19-11-2020
Για δεύτερη φορά μέσα σ’ ένα μήνα, ο κλάδος των μηχανικών έρχεται αντιμέτωπος με μια προθεσμία. Η πρώτη αφορούσε τις τακτοποιήσεις των αυθαιρέτων, ενώ η παρούσα δεύτερη, την έναρξη του προγράμματος Εξοικονομώ-Αυτονομώ. Σωρεία άρθρων και παρεμβάσεων (με συγγραφείς είτε θεσμικούς φορείς είτε «απλούς» συναδέλφους μηχανικούς) κατέκλυσαν το δημόσιο λόγο, και στις δύο περιπτώσεις, ζητώντας ουσιαστικά την παράταση της ημερομηνίας. Όλα κάτι είχαν να πουν, αλλά το βασικό ερώτημα θεωρούμε ότι κάπως το υπεκφεύγουν. Και δυστυχώς δεν μπορείς να αγνοείς για καιρό τον ελέφαντα μέσα στο δωμάτιο.
Οι εκφάνσεις του ίδιου προβλήματος
Αυθαίρετα: Δεν θα επεκταθούμε στο μεγάλο θέμα του πολεοδομικού σχεδιασμού και της άναρχης ιδιωτικής πρωτοβουλίας που γεννά τα αυθαίρετα σαν μια αλληλοδιαπλεκόμενη σχέση αιτίας-αιτιατού. Θα τονίσουμε μόνο τον τρόπο που οι εκάστοτε κυβερνήσεις συνεχώς αντιμετωπίζουν το φαινόμενο αυτό. Ο βασικός χαρακτήρας των νόμων δεν είναι να μπει σε μια τάξη το πολεοδομικό ζήτημα της χώρας όσο να αυξηθούν οι εισπράξεις στα ταμεία του κράτους. Εξού και η αυθαίρετη προθεσμία 30/9, εξού και η υποτιμητική και απαξιωτική δήλωση του Υπουργείου για το 2λεπτο που θα δουλέψει ένας μηχανικός για κάθε αίτηση.
Εξοικονομώ: Πόσο γρήγορα ξεχάστηκε το φιάσκο με τους προηγούμενους κύκλους του προγράμματος Εξοικονομώ κατ’ οίκον και πόσο διαφορετικό θα είναι άραγε το καινούργιο Εξοικονομώ-Αυτονομώ; Χωρίς κανένα κριτήριο, καμία οργανωμένη ουσιαστικά αντιμετώπιση του ενεργειακού ζητήματος (έστω και ως προς την κατανάλωση), όποιος πρόλαβε την επιδότηση είδε. Η πλατφόρμα έπεφτε (ενδημικό φαινόμενο τελικά!) και ο πιο τυχερός μηχανικός έβαλε κάποιους πελάτες του. Οι υπόλοιποι κρυβόντουσαν από την αγανάκτηση των τελευταίων. Από την άλλη το υπουργείο δεν τηρεί ούτε τις δικές του προθεσμίες με αποτέλεσμα ο οδηγός να βγει μόλις 2 βδομάδες πριν την αρχική ημερομηνία έναρξης και το σύστημα να μην έχει ανοίξει ακόμα για τις εγγραφές!!! Ενώ εν μέσω της κορύφωσης του δευτέρου κύματος κορωνοϊού δίνει μια προσχηματική παράταση για τη Βόρεια Ελλάδα. Αλήθεια αν νοσήσει ένας μηχανικός ή απλά μπει καραντίνα θα προλάβει την «ιερή» ημερομηνία;
Σκοϊλελικικου: Εδώ το πράγμα μιλάει από μόνο του. Έμεινε άραγε κανένας μηχανικός που να μη ένιωσε ντροπή και απέχθεια; Το ΤΕΕ πήρε κάποια θέση επί αυτού;
Ασφάλιση: Ποιος μηχανικός δεν έχει αναρωτηθεί άραγε αν αξίζει το κόπο να πληρώνει min 300€/μήνα για ένα υπό διάλυση σύστημα υγείας (που βασίζεται μόνο στις υπεράνθρωπες προσπάθειες του προσωπικού του) και για ένα υπό διάλυση, μετά τις τόσες κλοπές, συνταξιοδοτικό ταμείο;
Μπλοκάκι: Ποιος μηχανικός, και ιδιαίτερα νέος/α μπορεί να αισιοδοξεί χωρίς σταθερή δουλειά και καμία εξασφάλιση απέναντι σε κάθε εργοδότη; Ποιος αυτοαπασχολούμενος/η μηχανικός αισιοδοξεί όταν το «μηνιάτικο» εξαντλείται στα λειτουργικά έξοδα και τους φόρους; Αν δεν εξαντλείται ακόμα νωρίτερα δηλαδή.
Μετά την κρίση του ’08 και ιδιαίτερα εν μέσω συνεπειών πανδημίας, πρέπει να παραδεχτούμε ότι μιλάμε για μια νέα κανονικότητα. Συμπαγής, ενιαία και μόνιμη όπως κάθε κανονικότητα. Και σε αυτή, το επάγγελμα του μηχανικού και όχι μόνο (γιατροί, εκπαιδευτικοί, λογιστές κτλ πολλώ μάλλον οικοδόμοι, τεχνίτες, ιδιωτικοί υπάλληλοι) ορίζεται πλέον με δυσμενέστερους όρους. Τέτοιους μάλιστα που καταλήγουν να εμπαίζουν την προσωπικότητά μας, την αξιοπρέπειά μας και τελικά να δυσχεραίνουν τη δυνατότητα βιοπορισμού μας από την εργασία μας. Πιο συγκεκριμένα:
Ιδιωτικοποιήσεις: Εδώ δε μιλάμε για την ιδιοκτησία κάποιου δημοσίου αγαθού όπως το νερό ή η ενέργεια. Μιλάμε για τη μετατόπιση αρμοδιοτήτων από την τεχνική υπηρεσία και την πολεοδομία κάθε δήμου στους ιδιώτες μηχανικούς.Οι μεν πρώτες όλο και περισσότερο υπολειτουργούν και στελεχώνονται με 8μηνα προγράμματα του ΟΑΕΔ, οι δε δεύτεροι προσπαθούν να εργαστούν σε καθεστώς πολυνομίας, ασαφειών, πιεστικών χρονοδιαγραμμάτων και χαμηλών αμοιβών. Επιπλέον, και ίσως το σημαντικότερο, αλλάζουν τα κριτήρια άσκησης αυτών των αρμοδιοτήτων. Η κοινωνική ανάγκη μιας οργανωμένης πολεοδομικής πολιτικής επιδιώκεται να καλυφθεί με τους όρους που επιβάλλει η άναρχη αγορά. Για τα ΣΔΙΤ στους αυτοκινητοδρόμους, στις ΑΠΕ, στα λιμάνια, στα αεροδρόμια, στα νοσοκομεία και στις τόσες άλλες δημόσιες υποδομές υψίστης σημασίας για την κοινωνική ευημερία, για το πανηγύρι των μεγάλων εταιρειών γύρω από τα δημόσια αγαθά δε θα αναφερθούμε περαιτέρω.
Για τον τομέα της Υγείας και τα αποτελέσματα των ιδιωτικοποιήσεων και της αγοραίας λογικής δεν θα πούμε τίποτα εδώ.
Πειθάρχηση: Ο δίδυμος αδερφός των ιδιωτικοποιήσεων είναι η μετατόπιση της ευθύνης για όλα στους εργαζόμενους. Το ανάλογο που για τον ιό φταίει ο ασθενής και η νεολαία, για την ανεργία ο άνεργος, για την κρίση τα φάγαμε μαζί, για τον «ΙΑΝΟ» όσοι δεν προνόησαν. Για τα αυθαίρετα φταίει, λοιπόν, ο μηχανικός, για το «εξοικονομώ» πάλι αυτός και αν δεν προλάβει, η δαμόκλειος σπάθη της αγοράς κρέμεται πάνω από το κεφάλι του. Οι πελάτες δικαιούνται να αγανακτήσουν και το κράτος απαιτείται να διατηρήσει τη «θεσμική τάξη».
Ευελιξία-Επισφάλεια-Ανεργία: Μπαίνοντας στην 3η δεκαετία του 21ου αιώνα, οι συνθήκες εργασίας θυμίζουν μεσαίωνα. Ας ζητήσουμε από κάποιον/α νέο/α μηχανικό να κάνει οικογένεια. Όταν το ωράριο εργασίας όχι μόνο έχει ξεχειλώσει αλλά πλέον με την τηλεργασία θα γίνει ένα με τον ελεύθερο χρόνο. Όταν η σταθερότητα στη δουλεία και ένας σταθερός μισθός έχουν χρωματιστεί ως τεμπελιά και όχι κοινωνική ανάγκη. Όταν η ανεργία είναι κομμάτι της καθημερινότητας και εναλλάσσεται διαρκώς με περιόδους εργασίας.
Συμπεράσματα
Για να μην καταλήξει όλος ο κλάδος να θυμίζει τους Μοιραίους του Βάρναλη, απαιτείται να βρούμε ποια είναι η κοινή ρίζα όλων αυτών των προβλημάτων. Κατά την ταπεινή μας άποψη, αυτή βρίσκεται στον τρόπο που οργανώνεται η οικονομία σήμερα και πιο ειδικά στη σκληρή ιδεοληψία για την υπεροχή των άναρχων κανόνων της αγοράς έναντι ενός κοινωνικά σχεδιασμένου, συλλογικά εφαρμοσμένου σχεδίου κοινωνικής ανάπτυξης, με τα συμφέροντα των πολλών στο κέντρο της. Σήμερα ειδικά αυτό φαίνεται στον τομέα της υγείας, φαίνεται στη συνεχιζόμενη ύφεση, στα ποσοστά ανεργίας και εκ περιτροπής εργασίας.
Εύκολο, προφανώς δεν είναι. Ούτε πρέπει να μας αρκεί η αναφορά του. Σήμερα περισσότερο από ποτέ απαιτείται να αναιρέσουμε την τρομοκρατική λογική «ο καθένας μόνος του και όλοι εναντίων όλων». Να επανεφεύρουμε τις συλλογικότητές μας. Αυτές πρέπει να είναι οι επαγγελματικές μας οικογένειες και όχι μηχανισμοί παραγόντων όπως έχει καταλήξει το ΤΕΕ. Να μιλήσουμε για τις δυνατότητες αποτελεσματικής παρέμβασής μας εκεί που παίρνονται αποφάσεις που μας αφορούν, στη βουλή και στα υπουργεία. Με αποφάσεις και εκπροσώπους που ελέγχονται και ανακαλούνται καθημερινά όχι με «διορισμένους» και επαγγελματίες.
Στο κάτω κάτω πόσο παράλογο είναι σήμερα να ζητάς ασφάλεια και υγεία; Πόσο παράλογο είναι να μιλάς για δικαίωμα στη μόρφωση, από το σχολείο μέχρι το πανεπιστήμιο; Να πάψει ο σκοταδισμός και η αμάθεια; Πόσο παράλογο είναι να έχουμε σταθερούς μισθούς και μόνιμες σχέσεις εργασίας; Να είμαστε προστατευμένοι απέναντι σε πανδημία, κρίση, ύφεση, λιτότητα και ανεργία;
Ίσως το ίδιο παράλογο τελικά με το να διατηρήσουμε την αξιοπρέπειά μας, το επιστημονικό κύρος και ουσία του επαγγέλματός μας στη μετά-κρίσης και μετά-κορωναϊού εποχή.
Υ.Γ. Τα παραπάνω δεν αποτελούν απλά μια σύντομη ανάλυση των όσων βιώνουμε σαν εργαζόμενοι μηχανικοί. Αποτελούν μια συγκρατημένη αγανάκτηση και οργή, μια περιφρόνηση για τις μνημονιακές κυβερνήσεις και όλους τους αυλικούς τους. Όλων αυτών που παίρνουν αποφάσεις και υποθηκεύουν τις ζωές μας, που έχουν απαξιώσει κάθε προσπάθεια του λαού μας για την υγεία, για την παιδεία, για τον πολιτισμό και τη δημοκρατία. Με βαθιά πίστη όμως στις δυνατότητες των συναδέλφων μας και των εργαζόμενων σ΄ όλους του κλάδους, με ξεχωριστή μνεία στο ιατρικό προσωπικό της χώρας, αισιοδοξούμε ότι δε θα αργήσει να «έρθει ανάποδα ο ντουνιάς».
Γεωργούλας Βασίλης
Σιούλας Παναγιώτης
Πολιτικοί Μηχανικοί
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου