Η «εμπλοκή» της Αττικής στον Χρεμωνίδειο Πόλεμο του...Κοσσυφοπεδίου

Η «εμπλοκή» της Αττικής στον Χρεμωνίδειο Πόλεμο του...Κοσσυφοπεδίου

του Πάνου Τότσικα

O Χρεμωνίδης, Αθηναίος πολιτικός και στρατιωτικός, ήταν ο εισηγητής της σύναψης συμμαχίας Αθήνας και Σπάρτης ενάντια στον Μακεδόνα βασιλέα Αντίγονο Γονατά, ο οποίος συγκρούστηκε και με τον Πτολεμαίο της Αιγύπτου για τον έλεγχο του Αιγαίου. Μετά τον λεγόμενο «Χρεμωνίδειο Πόλεμο» (266-263 π.Χ.), η Αθήνα έχασε την αυτονομία της και οι Μακεδόνες επέβαλαν την κυριαρχία τους στο κεντρικό Αιγαίο.

Κατά την διάρκεια του Χρεμωνίδειου Πολέμου είναι βέβαιο ότι έφτασαν στην Αττική, μέχρι τη σημερινή Ηλιούπολη, στρατιώτες του Πτολεμαίου Β΄της Αιγύπτου. Αυτό συνάγεται από ένα πλήθος ευρημάτων, τα οποία αναφέρονται σε κείμενο της αρχαιολόγου κ. Ειρήνης Βαρούχα – Χριστοδουλοπούλου (1954). Μεταξύ των ευρημάτων, υπάρχουν χρυσά, αργυρά και χάλκινα νομίσματα, βέλη, βλήματα σφενδονών, αμφορείς, ακόμη και μία επιτύμβια στήλη –πιθανώς Πέρση μισθοφόρου- με το όνομα ‘ΑΡΤΑΣΤΙΣ’.

Η ακριβής θέση στρατοπέδευσης των στρατιωτών του Πτολεμαίου δεν είναι εξακριβωμένη. Το βέβαιο είναι ότι έφτασαν μέχρις εδώ, ξεκινώντας από το νησί του Πατρόκλου, κοντά στο Σούνιο, όπου αποβιβάστηκαν και διασχίζοντας αντίστροφα το λεγόμενο «Μονοπάτι του Αιγέα», να έφθασαν μέχρι την περιοχή του σημερινού Αγ. Νικολάου στην Ηλιούπολη, όπου βρίσκονταν ανοιχτός ανοχύρωτος οικισμός και ενδεχομένως κάποια καλιεργούμενη έκταση.

Είναι πολύ πιθανόν, οι στρατιώτες των Πτολεμαίων, να στρατοπέδευσαν στις πλαγιές του Υμηττού πάνω από την σημερινή Ηλιούπολη, μεταξύ του υψώματος που βρίσκεται πάνω από την οδό Νεύτωνος και του λόφου πάνω από τον Προφήτη Ηλία όπου υπήρχε αρχαίο λατομείο και ενδεχομένως , λατρευτικός χώρος

Συνέβη εδώ, κάποτε…

Το κείμενό μου που ακολουθεί, δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Εποχή» στις 18/4/1999 με τίτλο « Η “εμπλοκή” της Αττικής στον Χρεμωνίδειο Πόλεμο του… Κοσσυφοπεδίου» και αναδημοσιεύεται εδώ με ελάχιστες συμπληρώσεις και διορθώσεις. Γράφτηκε το 1999 κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Κοσσυφοπέδιο, όταν επεξεργαζόμουν στοιχεία για τον Χρεμωνίδειο Πόλεμο που ενσωματώθηκαν αργότερα στο βιβλίο μου «Εδώ, κάποτε… Συμβολή στην ιστορία της Ηλιούπολης», το οποίο κυκλοφόρησε το 2005, από τις εκδόσεις ΚΨΜ (βλ. σελίδες 24-36 του βιβλίου).

Το Κοσσυφοπέδιο δέχονταν τότε την επίθεση των Σέρβων, ενώ εμφανίζονταν ως «σύμμαχοι» κάποιες Αλβανικές παραστρατιωτικές ομάδες, οι οποίες δρούσαν με την υποστήριξη των ΑμερικανοΝΑΤΟϊκών. Διακρίνοντας αναλογίες και με χιουμοριστική διάθεση, μετέφερα τα τότε δρώμενα στα βόρεια σύνορα της χώρας μας, σε όσα είχαν συμβεί δυο χιλιάδες χρόνια πριν στην Αττική και ειδικότερα στον χώρο της σημερινής Ηλιούπολης.

Σήμερα, η κύρια διαφορά με όσα συνέβησαν τότε, είναι ότι οι Σέρβοι δεν κέρδισαν τον πόλεμο και δεν κυριάρχησαν στην περιοχή, όπως οι τότε Μακεδόνες και ότι τελικά, στο σημερινό Κόσοβο εγκαταστάθηκαν τα ΑμερικανοΝΑΤΟϊκά στρατεύματα…

…………………………………………………………………………

«…Φαντασθείτε τους Μακεδόνες στη θέση των σημερινών Σέρβων. Φαντασθείτε τους Αθηναίους στην σημερινή θέση των Κοσοβάρων. Φαντασθείτε τους Σπαρτιάτες στη θέση των σημερινών Αλβανών. Φαντασθείτε τέλος, τους Πτολεμαίους της Αιγύπτου στη θέση του σημερινού…ΝΑΤΟ και των Αμερικάνων. 

Γυρίστε την Ιστορία και σταματήστε στον 3ο π.Χ. αιώνα. Προσπαθήστε να φαντασθείτε τι συνέβη στο χώρο που ζούμε εμείς σήμερα, μεταξύ 266 και 263 π.Χ., κατά τη διάρκεια του «Χρεμωνίδειου Πολέμου» στον χώρο της Αττικής και ειδικότερα στον χώρο της Ηλιούπολης.

Λοιπόν, έχουμε και λέμε:

 Ο στρατός των Μακεδόνων/Σέρβων υπό τον βασιλέα Αντίγονο, πολιορκεί την Αθήνα/Κόσοβο, η οποία είχε συνάψει συμμαχία με τους –υπό τον βασιλέα Αρέα– Σπαρτιάτες/Αλβανούς.

 Ο στόλος των Πτολεμαίων/ΑμερικανοΝΑΤΟϊκών αποβιβάζεται κοντά στο Σούνιο, υπό τον ναύαρχο Πάτροκλο και οχυρώνεται στο «νησί του Πατρόκλου» (σημερινό Γαϊδουρονήσι).

Αλλά ας γίνουμε πιο συγκεκριμένοι: Αιγύπτιοι στρατιώτες του στρατού του Πτολεμαίου Β’ καταλαμβάνουν θέσης μάχης σε διάφορα σημεία της Αττικής: στον Ραμνούντα, στην χερσόνησο της Κορώνειας (σημερινό Πόρτο Ράφτη), στο Μικρό Καβούρι (κοντά στη Βουλιαγμένη) και κυρίως, στην περιοχή που αργότερα ονομάστηκε «Καράς» και σήμερα ανήκει στον Δήμο Ηλιούπολης.

Πως έφτασαν όμως μέχρι την Ηλιούπολη, οι στρατιώτες του Πτολεμαίου/ΑμερικανοΝΑΤΟϊκοί; Κάποιοι υποστηρίζουν ότι έφτασαν εκεί βαδίζοντας από το αρχαίο μονοπάτι που ξεκινούσε από την πόλη της Αθήνας και δια μέσου του Υμηττού (στον σημερινό μοναστήρι Καρέα)-Κορωπίου-Μαρκόπουλου-Κερατέας, κατέληγε από τα «κλασικά χρόνια» στο Σούνιο.

Η συνέχεια έχει ως εξής:

 αφού τα στρατεύματα του Πτολεμαίου Β’ στρατοπέδευσαν στον Υμηττό, στην περιοχή της Ηλιούπολης,

 αφού ήπιαν νεράκι από το «μέγα φρέαρ» που υπήρχε μέχρι πριν λίγα χρόνια στην περιοχή του σημερινού Αγίου Νικολάου,

 αφού έφαγαν φρέσκα λαχανικά από τότε περιβόλια του τότε Μαμάη (που υπήρχαν στον Άγιο Νικόλαο μέχρι την δεκαετία του’50),

 αφού έφαγαν αρνάκια του γάλακτος από τα κοπάδια του τότε κτηνοτρόφου Αλέξιου Νάστου,

 αφού ήπιαν κρασάκι από τους αμπελώνες του κτήματος του τότε Γερουλάνου,

 αφού είδαν τα τουριστικά αξιοθέατα στην περιοχή «Τράχωνες» του σημερινού Δήμου Αλίμου, γενέτειρας του ιστορικού Θουκυδίδη όπου φαίνεται να ήταν το κέντρο του αρχαίου Δήμου Ευώνυμου, τότε οι στρατιώτες του Πτολεμαίου/ΑμερικανοΝΑΤΟϊκοί αποφάσισαν να τα μαζέψουν και να φύγουν.

Όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί: «το τέλος του πολέμου τούτου είναι μια καμπή διά την ιστορίαν των Αθηνών, διότι έκτοτε χάνουν οριστικώς την πολιτικήν των θέσιν εις τον αρχαίον κόσμον, αι σχετικαί πηγαί δίνουν πολύ αμυδράν εικόνα των γεγονότων».

Επισημαίνω ότι το παραπάνω απόσπασμα αναφέρεται στον «Χρεμωνίδειο Πόλεμο» (το ξαναλέμε: 266-263 π.X.) και όχι στον σημερινό πόλεμο στο Κοσσυφοπέδιο.

Επισημαίνω επίσης ότι πάσα αντιστοιχία με σημερινά πρόσωπα και καταστάσεις είναι συμπτωματική. Άλλωστε ο ΑμερικανοΝΑΤΟϊκός στρατός δεν έχει (ακόμα;) εγκατασταθεί ούτε στο Κόσοβο, ούτε στην Αττική…»