«Μην μας ξεχάσετε»: Τα συντρίμμια μιας ολόκληρης ζωής στον δρόμο για την ανοικοδόμηση

«Μην μας ξεχάσετε»: Τα συντρίμμια μιας ολόκληρης ζωής στον δρόμο για την ανοικοδόμηση

Κατά την ελληνική μυθολογία ο Εγκέλαδος αποτελούσε έναν εκ των τιτάνων και βασικό πρόσωπο της Τιτανομαχίας. Σύμφωνα με τον επικρατέστερο μύθο, η θεά Αθηνά αφού τον πολέμησε, έριξε πάνω του το όρος Αίτνα της Σικελίας. Έτσι, από τον αιώνιο τάφο του, ο Εγκέλαδος, γιος του Ουρανού και της Γαίας, κινούμενος σείει τη Γη. Οι άνθρωποι ανά τους αιώνες έδωσαν στον σεισμό μυθική και θεϊκή προέλευση, για αυτό που σήμερα ξέρουμε ότι αποτελεί ένα εκ των φυσικών φαινομένων. Στην Ελλάδα πιο πρόσφατα, ο σεισμός του 1999 παραμένει χαραγμένος στη μνήμη όσων τον έζησαν, το ίδιο και στα βλέμματα όσων έχασαν δικούς τους ανθρώπους ή τα σπίτια τους, με πολλούς ακόμα και σήμερα, να βιώνουν τις συνέπειες. Συνέπειες οι οποίες δεν εσωκλείονται, μόνο, μέσα στην οικονομική βιωσιμότητα μίας οικογένειας, αλλά ενίοτε το να χάνει κάποιος το σπίτι του, έτσι, ακαριαία, συνεπάγεται και τη ρήξη με το παρελθόν του. Τη ρήξη με όλες τις ελπίδες, τα καλά και τα κακά, τις ιδέες και τις αφηγήσεις που γεννήθηκαν μέσα στα σημερινά ερείπια. Αυτή τη ρήξη με το παρελθόν, αλλά και την ελπίδα της ζύμωσης για το μέλλον, προσπαθήσαμε να αποτυπώσουμε σε λίγες γραμμές, μερικά φωτογραφικά κλικ αλλά και τις κουβέντες με τους πληγέντες του Δαμασίου. Άνθρωποι που καθημερινά παλεύουν με τα έξοδα και τα αδιέξοδά τους αλλά και με την ανάγκη να ανοικοδομήσουν όσα υλικά και άυλα χάθηκαν από τον σεισμό.

Αλέξανδρος Γαστεράτος

Για τους κατοίκους της κοιλάδας του Τιταρήσιου ποταμού κοντά στην Ελασσόνα, το χτύπημα ήρθε στις 12:16 το μεσημέρι της 3ης Μαρτίου του 2021. Ο σεισμός μεγέθους 6,3 βαθμών της κλίμακας ρίχτερ, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είχε μέγιστη αντιληπτή ένταση που ανήλθε στο επίπεδο 8 της κλίμακας Μερκάλι, ήταν δηλαδή «καταστροφικός». Ο σεισμός δεν προήλθε από το γνωστό ρήγμα του Τυρνάβου αλλά από ένα νέο και αχαρτογράφητο. «Νόμιζα ότι γκρεμίστηκε το σπίτι μου και έτρεξα έξω κλαίγοντας», λέει η κ. Σούλα από το Κουτσόχερο με ένα πλατύ χαμόγελο σαν να ξορκίζει τις σκέψεις εκείνης της ημέρας, αφού στάθηκε τυχερή και οι ζημιές στο σπίτι της κρίνονται ανασκευάσιμες. Πράγματι, χωριά από τον Τύρναβο σε ολόκληρη την κοιλάδα του Τιταρήσιου ποταμού υφίστανται εκτεταμένες ζημιές. Ο σεισμός εκτός από τις υποδομές έκανε αισθητό το πέρασμά του και στη φύση. Στις όχθες του ποταμού Πηνειού, ένας κορμός δέντρου είναι σκισμένος στα δύο, ενώ στο έδαφος είναι ορατή μια ενιαία ρωγμή με κατεύθυνση προς το χωριό Κουτσόχερο.Κορμός δέντρου στις όχθες του Πηνειού, κομμένος στα δύο από το πέρασμα του σεισμού.

Ρωγμή στο έδαφος στις όχθες του Πηνειού, με κατεύθυνση προς το Κουτσόχερο.

Ένας θρύλος γεννιέται

Οι εκκλησίες, κυρίως στην επαρχία, αποτελούν για τους κατοίκους, πέρα από έναν χώρο κατάνυξης και προσευχής, ένα καταφύγιο, έναν τόπο συνάντησης. Μετά τον σεισμό στις περιοχές που χτυπήθηκαν, πολλές εκκλησίες έκλεισαν, καθώς υπέστησαν μεγάλες ζημιές και είναι επικίνδυνη η παραμονή των πιστών σε αυτές. Στον Τύρναβο, για παράδειγμα η μόνη επισκέψιμη εκκλησία πλέον, είναι εκείνη του Αγίου Δημητρίου. Στο Κουτσόχερο, η παλιά εκκλησία του Αγίου Νικολάου, χρονολογούμενη από τον 19ο αιώνα κατέρρευσε, ενώ η νέα, χτισμένη ακριβώς δίπλα, «έχασε» την πρόσοψή της και υπέστη πλήθος άλλων καταστροφικών ζημιών, που την κρίνουν πλέον μη επισκευάσιμη. Πίσω από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου στο Κουτσόχερο, στο τοπικό νεκροταφείο, σε ένα σκηνικό που θυμίζει αποκάλυψη, οι ταφόπλακες έσπασαν, με πολλούς από τους τάφους να παραμένουν έως σήμερα κατεστραμμένοι.

Καμπαναριό εκκλησίας στον Τύρναβο με εμφανή τα σημάδια από το πέρασμα του Εγκέλαδου.

Η πρόσοψη της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου στο Κουτσόχερο κατέρρευσε από την ισχυρή δόνηση.

Οι τάφοι στο νεκροταφείο του Κουτσόχερου υπέστησαν καταστροφές, δημιουργώντας ένα σκηνικό αποκάλυψης.

Όλα αυτά, αλλά κυρίως το γεγονός ότι οι εκκλησίες «σήκωσαν το μεγαλύτερο βάρος», όπως λένε κάτοικοι στον Τύρναβο, συνετέλεσαν ώστε να χτίσουν τον δικό τους θρύλο. Αληθεύει ότι στον Τύρναβο, τα σπίτια δεν υπέστησαν σοβαρές ζημιές. Το ίδιο συνέβη και στο Κουτσόχερο, αφού όπως μας είπε η κ. Σούλα, «ο Άγιος Νικόλας έβαλε το χέρι του».

Το εσωτερικό της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου, η πρόσοψη της οποίας κατέρρευσε.

Το επίκεντρο

Δεν μπορεί να πει κανείς όμως το ίδιο για όλες τις σεισμόπληκτες περιοχές. Στον οικισμό Δαμασούλι, 16 από τα 19 σπίτια κρίνονται κατεδαφιστέα. Το χωριό Δαμάσι, έμελλε να σηκώσει το μεγαλύτερο βάρος. Μπαίνοντας στο χωριό, οι εικόνες οπτικοποιούν τις στιγμές κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά τον σεισμό. Η καταστροφή είναι πασιφανής. Πέτρινα κατά κύριο λόγο σπίτια, χτισμένα μια άλλη εποχή αλλά και καταστήματα όπως και υποδομές κατέρρευσαν ή υπέστησαν εκτεταμένες ζημιές. Πολλοί άνθρωποι στο χωριό των 1.500 κατοίκων έχασαν τα σπίτια τους, μαζί με όσα υπάρχοντα είχαν μέσα. Όνειρα και μνήμες κλεισμένα σε τέσσερις τοίχους, σε λίγα δευτερόλεπτα καταπλακώθηκαν κάτω από τα συντρίμμια. Παρά το γεγονός ότι δεν υπήρξαν θύματα, για τους Δαμασιώτες και τις Δαμασιώτισσες, τα σπίτια τους, τα οποία «βρήκαμε και μείναμε» όπως λένε, αποτέλεσαν τη στέγη τους για γενιές. Πολλοί γεννήθηκαν και μεγάλωσαν μέσα σε αυτά, έκαναν οικογένειες και έμειναν εκεί αργότερα με τα παιδιά τους.Παιδικό δωμάτιο σε σπίτι που κατέρρευσε στο Δαμάσι.

Γκρεμισμένο πέτρινο σπίτι στο Δαμάσι.

Στο Δαμάσι αλλά και στα γύρω χωριά που χτυπήθηκαν, οι άνθρωποι εργάζονται κατά βάση στον πρωτογενή τομέα, δηλαδή στην αγροτική παραγωγή και την κτηνοτροφία. Ο κάμπος είναι έφορος οπότε τα χωράφια προσφέρουν εξαιρετικό έδαφος για τους Αμπελώνες, των οποίων οι καρποί είναι περιζήτητοι από τους παραγωγούς κρασιού και του γνωστού Τσίπουρου Τυρνάβου. Την ώρα του σεισμού οι περισσότεροι κάτοικοι βρίσκονταν στις εργασίες τους στην ύπαιθρο. «Ευτυχώς δεν θρηνήσαμε θύματα», αναφέρουν . Ωστόσο ένας τετραπληγικός ηλικιωμένος, ο οποίος αρχικά εγκλωβίστηκε στο σπίτι του, πέθανε από το σοκ λίγη ώρα μετά τη διάσωσή του.

Μπαίνοντας στα ενδότερα του χωριού, μπορεί κανείς να δει τους ανθρώπους να κάνουν εργασίες αποκατάστασης των ζημιών. Όσοι μπορούν φυσικά και όσων οι περιουσίες δεν υπέστησαν σοβαρό πλήγμα. Με μεράκι, με απήθμενο σθένος και υπομονή, επιχειρούν να περισώσουν και να ξαναφτιάξουν ό,τι μπορούν. Ακόμα στο χωριό υπάρχουν τροχόσπιτα αν και πλέον χρησιμοποιούνται κυρίως βοηθητικά, αφού όσοι τα σπίτια τους κρίθηκαν ακατάλληλα, πλέον διαμένουν κατά βάση στους οικίσκους που έχουν τοποθετηθεί απέναντι από το γήπεδο του Δαμασίου.Οι οικίσκοι που διαμένουν οι σεισμόπληκτοι στο Δαμάσι.

Στο δρόμο για τους οικίσκους θα δει κανείς το σημείο στο οποίο μέχρι το πρωί της 3ης Μαρτίου έστεκε το Δημοτικό Σχολείο Δαμασίου. Το κτίριο του 1935, άνοιξε κυριολεκτικά στη μέση, με πολλούς τοίχους να διαλύονται, ωστόσο οι εκπαιδευτικοί κατόρθωσαν και έβγαλαν τους μαθητές έγκαιρα έξω, έτσι δεν υπήρξε κάποιος τραυματισμός. Το σχολείο φιλοξένησε στα θρανία του γενιές και γενιές Δαμασιωτών, οπότε τα δάκρυα στα μάτια τους, όταν ανακοινώθηκε η ανάγκη κατεδάφισης του, ήταν αναμενόμενα.

Πλέον ένα νέο σχολείο, νέων προδιαγραφών αναμένεται να πάρει τη θέση του και σύμφωνα με τις κυβερνητικές ανακοινώσεις πρόκειται να είναι έτοιμο το Φθινόπωρο. Έως τότε τα παιδιά, πολλά εκ των οποίων κατοικούν πλέον με τους γονείς τους στα κοντέινερ, πάνε κάθε πρωί στο σχολείο του Τυρνάβου, με πούλμαν που περνάει από το χωριό και τα μεταφέρει από και προς τα εκεί.

Οι θεσμικοί παράγοντες που βρέθηκαν στην περιοχή ήταν πολλοί. Ωστόσο λίγοι ήταν εκείνοι που εξακολούθησαν να βοηθούν ακόμα και όταν τα φωτογραφικά φλας και οι κάμερες έσβησαν και οι δημοσιογράφοι έφυγαν από την περιοχή. Ο περιφερειακός σύμβουλος Θεσσαλίας Σάκης Παιδής, ο οποίος και ήταν εκ των πρώτων θεσμικών παραγόντων που βρέθηκε στη σεισμόπληκτη περιοχή περιγράφει την καταστροφή λέγοντας πως «είχαμε ένα μοναδικό φυσικό φαινόμενο, είχαμε δύο διπλούς σεισμούς. Ο πρώτος ήταν την Τετάρτη και έπειτα είχαμε την Πέμπτη το βράδυ ακόμη έναν ο οποίος ήταν 5,9 και έγινε πιο βόρεια, με αποτέλεσμα να εμφανιστούν ζημιές σε χωριά που δεν είχαν εμφανιστεί στον πρώτο σεισμό και συγκεκριμένα στο Αμούρι, στη Μαγούλα, στο Πραιτώρι, στο Βλαχογιάννι και στην περιοχή του Κουτσόχερου. Οι πιο πολλές ζημιές όμως είναι σε τρία χωριά, στο Αμούρι, στο Μεσοχώρι και στο Δαμάσι. Το Δαμάσι είναι ένα χωριό των 1.500 κατοίκων, το Μεσοχώρι είναι ένα χωριό 500 κατοίκων και το Αμούρι είναι ένα χωριό επίσης 500 κατοίκων. Πρώτο μας μέλημα ήταν να μην υπάρξει κανένα θύμα από τους συνεχείς μετασεισμούς», εξηγεί. Αν και το βράδυ της Πέμπτης στη διάρκεια του ισχυρού μετασεισμού κατέρρευσαν κτίρια, οι άνθρωποι ήταν ήδη εκτός αυτών και έτσι δεν υπήρξε κανένας τραυματισμός και ευτυχώς κανένα θύμα.Οι σκηνές που στήθηκαν αρχικά στο γήπεδο του Δαμασίου.

Οι κάτοικοι που επικοινωνήσαμε για τις ανάγκες του ρεπορτάζ συνηγορούν στο ότι, η αντίδραση της Πολιτείας, στην αρχή, ήταν άμεση. Στήθηκαν σκηνές εξοπλισμένες με γεννήτριες και αερόθερμα για να στεγάσουν προσωρινά τους σεισμόπληκτους, έγιναν εργασίες σύνδεσης από τον ΔΕΔΔΗΕ, διενεργήθηκαν οι πρώτοι σχετικοί έλεγχοι και οι πρώτοι οικίσκοι, δηλαδή τα κοντέινερ, όπου επρόκειτο να διαμείνουν το επόμενο διάστημα οι πληγέντες του Δαμασίου, έκαναν την εμφάνισή τους, σε διάστημα λίγων ημερών. Πλήθος επιχειρήσεων, φορέων και ιδρυμάτων έσπευσαν να συνδράμουν είτε με προμήθεια τροφίμων είτε παρέχοντας τους οικίσκους, οι οποίοι αποτελούν στο σύνολό τους δωρεές. Ύστερα ωστόσο, ακολούθησαν οι τυπικές διαδικασίες και τα πράγματα άλλαξαν. Τα μάτια στράφηκαν αλλού, οι σεισμόπληκτοι πλέον έστω και προσωρινά στεγάστηκαν και οι προβλεπόμενες διαδικασίες κινούνται πλέον με ρυθμούς χελώνας.

Προβληματική η διαδικασία των ελέγχων

Τα προβλήματα για τους κατοίκους ξεκίνησαν με την διαδικασία των ελέγχων. Όπως αναφέρουν οι ίδιοι ο πρώτος έλεγχος έκρινε πολλά σπίτια στο κόκκινο ή στο κίτρινο, δηλαδή ακατάλληλα και χρήζοντα κατεδάφισης ή με εκτεταμένες ζημιές μεν αλλά ανασκευάσιμα δε, αντίστοιχα. Ωστόσο ο δεύτερος έλεγχος μείωσε τη σοβαρότητα των καταστροφών από το κόκκινο στο κίτρινο και από το κίτρινο στο πράσινο, δηλαδή ασφαλή και κατοικήσιμα, για πολλά σπίτια.Σπίτι στο Δαμάσι με διπλή εκτίμηση της καταστροφής από τον πρωτοβάθμιο και δευτεροβάθμιο έλεγχο.

«Εμάς ο δικός μας μηχανικός, μας είπε ότι πρέπει να χαλαστεί το σπίτι, αυτοί (οι μηχανικοί του υπουργείου) μας είπαν ότι διορθώνεται. Πρέπει να κάνουμε κάποια ένσταση και αν θα τη δεχτούν, που η όλη διαδικασία θα πάρει πολλά χρόνια. Τί θα γίνει από εδώ και πέρα κανένας δεν ξέρει. Μας έχουν αφήσει. Άλλοι λένε επειδή ακόμα γίνονται μετασεισμοί, μήπως πρέπει να περάσει το καλοκαίρι (και να υπάρξει εκ νέου εξέταση). Θα δείξει. Ελπίζουμε να μην μας ξεχάσουν εντελώς», αναφέρει η κυρία Νίκη.Σπίτι στο Δαμάσι με εκτεταμένες ζημιές, με χαρακτηριστική διπλή εκτίμηση.

«Το δικό μου σπίτι το είχαν βγάλει κίτρινο στην αρχή και μου είπαν ότι δεν θα έρθεις να μείνεις μέσα στο σπίτι, μετά πέρασε και το δεύτερο κλιμάκιο, το είδανε και μου είπαν γίνεται το σπίτι σου. Τους είπα ότι εφόσον μας είπαν πως η πέτρα δεν μπορεί να ξαναχτιστεί, πως θα γίνει ξανά το σπίτι. Μου απάντησαν “τώρα (θα τα βρεις) με τον μηχανικό σου’’. Ήρθαν και οι μηχανικοί το είδανε αλλά τα πράγματα είναι πολύ μπερδεμένα. Δεν ξέρω γιατί συμβαίνει αυτό», αναφέρει η κυρία Ευαγγελία η οποία μένει στους οικίσκους με τον σύζυγο και τα τρία της παιδιά.Κατεδαφιστέο και ανασκευάσιμο σπίτι στο Δαμάσι, βάσει του πρώτου και του δεύτερου ελέγχου.

Όλοι συμφωνούν ότι ήταν προβληματική η απόφαση των επιτροπών του υπουργείου Υποδομών. Όπως σημειώνει ο Σ. Παιδής, «εκεί έχουμε πρόβλημα. Όπως ξέρετε τα περισσότερα σπίτια ήταν πλίνθινα και η επιτροπή τα έβγαλε επισκευάσιμα, κάτι το οποίο ξέρει πολύ καλά ότι είναι πάρα πολύ δύσκολο να γίνει αυτό. Δηλαδή ένα παλιό σπίτι πέτρινο, πώς μπορείς να το επισκευάσεις και με τί κόστος;», διερωτάται. Ωστόσο η εξήγηση για την συγκεκριμένη ενέργεια, ειδικά αν σκεφτεί κανείς και τους συνεχείς μετασεισμούς, χάνεται κάπου στα γραφεία του υπουργείου Υποδομών.

Αυτό που είναι όμως σίγουρο και οι κάτοικοι επίσης το έχουν καταλάβει είναι ότι η όλη διαδικασία θα κρατήσει πολύ καιρό, ενώ η ανοικοδόμηση των οικιών τους θα πάρει χρόνια. Η διαδικασία έχει ως εξής. Αρχικά, πρέπει να συνταχθεί η μελέτη και να καταρτιστεί ο σχετικός φάκελος από τον μηχανικό, ύστερα να αποσταλεί στην Αθήνα για έλεγχο και όταν εκδοθεί η απαραίτητη έγκριση, να ξεκινήσουν οι διαδικασίες επισκευών και ανοικοδόμησης των κατοικιών. «Πιστεύω ότι οι πρώτες επισκευές θα ξεκινήσουν περί τον Αύγουστο-Σεπτέμβριο», μας λέει ο Περιφερειακός Σύμβουλος και προσθέτει ότι «για τα σπίτια που χρειάζονται κατεδάφιση και εκ νέου ανοικοδόμηση, η διαδικασία θα πάει πιο πίσω, γιατί θα πρέπει να βγει καινούργια πολεοδομική άδεια. Η όλη διαδικασία δεν πιστεύω ότι θα πάρει περισσότερο από 2 χρόνια από τη μέρα που έγινε ο σεισμός», αναφέρει. Για τα σπίτια όμως που χρειάζονται καινούργια πολεοδομική άδεια, η διαδικασία μπορεί να κρατήσει χρόνια. «Ας ελπίσουμε ότι τον Μάρτιο του 2023 οι άνθρωποι θα είναι μέσα στα σπίτια τους».

Οι άνθρωποι ήδη έχουν αρχίσει να κανονικοποιούν τη διαμονή τους στους οικίσκους.

Οικογένειες με μικρά παιδιά και άνθρωποι όλων των ηλικιών διαβιούν στα κοντέινερ, αφού τα σπίτια τους κρίθηκαν μη κατοικήσιμα.

Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν τρόποι κάποιοι άνθρωποι που διαμένουν αυτή τη στιγμή στους οικίσκους, να πάνε ξανά στα σπίτια τους, τα οποία δεν έχουν υποστεί μεγάλες ζημιές αλλά τα όμορα κτίρια έχουν κριθεί επικίνδυνα και χρειάζονται κατεδάφιση. Η διαδικασία αυτή όμως, περνάει επίσης από 40 κύματα. «Αυτό βλέπετε είναι ένα μεγάλο πρόβλημα. Υπάρχουν σπίτια που πρέπει να κατεδαφιστούν και ο νόμος λέει ότι το κόστος της κατεδάφισης το αναλαμβάνει ο ιδιοκτήτης του ακινήτου, ο πολίτης. Αυτό το κόστος αντιστοιχεί σε 3.000 – 5.000 ευρώ και απ’ όσο γνωρίζω και οι δήμοι και όλοι μας δεν θέλουμε να συμβεί αυτό, δηλαδή να επιβαρυνθεί ο πολίτης με τα έξοδα της κατεδάφισης και γι’ αυτό το λόγο δίνεται μια έκτακτη χρηματοδότηση από το το υπουργείο Εσωτερικών, για την κατεδάφιση των σπιτιών που έχουν κριθεί ακατάλληλα», εξηγεί ο Σάκης Παιδής. Το 40% των χρημάτων αυτών, όταν αυτά εγκριθούν, θα αποτελούν προκαταβολή ώστε να εκκινήσουν οι εργασίες. Το χρονικό όμως πλαίσιο εντός του οποίου θα πραγματοποιηθεί η εν λόγω κίνηση και θα ξεκινήσουν οι κατεδαφίσεις είναι και αυτό απροσδιόριστο.

Προκειμένου να κινηθούν οι διαδικασίες με ταχύτερο ρυθμό, η Διεύθυνση Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών (ΔΑΕΦΚ), άνοιξε δύο υποκαταστήματα, ένα στο Τύρναβο και ένα στην Ελασσόνα, όπου συγκεντρώνονται φάκελοι μελετών από ιδιώτες μηχανικούς προς εξέταση. Η γραφειοκρατία όμως κινεί τα πράγματα εξαιρετικά αργά, ενώ για πολλούς ηλικιωμένους σεισμόπληκτους κατοίκους, η διαδικασία των αιτήσεων δεν ήταν καθόλου εύκολη.

Άλλοι λόγοι που συνηγορούν στην καθυστέρηση όπως τονίζει ο Σ. Παιδής, είναι το γεγονός ότι ακόμα καταγράφονται ζημιές σε κτίρια τα οποία δεν αποτελούν κύριες κατοικίες, ενώ η ωμή πραγματικότητα, δηλαδή το γεγονός ότι δεν υπήρξαν θύματα, «ίσως να συνέβαλε σε μια κατά κάποιο τρόπο υποβάθμιση του φαινομένου», αναφέρει χαρακτηριστικά.

«Δεν έχουμε καμία ενημέρωση»

Η κυβέρνηση έδωσε ένα επίδομα 600€ στους σεισμόπληκτους και τους υποσχέθηκε άλλο ένα που θα φτάνει έως και τις 6.000€ για είδη οικοσκευής. Πολλοί σεισμόπληκτοι είτε εξαιτίας προβλημάτων υγείας είτε για λόγους εργασίας, έπρεπε να μετακινούνται καθημερινά έως τη Λάρισα και τις γύρω περιοχές, οπότε το εν λόγω επίδομα όπως αναφέρουν «δεν έφτανε ούτε για τις βενζίνες» και έτσι εξαντλήθηκε ταχύτατα. Το δε επίδομα οικοσκευών δεν έχει εγκριθεί και καμία ενημέρωση δεν υπάρχει αναφορικά με το πότε πρόκειται να εγκριθεί.Τα υπάρχοντα των ανθρώπων καταπλακώθηκαν από τα χαλάσματα.

«Το επίδομα οικιακών συσκευών είναι ένα πολύ μεγάλο θέμα, το οποίο θα πρέπει να λυθεί και αυτό άμεσα γιατί ο κόσμος έχει γονατίσει οικονομικά», σημειώνει ο πρόεδρος της τοπικής κοινότητας Δαμασίου, Γιώργος Τσανάκας, ο οποίος τονίζει ότι μέρα με τη μέρα οι συγχωριανοί του απελπίζονται.

Άλλοι πολίτες που στα χωριά αυτά διατηρούσαν επιχειρήσεις εστίασης, παρά το γεγονός ότι η εστίαση έχει ανοίξει και δεν έχουν δικαίωμα στην επιστρεπτέα προκαταβολή ή στην αναστολή του ενοικίου, έχουν μηδενικό τζίρο, καθώς δεν μπορούν να λειτουργήσουν τις επιχειρήσεις τους. Για αυτούς δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη, αν και η Περιφέρεια Θεσσαλίας έχει απευθύνει ερώτημα προς το αρμόδιο υπουργείο.

Αν και η εστίαση άνοιξε πολλά καταστήματα δεν μπορούν να λειτουργήσουν και δεν δικαιούνται κάποια από τις ελαφρύνσεις που η κυβέρνηση είχε θεσπίσει το προηγούμενο διάστημα.

Οι καταστηματάρχες δεν μπορούν να έχουν τζίρο από τις κατεστραμμένες επιχειρήσεις τους και καμία άλλη ελάφρυνση δεν προβλέπεται.

Το ζήτημα της ενημέρωσης για την πορεία των διαδικασιών, θεωρείται ύψιστης σημασίας για τους κατοίκους γιατί όπως λένε έτσι μπορούν να ελπίζουν ότι θα ξαναμπούν σύντομα στα σπίτια τους και να κάνουν υπομονή διαμένοντας στα κοντέινερ. Όπως αναφέρουν όμως, «αισθανόμαστε πια αβοήθητοι».

«Δεν είναι εύκολο να χάνεις το σπίτι σου»

Οι φωτογραφίες που παρατίθενται στο παρόν ρεπορτάζ, είναι μερικά μόνο δείγματα που μπορεί να αντικρίσει κανείς από την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην περιοχή. Πίσω από κάθε γκρεμισμένο λιθάρι, πίσω από κάθε πεσμένο τοίχο και πόρτα, κρύβονται δεκάδες ανθρώπινες ιστορίες αλλά και ο ανθρώπινος πόνος και αγωνία.

Τρεις μήνες μετά το σεισμό και στα κοντέινερ διαμένουν σήμερα, γύρω στις 60 οικογένειες, δηλαδή 200 άτομα. Οικογένειες με μικρά παιδιά, ηλικιωμένοι, ΑμΕΑ, όλοι όσων τα σπίτια δεν μπορούν σήμερα να κατοικηθούν. Ο οικισμός των κοντέινερ, στήθηκε απέναντι από το γήπεδο του Δαμασίου, όπου αρχικά βρίσκονταν οι σκηνές και το κέντρο επιχειρήσεων. Οι συνθήκες όπως περιγράφουν οι ίδιοι οι κάτοικοι, είναι δύσκολες.

Για τους σεισμόπληκτους, η ζωή στους οικίσκους είναι δύσκολη.

Δίπλα στους οικίσκους υπάρχει μια χτισμένη τάφρος, όπου λιμνάζουν νερά της βροχής. Με πρωτοβουλία της κοινότητας εξετράπη ο κοντινός χείμαρρος, ώστε το νερό να έχει συνεχή ροή και να αποφευχθεί η δυσοσμία. Οι υγειονομικοί κίνδυνοι φυσικά είναι ορατοί, ενώ η επικινδυνότητα για τους διαμένοντες στους οικίσκους είναι επίσης μεγάλη αφού δεξιά και αριστερά της τάφρου δεν υπάρχει κάποια περίφραξη και το βάθος είναι αρκετά μεγάλο, ώστε κάποιος, πόσο μάλλον ένα παιδί να πέσει και να εγκλωβιστεί. Παρά την έκκληση να καλυφθεί, καμία σχετική νύξη δεν υπάρχει από τις αρμόδιες αρχές.Μια τάφρος χωρίζει τον δρόμο από τα κοντέινερ.

Αν και οι οικίσκοι είναι πλήρως εξοπλισμένοι, οι σεισμόπληκτοι κάτοικοι θέλουν να τελειώσει η περιπέτειά τους και να ξαναμπούν στα σπίτια τους. «Είμαστε με μικρά παιδιά, μέσα στους οικίσκους. Τα μικρά παιδιά δεν μπορούν να μείνουν για χρόνια μέσα στους οικίσκους, εμείς να το καταλάβουμε, τα παιδιά όμως δεν μπορούν. Πρέπει να γίνει κάτι. Εμείς να κάνουμε υπομονή για ένα χρόνο. Πρέπει να γίνει κάτι όμως, γιατί δεν μπορείς να επιβιώσεις με παιδιά μέσα σε έναν οικίσκο», τονίζει η κ. Ευαγγελία. Όπως σημειώνει και η κ. Νίκη, «εγώ έχω παιδί με ειδικές ανάγκες, το σπίτι μας καταστράφηκε, μένουμε εδώ δύσκολα. Δεν είναι απλό πράγμα να χάνεις το σπίτι σου και να μένεις σε κοντέινερ αλλά από το να μένεις στους δρόμους ή στη σκηνή και αυτό που μας δώσανε είναι καλύτερο, προς το παρόν». Σε κάθε περίπτωση όμως οι κάτοικοι ζητούν τα μέσα να ξαναφτιάξουν τα σπίτια τους.

Η κα Νίκη και ο γιος της μπροστά από το κοντέινερ όπου διαμένουν.

«Μην μας ξεχάσετε»

Όταν ο σεισμός χτύπησε την ευρύτερη περιοχή της Ελασσόνας, το κυβερνητικό ενδιαφέρον στράφηκε στην πληγείσα περιοχή. Η βοήθεια ήταν ταχύτατη και μεγάλη, το ίδιο και οι δωρεές. Ωστόσο το «ποτάμι» του ενδιαφέροντος για τους πληγέντες στέρεψε σύντομα. Οι διαδικασίες είναι χρονοβόρες και σίγουρα απαιτούν μεγάλες δαπάνες από τα κρατικά κονδύλια, ωστόσο είναι απαραίτητη η άμεση διεκπεραίωσή τους προκειμένου να επέλθει γρήγορα μια ανακούφιση στους σεισμόπληκτους. Πιθανόν όμως κάτι τέτοιο να μην αποτελεί και προτεραιότητα, αφού βρέθηκε έστω προσωρινά ένας καλός τρόπος να στεγαστούν.

Οι κάτοικοι εγκατέλειψαν τα σπίτια τους όπως τα χτύπησε ο σεισμός και ζητούν άμεσα ενίσχυση να τα ξαναφτιάξουν.

«Επιτάσσουμε τη συμπαράσταση της Πολιτείας, διότι ο κόσμος αυτή τη στιγμή πονάει και θέλει να επιστρέψει στην κανονικότητά του όσο το δυνατόν συντομότερα. Ο κόσμος υποφέρει αυτή τη στιγμή διότι έχει καταστραφεί το σπίτι του, όμως κάνει και υπομονή. Γι’ αυτό λοιπόν θα πρέπει και η Πολιτεία να βρει άμεσες λύσεις, έτσι ώστε να ξαναφτιαχτούν τα σπίτια των συγχωριανών μου γρήγορα. Ο κόσμος όσο περνάνε οι μέρες απελπίζεται περισσότερο, βέβαια είμαστε εμείς εδώ για να τους εμψυχώνουμε όσο μπορούμε αλλά δυστυχώς ο κόσμος πονάει καθημερινά και θέλει να επιστρέψει γρήγορα στο σπίτι του όσο το δυνατόν αυτό είναι εφικτό», μας λέει ο πρόεδρος της τοπικής κοινότητας Δαμασίου Γ. Τσανάκας, απευθύνοντας έκκληση στην κυβέρνηση να επιταχύνει τις διαδικασίες.

Οι σεισμόπληκτοι αισθάνονται σε μεγάλο βαθμό αβοήθητοι.

«Η Πολιτεία δεν πρέπει να ξεχάσει ότι είμαστε άνθρωποι». Άνθρωποι των οποίων τα σπίτια και τα υπάρχοντά τους καταστράφηκαν εντός λίγων δευτερολέπτων. Πολλά από τα σπίτια παραμένουν όπως εγκαταλείφθηκαν για να θυμίζουν στους περαστικούς ότι κάποτε εκεί κατοικούσαν Δαμασιώτισσες και Δαμασιώτες. Τα σπίτια τους δεν αποτελούσαν μόνο περιουσιακά στοιχεία αλλά ένα κομμάτι της μνήμης και της ζωής τους. Δεν αποτελούσαν μόνο τέσσερις τοίχους αλλά μια σιγουριά πάνω στην οποία στήριζαν και ατένιζαν το μέλλον. «Θα το ξαναφτιάξουμε το χωριό μας» λένε ωστόσο με αποφασιστικότητα. Μόνο που παράλληλα απευθύνουν και μια κραυγή αγωνίας. «Μην μας ξεχάσετε».