Τρίτη 25 Οκτωβρίου 2011

Τι σημαίνει και ποιους αφορά το κούρεμα του χρέους;

Αναδημοσιεύουμε δύο άρθρα, το πρώτο από το “Salata TV” –> εδώ και το δεύτερο από τη σημερινή Ελευθεροτυπία, σχετικά με το επερχόμενο κούρεμα κάποιων ομολόγων. Είναι προφανές ότι πέρα από το ανεξέλεγκτο που μπορεί να προκληθεί λόγω κουρέματος, η άμεση επίπτωση της μείωσης συντάξεων, της αύξησης ασφαλιστικών εισφορών (που ήδη έχουν αποφασιστεί), της διάλυσης της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης είναι μπροστά μας. Υπενθυμίζουμε ότι το ΤΣΜΕΔΕ έχει πάνω από 3,3 δις κατατεθιμένα στη Τράπεζα της Ελλάδος, τα οποία έχουν μετατραπεί από αυτήν σε ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, καθώς και 150 εκατ € άμεσα σε ομόλογα. Χάνεται δηλαδή η μισή περιουσία του Ταμείου, το οποίο μετά το ΙΚΑ αποτελεί και το μεγαλύτερο χαμένο.

Το κούρεμα του ελληνικού χρέους έχει πλέον φτάσει προ των πυλών, και οι ίδιοι άνθρωποι που πριν από μερικούς μήνες το απέρριπταν ως το χειρότερο σενάριο, ετοιμάζονται να το παρουσιάσουν ως μεγάλη διπλωματική τους νίκη.

Η μόνη εκκρεμότητα που μένει, είναι το ύψος του κουρέματος. Κάποιοι εκτιμούν πως ένα ποσοστό μεταξύ 50%-60% είναι αρκετό, άλλοι θεωρούν πως το 60% είναι λίγο, κάποιοι λένε μέχρι και για 80%. Χάριν παραδείγματος, ας πούμε πως το κούρεμα θα είναι της τάξης του 50%.

Αυτό που πολλές φορές -άλλες εσκεμμένα και άλλες ακούσια- δεν εξηγείται, είναι το πεδίο εφαρμογής του κουρέματος. Οι περισσότεροι άνθρωποι, ακούγοντας τη φράση “50% κούρεμα του ελληνικού χρέους”, εύλογα σκέφτονται πως το ποσοστό αφορά στο σύνολο του χρέους της χώρας, που αυτή τη στιγμή ανέρχεται στα 366 δισεκατομμύρια ευρώ -άρα μείωσή του κατά 183 δις. Αυτό όμως δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα.

Ποιους δεν αφορά
Σύμφωνα με τις συμφωνίες που έχουν συναφθεί, από το κούρεμα εξαιρούνται:

  • τα Ομόλογα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (περίπου 60 δις)
  • τα δάνεια της Τρόικας (65 δις)
  • κάποια άλλα δάνεια που έχει συνάψει το Ελληνικό Δημόσιο (περίπου 20 δις)
  • τα Έντοκα Γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου (15 δις)
  • τα Ομόλογα λήξης μετά το 2020 (άλλα 40 – 45 δις)
  • άλλες υποχρεώσεις προς προμηθευτές κλπ του Ελληνικού Δημοσίου (π.χ. φαρμακευτικές εταιρείες)
  • όσοι δανειστές μας δε συμμετείχαν εξ αρχής ούτε στο “κούρεμα” του 21% στο PSI του Ιουλίου

Τι μένει λοιπόν; Χοντρικά (και χωρίς να υπολογίζω τις δύο τελευταίες κατηγορίες εξαιρεθέντων, για τις οποίες δεν έχω στοιχεία), περίπου 150 δις ευρώ, το κούρεμα των οποίων κατά 50% θα μειώσει το συνολικό χρέος κατά 75 δις, δηλαδή 20,5% επί του συνολικού ποσού.


Ποιους αφορά
Όπως αποκαλύπτει ο πρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς, Μιχάλης Σάλλας, «όλη η ιστορία αφορά κυρίως το Ελληνικό Ασφαλιστικό και Τραπεζικό Σύστημα». Με απλά λόγια, το ελληνικό κράτος θα συνεχίσει να χρωστάει στο ακέραιο το ίδιο ποσόν προς τους μεγάλους δανειστές του στο εξωτερικό, και θα “κουρέψει” στο μισό τις δανειακές υποχρεώσεις του προς τις ελληνικές τράπεζες και τα ασφαλιστικά ταμεία.

Από αυτούς τους δύο “άτυχους” της υπόθεσης, το κράτος έχει ήδη δεσμευτεί πως θα επανακεφαλαιοποιήσει, δηλαδή θα καλύψει, τη χασούρα των ιδιωτικών τραπεζών (και για να το κάνει, θα χρειαστεί να πάρει νέα δάνεια ύψους αρκετών δις).

Έτσι, από τους δεκάδες κατόχους του υπέρογκου ελληνικού χρέους, τελικά το κούρεμα αφορά δύο, τον εξής έναν: τα ασφαλιστικά ταμεία. Δηλαδή την ασφάλιση, τις συντάξεις και τα εφάπαξ των εργαζομένων.

Πέρα από το προφανές κοινωνικό ζήτημα που προκύπτει, δημιουργείται και μια εύλογη απορία καθαρά οικονομικής φύσης: αν ένα χρέος 366 δις θεωρείται μη βιώσιμο, πόσο βιώσιμο θεωρείται ένα χρέος 291 δις, όταν μάλιστα πρόκειται να αυξηθεί άμεσα για τις ανάγκες της επανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών;

Πάνε για «κούρεμα» και οι συντάξεις

Τα ασφαλιστικά ταμεία δεν θα εξαιρεθούν από το «κούρεμα» αλλά θα κληθούν κι αυτά να συμμετάσχουν εθελοντικά στο νέο πρόγραμμα, σύμφωνα με τα όσα είπε χθες σε δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες ο αντιπρόεδρος και υπουργός Οικονομικών Ευάγ. Βενιζέλος.

Και στη μέση Μέρκελ Το γεγονός αυτό θέτει σε κίνδυνο τα αποθεματικά των Ταμείων και δημιουργεί προϋποθέσεις μετακύλισης των απωλειών στους ασφαλισμένους και στους συνταξιούχους, σε αντίθεση με τις τράπεζες, που είναι απόλυτα διασφαλισμένες από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανακεφαλαιοποίησης στο οποίο θα ενταχθούν. Ο κ. Βενιζέλος χθες συνομίλησε με τους επικεφαλής τεσσάρων μεγάλων τραπεζών, αλλά όχι με διοικητές Ταμείων.
Ο αντιπρόεδρος και υπουργός Οικονομικών, που ρωτήθηκε χθες εδώ στις Βρυξέλλες, είπε ότι τα ασφαλιστικά ταμεία έχουν διπλή ιδιότητα: στο πλαίσιο της κοινωνικής τους πολιτικής θα προστατευθούν από το κράτος, οπότε είναι διασφαλισμένα ως προ την πληρωμή των συντάξεων, οι οποίες, όπως διαβεβαίωσε, δεν θα μειωθούν. Ομως στο πλαίσιο της χρηματοοικονομικής πολιτικής δεν μπορούν να εξαιρεθούν από το πρόγραμμα της ελάφρυνσης...
Στο μεταξύ, αυτό το πρόγραμμα της ελάφρυνσης ή «κουρέματος», που αναμένεται να αποφασιστεί εκτός απροόπτου στην αυριανή επαναληπτική σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης, θα αφορά όχι το σύνολο του χρέους της χώρας, αλλά το ιδιωτικό χρέος της χώρας, που ανέρχεται περίπου στα 205 δισ. ευρώ, ανεξαρτήτως χρονικής λήξης των ομολόγων (μέχρι το 2035).
Το ποσοστό του «κουρέματος», σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσιεύονται σε διεθνή μέσα ενημέρωσης, μπορεί να φθάσει και το 50%, καθώς φαίνεται ότι κερδίζει έδαφος η θέση της Γερμανίας, που υποστηρίζεται από ένα ισχυρό μπλοκ χωρών τις οποίες επηρεάζει, όπως είναι η Φινλανδία, η Ολλανδία, η Σλοβενία, η Σλοβακία, η Αυστρία.
Το πλαίσιο της λύσης που αναζητείται, όπως προκύπτει από τα λεγόμενα του κ. Βενιζέλου, θα έχει τα εξής στοιχεία:
Η ελάφρυνση, ή απομείωση ή «κούρεμα», του ελληνικού χρέους να έχει εθελοντικό χαρακτήρα, γιατί, όπως είπε, αυτή είναι η απόφαση του συμβουλίου κορυφής.
Τόνισε ακόμη ότι η Ελλάδα ως μέλος της ευρωζώνης δεν μπορεί να κάνει μονομερείς ενέργειες και το «κούρεμα» χωρίς εθελοντικό χαρακτήρα είναι μονομερής ενέργεια (σ.σ. κι αυτό σημαίνει χρεοκοπία). Σημείωσε ότι για το λόγο αυτό την πρωτοβουλία την έχει η ευρωζώνη και υπογράμμισε ότι, σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα θέλει λύση θεσμικά και νομικά ασφαλή. Αυτό σημαίνει μια λύση που δεν θα ενεργοποιήσει τα ασφάλιστρα κινδύνου. «Δεν θα υπάρξει πιστωτικό γεγονός από τη λύση, ακόμη και η Γαλλία θεωρεί ότι αυτό είναι αδιανόητο», είπε...
Σημείωσε επίσης ότι ο διάλογος με τις τράπεζες για να συμμετάσχουν στο νέο πρόγραμμα βρίσκεται σε καλό δρόμο. Ανάλογη αισιόδοξη δήλωση έκανε χθες στις Βρυξέλλες και ο εκπρόσωπος του επιτρόπου Ολι Ρεν, Αμαντέο Αλταφάζ.
Οσον αφορά τις ελληνικές τράπεζες, ο υπουργός Οικονομικών Ε. Βενιζέλος είχε χθες με τους επικεφαλής τεσσάρων εξ αυτών (της Εθνικής, της Alpha Bank, της Eurobank και της Πειραιώς) τηλεδιάσκεψη από τις Βρυξέλλες. Είπε σε δημοσιογράφους ότι το κράτος είναι προνομιούχος μεγαλομέτοχος και εγγυητής των τραπεζών, η κυβέρνηση θα κάνει το καλύτερο, η επανακεφαλαιοποίησή τους είναι διασφαλισμένη, το ίδιο και η ρευστότητά τους. Τόνισε ότι η κυβέρνηση ενδιαφέρεται για την καλή λειτουργίας τους, «αλλά είναι άλλο το έθνος και άλλο το συμφέρον των τραπεζών».
Θα απομειωθεί ή θα «κουρευτεί» μόνο το ιδιωτικό χρέος, που είναι ύψους 205 δισ. ευρώ. Το ποσοστό «κουρέματος» μπορεί να φθάσει στο 50%, αλλά χθες ούτε διέψευδαν ούτε επιβεβαίωναν τις πληροφορίες αυτές. «Δεν είναι δυνατόν η κυβέρνηση να πει κάτι τέτοιο δημόσια...» έλεγαν.
Στόχος είναι το χρέος να γίνει βιώσιμο το συντομότερο δυνατό. Ο υπουργός, που ρωτήθηκε χθες σε ποια επίπεδα και πότε θα γίνει βιώσιμο, αρνήθηκε να μπει στο θέμα αναλυτικά. «Θέλουμε το χρέος στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο», είπε και παρέπεμψε σε δημοσιεύματα που επικαλούνται πληροφορίες σχετικά με την έκθεση του ΔΝΤ για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, η οποία μεταξύ άλλων αναφέρει ότι με ένα «κούρεμα» της τάξης του 50%, το ελληνικό χρέος θα μειωθεί μόλις στο 120% του ΑΕΠ το 2020. *

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου