Στάδια εργασιακής ελεύθερης πτώσης…

Προγράμματα STAGE - Ενοικίαση εργαζομένων - Κοινωφελής εργασία - Voucher

Του Κων/νου Μυλωνά* από εδώ

Τέσσερις από τις πιο γνωστές σύγχρονες μορφές εργασιακής επισφάλειας.Τέσσερις από τις βασικές κεντρικές πολιτικές επιλογές απαξίωσης του κόσμου της εργασίας, της επιστήμης, της παραγωγής.Τέσσερις από τους βασικούς εργασιακούς πυλώνες που υποβαθμίζουν συστηματικά την έννοια της εργασίας που φέρνουν απανωτούς σεισμούς στα θεμέλια της κοινωνίας, του οικογενειακού προγραμματισμού, της χρηστής και ομαλής διαχείρισης/σύνδεσης μεταξύ οικογένειας-εργασίας-ελεύθερου χρόνου. 

Τέσσερις από τις βασικές ψευδεπίγραφες λύσεις που προέτασαν οι κυβερνήσεις την τελευταία 15ετία στα ζητήματα της ανεργίας,της έλλειψης ανταγωνιστικότητας, της ευελιξίας,της περαιτέρω Ευρωπαικοποίησης/σύγκλισης της Ελληνικής κοινωνίας στις Ευρωπαϊκές νόρμες.Όλες αυτές οι λύσεις ακόμα και αν υποτεθεί πως εμπεριείχαν διαστάσεις ανάπτυξης ή και σοβαρής κατάρτισης των ωφελουμένων, για άλλη μια φορά εφαρμόστηκαν άγαρμπα,χωρίς σχεδιασμό,κοντόφθαλμα.

Αν αναλογιστεί κανείς πως ενώ η Ευρωπαική οδηγία π.χ. για τα stage αφορούσε έναν μονοψήφιο αριθμό περιορισμένης χρήσης αυτής της μορφής εργασίας, στην Ελλάδα επεκτάθηκε σε σημείο ανεξέλεγκτο ενώ αποτέλεσε φυσικά την τελευταία προεκλογική δεξαμενή ψηφοφόρων που βοήθησε τα μεγάλα κόμματα να συγκρατήσουν δυνάμεις.

Οι τέσσερις αυτές μορφές εργασίας που αποτελούν φυσικά κεντρικές πολιτικές επιλογές της Ε.Ε. πλασαρίστηκαν αρχικά ως μεμονωμένες μορφές, σε σχέση με την εργασία πλήρους απασχόλησης που προσέφερε όλα τα ασφαλιστικά και εργασιακά δικαιώματα, οι οποίες καλύπταν είτε έκτακτες ανάγκες,είτε εποχιακές είτε αφορούσε συγκεκριμένους κλάδους και επαγγέλματα είτε εφαρμόζονταν καθαρά για λόγους πρακτικής άσκησης.

Δυστυχώς ποιος να το περίμενε πως θα φτάναμε στο εφιαλτικό 2014 όπου αυτές οι μορφές εργασίας θα αποτελούν τα κυρίαρχα εργασιακά μοντέλα τα οποία εφαρμόζονται πλέον οριζοντίως και καθέτως σε όλους τους τομείς παραμερίζοντας σιγά σιγά από το προσκήνιο όλα τα κεκτημένα εργασιακά δικαιώματα των τελευταίων 50 ετών κάνοντας σε λίγα χρόνια την σύμβαση πλήρους απασχόλησης και αορίστου χρόνου να φαντάζει έκφραση παλιάς κοπής μιας άλλης εποχής.

Πολύ θα ήθελα να ήξερα αν θα γίνει ποτέ μια έρευνα σχετικά με την αποτελεσματικότητα όλων αυτών των ελαστικών μορφών εργασίας που είχαν εφαρμοστεί στο όνομα μιας ευελιξίας που θα έφερνε την ανάπτυξη,την σύγκλιση με την Ευρώπη της ταχύτητας και της τεχνολογίας.Φυσικά αυτή η αποτελεσματικότητα παίρνει άλλη διάσταση ανάλογα με την σκοπιά που την εξετάζεις.

Για τον κόσμο της εργασίας αυτές οι αλλαγές ήταν μια ρίξη βόμβας στα θεμέλια της οικογενειακής ζωής επιφέροντας φτωχοποίηση,ανέχεια,εξαθλίωση,αβεβαιότητα ενώ για το Ευρωπαικό και ντόπιο κεφάλαιο η εφαρμογή αυτών των προγραμμάτων ήταν εφαρμογή μιας πετυχημένης συνταγής δημιουργίας εφεδρικού εργατικού δυναμικού χωρίς δικαιώματα,ανακυκλωσιμης στρατιάς ανέργων με περιορισμένο το δικαίωμα της κοστοβόρας πλέον κοινωνικής ασφάλισης,με περικοπτόμενες δαπάνες κοινωνικής πολιτικής,εργαζομένων με μηδενικό εργασιακό κόστος για τις επιχειρήσεις.

Που να φανταζόμουν πως όταν εργαζόμουν -προσωρινά όπως πίστευα- ως «ενοικιαζόμενος» σε εταιρία πωλήσεων το 2004 για να βγάζω το αρκετά καλό χαρτζιλίκι για τα επίπεδα προ 10ετίας θα έφτανε η εποχή που θα ψηφιζόταν (πρόσφατο πολυνομοσχέδιο) η διεύρυνση της «ενοικίασης» σε δεκάδες κλάδους που θα καλύπτει πλέον ανάγκες πέραν των έκτακτων.

Και πως η εικόνα της εβδομαδιαίας απόλυσης συναδέλφων επειδή δεν έπιασαν τους εβδομαδιαίους οικονομικούς στόχους της εταιρίας δεν θα είναι πλέον κάτι ασυνήθιστο αλλά μια καθημερινή πρακτική που θα συμβαίνει σε εκατοντάδες εργαζόμενους ημερησίως.

Πως οι συμβάσεις των δύο εβδομάδων (!!!) που υπογράφαμε δεν θα είναι η εξαίρεση αλλά ο κανόνας;Καi επίσης πως όταν εργαζόμουνα στα προγράμματα stage του ενός και δύο ετών εργασίας σε Υπουργείο (με πτυχίο 600 ευρώ,χωρίς πτυχίο 500) ,χωρίς ασφάλιση λόγω πρακτικής όπως έλεγαν, με εργοδότη το ίδιο το Κράτος (μέσω ΟΑΕΔ) να συμπεριφέρεται σαν τον πιο σκληρό ιδιώτη που καταπατά δικαιώματα.

Προγράμματα που απασχόλησαν ανθρώπους κάθε ηλικίας και εκπαίδευσης,με τρομερή ετεροαπασχόληση και με ενασχόληση σε αντικείμενα που δεν είχαν να κάνουν με πρακτική αλλά με μια ασυνεχή,άτσαλη και αποσπασματική τοποθέτηση εργαζομένων σε πόστα με στόχο μια ανακύκλωση δυναμικού χωρίς στόχευση,χωρίς μελλοντική ωφέλεια για τις υπηρεσίες,χωρίς άξια λόγου προυπηρεσία.Ακόμα και τότε δεν φανταζόμουν ότι θα έρθει η εποχή που και αυτή η μορφή εργασίας όχι μόνο θα είναι κυρίαρχη αλλά θα μετεξελίσεται σε κάτι ακόμα πιο βάρβαρο όπως π.χ. στα 5μηνα προγράμματα voucherεπιδότησης επιχειρήσεων μέσω ΟΑΕΔ με απολαβές 400 ευρώ χωρίς ασφάλιση,χωρίς άδειες κλπ.;

Πληθώρα νέων ταλέντων,επιστημόνων,νέων ανθρώπων περιχαρακώνονται στα προγράμματα αυτά από ανάγκη και λόγω μη δυνατότητας εξεύρεσης εναλλακτικής λύσης να απασχοληθούν πάνω στο αντικείμενο τους πράγμα που επιφέρει πνευματικό,παραγωγικό μαρασμό και αποεπένδυση κεφαλαίων υλικών και άυλων.

Η εμπειρία μου από τα προγράμματα του δημόσιου τομέα αλλά και τις συμβάσεις ενοικίασης εργαζομένων στον ιδιωτικό ,δείχνει πως σε καμία περίπτωση η εκμετάλλευση που υφίστανται οι ωφελούμενοι/εργαζόμενοι δεν θα φέρει κανενός είδους προοπτική,ούτε θα ανοίξει νέους ανταγωνιστικούς δρόμους εξέλιξης.

Το σχέδιο είναι προδιαγραμμένο ειδικά για τις χώρες του Νότου.Να δρουν υποταγμένες στις προοπτικές κερδοφορίας των μεγάλων πολυεθνικών ομίλων, ενώ παράλληλα το ελληνικό κεφάλαιο αλλά και οι μνημονιακές κυβερνήσεις απόλυτα προσδεδεμένες σε αυτό, θα ωθούν όλο και περισσότερο τη χώρα στην επιλογή της ''εσωτερικής υποτίμησης''.

Επιβάλλεται να υπάρξει ένας αποφασιστικός σχεδιασμός με στόχο την ανασυγκρότηση ,όχι την αποεπένδυση, την εφαρμογή προγραμματων με άξονα και εργαλείο την τεχνογνωσία και όχι την εφαρμογή προγραμμάτων-μπαλώματα που απλά ανακυκλώνουν την ανεργία βοηθώντας τις μνημονιακές δυνάμεις να συνεχίζουν να εμπαίζουν το λαό συγκρατώντας δυνάμεις με προεκλογικές επιδοματικές θέσεις 5μηνων.

Υπο αυτή την οπτική η μελλοντική «ανάπτυξη»και η ευημερία μας θα συνδεθεί απόλυτα με την καπιταλιστική ανάπτυξη συγκεκριμένων περιοχών της χώρας για πολύ συγκεκριμένους κλάδους π.χ. σε τουρισμό,έργα εξόρυξης κλπ.όπου θα εφαρμοστούν Ειδικές Οικονομικές Ζώνες (ΕΟΖ). Στις οποίες θα εργάζονται «λαθρομετανάστες που δεν μπορούν να απελαθούν ,όπου θα μπορούν να πάνε και Έλληνες» ,όπως έχουν προτείνει ακραία νεοφιλέλευθερα κόμματα που εμφανίζονται κάθε τόσο με άλλο όνομα και άλλη προβειά ,τύπου Τζήμερου!Εξάλλου κι ο ίδιος ο πρωθυπουργός στο προεκλογικό του σποτ το 2012 μας καλούσε να γίνουμε Κίνα και Ινδία!

Το μέλλον είναι αβέβαιο όσο δεν διεκδικούμε τίποτα από όσα μας αξίζουν και μας ανήκουν,όσο συνεχίζουμε να είμαστε παθητικοί θεατές σε αυτό το καταστροφικό σπιράλ αφαίμαξης της ζωής μας.

*Ο Κώστας Μυλωνάς είναι εργαζόμενος σε πρόγραμμα κοινωφελούς εργασίας