Ιδιωτικά Πανεπιστήμια: Αντισυνταγματικό το νομοσχέδιο υποστηρίζουν οκτώ συνταγματολόγοι

Ιδιωτικά Πανεπιστήμια: Αντισυνταγματικό το νομοσχέδιο υποστηρίζουν οκτώ συνταγματολόγοι

Άποψη του κτηρίου του Εθνικού Καποδιστρικού Πανεπιστημίου Αθηνών. ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΑΠΕ-ΜΠΕ/Παντελής Σαίτας

Τι αναφέρουν στην επιστολή τους και ποια είναι η λύση που προτείνουν.

Την αντίθεσή τους σχετικά με την συνταγματικότητα του νομοσχεδίου για την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων εξέφρασαν με επιστολή τους οκτώ καθηγητές συνταγματικού δικαίου. Σε αυτή διαχωρίζουν τη θέση τους από τους υπόλοιπους συναδέλφους τους που έχουν τοποθετηθεί μέχρι τώρα επί του θέματος.

Τονίζουν δε ότι «στο άρθρο 16 του Συντάγματος προβλέπεται ρητά ότι η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση, ότι οι καθηγητές τους είναι δημόσιοι λειτουργοί και ότι η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται».

Σε άλλο σημείο της επιστολής τους επισημαίνουν ότι «για την λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων, κερδοσκοπικών ή μη, απαιτείται συνταγματική αναθεώρηση.»

Τέλος αναφέρουν ότι «σε τριάμισι χρόνια από τώρα είναι δυνατόν να έχει ολοκληρωθεί η συνταγματική αναθεώρηση, οπότε το ζήτημα της λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων θα μπορούσε να τεθεί ευχερώς στην ορθή συνταγματική του βάση».

Το περιεχόμενο της επιστολής

«Με αφορμή ορισμένες γνωμοδοτήσεις και τοποθετήσεις συναδέλφων, που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας, έχει δημιουργηθεί η εντύπωση ότι η πλειονότητα των καθηγητών συνταγματικού Δικαίου τάσσεται αναφανδόν υπέρ της συνταγματικότητας των κυβερνητικών σχεδίων για την λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων στη χώρα μας. Αισθανόμαστε λοιπόν την ανάγκη να δηλώσουμε ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει.

Στο άρθρο 16 του Συντάγματος προβλέπεται ρητά ότι η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση, ότι οι καθηγητές τους είναι δημόσιοι λειτουργοί και ότι η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται. Κατά τη γνώμη μας η ρητή αυτή απαγόρευση δεν μπορεί να παρακαμφθεί με βάση μία σύμφωνη με το ευρωπαϊκό ενωσιακό δίκαιο ερμηνεία του Συντάγματος. Άλλωστε η Ελλάδα ούτε έχει καταδικασθεί ποτέ από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για παραβίαση του ενωσιακού δικαίου εξαιτίας της απαγόρευσης λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων, ούτε καν έχει παραπεμφθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο Δικαστήριο. Συνεπώς για την λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων, κερδοσκοπικών ή μη, απαιτείται συνταγματική αναθεώρηση.

Διευκρινίζουμε ότι η τοποθέτησή μας απέναντι στην ως άνω αντίθετη προς το Σύνταγμα ερμηνεία δεν οφείλεται σε πολιτική αντίθεσή μας ως προς τη λειτουργία ιδιωτικών Πανεπιστημίων, επί της οποίας καθένας από εμάς διατηρεί τη προσωπική του άποψη υπέρ ή κατά, αλλά στην υποχρέωσή μας να προασπίσουμε την τήρηση του Συντάγματος. Άλλωστε, σε τριάμισι χρόνια από τώρα είναι δυνατόν να έχει ολοκληρωθεί η συνταγματική αναθεώρηση, οπότε το ζήτημα της λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων θα μπορούσε να τεθεί ευχερώς στην ορθή συνταγματική του βάση».

Ποιοι υπογράφουν την επιστολήΑλκιβιάδης Δερβιτσιώτης, Καθηγητής ΔΠΘ

Γιάννης Δρόσος, Ομ. Καθηγητής ΕΚΠΑ

Ακρίτας Καϊδατζής, Αναπλ. Καθηγητής ΑΠΘ

Ιφιγένεια Καμτσίδου, Αναπλ. Καθηγήτρια ΑΠΘ

Ξενοφών Κοντιάδης, Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου

Παναγιώτης Μαντζούφας, Καθηγητής ΑΠΘ

Γιώργος Σωτηρέλης, Καθηγητής ΕΚΠΑ

Κώστας Χρυσόγονος, Καθηγητής ΑΠΘ

AΛEΞHΣ MHTPOΠOYΛOΣ (KAΘHΓHTHΣ-ΠPOEΔPOΣ ENYΠEKK): AΠAΓOPEYETAI AΠOΛYTΩΣ H IΔPYΣH MH KPATIKΩN ΠANEΠIΣTHMIΩN!!!!

3 ημέρες πριν 

A

AΠOΦAΣH-KOΛAΦOΣ AΠO TO ΣτE ΛIΓO ΠPIN TH ΨHΦIΣH TOY ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ ΓIA TA IΔIΩTIKA ΠANEΠIΣTHMIA!

ME THN AΠOΦAΣH 922/2023 TO ΣYMBOYΛIO EΠIKPATEIAΣ AΠOΦANΘHKE KATA ΛEΞH OTI “H ANΩTATH EKΠAIΔEYΣH ΠAPEXETAI ΣTHN EΛΛAΔA AΠOKΛEIΣTIKΩΣ AΠO IΔPYMATA ΠOY AΠOTEΛOYN N.Π.Δ.Δ., ΠΛHPΩΣ AYTOΔIOIKOYMENA. AΠAΓOPEYETAI ΔE AΠOΛYTΩΣ H ΣYΣTAΣH ΣXOΛΩN ANΩTATHΣ EKΠAIΔEYΣHΣ AΠO IΔIΩTEΣ, AΣXETΩΣ TOY ΠPOOPIΣMOY Ή TOY XAPAKTHPA TΩN ΣXOΛΩN AYTΩN”.

H AΠOΦAΣH 922/2023 EINAI H TEΛEYTAIA TOY ANΩTATOY ΔIKAΣTHPIOY ΠOY AΣXOΛHΘHKE ME THN EPMHNEIA TOY APΘPOY 16 TOY ΣYNTAΓMATOΣ.

IΔOY H ΣKEΨH 7 THΣ IΣTOPIKHΣ AΠOΦAΣHΣ ΚΑΙ OΛOKΛHPH H ΥΠ’ΑΡΙΘ. 922/2023 ΑΠΟΦΑΣΗ TOY ΣTE ΠOY ANATPEΠEI TOYΣ ΣXEΔIAΣMOYΣ THΣ KYBEPNHΣHΣ AΛΛA KAI AΛΛΩN ΠOY ΣTHPIZOYN THN AΠOKOINΩNIKOΠOIHΣH THΣ ΠAIΔEIAΣ.

“7. Επειδή, στο άρθρο 16 του Συντάγματος ορίζονται τα εξής: «1. Η τέχνη και η επιστήμη, η έρευνα και η διδασκαλία είναι ελεύθερες … 2. Η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Κράτους … 4. Όλοι οι Έλληνες έχουν δικαίωμα δωρεάν παιδείας, σε όλες τις βαθμίδες της, στα κρατικά εκπαιδευτήρια … 5. Η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση. Τα ιδρύματα αυτά τελούν υπό την εποπτεία του Κράτους … 6. Οι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι δημόσιοι λειτουργοί … 7. Η επαγγελματική και κάθε άλλη ειδική εκπαίδευση παρέχεται από το Κράτος και με σχολές ανώτερης βαθμίδας για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο από τρία χρόνια, όπως προβλέπεται ειδικότερα από τον νόμο, που ορίζει και τα επαγγελματικά δικαιώματα όσων αποφοιτούν από τις σχολές αυτές. 8. Νόμος ορίζει τις προϋποθέσεις και τους όρους χορήγησης άδειας για την ίδρυση και λειτουργία εκπαιδευτηρίων που δεν ανήκουν στο Κράτος, τα σχετικά με την εποπτεία που ασκείται πάνω σ’ αυτά, καθώς και την υπηρεσιακή κατάσταση του διδακτικού προσωπικού τους. Η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται». Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγονται τα ακόλουθα: Η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται στην Ελλάδα αποκλειστικώς από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, πλήρως αυτοδιοικούμενα, απαγορεύεται δε απολύτως η σύσταση σχολών ανώτατης εκπαίδευσης από ιδιώτες, ασχέτως του προορισμού ή του χαρακτήρα των σχολών αυτών (Σ.τ.Ε. 1318/2009, 547/2008 επταμ. κ.ά.). Ως προς την επαγγελματική και κάθε άλλη ειδική εκπαίδευση, που αποσκοπεί στη μετάδοση ειδικών γνώσεων και εμπειριών, κατάλληλων για την άσκηση ορισμένου επαγγέλματος, και, αντιστοίχως, στη δημιουργία στελεχών απαραίτητων για τη λειτουργία της σύγχρονης οικονομίας, ο συντακτικός νομοθέτης, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τόσο την ιδιαίτερη φύση και αποστολή της εκπαιδεύσεως αυτής, όσο και την συνεχώς αυξανόμενη σπουδαιότητά της στη σύγχρονη ζωή, όρισε στην παράγραφο 7 ότι η επαγγελματική και κάθε άλλη ειδική εκπαίδευση, κατά την έννοια της διατάξεως αυτής, παρέχεται, κατ’ αρχήν, από το Κράτος, σε όλες τις βαθμίδες της, ώστε να ικανοποιείται, και κατά το μέρος τούτο, το προβλεπόμενο στην παράγραφο 4 κοινωνικό δικαίωμα στην εκπαίδευση·καθιέρωσε δε, ιδιαίτερο καθεστώς για τις σχολές της εν λόγω κατηγορίας, ορίζοντας ότι η επαγγελματική εκπαίδευση μπορεί να παρέχεται και με σχολές ανώτερης βαθμίδας, για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο από τα τρία έτη, και ότι ο νόμος καθορίζει τα δικαιώματα των αποφοίτων των σχολών αυτών.

Από την ανωτέρω διάταξη δεν συνάγεται, όμως, ότι επιβάλλεται η παροχή της ανωτέρω εκπαίδευσης αποκλειστικώς από το Κράτος. Συνεπώς, ως προς την επαγγελματική ή άλλη ειδική εκπαίδευση, ναι μεν δεν κατοχυρώνεται συνταγματικώς ατομικό δικαίωμα των ιδιωτών να ιδρύουν εκπαιδευτήρια αυτής της κατηγορίας, αλλά το Σύνταγμα δεν απαγορεύει την ίδρυσή τους και από ιδιώτες. Η δυνατότητα των ιδιωτών να ιδρύουν εκπαιδευτήρια επαγγελματικής ή άλλης ειδικής εκπαιδεύσεως αποτελεί αντικείμενο ρυθμίσεως, με κανόνες δικαίου που θέτει ο κοινός νομοθέτης, ο οποίος μπορεί να επιτρέψει ή και να απαγορεύσει την ίδρυση και λειτουργία τους από ιδιώτες, μετά από εκτίμηση της επάρκειας των αντίστοιχων δημοσίων σχολών να καλύψουν τις εκπαιδευτικές ανάγκες, εν όψει και των κατευθύνσεων και αναγκών της εθνικής οικονομίας, των γενικότερων επιπτώσεων από τη λειτουργία τέτοιων ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων, καθώς και όλων των συναφών παραγόντων (βλ. Σ.τ.Ε. 1318/2009, 547/2008 επταμ., 211/2006 κ.ά.).

Τέλος, κατά το Σύνταγμα, η ανώτατη εκπαίδευση και η ανώτερη επαγγελματική ή άλλη ειδική εκπαίδευση διακρίνονται μεταξύ τους, ως προς την αποστολή και την οργάνωση. Βασική αποστολή των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι η καλλιέργεια της επιστήμης, που αναλύεται σε έρευνα και διδασκαλία. Αντιθέτως, η προβλεπόμενη στην παράγραφο 7 επαγγελματική εκπαίδευση, η οποία παρέχεται και από σχολές ανώτερης βαθμίδας, αποσκοπεί, σύμφωνα με τα ήδη εκτεθέντα, στη μετάδοση ειδικών γνώσεων και εμπειριών, κατάλληλων για την άσκηση ορισμένου επαγγέλματος. Διαφορετική είναι και η οργανωτική διάρθρωση, αφού η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικώς σε ιδρύματα, υπό τη μορφή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, με πλήρη αυτοδιοίκηση και από καθηγητές που απολαύουν ειδικών εγγυήσεων, κατά την παράγραφο 6, ενώ ως προς τις σχολές που παρέχουν επαγγελματική εκπαίδευση, ακόμη και ανώτερης βαθμίδας, δεν προβλέπεται αντίστοιχη συνταγματική κατοχύρωση της νομικής μορφής τους και του υπηρεσιακού καθεστώτος του διδακτικού προσωπικού τους.

Παραλλήλως, ο συντακτικός νομοθέτης ενισχύει την διαφοροποίηση των δύο αυτών οργανωτικών σχημάτων, με τον περιορισμό της διάρκειας των σπουδών της ανώτερης επαγγελματικής εκπαίδευσης σε τρία έτη. Ο διαχωρισμός των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων από τις σχολές επαγγελματικής εκπαιδεύσεως ανώτερης βαθμίδας δεν δύναται ούτε να ματαιωθεί αμέσως από τον κοινό νομοθέτη, με την εξίσωσή τους, ούτε και να καταστρατηγηθεί εμμέσως, με την παράταση του χρόνου σπουδών στις σχολές επαγγελματικής εκπαίδευσης ανώτερης βαθμίδας πέραν της συνταγματικώς οριζόμενης τριετίας και την ταυτόχρονη αλλοίωση του προγράμματος σπουδών, ώστε να μην παρέχεται σε αυτές η κατά το Σύνταγμα επαγγελματική ή άλλη ειδική εκπαίδευση, αλλά εκπαίδευση προσομοιάζουσα προς την παρεχόμενη από τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύµατα (Σ.τ.Ε. 678/2005 Ολομ., 1958/2000 Ολομ.). Θα συνιστούσε δε συνταγματικώς ανεπίτρεπτη καταστρατήγηση, μεταξύ άλλων, ο καθορισμός των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων σχολών που δεν εντάσσονται στην ανώτατη εκπαίδευση, αλλά στην μεταδευτεροβάθμια επαγγελματική ή άλλη ειδική εκπαίδευση, την δυνάμενη, υπό προϋποθέσεις, να παρέχεται και από ιδιώτες, σύμφωνα με τα εκτεθέντα ανωτέρω, κατά πλήρη εξομοίωση προς τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, οι οποίοι δραστηριοποιούνται στον ίδιο επαγγελματικό τομέα. Και τούτο διότι η εξομοίωση αυτή θα καθιστούσε τους χορηγούμενους από τους φορείς της μεταδευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης τίτλους ουσιαστικώς ισοδύναμους προς τους χορηγούμενους από σχολές ανώτατης βαθμίδας και θα αναιρούσε έτσι την προβλεπόμενη στο Σύνταγμα ως άνω διάκριση, καθώς και την απαγόρευση ιδρύσεως σχολών ανώτατης εκπαίδευσης από ιδιώτες (πρβ. Σ.τ.Ε. 678/2005 Ολομ. κ.ά.).“.

922-2023-ΣτΕΛήψη

Διαβάστε περισσότερα εδώ: https://enypekk.gr/2024/02/09/alexhs-mhtpopoylos-kathhghths-ppoedpos-enypekk-apagopeyetai-apolytos-h-idpysh-mh-kpatikon-panepisthmion