

7.2 Μιλάντ: Το σπίτι είναι… σε μια άλλη χώρα, σε έναν άλλο πλανήτη

7.3 Η ιστορία της Τ.: Το σπίτι είναι… ανάμεσα στο όνειρο και στον εφιάλτη

7.4 Η ιστορία της Μ.: Το σπίτι είναι… σταθμός, δεσμός και καταφύγιο

8 Συμπεράσματα