Προϋποθέσεις ασφαλιστικής ικανότητας και παροχής υγειονομικής περίθαλψης σε είδος των μη μισθωτών

Σημειώσεις από συναδέλφους της Ανοικτής Συνέλευσης Μηχανικών για τους τρόπους με τους οποίους μπορούν συνάδελφοι με οφειλές να αποκτήσουν ασφαλιστική ικανότητα και υγειονομική περίθαλψη. Με κίτρινο επεξηγηματικά σχόλια.

ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΜΗ ΜΙΣΘΩΤΩΝ

Σύμφωνα με το νόμο 4529/2018, Άρθρο 23, οι προϋποθέσεις ασφαλιστικής ικανότητας και παροχής υγειονομικής περίθαλψης σε είδος των μη μισθωτών και των μελών της οικογένειας τους είναι:

Α) ΕΝΕΡΓΟΙ ΜΗ ΜΙΣΘΩΤΟΙ

1) Από 1.3.2018 έως 28.2.2019

1.1) Ο μη μισθωτός να έχει συμπληρώσει τουλάχιστον δύο (2) μήνες ασφάλισης κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος (να έχει δηλαδή εγγραφεί στο ταμείο τουλάχιστον για ένα δίμηνο, π.χ. Νοέμβριο και Δεκέμβριο του προηγούμενου έτους)

ή

Να έχει συμπληρώσει τουλάχιστον δύο (2) μήνες ασφάλισης κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν από την ημερομηνία προσέλευσης ή επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου (για παράδειγμα, αν έχει εγγραφεί στο ταμείο τον Δεκέμβριο του προηγούμενου έτους και συνεχίσει την εγγραφή του και τον Ιανουάριο του νέου έτους, αυτός θα μπορεί να έχει ασφαλιστική ικανότητα μέχρι και τέλος Νοεμβρίου του νέου έτους εφόσον βέβαια τηρούνται και οι λοιπές προϋποθέσεις).

1.2) Να έχουν καταβληθεί οι απαιτούμενες ασφαλιστικές εισφορές σύμφωνα με το ν. 4387/2016. (Δηλαδή να έχουν πληρωθεί όλα τα απαιτούμενα ποσά, που σημαίνει ότι δόση βγάζει ο ΕΦΚΑ κάθε φορά, για αυτό το δίμηνο και όχι τα ελάχιστα)

1.3) Να έχουν καταβληθεί οι απαιτητές εισφορές, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο ν. 4387/2016 έως και 31 Δεκεμβρίου του προηγούμενου της ανανέωσης της ασφαλιστικής ικανότητας ημερολογιακού έτους. Αν υπάρχει οφειλή, η ασφαλιστική ικανότητα ανανεώνεται ανά μήνα, εφόσον η οφειλή έχει εξοφληθεί ή ρυθμιστεί και τηρείται η εξόφληση των δόσεων. (Αυτό που καταλαβαίνω είναι ότι θα πρέπει να έχουν πληρωθεί ή ρυθμιστεί και να τηρείται η ρύθμιση για τις απαιτητές εισφορές από τον ΕΦΚΑ και όχι τις ελάχιστες, που αφορούν το προηγούμενο έτος.)

.2) Από 1.3.2019 και μετά

2.1) Ο μη μισθωτός να έχει συμπληρώσει τουλάχιστον τρεις (3) μήνες ασφάλισης κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος (να έχει δηλαδή εγγραφεί στο ταμείο τουλάχιστον για ένα τρίμηνο, π.χ. Οκτώβριο, Νοέμβριο και Δεκέμβριο του προηγούμενου έτους)

ή

Να έχει συμπληρώσει τουλάχιστον τρεις (3) μήνες ασφάλισης κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν από την ημερομηνία προσέλευσης ή επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου (για παράδειγμα, αν έχει εγγραφεί στο ταμείο τον Δεκέμβριο του προηγούμενου έτους και συνεχίσει την εγγραφή του και τον Ιανουάριο και Φεβρουάριο του νέου έτους, αυτός θα μπορεί να έχει ασφαλιστική ικανότητα μέχρι και τέλος Νοεμβρίου του νέου έτους εφόσον βέβαια τηρούνται και οι λοιπές προϋποθέσεις).

2.2) Να έχουν καταβληθεί οι απαιτούμενες ασφαλιστικές εισφορές σύμφωνα με το ν. 4387/2016. (Δηλαδή να έχουν πληρωθεί όλα τα απαιτούμενα ποσά, που σημαίνει ότι δόση βγάζει ο ΕΦΚΑ κάθε φορά, για αυτό το δίμηνο, και όχι τα ελάχιστα)

2.3) Να έχουν καταβληθεί οι απαιτητές εισφορές, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο ν. 4387/2016 έως και 31 Δεκεμβρίου του προηγούμενου της ανανέωσης της ασφαλιστικής ικανότητας ημερολογιακού έτους. Αν υπάρχει οφειλή, η ασφαλιστική ικανότητα ανανεώνεται ανά μήνα, εφόσον η οφειλή έχει εξοφληθεί ή ρυθμιστεί και τηρείται η εξόφληση των δόσεων. (Αυτό που καταλαβαίνω είναι ότι θα πρέπει να έχουν πληρωθεί ή ρυθμιστεί και να τηρείται η ρύθμιση για τις απαιτητές εισφορές από τον ΕΦΚΑ και όχι τις ελάχιστες, που αφορούν το προηγούμενο έτος.).

Β) ΜΗ ΜΙΣΘΩΤΟΙ ΜΕ ΚΛΕΙΣΤΑ ΒΙΒΛΙΑ – ΑΙΤΟΥΝΤΕΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ

Οι μη μισθωτοί που διακόπτουν την άσκηση του επαγγέλματός τους, βάσει του οποίου υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του ΕΦΚΑ, δικαιούνται παροχές κλάδου υγείας μέχρι ένα (1) έτος από τη διακοπή της ασφάλισης

Εφόσον:

1. δεν έχουν οφειλές ή έχουν ρυθμίσει αυτές και τηρείται η εξόφληση των δόσεων.

Αν υποβάλουν αίτηση για σύνταξη εντός του έτους διακοπής του επαγγέλματος, συνεχίζουν την ασφάλιση για υγειονομική περίθαλψη από τον ΕΦΚΑ μέχρι το τέλος του μήνα έκδοσης συνταξιοδοτικής απόφασης.

Εφόσον:

1. Έχουν τις ελάχιστες προϋποθέσεις για σύνταξη.
2. Δεν έχουν οφειλές που να υπερβαίνουν το ποσό που ορίζεται από την ισχύουσα νομοθεσία.

Οι ασφαλισμένοι που υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης ένα χρόνο μετά τη διακοπή του επαγγέλματος, δικαιούνται υγειονομικής περίθαλψης από τον ΕΦΚΑ από την ημερομηνία της αίτησης μέχρι την έκδοση συνταξιοδοτικής απόφασης,

Εφόσον:

1. Έχουν τις ελάχιστες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης από τον ΕΦΚΑ
2. Δεν έχουν οφειλές που να υπερβαίνουν το ποσό που ορίζεται από την ισχύουσα νομοθεσία.

Γ) ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΟΡΙΣΜΕΝΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

Οι συνταξιούχοι αναπηρίας ορισμένου χρόνου και τα μέλη της οικογενείας τους υπάγονται για υγειονομική περίθαλψη στον ΕΦΚΑ για όσο χρόνο δικαιούνται σύνταξη και επί έξι (6) μήνες μετά τη λήξη της.

Γ) ΣΤΑΤΕΥΜΕΝΟΙ

Οι μη μισθωτοί, εφόσον αμέσως πριν από τη στράτευσή τους είχαν συμπληρώσει τις προϋποθέσεις χορήγησης ασφαλιστικής ικανότητας στον ΕΦΚΑ, δικαιούνται, οι ίδιοι και τα μέλη οικογενείας τους, παροχών υγειονομικής περίθαλψης κατά τη διάρκεια της θητείας τους και για έξι (6) μήνες μετά την απόλυσή τους.

Οι μη μισθωτοί, οι οποίοι εκπληρώνουν την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία, εξαιρούνται από την καταβολή εισφοράς υπέρ υγειονομικής περίθαλψης στον ΕΦΚΑ για όλο το χρονικό διάστημα της θητείας τους.

ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ

Τα παρακάτω αναφερόμενα, αφορούν την επέκταση της ασφαλιστικής ικανότητας των μηχανικών.

Σύμφωνα με το νόμο 4254/2014, άρθρο πρώτο, υποπαράγραφος Α.3, περίπτωση Β, προβλέπεται:

«Ασφαλισμένοι του Τομέα Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων του ΕΤΑΑ, οι οποίοι έχουν απολέσει την ασφαλιστική τους ικανότητα λόγω οφειλών στον ασφαλιστικό τους φορέα, δικαιούνται οι ίδιοι και τα προστατευόμενα μέλη αυτών παροχές ασθένειας σε είδος, μέχρι 28.2.2015, εφόσον οι οφειλές τους αφορούν τα έτη 2011, 2012 και 2013 και ο μέσος όρος του συνολικού οικογενειακού τους εισοδήματος κατά τα ως άνω έτη δεν υπερβαίνει τις δώδεκα χιλιάδες (12.000) ευρώ».

Το νόμο αυτόν εξειδίκευσε η απόφαση Φ.80000/7870/305 του 2014, που προβλέπει ότι:

«Οι ασφαλισμένοι του Τομέα Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων του Ε.Τ.Α.Α., οι οποίοι έχουν απολέσει την ασφαλιστική τους ικανότητα λόγω οφειλών στον ασφαλιστικό τους φορέα, δικαιούνται, οι ίδιοι και τα προστατευόμενα μέλη αυτών, παροχές ασθένειας σε είδος από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. μέχρι 28/2/2015, εφόσον οι οφειλές τους αφορούν τα έτη 2011, 2012 και 2013, χωρίς να εξετάζεται η ασφαλιστική κατάσταση του 2014, και ο μέσος όρος του συνολικού οικογενειακού φορολογητέου εισοδήματος για τα ανωτέρω έτη δεν υπερβαίνει τα 12.000 ευρώ».

Με τους νόμους 4320/2015, άρθρο 30, παράγραφος 2, 4369/2016, άρθρο 61, παράγραφος 2, 4461/2017, άρθρο 95, παράγραφος 2 και τώρα με το νομό 4529/2018, άρθρο 23, παρατείνεται το δικαίωμα παροχών ασθένειας σε είδος μέχρι 28.2.2019 με τις ίδιες προϋποθέσεις που ορίζονται από τις ανωτέρω διατάξεις στον αρχικό νόμο 4254/2014.

Από όλα τα παραπάνω, καταλήγουμε στα εξής συμπεράσματα:

1. Οι προυποθέσεις του Ν 4254/2014 είναι:

• Οι οφειλές να αφορούν τα έτη 2011, 2012 και 2013.
• Ο μέσος όρος του συνολικού οικογενειακού εισοδήματος για τα έτη 2011, 2012, 2013 να μην υπερβαίνει τα 12.000€.

2. Οι ίδιες ακριβώς προϋποθέσεις ισχύουν για τις παρατάσεις που δίνονται από τους νόμους 4320/2015, 4369/2016, 4461/2017, 4529/2018. Δηλαδή, οι οφειλές να αφορούν τα έτη 2011, 2012 και 2013 , χωρίς να εξετάζεται η ασφαλιστική κατάσταση του 2014, και ο μέσος όρος του συνολικού οικογενειακού εισοδήματος για τα έτη 2011, 2012, 2013 να μην υπερβαίνει τα 12.000€.