«Διευθυντήριο» κατασκευαστικών εταιρειών ήλεγχε το πάρτι στα έργα

Πηγή: 6 μέρες. "Πέφτουμε από τα σύννεφα"

Στημένοι διαγωνισμοί, συμφωνίες κάτω από το τραπέζι, «εναρμονισμένες» προσφορές κι ένα μοναδικό «πάρτι» εκατομμυρίων συνθέτουν το σκηνικό της ανάθεσης των δημοσίων έργων στη χώρα μας. Η προχθεσινή έφοδος της Επιτροπής Ανταγωνι­σμού σε μεγάλους κατασκευαστικούς ομίλους (Ελλάκτωρ, ΓΕΚ-Τέρνα, J&P Αβαξ και Μοχλός) δεν είναι η πρώτη που γίνεται.

Κάτι ανάλογο είχε συμβεί και το 2003, ακριβώς πριν από μία δεκαετία, όταν η Επι­τροπή Ανταγωνισμού ξεκίνησε και τότε ελέγχους για την ύπαρξη καρτέλ μεταξύ των κατασκευαστι­κών εταιρειών. Η υπόθεση άνοιξε, έπειτα από-κα­ταγγελίες, για μια μικρή ομάδα κατασκευαστικών εταιρειών που εκμεταλλευόταν τα «παράθυρα» του μαθηματικού τύπου προκειμένου να κατευθύνει το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στον εργολάβο που επιθυμούσε.
Τα ίδια στελέχη των κατασκευαστικών εταιρειών είχαν καταγγείλει τη δραστηριότητα του μικρού κλαμπ εισηγμένων κατασκευαστικών ομίλων, το οποίο εμφανιζόταν να μοιράζει «τίτλους» και έργα κατά το δοκούν. Η συνταγή ήταν απλή: Μέσα από ομαδοποιημένες προσφορές στους διαγωνισμούς των μεγάλων έργων διαμόρφωναν το αποτέλεσμα του μαθηματικού τύπου έτσι ώστε να επιλεγεί ο εργολάβος της επιλογής τους. Με την ίδια μέθο­δο βρίσκονταν εκτός όσοι κατασκευαστές δεν πει­θαρχούσαν στις επιλογές τους, με αποτέλεσμα τα έργα να πηγαίνουν στους «συνήθεις υπόπτους» του κατασκευαστικού κλάδου. Και τότε είχε ανοίξει η συζήτηση, η οποία σε σύντομο χρόνο «έκλεισε» και τα πράγματα ακολούθησαν και πάλι τον... δρόμο τους.
Είναι γνωστό στην κατασκευαστική πιάτσα το λεγό­μενο «Διευθυντήριο», δηλαδή η ομάδα των κατα­σκευαστικών που ήλεγχε-ελέγχει τα μεγάλα έργα, αυτή δηλαδή που αποφασίζει ποιος θα λάβει και τους σχετικούς «τίτλους». «Τίτλος» σημαίνει ότι μια τεχνική εταιρεία θα αναλάβει αυτόνομα ένα έργο και στη συνέχεια θα μοιράσει κάποιο τμήμα του σε μέλη του κλαμπ ή μικρότερους εργολάβους. Όσοι δεν έχουν την τύχη να λαμβάνουν «τίτλους» αναγκάζονται να λειτουργούν ως υπεργολάβοι των ευνοουμένων του «Διευθυντηρίου». Την ύπαρξη καρτέλ έχουν καταγγείλει πολλάκις ακόμη και οι ίδιοι οι κατασκευαστές, όπως για παράδειγμα ο πρόεδρος της Μηχανικής Π. Εμφιετζόγλου, που έχει κατά καιρούς εξαπολύσει βολές κατά του Ομί­λου Μπόμπολα (Άκτωρ και μετέπειτα Ελλάκτωρ), κατηγορώντας τον ότι έχει καταφέρει να ελέγχει απόλυτα τους μηχανισμούς ανάθεσης των δημο­σίων έργων στην Ελλάδα και -σε συνεργασία με άλλους κατασκευαστικούς ομίλους- να καρπώνε­ται τη μερίδα του λέοντος. Ενδεικτικό παράδειγμα, σύμφωνα με τον ίδιο αποτέλεσε η πρώτη φάση αι­σθητικής ανάπλασης του ΟΑΚΑ που κατακυρώθη­κε στον Άκτορα.
Ο πρόεδρος της Μηχανικής κατήγγειλε ότι είχε προηγηθεί άγρια σπέκουλα προκειμένου να ικα­νοποιηθούν οι απαιτήσεις της τεχνικής εταιρείας, η οποία υποστήριζε ότι ο προϋπολογισμός (140 εκατ. ευρώ) δεν επαρκεί. Με στόχο να ανεβάσουν το κόστος του έργου και να το κατευθύνουν προς την Άκτωρ, οι αρμόδιοι και οι συμμετέχουσες τε­χνικές εταιρείες καταρχάς φρόντισαν να καταστεί άκαρπος ο διαγωνισμός και να δημιουργηθούν προϋποθέσεις για απευθείας διαπραγμάτευση με τους υποψηφίους.
Κατά… σύμπτωση, οι τέσσερις κοινοπραξίες που είχαν περάσει στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού παρέλειψαν να καταθέσουν κάποιο έγγραφο και στη συνέχεια «απορρίφθηκαν για τυπικούς λόγους από τη συνέχιση της διαδικασίας (αποσφράγιση οι­κονομικών προσφορών)». Μέσω αυτής της κίνησης «ο διαγωνισμός κατέστη άκαρπος» και αποφασί­στηκε η απευθείας ανάθεση έργου... στον Άκτορα! Ένα από τα χαρακτηριστικότερα δείγματα στημέ­νων διαγωνισμών αποτέλεσε το έργο της παράκαμ­ψης Βόλου, το 2004 αλλά και του έργου αποχέτευ­σης στην Κέρκυρα. Στην πρώτη περίπτωση, όπως αποδείχτηκε, οι προσφορές που κατατέθηκαν (εν­νέα στο σύνολο) είχαν γραφεί από δύο ανθρώπους αφού υπήρχαν μόνο δύο διαφορετικοί γραφικοί χαρακτήρες...
Αλλά και στην περίπτωση του διαγωνισμού της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης και Αποχέτευ­σης Κέρκυρας («Βελτίωση Αποχέτευσης και Δια­χωρισμός Όμβριων Κωτσέλα», προϋπολογισμού 1,5 εκατ. ευρώ) την ίδια χρονιά, η επιτροπή προ­χώρησε στην ανάθεση του συγκεκριμένου έργου παρότι εμφανίζονται 17 εταιρείες -από ολόκληρη την Ελλάδα, αλλά και την Ιταλία- να έχουν λάβει εγ­γυητικές επιστολές από το ίδιο υποκατάστημα της Γενικής Τράπεζας στην Κέρκυρα, με συνεχόμενους αύξοντες αριθμούς. Τι πραγματικά συνέβη; Οι προ­σφορές ήταν προσυμφωνημένες και κατατέθηκαν ομαδικά, με στόχο την καθοδήγηση του διαγωνι­σμού σε συγκεκριμένο εργολήπτη!