Κ. Μπατίκας: "Η Μαρξιστική θεωρια της επαναστατικής μετάβασης στο σοσιαλισμό-κομμουνισμό"

[...] Το βιβλίο αυτό εκκινείται από την παραδοχή ότι η ήττα του παγκόσμιου εργατικού κινήματος προέρχεται κυρίως εκ των ένδον και γι' αυτό τα αίτιά της θα πρέπει να αναζητηθούν πρωτίστως στη θεωρία και την πρακτική του κομμουνιστικού κινήματος και όχι να αποδίδονται σε εξωτερικούς παράγοντες, δηλαδή, σε τελευταία ανάλυση, στον ταξικό αντίπαλο. Ο ταξικός αντίπαλος κάνει πάντα τη δουλειά του, βρίσκεται μονίμως σε θέση μάχης, έτοιμος να εκμεταλλευτεί τα λάθη και τις αδυναμίες μας.

Ωστόσο, ο παγκόσμιος ιμπεριαλισμός δεν θα ήταν ποτέ ικανός να γκρεμίσει τη Σοβιετική Ένωση εφόσον η οικοδόμηση του σοσιαλισμού και η παγκόσμια επανάσταση προχωρούσαν. Και η αστική τάξη κάθε καπιταλιστικής χώρας προσπαθεί συνεχώς να καθυποτάξει το εργατικό κίνημα, δεν μπορεί ωστόσο να καταστήσει ακίνδυνους για την εξουσία της τους κομμουνιστές, αν οι τελευταίοι δεν το "κατορθώσουν" αυτό από μόνοι τους. Κατά συνέπεια οι σύγχρονοι κομμουνιστές δεν μπορούν να υιοθετήσουν την στάση του Πόντιου Πιλάτου σχετικά με την ήττα με το να κατηγορούν μόνο τον άλφα ή τον βήτα ηγέτη του ΚΚΣΕ ή οποιουδήποτε άλλου κομμουνιστικού κόμματος για την προδοτική του δράση ούτε θα αναβαπτιστούν σε καμιά κολυμπήθρα του Σιλωάμ, αν δηλώσουν ότι ουδεμία σχέση θέλουν να έχουν με το θλιβερό γραφειοκρατικό παρελθόν του κινήματος. Πρέπει αντίθετα να σκύψουν πάνω στα ζητήματα της στρατηγικής που ακολούθησε το κομμουνιστικό κίνημα, προσπαθώντας να εντοπίσουν σε αυτήν τους λόγους για τους οποίους η παγκόσμια επανάσταση οδηγήθηκε -φυσικά, παροδικά- στην ήττα. Και στρατηγική για τους κομμουνιστές σημαίνει πώς εννοούμε τον κομμουνισμό και πώς θα οδηγηθούμε μέσα από επαναστατικούς μετασχηματισμούς σ' αυτόν ξεκινώντας από την ανατροπή της αστικής εξουσίας.

Προκειμένου να διερευνήσει τα προβλήματα στην στρατηγική του κομμουνιστικού κινήματος, λοιπόν, η παρούσα μελέτη ακολουθεί μια πολύ απλή μέθοδο. Θέτει κατ' αρχήν το ερώτημα: τι είπαν πραγματικά οι ιδρυτές του επιστημονικού σοσιαλισμού, ο Μαρξ και ο Ένγκελς, τι ανακάλυψαν για το χαρακτήρα της κομμουνιστικής κοινωνίας και για την επαναστατική μετάβαση σε αυτήν μέσα από τη μελέτη της ενυπάρχουσας στον καπιταλισμό αντικειμενικής τάσης υπέρβασης του; Κατόπιν, εξετάζει τι υποστήριζαν για τα ίδια θέματα οι επίγονοί τους, οι θεωρητικοί και οι ηγέτες του κομμουνιστικού κινήματος και συνεπώς με ποιες ιδέες καθοδηγήθηκε το επαναστατικό κίνημα στις διάφορες φάσεις της ανάπτυξής του. Είναι εντυπωσιακό το πόσο σημαντικά συμπεράσματα μπορεί να βγάλει κανείς με έναν τόσο απλό τρόπο! Ο αναγνώστης θα μπορέσει εύκολα ν' αντιληφθεί τις διαφορές μεταξύ της γνήσιας επαναστατικής σκέψης και των διαστρεβλώσεών της. Θα συμπεράνει τότε ότι η συνεπής μαρξιστική αντίληψη για την επαναστατική μετάβαση στον κομμουνισμό για μικρές μόνο χρονικές περιόδους κυριάρχησε στο εργατικό κίνημα και ότι ο λενινισμός ήταν μια λαμπρή αλλά βραχύβια μόνο παρένθεση στην ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος. Αντίθετα, η μη μαρξιστική αντίληψη του Κάουτσκι για το σοσιαλισμό όχι μόνο κυριάρχησε κατά την περίοδο της Β' Διεθνούς αλλά, επαναδιατυπωμένη από τον Στάλιν, επιβλήθηκε από τη σοβιετική γραφειοκρατεία στο κομμουνιστικό κίνημα και καθοδήγησε όλη την πορεία ανάπτυξης της Σοβιετικής Ένωσης μέχρι την κατάρρευσή της. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Η Μαρξιστική θεωρια της επαναστατικής μετάβασης στο σοσιαλισμό-κομμουνισμό by Giwrgos Antoniou

Περιεχόμενα

Πρόλογος (του Γιώργου Κωνσταντακόπουλου, Δεκέμβριος 2011)

Βιογραφικό σημείωμα

Σημείωμα των επιμελητών

Πρόλογος (του Κώστα Μπατίκα, 2.4.2007)

Εισαγωγή (του Κώστα Μπατίκα, 5.4.2007)

Η κομμουνιστική κοινωνία - Για τους όρους και τις έννοιες

1. ΟΥΤΟΠΙΚΟΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Ο Thomas More (Morus) και η "Ουτοπία" του

Ο Τόμας Μίντσερ (Thomas Munzer) και η αναγνώριση της επαναστατικής βίας ως αναγκαίου στοιχείου για την εγκαθίδρυση της νέας κοινωνίας

Ο Γράκχος (Φρανσουά-Νοέλ) Μπαμπέφ (Babeuf) και η αναγνώριση της αναγκαιότητας μιας μεταβατικής επαναστατικής δικτατορίας για τη νέα κοινωνία - Ο κριτικός ουτοπικός κομμουνισμός

Ο κριτικός ουτοπικός σοσιαλισμός των Σαιν-Σιμόν, Φουριέ και Όουεν

Ο Σαιν-Σιμόν (Claude-Henri de Rouvroy, comte de Saint-Simon), 1760-1825

Ο Φουριέ (Francois-Marie-Charles Fourier), 1772-1837

Ρόμπερτ Όουεν, 1771-1858

Η σχέση του μαρξισμού με τον ουτοπικό σοσιαλισμό

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ ΠΡΩΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

2. Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΩΝ ΜΑΡΞ-ΕΝΓΚΕΛΣ ΣΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ. Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ Σ' ΑΥΤΗ

Ο πρώιμος μαρξισμός

Το πέρασμα των Μαρξ - Ένγκελς από τον ιδεαλισμό στον υλισμό και από τον επαναστατικό δημοκρατισμό στον κομμουνισμό

Η κομμουνιστική κοινωνία στον πρώιμο μαρξισμό

Από τις "Θέσεις για το Φόυερμπαχ" στο "Κομμουνιστικό Μανιφέστο" - Η γέννηση του μαρξισμού

Η φιλοσοφική θεμελίωση του μαρξισμού

Η μαρξιστική αντίληψη αυτής της περιόδου για την επανάσταση, τη μεταβατική περίοδο και την κομμουνιστική κοινωνία

Προλεταριακή επανάσταση

Μεταβατική περίοδος

Η κομμουνιστική κοινωνία

Η ολοκλήρωση της μαρξιστικής θεωρίας για την κομμουνιστική κοινωνία - Η "Κριτική του Προγράμματος της Γκότα" και οι δύο φάσεις της κομμουνιστικής κοινωνίας

Τρεις βαθμίδες (στάδια, φάσεις) της ιστορικής εξέλιξης

Η μεταβατική περίοδος

Η πρώτη φάση της κομμουνιστικής κοινωνίας (ο σοσιαλισμός)

Η πρώτη φάση της κομμουνιστικής κοινωνίας του Μαρξ και οι φαντασιοπληξίες των ηγεσιών του ΚΚΣΕ μετά το Λένιν

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

3. Η ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Τα ιστορικά όρια του καπιταλισμού

Η αναπόφευκτη κατάρρευση του καπιταλισμού

Η νομοτέλεια της επανάστασης

Η πορεία της επανάστασης από τη νίκη της πρώτης της πράξης στην τελική νίκη

Εργατική και αστική επανάσταση: Ομοιότητες και διαφορές

Η επανάσταση είναι διαρκής

Η λαοκρατική δημοκρατία (Demokratische Republik)

Η τακτική του εργατικού κόμματος στην πάλη για την κατάκτηση των στρατηγικών στόχων της διαρκούς επανάστασης

Η διαρκής επανάσταση στο Λένιν

Η διαρκής επανάσταση στον Τρότσκι

Οι αντιπαραθέσεις Λένιν-Τρότσκι για τη διαρκή επανάσταση

Η εγκατάλειψη της διαρκούς επανάστασης και η αντικατάστασή της από τη θεωρία των σταδίων

Η επανάσταση είναι διεθνής

Είναι παγκόσμια

Η αρχική νίκη της σε μία χώρα και η ολοκλήρωσή της είναι παγκόσμια

Οι θέσεις του Μαρξ και του Ένγκελς

"Οι αρχές του Κομμουνισμού" του Ένγκελς

Η θέση του Λένιν

Οι τοποθετήσεις του Στάλιν - Ο Στάλιν και ο "σοσιαλισμός" σε μία μόνη χώρα

Η επικαιρότητα της σοσιαλιστικής επανάστασης

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ ΤΡΙΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ