Και πάλι για το γήπεδο του Παναθηναϊκού

Περιβάλλον

Και πάλι για το γήπεδο του Παναθηναϊκού

Ελένη Πορτάλιου | 

13 Δεκεμβρίου, 2020

Η νεωτερική κοινωνία λέει ο Αλμπέρτο Μελούτσι στο έργο του «Κουλτούρες στο παιχνίδι, διαφορές για να συμβιώσουμε», είναι σε θέση ν’ αντιληφθεί τον εαυτό της με όρους καθαρά κοινωνικούς. Η επιβίωση του είδους και του πλανήτη δεν επαφίεται πλέον στους αναπόφευκτους νόμους της φύσης ή στην αναγκαία πορεία της ιστορίας. Δεν υπάρχουν μυθικές ή θεϊκές δυνάμεις, ένα αλλού στο οποίο εκβάλλουμε τις υποθέσεις μας. Αυτή η προσέγγιση επιτρέπει να επανατοποθετήσουμε και τη δράση των κοινωνικών κινημάτων σ’ ένα επίπεδο διαπλαστικό της κοινωνικής εξέλιξης.

Ιδιαίτερα τα κοινωνικά κινήματα για την πόλη και το περιβάλλον, αν και συνήθως έχουν αφετηρία το τοπικό, διαπλέκονται τουλάχιστον με το οικολογικό πρόβλημα και εκτινάσσονται στο ευρύτερο περιβάλλον θεμελιωδών κοινωνικών διακυβευμάτων – σήμερα της κλιματικής αλλαγής.

Το παναττικό κίνημα για την οικολογική αναβάθμιση της Αττικής – με τη συμμετοχή πολλών τοπικών και υπερτοπικών συλλογικοτήτων – διεκδικούσε σταθερά πάνω από μία δεκαετία τη δημιουργία τριών Μητροπολιτικών Πάρκων στην Αττική: Γουδή-Ιλισίων, Ελαιώνα, Ελληνικού. Θα αναφερθώ στο Μητροπολιτικό Πάρκο Ελαιώνα και την ιστορία του.

Η διεκδίκηση του Μητροπολιτικού Πάρκου

Η δημιουργία Μητροπολιτικού Πάρκου στον Ελαιώνα υποστηρίχθηκε από ένα μαζικό κίνημα κατοίκων της ευρύτερης περιοχής με την καθοριστική συμμετοχή της τότε «Ανοιχτής Πόλης». Υπήρξαν δενδροφυτεύσεις και συναφείς κινητοποιήσεις προβολής του αιτήματος. Εν τω μεταξύ, ο δήμος Αθηναίων σε συνεργασία με τον μεγαλοεπιχειρηματία Βωβό επιχείρησε να προωθήσει την εγκατάσταση γηπέδου του Παναθηναϊκού στον Ελαιώνα και ταυτόχρονα εγκαταστάσεις άσχετες με το γήπεδο. Συγκεκριμένα το σχέδιο πρότεινε 75.000 τ.μ κτίρια Βωβού και 42.500 τ.μ. του δήμου Αθηναίων. Δεν επρόκειτο απλώς για γήπεδο, αλλά για ένα θηριώδες κατασκευαστικό έργο. Με την προσφυγή 150 πολιτών στο ΣτΕ – μεταξύ αυτών ο Μανόλης Γλέζος – η υπερδόμηση στην περιοχή του Ελαιώνα εξέπεσε συνταγματικά και παρέμεινε η εκκρεμότητα του νέου γηπέδου.

Επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, υπουργίας Σ. Φάμελου και με συνηγορία του δημάρχου Αθηναίων Γ. Καμίνη επιδιώχθηκε, με πρόταση του πρωθυπουργού Α. Τσίπρα, η εγκατάσταση γηπέδου του Παναθηναϊκού στο μόλις θεσμοθετημένο πάρκο Γουδή - Ιλισίων. Υπήρξε γενικός ξεσηκωμός όχι μόνο της Επιτροπής αλλά και πλήθος φορέων, όπως: ο Σύλλογος Ελλήνων Πολεοδόμων, ο τομέας Πολεοδομίας και Χωροταξίας Ε.Μ.Π., η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, η Επιστημονική Εταιρεία Δικαίου, Πολεοδομίας, Χωροταξίας, το WWF Ελλάς και ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων που εξέθεσαν σε κοινή ανακοίνωση τους λόγους της διαφωνίας τους. Η πρόταση ευτυχώς δεν καρποφόρησε και το νέο γήπεδο του Παναθηναϊκού παρέμεινε σε εκκρεμότητα.

Το γήπεδο της λεωφόρου Αλεξάνδρας

Σχετικά με την υπάρχουσα πραγματικότητα του γηπέδου στην Αλεξάνδρας.

Η θέση του, ενδεχομένως κατάλληλη σε παλαιότερες εποχές, δημιουργεί σήμερα μεγάλα προβλήματα στην πυκνοδομημένη περιοχή γύρω από τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας. Γι` αυτό έχει προταθεί η απομάκρυνση/κατεδάφιση του γηπέδου και η ένταξη του κενού χώρου σε μια ευρύτερη ανάπλαση, που περιλαμβάνει τα προσφυγικά της Λεωφόρου Αλεξάνδρας και προεκτείνεται στο Λυκαβηττό μέσω της οδού Κόνιαρη, στην οποία διασώζεται ένας μικρός πυρήνας προσφυγικών κατοικιών.

Σ` αυτή την περίπτωση πρέπει να θυμίσουμε ότι ο Παναθηναϊκός δεν θεμελιώνει κανένα δικαίωμα στην Αλεξάνδρας γιατί δεν υπάρχει παραχωρητήριο του χώρου του σημερινού γηπέδου. Εφόσον το γήπεδο κατεδαφιστεί, ο Παναθηναϊκός πρέπει ν` αποκτήσει χώρο με δικά του έξοδα, εάν επιθυμεί να κατασκευάσει γήπεδο. Υπάρχει, βέβαια, η βέλτιστη λύση που προτείνει η «πράσινη» ΚΑΕ, η οποία σύμφωνα με την «Αυγή» (17/5/2017), «διαφωνεί με την κατασκευή του ποδοσφαιρικού γηπέδου στο Γουδή και αντιπροτείνει να στεγαστούν όλα τα τμήματα του Συλλόγου στο ΟΑΚΑ για τα επόμενα 99 χρόνια». Η λύση ΟΑΚΑ θα ήταν προσφορότερη για όλες τις άστεγες ποδοσφαιρικές ομάδες γι’ αυτό και πρέπει να συζητηθεί σοβαρά. Πρόκειται για χρησιμοποίηση υποδομών που χρυσοπληρώσαμε στους Ολυμπιακούς Αγώνες, διάσωση ελεύθερων χώρων, προστασία των κατοικημένων περιοχών, ασύμβατες χρήσεις κ.λπ. Το με ποιους όρους και με ποιες διαδικασίες είναι προφανώς ανοιχτό θέμα προς συζήτηση.

Για να επανέλθουμε στη χωροθέτηση στον Ελαιώνα, ο Παναθηναϊκός πρέπει να αγοράσει γη σύμφωνα με τα πολεοδομικώς κείμενα και να ανεγερθεί αποκλειστικώς γήπεδο, σύμφωνα με την απόφαση του ΣτΕ που απέρριψε τα συνοδά μεγαθήρια. Φυσικά δεν αγνοεί το νομικό σκέλος γι` αυτό και δηλώνεται ότι πρώτα θα κατασκευαστεί το νέο γήπεδο και μετά θα κατεδαφιστεί το γήπεδο της Αλεξάνδρας.