Εκκένωση του θεάτρου «Εμπρός» από την ΕΛ.ΑΣ.

Επιχείρηση της Αστυνομίας για την εκκένωση του θεάτρου "Εμπρός" EUROKINISSI/ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΕΜΠΑΠΗΣ19.05.2021, 08:46Ενημερώθηκε στις: 19.05.2021, 13:43

Εκκένωση του θεάτρου «Εμπρός» από την ΕΛ.ΑΣ.

Αστυνομικές δυνάμεις εκκενώνουν το ιστορικό κτίριο που φιλοξενεί το Ελεύθερο Αυτοδιαχειριζόμενο Θέατρο «Εμπρός», στην περιοχή του Ψυρρή.

Κατασκευασμένο τη δεκαετία του 1930, το ιστορικό (κηρυγμένο διατηρητέο μνημείο από το 1989) κτίριο λειτούργησε αρχικά ως τυπογραφείο της ομώνυμης εφημερίδας και από το 1988 ώς το 2007 ως στέγη του Θεατρικού Οργανισμού «Μορφές» και στη συνέχεια της Εταιρείας Θεάτρου «Εμπρός».

EUROKINISSI/ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΕΜΠΑΠΗΣ

Εγκαταλελειμμένο και κλειστό επί πέντε σχεδόν χρόνια, επανενεργοποιήθηκε ως κατάληψη τον Νοέμβρη του 2011 με πρωτοβουλία της ομάδας καλλιτεχνών «Κίνηση Μαβίλη» και με τη συμμετοχή και στήριξη της Κίνησης Κατοίκων Ψυρρή καθώς και άλλων καλλιτεχνών και θεωρητικών από τον χώρο των παραστατικών τεχνών, της μουσικής και των εικαστικών.

Μετά από έναν περίπου χρόνο πολύπλευρων καλλιτεχνικών και κοινωνικών δράσεων, και αφού μεσολάβησαν δύο απόπειρες της αστυνομίας να σφραγίσει και να κλείσει το Θέατρο, την ευθύνη της λειτουργίας και διαχείρισής του ανέλαβε η εβδομαδιαία ανοιχτή του συνέλευση.

EUROKINISSI-ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ

Από το 2011, εκατοντάδες καλλιτέχνες παρουσίασαν αφιλοκερδώς & με ελεύθερη είσοδο 400 διαφορετικά θεατρικά έργα σε περισσότερες από 2000 παραστάσεις. Έγιναν συναυλίες 450 συγκροτημάτων, εκδηλώσεις ενίσχυσης αυτοοργανωμένων εγχειρημάτων, κινηματικών πρωτοβουλιών και καλλιτεχνικών ομάδων, πάνω από 300 ομιλίες και διαλέξεις για όλα τα ζητήματα της καθημερινότητας. Εκατοντάδες συνελεύσεις, εκθέσεις, φεστιβάλ ποίησης, λογοτεχνίας, εργαστήρια, μια θάλασσα συναντήσεων και δημιουργίας, μια ανάσα ελευθερίας και έκφρασης στο κέντρο της πόλης.

Εξαιτίας του κορονοϊού, τους τελευταίους μήνες, δεν πραγματοποιούνταν εκδηλώσεις με την ΕΛ.ΑΣ. να βρίσκει την ευκαιρία να επέμβει σε ακόμα ένα ελεύθερο χώρο με σκοπό να τον σφραγίσει.

► «Είναι φανερό ότι στις μέρες της κυβέρνησης της ΝΔ όπου ο πολιτισμός γίνεται με όρους Μανδώνη-Λιγνάδη και αξιοποίησης κάθε τετραγωνικού για χάριν του real estate και της τουριστικής βιομηχανίας δεν χωράνε αυτοδιαχειριζόμενα πειράματα καλλιτεχνών», σχολιάζει η δημοτική παράταξη «Ανταρσία στις γειτονιές της Αθήνας».

Επιχείρηση της Αστυνομίας χθες για την εκκένωση του θεάτρου «Εμπρός» που από το 2011 λειτουργεί ως αυτοδιαχειριζόμενος χώρος πολιτισμού ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ 20.05.2021, 06:00

Δάκρυα οργής: «Χάνουμε την ανάσα μας»

Κώστας Ζαφειρόπουλος

Τσιμέντωσαν το Ελεύθερο Αυτοδιαχειριζόμενο Θέατρο «Εμπρός» στου Ψυρρή, σε μια κίνηση που φανερώνει τις επιδιώξεις της κυβέρνησης ● Επιχείρηση εκκένωσης έπειτα από εισβολή της αστυνομίας χθες τα ξημερώματα στον χώρο τέχνης και πολιτικής ζύμωσης ● Συντετριμμένοι οι λιγοστοί καλλιτέχνες και άνθρωποι που είχαν συνδεθεί με τον χώρο πρόλαβαν να διασώσουν ό,τι μπορούσαν από μέσα πριν μπει ακόμα ένα λουκέτο ● Η ιστορία του και οι αντιδράσεις.

Δέκα χρόνια αυτοοργανωμένης τέχνης και πολιτικής ζύμωσης, πάνω από 400 διαφορετικά θεατρικά έργα σε περισσότερες από 2.000 παραστάσεις, πάνω από 450 μουσικές συναυλίες και τουλάχιστον 300 ομιλίες και διαλέξεις, αναρίθμητες συνελεύσεις, εκθέσεις, φεστιβάλ ποίησης και λογοτεχνίας σε ένα ιστορικό, κηρυγμένο διατηρητέο κτίριο στου Ψυρρή. Ολα αυτά και πολλά περισσότερα ήταν το Ελεύθερο Αυτοδιαχειριζόμενο Θέατρο «Εμπρός», το οποίο εκκενώθηκε μετά από εισβολή της αστυνομίας χθες τα ξημερώματα και λίγες ώρες αργότερα τσιμεντώθηκε, σε μια κίνηση που δεν αφήνει καμία αμφιβολία για τις επιδιώξεις της κυβέρνησης.

Η μεγάλη των αστυνομικών του Μ. Χρυσοχοΐδη σχολή έκανε και πάλι το θαύμα της. Οχι, δεν συνέλαβε τον χρυσαυγίτη Χρήστο Παππά ακόμα, βρήκε όμως την ευκαιρία λόγω πανδημίας και έλλειψης κόσμου στον χώρο να γκρεμίσει μέσα σε ένα πρωί όσα είχαν γίνει μέσα σε μια δεκαετία.

Με δάκρυα στα μάτια λιγοστοί καλλιτέχνες και άνθρωποι που είχαν συνδεθεί με τον χώρο πρόλαβαν να διασώσουν ό,τι μπορούσαν από μέσα πριν μπει ακόμα ένα λουκέτο σε έναν ελεύθερο χώρο πολιτισμού στις εξευγενισμένες συνοικίες του κέντρου. «Χάνουμε το καλλιτεχνικό μας σπίτι, χάνουμε την ανάσα μας», λέει κλαίγοντας μια κοπέλα σε βίντεο που μαγνητοσκόπησε χθες, με τις δυνάμεις ΟΠΚΕ να περιπολούν στο κτίριο και ενώ η ξύλινη σκηνή του θεάτρου μετατρεπόταν βίαια σε γιαπί γεμάτο λάσπες.

Ενδοξη ιστορία

Κατασκευασμένο το 1933, το εμβληματικό κτίριο με τις λιτές, «βιομηχανικές» γραμμές, δείγμα της αρχιτεκτονικής του Μεσοπολέμου, λειτούργησε αρχικά ως τυπογραφείο της ομώνυμης εφημερίδας που φιλοξένησε σπουδαίες πένες, όπως αυτές των Ροΐδη, Παπαδιαμάντη και Ξενόπουλου. Τον Ιούλιο του 1989, με απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού, κηρύχθηκε διατηρητέο μνημείο ως σταθμός της πνευματικής ζωής της χώρας που συνδέεται και με την ιστορία της δημοσιογραφίας.

Από το 1988 ώς το 2007 αποτέλεσε τη στέγη του θεατρικού Οργανισμού «Μορφές» (Τάσος Μπαντής κυρίως, Ράνια Οικονομίδου και Δημήτρης Καταλειφός) και στη συνέχεια της Εταιρείας Θεάτρου «Εμπρός», γεμάτο ίχνη από την προηγούμενη χρήση του: το ασανσέρ για τη μεταφορά των σελίδων, τα μαρμαρένια τραπέζια όπου γινόταν η στοιχειοθεσία, οι τεράστιες μηχανές στοιχειοθεσίας κ.ά. Ιχνη και μηχανήματα που, όμως, εξαφανίστηκαν στον χρόνο.

Κάποια τηλεοπτικά κανάλια παραπληροφορούσαν χθες πως το ακίνητο πέρασε πρόσφατα στην ΕΤΑΔ. Στην πραγματικότητα το 1988 το ακίνητο πέρασε στην τότε Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου (ΚΕΔ), η οποία το 1992 παρέδωσε με πρωτόκολλο τον εξοπλισμό που υπήρχε μέσα στον Δήμο Αθηναίων, για να γίνουν εργασίες αναστήλωσης. Λίγα χρόνια αργότερα η τεχνική υπηρεσία της ΚΕΔ ζήτησε την επιστροφή τους, αλλά ο Δήμος Αθηναίων δεν απάντησε ποτέ στο έγγραφο.

Το κτίριο έμεινε κλειστό μία πενταετία μετά τον θάνατο του Μπαντή και ζωντάνεψε ξανά το 2011 χάρη σε μια πρωτοβουλία καλλιτεχνών από το θέατρο, τη μουσική και τις εικαστικές τέχνες («Κίνηση Μαβίλη», Κίνηση Κατοίκων Ψυρρή κ.ά.). Η διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ από την αρχή αντιμετώπισε εχθρικά τις δημιουργικές προσπάθειες καλλιτεχνών και συλλογικοτήτων. Η «πιλοτική κίνηση λειτουργίας των 12 ημερών» και η κατάληψη του «Εμπρός» υπήρξε παιδί μιας περιόδου αγώνων στη χώρα: από τον Δεκέμβρη του 2008 ώς τις πλατείες του 2011, τις κινητοποιήσεις και τις μνημονιακές απεργίες του 2012. Ηταν ο φυσικός χώρος όπου εκτός των εκατοντάδων καλλιτεχνικών δράσεων στεγάστηκαν πλήθος αντιφασιστικών εκδηλώσεων, συζητήσεων για το μεταναστευτικό (υπόθεση Φαρμακονήσι), συνεντεύξεων απεργών πείνας (Ρωμανός).

Στις 30 Οκτωβρίου 2013, η απόπειρα αστυνομικών δυνάμεων να σφραγίσουν τον χώρο έφερε τη σύλληψη δύο ηθοποιών. Το 2016 συνεργείο της ΔΕΗ επιχείρησε να κόψει την παροχή ρεύματος, αλλά μετά τη γενική κατακραυγή αποκαταστάθηκε η ρευματοδότηση. Μέχρι να φτάσουμε στο χθεσινό «χτίσιμο» με τσιμεντόλιθους, όπως ακριβώς έγινε την τελευταία διετία σε πολλές καταλήψεις στέγης και σε χώρους φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών.

Κατακραυγή

«Σε μια περίοδο που το οργανωμένο έγκλημα οργιάζει στους δρόμους της πόλης, η Ελληνική Αστυνομία και η δημοτική αρχή της Αθήνας έκριναν σκόπιμο να κάνουν επίδειξη κυνισμού», σχολίασε η Ανοιχτή Πόλη, υπογραμμίζοντας πως επί δύο χρόνια «ΕΛ.ΑΣ. και Δήμος Αθηναίων εκκενώνουν και σφραγίζουν εγκαταλειμμένα κτίρια που χρησιμοποιούνται βαφτίζοντας το σχέδιό τους “απελευθέρωση και αξιοποίηση” των κτιρίων αυτών».

«Αλλος ένας χώρος πολιτισμού στοχοποιείται από την α-πολιτισμική κυβέρνηση της Ν.Δ.» ανέφερε η τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., Σία Αναγνωστοπούλου, κάνοντας λόγο για «ιδεοληπτικό επαρχιωτισμό απέναντι σε αυτό που νοηματοδοτεί ο χώρος του “Εμπρός”: τη διαφορετική αντίληψη της συνύπαρξης και της συμβίωσης ανθρώπων και τέχνης. Το υπουργείο Πολιτισμού είναι υπόλογο για αυτήν την εξέλιξη».

Υπενθυμίζεται πως πριν από λίγες μέρες ανάλογο πλήγμα δέχτηκε και το ιστορικό και διατηρητέο θέατρο-κινηματογράφος «Χάι-Λάιφ» στο κέντρο του Πειραιά, καθώς εγκρίθηκε η εσωτερική κατεδάφισή του (πλατεία, σκηνή, εξώστες), ώστε να διευκολυνθεί η μετατροπή του σε εμπορικό κατάστημα.

«Η κατάληψη και επαναλειτουργία του Θεάτρου Εμπρός ήταν από τις πρώτες ελπιδοφόρες αντιδράσεις των καλλιτεχνών στην καταστροφή των Μνημονίων. Οι παραστάσεις που έστησαν στον αυτοδιαχειριζόμενο χώρο ήταν αντίδοτο στον πολιτισμικό μαρασμό. Τα ΜΑΤ του Χρυσοχοΐδη δεν το συγχώρεσαν αυτό!» υπογράμμισε ο Γ. Βαρουφάκης.

«Είναι φανερό ότι στις μέρες της κυβέρνησης της Ν.Δ. όπου ο πολιτισμός γίνεται με όρους Μενδώνη-Λιγνάδη και αξιοποίησης κάθε τετραγωνικού χάριν του real estate και της τουριστικής βιομηχανίας δεν χωράνε αυτοδιαχειριζόμενα πειράματα καλλιτεχνών» σχολίασε η δημοτική παράταξη «Ανταρσία στις γειτονιές της Αθήνας».

Παράνομη

Παράνομη πράξη που «δείχνει ότι η κρατική καταστολή έχει ως στόχο να σιγάσει τις ελεύθερες φωνές, να πλήξει τον Πολιτισμό από τα κάτω» χαρακτηρίζει το σφράγισμα του «Εμπρός» η Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος Ακροάματος, ρωτώντας αν η παρέμβαση ήταν σε γνώση του υπουργείου Πολιτισμού. «Υπάρχει απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεοτέρων Μνημείων με την οποία να δίνεται άδεια στην ΕΛ.ΑΣ. να παρέμβει βάναυσα στο ιστορικό κτήριο;» διερωτάται η ΠΟΘΑ.

Δεν είναι η πρώτη φορά που επιχειρείται η εκκένωση του «Εμπρός». Κι όμως, αυτός ο χώρος κάτι έχει που καταφέρνει διαρκώς μέσα στα χρόνια να συνδέεται με το παρελθόν του. Πριν από μερικά χρόνια, μια εκδήλωση-φεστιβάλ εκεί είχε τίτλο «Πού είμαστε τώρα;».