Πτυχιούχοι στην ανεργία

Αναδημοσίευση από Ελευθεροτυπία, απλά για την επιβεβαίωση της τραγικής κατάστασης ανεργίας που υπάρχει στον κλάδο.

Η έλλειψη έγκαιρου και έγκυρου επαγγελματικού προσανατολισμού στρέφει τους νέους σε σχολές και επαγγέλματα κορεσμένα και χωρίς μέλλον

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΑΤΛΑΣΗ εκπαιδευτικού MSc Διδακτικής Φυσικών Επιστημών

Σύμφωνα με τα στοιχεία της 7ης Αυγούστου 2014 από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), η ανεργία στη χώρα μας το πρώτο τρίμηνο του έτους ανήλθε στο 27,2%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρωζώνη ήταν 11,6%. Το 2013, την ίδια χρονική περίοδο, η ανεργία στην Ελλάδα βρισκόταν σε παρόμοια επίπεδα 27,7%. Το ποσοστό παραμένει υπερδιπλάσιο της ανεργίας στην Ευρωζώνη, καθώς χιλιάδες επιχειρήσεις έχουν βάλει λουκέτο εξαιτίας της εξαετούς ύφεσης.

Μέσα σε μια τόσο δύσκολη χρονική συγκυρία οι νέοι των 18 ετών καλούνται να επιλέξουν το επάγγελμα που θα ακολουθήσουν.

Το πρόβλημα αυτό είναι αρκετά σύνθετο. Προϋποθέτει από το άτομο να βρίσκεται σε ώριμη ηλικιακά φάση, να διαθέτει συναισθηματική και ψυχική ισορροπία, καθώς και να γνωρίζει επαρκώς τις πληροφορίες που αφορούν στην αγορά εργασίας.

Ενδεικτικά της έκτασης του προβλήματος είναι τα ευρήματα δύο ερευνών που έγιναν πρόσφατα στη χώρα μας:

- Η πρώτη έγινε σε αποφοίτους-πτυχιούχους σχολών, οι οποίοι μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους δήλωσαν σε ποσοστό 90% ότι επέλεξαν λάθος σχολή και ότι αν ξανασυμπλήρωναν τώρα το μηχανογραφικό τους δελτίο δεν θα δήλωναν τη σχολή που μόλις αποφοίτησαν (!), ενώ

- η δεύτερη έγινε σε φοιτητές που διέκοψαν τη φοίτησή τους, οι οποίοι, δήλωσαν ότι εγκατέλειψαν τις σπουδές τους διότι:

α. ήταν λάθος η επιλογή της σχολής σύμφωνα με τις πραγματικές τους επιθυμίες (50%),

β. δεν ήταν δική τους επιλογή, αλλά των γονιών τους (20%),

γ. από αυτή τη σχολή δεν θα βρουν δουλειά (15%) και

δ. από άλλους παράγοντες (15%).

Και στις δύο έρευνες φαίνεται καθαρά η έλλειψη έγκαιρου και έγκυρου επαγγελματικού προσανατολισμού. Ο επαγγελματικός προσανατολισμός, δυστυχώς, δεν υπάρχει στο πρόγραμμα σπουδών του Νέου Λυκείου. Βέβαια, έχει ενισχυθεί ο ρόλος των ΚΕΣΥΠ (Κέντρα Συμβουλευτικού και Προσανατολισμού). Στο ΚΕΣΥΠ της περιοχής του μπορεί να απευθύνεται κάθε μαθητής και γονέας χωρίς δαπάνη χρημάτων.

Στην πράξη, βέβαια, οι μαθητές απευθύνονται για συμβουλές που αφορούν τη σχολή που θα επιλέξουν, στους καθηγητές που τους προετοίμασαν για το Πανεπιστήμιο, είτε αυτοί οι καθηγητές είναι στο σχολείο είτε στο φροντιστήριο.

Η περίοδος της εφηβείας που καλείται το παιδί να επιλέξει το περιεχόμενο των σπουδών του και κατ' επέκταση το επάγγελμα που θα ακολουθήσει - χωρίς αυτά να είναι υποχρεωτικά συνδεδεμένα - δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως η ιδανικότερη. Κατά την εφηβεία, ο βαθμός ωριμότητας του ατόμου βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη, οι συναισθηματικές εξάρσεις και οι ψυχολογικές διακυμάνσεις είναι συχνές και οι πληροφορίες που λαμβάνει σχετικά με τα επαγγελματικά ζητήματα είναι περιορισμένες. Ομως παρ' όλα αυτά είναι η πρώτη βασική περίοδος της ζωής του ανθρώπου που πρέπει να λάβει μια σημαντική στρατηγική απόφαση σχετικά με την επαγγελματική του κατεύθυνση. Η αναζήτηση επαγγέλματος και ο αποπροσδιορισμός γενικά είναι μια δυναμική και όχι μια στατική διαδικασία. Μπορεί δηλαδή να αφορά τον έφηβο, αλλά και τον ενήλικο που θέλει να τροποποιήσει την αρχική του κατεύθυνση.

Ορισμένα βήματα που βοηθούν στη λήψη της σωστής απόφασης, είναι τα παρακάτω:

1 Ενίσχυση της αυτογνωσίας (ποιος είσαι, προτερήματα, ελαττώματα, πώς σε βλέπουν οι άλλοι, τι θέλεις να αλλάξεις στη ζωή σου, ποιες είναι οι αξίες σου κ.λπ.).

2 Διερεύνηση των προσόντων σου (ταλέντα, ικανότητες και πώς μπορούν να καλλιεργηθούν).

3 Το υποθετικό σενάριο της ζωής σου στο μέλλον (πώς φαντάζεσαι τον εαυτό σου στο μέλλον μεσομακροπρόθεσμα).

4 Γνωριμία με την αγορά εργασίας (επαγγέλματα-απορρόφηση και κορεσμός, συνθήκες που επικρατούν).

5 Ερευνα για τα επαγγέλματα που σε ενδιαφέρουν (σύνδεση επαγγέλματος με σπουδές-περιεχόμενο και χρόνος, επαγγελματική αποκατάσταση, επαγγελματικά δικαιώματα, μεταπτυχιακά κ.ά.).

Τα τρία πρώτα βήματα προσεγγίζονται ικανοποιητικά με τη βοήθεια ψυχομετρικών εργαλειών και της Συμβουλευτικής. Οπως μια ακτινογραφία μπορεί να αποτελέσει διαγνωστικό εργαλείο στα χέρια ενός αξιόπιστου ιατρού, έτσι και τα ψυχομετρικά εργαλεία, δηλαδή τα τεστ επαγγελματικού προσανατολισμού, είναι μια φωτογραφία της ψυχής και της προσωπικότητας του ατόμου, τη στιγμή που γίνονται υπό την καθοδήγηση πάντα ενός καλού συμβούλου σταδιοδρομίας. Είναι πολύ επικίνδυνο να συμπληρώνει κανείς τέτοια τεστ στο Διαδίκτυο γιατί είναι σαν να ερμηνεύει την ακτινογραφία μόνος του, χωρίς να τη δείχνει στο γιατρό!

Ενα άλλο σημείο που πρέπει να τονιστεί είναι το είδος του τεστ επαγγελματικού προσανατολισμού που διενεργείται. Θα χρησιμοποιήσω πάλι παράδειγμα από την ιατρική, αφού μιλάμε για ψυχομετρικό διαγνωστικό εργαλείο. Οπως λοιπόν στην ιατρική έχουμε την απλή ακτινογραφία, τον υπέρηχο, τον αξονικό, τον μαγνητικό τομογράφο και άλλες μεθόδους έτσι και στη Συμβουλευτική Επαγγελματικού Προσανατολισμού υπάρχουν πλέον αρκετά ψυχομετρικά τεστ με διαφορετικό αποτέλεσμα και βαθμό αξιοπιστίας (Αριστον, Μέτρον, Horizon κ.λπ.)

Τα δύο τελευταία από τα πέντε προηγούμενα βήματα μπορούν να καλυφθούν με τη σωστή ενημέρωση του ενδιαφερομένου. Η ενημέρωση, συνήθως, παρέχεται από τους γονείς, τους καθηγητές -του παιδιού-, το φιλικό και το συγγενικό περιβάλλον, αλλά και από ειδικά εγχειρίδια και κατάλληλες δικτυακές πύλες.

Παρακάτω γίνεται μια προσπάθεια να φωτιστεί λίγο περισσότερο από το θέμα συμβάλλοντας στην ενημέρωση των νέων με την παράθεση ορισμένων δεδομένων που αφορούν στον κορεσμό των επαγγελμάτων. Τα στοιχεία που παρατίθενται αντλήθηκαν από τον ΟΑΕΔ, από έρευνα του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης και από την ICAP (Εταιρεία Συμβούλων Επιχειρήσεων).

** ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ

Νηπιαγωγοί (ΠΕ 60)

Πέρυσι διορίστηκαν 82 από 8.000 σε αναμονή. Ανεργία 90% περίπου. Οι νηπιαγωγοί με μεταπτυχιακό στην ειδική αγωγή εντάσσονται στον κλάδο ΠΕ 60.50, ενώ με μεταπτυχιακό στη νοηματική γλώσσα εντάσσονται στον κλάδο ΠΕ31. Και οι δύο παραπάνω ειδικότητες έχουν υψηλή απορρόφηση.

Δάσκαλοι (ΠΕ 70)

Στη δημόσια εκπαίδευση η στρόφιγγα κλείνει. Μόλις 17 διορισμοί έγιναν το σχολικό έτος 2013 - 2014.

Οπως και οι νηπιαγωγοί, έτσι και οι δάσκαλοι με Master ή Ph.D:

στην ειδική αγωγή εντάσσονται στον κλάδο ΠΕ 70.50, με απορρόφηση 92%

στη θεραπεία λόγου εντάσσονται στον κλάδο ΠΕ 21, με απορρόφηση 100%

στη νοηματική εντάσσονται στον κλάδο ΠΕ 31, με απορρόφηση 100 %.

Αξίζει να τονιστούν τα παρακάτω:

Φιλόλογοι

α) 20 τμήματα του μηχανογραφικού δελτίου εντάσσονται στον κλάδο ΠΕ02 Φιλόλογοι.

β) 16.000 φιλόλογοι περιμένουν διορισμό, ενώ το 2013 μπήκαν στα φιλολογικά τμήματα 5.000 νέοι φοιτητές.

γ) Το τμήμα Φιλοσοφίας και Κοινωνικών Σπουδών στο Ρέθυμνο της Κρήτης, εκτός από τον κλάδο ΠΕ 02 Φιλόλογοι, εντάσσεται και στον κλάδο ΠΕ31 Ειδικής Αγωγής.

δ) Ορισμένα «έξυπνα» μεταπτυχιακά των φιλολόγων είναι η «Λεξικογραφία», η Υπολογιστική Γλωσσολογία, η Ειδική Αγωγή και η Συμβουλευτική.

Μαθηματικοί

Περίπου 3.500 μαθηματικοί περιμένουν διορισμό. Είναι η μικρότερη αναμονή από όλες τις «καθηγητικές» σχολές.

Το παραπάνω είναι λογικό, αφού το πρόγραμμα σπουδών Γυμνασίου και Λυκείου περιέχει πολλές ώρες μαθηματικών. Αυτό, σε συνδυασμό με τη δυσκολία του αντικειμένου, το καθιστά το δεύτερο σε ζήτηση μάθημα, μετά τα αγγλικά για εξωσχολική στήριξη.

Το τμήμα Στατιστικής και Αναλογιστικών Χρηματοοικονομικών Μαθηματικών της Σάμου εντάσσεται στους ΠΕ03 Μαθηματικούς.

Φυσικοί

Οι προοπτικές απασχόλησης για τους φυσικούς είναι κακές αν προσβλέπουν σε πρόσληψη στα δημόσια σχολεία, μέτριες αν θέλουν να ασχοληθούν με το περιβάλλον και καλές αν επιδιώκουν την πρόσληψή τους σε νοσοκομεία ως ραδιολόγοι - ακτινοφυσικοί. Φυσικά, οι δύο τελευταίες προοπτικές απασχόλησης απαιτούν και τις ανάλογες μεταπτυχιακές σπουδές.

Χημικοί

Στους χημικούς η εικόνα είναι παρόμοια με ένα μικρό προβάδισμα στην απορρόφηση, 5% περίπου, λόγω της βιομηχανίας (τρόφιμα, ποτά, φάρμακα, χρώματα, τσιμέντο, πλαστικά, κ.λπ.), αλλά και των νοσοκομείων (μικροβιολογικά εργαστήρια), φυσικά με τα κατάλληλα μεταπτυχιακά.

Βιολόγοι

Οι βιολόγοι ως κλάδος γνώρισαν μεγάλη άνοδο, τα τελευταία 15 χρόνια, ωστόσο η ανεργία τους βρίσκεται στο 40%.

Παρά το γεγονός ότι αυξάνονται συνεχώς οι ώρες της Βιολογίας στο ωρολόγιο πρόγραμμα των σχολείων, είναι πάρα πολλοί βιολόγοι σε αναμονή· τόσοι ώστε αν η χώρα έκλεινε τα βιολογικά τμήματα για 10 χρόνια θα επαρκούσαν και πάλι οι υπάρχοντες για την κάλυψη των αναγκών στα σχολεία μας! Τα ερευνητικά κέντρα στη χώρα μας, που θα μπορούσαν να απασχολήσουν βιολόγους, είναι πολύ λίγα, με αποτέλεσμα αρκετοί απόφοιτοι των σχολών Βιολογίας να στρέφονται στο εξωτερικό.

Ξένες γλώσσες

Οι καθηγητές ξένων γλωσσών έχουν ίσως τη μεγαλύτερη ανεργία (ξεπερνά το 50%), με εξαίρεση τους καθηγητές Αγγλικής Φιλολογίας που έχουν ανεργία μόλις στο 17%. Χαρακτηριστικό είναι ότι και οι κάτοχοι διδακτικής επάρκειας Proficiency μπορούν με κατάλληλες και στοχευμένες κινήσεις να έχουν ένα αξιοπρεπές εισόδημα.

** ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ

Οι σχολές αυτές είναι από τις προνομιούχες του μηχανογραφικού δελτίου, αφού για πολλά χρόνια κατέγραφαν τη μικρότερη ανεργία. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια, λόγω της κρίσης που διανύει η χώρα μας, τα ποσοστά ανεργίας εμφανίζουν σημαντική αύξηση, αφού οι απόφοιτοι των σχολών αυτών περιμένουν να εργαστούν από την οικοδομική δραστηριότητα που καταγράφει τη μεγαλύτερη ύφεση από όλους τους κλάδους.

Ηλεκτρολόγοι μηχανικοί και μηχανικοί Η/Υ VS μηχανολόγοι μηχανικοί

Και οι δύο ειδικότητες εγγράφονται στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ), με τα ίδια (!) επαγγελματικά δικαιώματα. Οι «ηλεκτρολόγοι», όμως, πλεονεκτούν λόγω των διπλών επαγγελματικών δικαιωμάτων (Ηλεκτρολόγων μηχανικών και πληροφορικών).

Η ανεργία στους ηλεκτρολόγους βρίσκεται στο 15%, ενώ στους μηχανολόγους στο 20%.

Αρχιτέκτονες και πολιτικοί μηχανικοί

Οι ειδικότητες των αρχιτεκτόνων και των πολιτικών μηχανικών εμφανίζουν ανεργία που αγγίζει το 50%, διότι εξαρτώνται άμεσα από την οικοδομή.

** ΝΟΜΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ

Η ανεργία στον κλάδο των δικηγόρων ξεπερνά το 40%, αφού «παράγουμε» ετησίως υπερβολικά μεγάλο αριθμό δικηγόρων σε σχέση με τον πληθυσμό μας. Η Ελλάδα είναι η 2η χώρα στην Ευρώπη μετά το Λουξεμβούργο σε αριθμό δικηγόρων σε σχέση με τον πληθυσμό της.

Ενας δικηγόρος, βέβαια, μπορεί να εκπαιδευτεί και να απασχοληθεί ως:

ι) Δικαστής / εισαγγελέας (η εισαγωγή γίνεται μόνο με ειδικές εξετάσεις) και

ιι) Συμβολαιογράφος (είναι ένα «κλειστό» επάγγελμα. Διενεργείται διαγωνισμός όταν κενωθούν ορισμένες θέσεις).

Και στις δύο παραπάνω περιπτώσεις φυσικά η απορρόφηση είναι 100%.

Ορισμένοι απόφοιτοι της Νομικής βρίσκουν ως διέξοδο τη Σχολή Δημόσιας Διοίκησης, για την οποία διενεργείται διαγωνισμός για ανώτερες θέσεις δημοσίων υπαλλήλων.

** ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΙ

Η ανεργία στον κλάδο ανέρχεται στο 30%, αφού αρκετές είναι οι σχολές του μηχανογραφικού των οποίων οι απόφοιτοι κατοχυρώνουν επαγγελματικά δικαιώματα οικονομολόγου, παρά το ότι δεν το προδίδει ο τίτλος τους (π.χ. Βιομηχανικής Διοίκησης στον Πειραιά, Βαλκανικών Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών στο ΠΑΜΑΚ, Εφαρμοσμένης Πληροφορικής στο ΠΑΜΑΚ, Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης της Χίου, Σχολή Δημόσιας Διοίκησης).

** ΣΤΡΑΤΟΣ VS ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ

Ανεργία 0%

Οποιος μπει σε Αστυνομική Σχολή το 2014 θα έχει ως πρώτο έτος φοίτησης το 2016. Οι μεταθέσεις των αστυνομικών είναι πολύ λιγότερες από αυτές των στρατιωτικών.

Μισθός ανθυπολοχαγού, 875 ευρώ

Μισθός αστυφύλακα, 718 ευρώ

ΠΗΓΕΣ:

1. Γραφείο Διασύνδεσης Ιονίου Πανεπιστημίου

2. ΚΕΣΥΠ Λευκού Πύργου

3. Στοιχεία Ανεργίας ΟΑΕΔ

4. Στοιχεία Ανεργίας ICAP

5. Κέντρο Επαγγελματικού Προσανατολισμού Science

6. Ερευνα ΤΕΙ Θεσσαλονίκης 2012

7. Ερευνα ΑΠΘ 2008

8. Ερευνα ΕΚΠΑ 2011

Οι 3 μεγάλες «βιομηχανίες» στην Ελλάδα

Επειτα από αυτή την αποσπασματική παρουσίαση στοιχείων που αφορούν στις επαγγελματικές προοπτικές ορισμένων σχολών θα δείξουμε τι «πουλάει» στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, γιατί όπως λέει και μια κινεζική παροιμία «αν στον κήπο σου έχεις λεμονιές στύψε μια λεμονάδα».

1. Το Εμπορικό Ναυτικό. Σχετικά με τον πληθυσμό μας, έχουμε το μεγαλύτερο στόλο στον κόσμο.

2. Ο τουρισμός.

3. Ο πρωτογενής τομέας.

Θέλεις, λοιπόν, να γίνεις δικηγόρος; Μπορείς να κάνεις μεταπτυχιακές σπουδές στο Ναυτικό Δίκαιο και να δραστηριοποιηθείς σ' αυτόν τον τομέα. Υπάρχουν πολλές δουλειές γύρω από το Εμπορικό Ναυτικό χωρίς να χρειάζεται να ταξιδεύει κανείς για να τις ασκήσει.

Σχετικά με τον τουρισμό, η Παγκόσμια Τουριστική Κίνηση ανακοίνωσε ότι όλοι οι τουριστικοί δείκτες κατέγραψαν το 2014 διψήφιο ποσοστό αύξησης σε σχέση με το 2013 και παρόμοια αύξηση σε σχέση με το 2012. Μερικά τουριστικά επαγγέλματα είναι: ξεναγός, ταξιδιωτικός πράκτορας, ξενοδοχοϋπάλληλος, ενοικίαση δωματίων, ενοικίαση αυτοκινήτων, σερβιτόρος, εστιάτορας, αεροσυνοδός, μάγειρας, παραγωγός τουριστικών χαρτών, ξενοδοχειακές εφαρμογές Η/Υ, τουριστικό μάρκετινγκ κ.ά.

Οσο για τον πρωτογενή τομέα, ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα παρακάτω στοιχεία: Εχουμε τα περισσότερα ιχθυοτροφεία σε όλη την Ευρώπη. Πανευρωπαϊκά το 90% από την τσιπούρα και το λαβωράκι τα παράγει η χώρα μας.

Πολλοί συμπατριώτες μας έχουν ένα πολύ καλό εισόδημα καλλιεργώντας: μύρτιλλο (blueberry) βασιλικό, ιπποφαές, αλόη, αρώνια, κ.ά.

Ας δούμε τι δηλώνουν δύο υπουργοί, που έγιναν αγρότες:

Θ. Κασσίμης, Ν.Δ.: «Είχα τύχη που δεν εξελέγην».

Βρήκε την ησυχία του καλλιεργώντας «χρυσά» σαλιγκάρια.

Αλ. Δαμιανίδης, ΠΑΣΟΚ: «Δεν μου λείπουν τα βουλευτικά έδρανα».

Εγκατέλειψε την πολιτική, στράφηκε στις κερασιές και στις ελιές και ηρέμησε.