Ποιος ξεχνά την απόφαση του ΣτΕ για τον «Μεγάλο Περίπατο»

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ

ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ/EUROKINISSI

Ποιος ξεχνά την απόφαση του ΣτΕ για τον «Μεγάλο Περίπατο»

ΚΟΙΝΩΝΙΑ 21.09.23 13:56Τάσος Σαραντής

Το διαφιλονικούμενο έργο στο οποίο εμμένουν κυβέρνηση και διοίκηση Μπακογιάννη δεν αποτελεί απλώς κακή ιδέα και άστοχη κυκλοφοριακή ρύθμιση, που ταλαιπωρεί επί τρία χρόνια τους Αθηναίους και για την οποία ξοδεύονται άσκοπα πολλά εκατομμύρια, αλλά τον Οκτώβριο του 2020 κρίθηκε παράνομο από το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο

Αν και ο δημόσιος διάλογος για τον «Μεγάλο Περίπατο» στην οδό Πανεπιστημίου συνεχίζεται, αυτό που κινδυνεύει να περάσει στη λήθη είναι ότι αυτό το έργο δεν είναι απλώς μια κακή ιδέα, μια άσκοπη και άστοχη κυκλοφοριακή ρύθμιση που ταλαιπωρεί επί τρία χρόνια τους Αθηναίους και για την οποία πετάχτηκαν και πετάγονται κυριολεκτικά στα σκουπίδια πολλά εκατομμύρια, αλλά το γεγονός ότι η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) που νομιμοποίησε το έργο κρίθηκε παράνομη από το Συμβούλιο της Επικρατείας («Το ΣτΕ ξεσκεπάζει τον Μεγάλο Περίπατο του Κ. Μπακογιάννη», «Εφ.Συν.», 16.10.2020) και ότι αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα κατάχρησης εξουσίας και μάλιστα διπλής. Ας θυμηθούμε, λοιπόν, τι έγινε τότε.

Ολα ξεκίνησαν στα μέσα του 2020, όταν το Δημοτικό Συμβούλιο Αθηναίων με την 250/11.5.2020 απόφασή του ενέκρινε σχέδιο κυκλοφοριακών ρυθμίσεων για το κέντρο της Αθήνας που αφορούσε τον περιορισμό της κυκλοφορίας αυτοκινήτων στην περιοχή της Πλάκας, την αύξηση του χώρου για την εξυπηρέτηση πεζών και μετακίνηση με ήπια μέσα στο κέντρο της Αθήνας (ο λεγόμενος «Μεγάλος Περίπατος»).

Στην απόφαση αυτή, μεταξύ άλλων, αναφερόταν ότι πρόκειται για μια «πρόταση πιλοτικών επεμβάσεων κινητικότητας» που «θα επιτρέψει στους δημότες να επιστρέψουν σε μια νέα Αθήνα», ότι «οι προτεινόμενες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις εντάσσονται στη νέα πολιτική αναβάθμισης του δημόσιου χώρου στην Αθήνα» και ότι στους στόχους ήταν «και μια αύξηση της καταναλωτικής κίνησης του τουριστικού ενδιαφέροντος της πόλης και της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας».

Ωστόσο, αυτή η απόφαση του Δήμου Αθηναίων δεν θα μπορούσε ποτέ να υλοποιηθεί δεδομένου ότι οι δήμοι δεν έχουν την αρμοδιότητα να προβαίνουν σε τέτοιες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις. Αυτές θεσπίζονται μόνο με την ειδική διαδικασία που προβλέπουν οι πάγιες διατάξεις και ειδικότερα το άρθρο 52 του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ).

Εποχή Covid

Την κατάσταση «έσωσε» ο Covid και οι Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) της 15.2.2020 και 20.3.2020, οι οποίες έδιναν στους υπουργούς Προστασίας του Πολίτη, Υγείας, Εσωτερικών και Υποδομών και Μεταφορών εξουσιοδότηση για την έκδοση ΚΥΑ για την επιβολή, προληπτικά και για το απολύτως αναγκαίο χρονικό διάστημα, απαγόρευσης και περιορισμού της κυκλοφορίας των πολιτών και των μέσων μεταφοράς στην επικράτεια. Με βάση τις εξουσιοδοτήσεις αυτές εκδόθηκαν οι γνωστές αποφάσεις περιορισμού της κυκλοφορίας που ίσχυσαν την περίοδο του Covid.

Αυτή την εξουσιοδότηση χρησιμοποίησαν οι προαναφερόμενοι υπουργοί για να εκδώσουν την ΚΥΑ 31688/21.5.2020 με τίτλο «Επιβολή προσωρινών κυκλοφοριακών μέτρων και ρυθμίσεων στην περιοχή του κέντρου της Αθήνας προς αντιμετώπιση του κινδύνου διασποράς του κορονοϊού», με την οποία θεσπίστηκαν οι κυκλοφοριακές ρυθμίσεις που πρότεινε ο Δήμος Αθηναίων.

Η παραπάνω ΚΥΑ προσβλήθηκε στο ΣτΕ από έναν πολίτη, κάτοικο του Δήμου Αθηναίων, και ακυρώθηκε με την απόφαση 1992/2020 με τη Μαρία Καραμανώφ ως πρόεδρο του Δ΄ Τμήματος. Το Δικαστήριο έκρινε ότι οι επίμαχες ρυθμίσεις («Μεγάλος Περίπατος» και περιορισμοί κυκλοφορίας στην περιοχή της Πλάκας) δεν μπορούν να θεωρηθούν ως μέτρα εξαιρετικώς επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης προς αποφυγή του συγχρωτισμού προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος διασποράς του κορονοϊού, αλλά αποτελούν αμιγώς κυκλοφοριακές ρυθμίσεις με την έννοια του ΚΟΚ και επομένως η ΚΥΑ δεν μπορεί να βρει νόμιμο εξουσιοδοτικό έρεισμα στις από 15.2.2020 και 20.3.2020 ΠΝΠ περί θέσπισης μέτρων για την αντιμετώπιση του κορονοϊού.

Η απόφαση του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου δημοσιεύθηκε στις 9.10.2020. Στις 15.10.2020 η κυβέρνηση, διά του βουλευτή Γ. Αμυρά, αντί να συμμορφωθεί με την απόφαση αυτή εισήγαγε σε άσχετο νομοσχέδιο τροπολογία με την οποία, κατ’ επίκληση και πάλι της μείωσης των κινδύνων διασποράς του κορονοϊού και κατά παρέκκλιση του άρθρου 52 του ΚΟΚ, παρασχέθηκε στην Επιτροπή Ποιότητας Ζωής των Δήμων η αρμοδιότητα να θεσπίζει τις επίμαχες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις. Υπό αυτά τα δεδομένα, ο «Μεγάλος Περίπατος» είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα διπλής κατάχρησης εξουσίας.

Ειδική... νομοθεσία

Η πρώτη συντελέστηκε με την προσχηματική χρήση της ειδικής νομοθεσίας για τη λήψη εξαιρετικών μέτρων αντιμετώπισης του Covid για έναν τελείως διαφορετικό σκοπό, για να υλοποιηθούν δηλαδή τα σχέδια του Δήμου Αθηναίων χωρίς να τηρηθούν οι πάγιες νόμιμες διαδικασίες.

Η δεύτερη κατάχρηση, χειρότερη από την πρώτη, συντελέστηκε με την ψήφιση της τροπολογίας που εξουδετέρωσε την απόφαση του ΣτΕ και επανέλαβε την ίδια ρύθμιση, δίνοντας αυτή τη φορά την αρμοδιότητα όχι στους υπουργούς, ούτε καν στο Δημοτικό Συμβούλιο, αλλά στην Επιτροπή Ποιότητας Ζωής των Δήμων.

Εύλογα θα διερωτηθεί κανείς γιατί αυτή η εμμονή με τον «Μεγάλο Περίπατο». Ολα δείχνουν ότι η απάντηση βρίσκεται στο μείζον σχέδιο για τη μετατροπή του κέντρου της Αθήνας σε ξενοδοχειούπολη απευθυνόμενη σε τουρίστες και μόνο, το οποίο συντελείται ήδη με αποσπασματικές παρεμβάσεις (μετρό Εξαρχείων, λόφος Στρέφη, Αρχαιολογικό Μουσείο και όμορη περιοχή, αδειοδότηση αμέτρητων ξενοδοχείων κ.λπ.).

Στο σχέδιο αυτό εμπίπτει προφανώς και η σταδιακή μεταμόρφωση της Πανεπιστημίου για την καλύτερη εξυπηρέτηση των χρήσεων αυτών, στην οποία πρέπει να συνηθίζουν σιγά σιγά οι Αθηναίοι.