Παράγωγα 184 τρις €

Αναδημοσίευση από το Ίσκρα και το Κεφάλαιο άρθρου του Γ. Αγγέλη σχετικά με τις αγορές παραγώγων.

ΜΟΛΙΣ 3 ΤΡΙΣ ΕΥΡΩ ΟΙ ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΠΟΥ «ΠΑΙΖΟΥΝ» ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ!

Οι αριθμοί είναι από άλλο… σύμπαν! Ξεπερνούν τα 184 τρισ. δολάρια τα παράγωγα προϊόντα (συμβόλαια) που είναι πουλημένα και τιμολογημένα στην περιοχή της Ευρωζώνης από το τραπεζικό σύστημα!

Τα στοιχεία δόθηκαν στην δημοσιότητα μέσω της 82ης έκθεσης της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών (BIS), που παρουσιάστηκε στη Βασιλεία (24/6) και στην οποία επιβεβαιώνεται αυτό που εδώ και καιρό είχαν αρχίσει να «ψιθυρίζουν» οι κεντρικοί τραπεζίτες: ο εφιάλτης των παραγώγων έχει επιστρέψει.

Ένα πρωτοφανές σε όγκο «βουνό» πλασματικού κεφαλαίου με τη μορφή συμβολαίων παραγώγων έχει συσσωρευτεί στις γκρίζες ζώνες των ισολογισμών των τραπεζών. Απειλεί να οδηγήσει σε κατάρρευση ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα, σε περίπτωση που οι τράπεζες-πωλητές των συμβολαίων αυτών πτωχεύσουν και αδυνατούν να αποπληρώσουν τις απαιτήσεις των πελατών τους ή και το αντίστροφο.

Τα συμβόλαια αυτά δεν είναι άλλο από συμβάσεις, τις οποίες, με την επιδίωξη ή το πρόσχημα συμφωνιών διασφάλισης έναντι κινδύνου, κατά κύριο λόγο απέναντι στις αλλαγές κόστους χρήματος (επιτόκια) ή συναλλάγματος, έχουν υπογράψει τράπεζες με τράπεζες ή ιδιώτες και επενδυτικά funds.

Ενδεικτικό του κινδύνου που αντιπροσωπεύουν τα συμβόλαια αυτά, τα οποία λειτουργούν εκτός των θεσμικά εποπτευόμενων αγορών (OTC) είναι ότι ξεπερνούν στο εκατονταπλάσιο τον όγκο των καταθέσεων και πολύ περισσότερο τα ίδια κεφάλαια των τραπεζών .

ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑ ΤΑ ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ

Έτσι, για παράδειγμα, ενώ ο όγκος των συμβολαίων παραγώγων που έχουν υπογραφεί και είναι σε ισχύ σε ευρώ στις 31/12/2011 ξεπερνά τα 184 τρισ. δολάρια (τα στοιχεία της BIS είναι σε δολάρια για να είναι συγκρίσιμα), οι αντίστοιχες καταθέσεις των τραπεζών είναι μόλις 3,2 τρισ. δολάρια (στοιχεία ΕΚΤ και Eurostat)!

Σύμφωνα με την έκθεση της BIS, στη διάρκεια του 2011 διαπιστώνεται ότι «ο τραπεζικός τομέας σταδιακά αποκτά πάλι το προφίλ κινδύνου που είχε πριν από την κρίση…», όταν οδηγήθηκε στην κατάρρευση της Lehman Brothers. Τα στοιχεία αυτά πέρα από εντυπωσιακά, είναι… τρομακτικά, αν σκεφτεί κανείς ότι είναι πάνω από τρεις φορές το ευρωπαϊκό ΑΕΠ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της BIS, τα οποία επιχειρούν να καταγράψουν τη δραστηριότητα των τραπεζών στον μη εποπτευόμενο τομέα των παραγώγων σε παγκόσμια κλίμακα, το συνολικό «κεφάλαιο» στην παγκόσμια αγορά παραγωγών ξεπερνά τα 504 τρισ. δολάρια! Από αυτά, τα περισσότερα (184 τρισ. δολάρια) αφορούν την περιοχή της Ευρωζώνης, ενώ είναι 161 τρισ. δολάρια στις ΗΠΑ…

Ο κίνδυνος που εντοπίζει η BIS είναι ότι οι τράπεζες βασίζουν ολοένα και μεγαλύτερο μέρος της κερδοφορίας τους στα κέρδη από τα παράγωγα, αυξάνοντας, αντί να μειώνουν τις ανοικτές θέσεις τους σε αυτά. Με διακριτικό, αλλά σαφή τρόπο, η διοίκηση της BIS αποκαλύπτει -και προειδοποιεί- ότι, «παρά τα βήματα που έγιναν μπροστά στην προσπάθεια ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, ορισμένες από αυτές εξακολουθούν να λειτουργούν σε υψηλά επίπεδα μόχλευσης, συμπεριλαμβανομένων αυτών που θεωρούνται ικανοποιητικά ανακεφαλαιοποιημένες, αλλά στην πραγματικότητα παρουσιάζουν τεράστιες θέσεις παραγώγων…».

Χαρακτηριστικό τους μεγέθους των κινδύνων που αναλαμβάνουν οι τράπεζες στις αγορές παραγώγων που υπογράφονται π.χ., με τις πρώτες ύλες ή τα πολύτιμα μέταλλα. Στο χρυσό, για παράδειγμα, ετησίως υπογράφονται συμβόλαια παραγώγων τα οποία είναι περί τις 100 φορές η παγκόσμια ετήσια παραγωγή χρυσού! Τα κέρδη που αποκομίζουν οι τράπεζες αγγίζουν σε ύψος το ποσό που ισοδυναμεί με την αξία του χρυσού που παράγεται σε έναν χρόνο!