Έργα ανάπλασης Φαληρικού όρμου

Ένα οικολογικό πάρκο και οι επιπτώσεις στη ζωή των κατοίκων

Στα χρόνια της Χούντας και της αντιπαροχής, και μέχρι την Ολυμπιάδα του 2004, τα μπάζα όλης της Αθήνας κατέληγαν στον Φαληρικό Όρμο, αποκλείοντας το Μοσχάτο και την Καλλιθέα από τη θάλασσα. Στο χώρο που προέκυψε δημιουργήθηκαν το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, τα γήπεδα του Beach Volley και του Tae Kwo Do, που χτίστηκαν για την Ολυμπιάδα του 2004 και ο υπερυψωμένος δρόμος ταχείας κυκλοφορίας, που συνδέει την Εθνική Οδό με τη Λεωφόρο Συγγρού. Ο δρόμος αυτός είναι 4-5 μέτρα ψηλότερος από το ύψος του εδάφους, έκοψε κάθε οπτική επαφή της πόλης προς τη θάλασσα, αλλά έκοψε και τη θαλάσσια αύρα προς την πόλη. Δίκαια χαρακτηρίστηκε «τείχος του αίσχους».

Το μόνο αδόμητο κομμάτι του Φαληρικού Όρμου είναι ένα παραθαλάσσιο «οικόπεδο» 240 στρεμμάτων, ανάμεσα στις όχθες του Κηφισού και του Ιλισού. Οι αγώνες του οικολογικού κινήματος, η αντίδραση του Δήμου, αλλά και των κατοίκων, κατάφεραν, παρ’ όλα τα αλλεπάλληλα «σχέδια αξιοποίησης», να διατηρήσουν το χώρο αδόμητο, έως το 2016 που παραχωρήθηκε η διαχείριση όλου του Φαληρικού Όρμου στην Περιφέρεια Αττικής για 49 χρόνια. Ένα χρόνο μετά, ξεκινούν τα έργα ανάπλασης για την κατασκευή Οικολογικού Πάρκου στην παραλία του Μοσχάτου, όπως και η κατασκευή ενός αντιπλημμυρικού καναλιού, που θα απομακρύνει τον κίνδυνο των πλημμυρών, από τις οποίες έχει υποφέρει πολλές φορές η περιοχή.

Χάνεται η θαλάσσια αύρα

Για να μπορέσουν να υλοποιηθούν τα έργα αυτά, ο σχεδιασμός προέβλεπε την κατεδάφιση του «τείχους του αίσχους», δηλαδή του υπερυψωμένου δρόμου της Χούντας, και την κατασκευή νέου, 70 μέτρα πιο κοντά στη θάλασσα. Ο δρόμος αυτός θα βυθιζόταν, θα «ταπεινωνόταν», όπως έλεγαν οι ανακοινώσεις, θα καλυπτόταν με χώμα, το οποίο θα φυτευόταν, και θα αποκτούσαν οι πολίτες πρόσβαση προς την παραλία.

Για λόγους κόστους τελικά, ο δρόμος δεν βυθίστηκε και η κάλυψή του θα αφορά 300 μέτρα στο Μοσχάτο, και 300 μέτρα στην Καλλιθέα. Η κάλυψη του δρόμου, δημιουργεί στο Μοσχάτο ένα «βουνό-σήραγγα» ύψους 9-10 μέτρων (τουλάχιστον) και 300 μέτρων μήκους. Δηλαδή, η πρόσβαση στο πάρκο θα γίνεται μετά από μια μικρή «ορειβασία»! Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι αντικαθίσταται το παλιό «τείχος του αίσχους» των 4-5 μέτρων ύψους, με το «βουνό-σήραγγα» των 9-10 μέτρων. Ξεχνάει δηλαδή τη θαλάσσια αύρα, τουλάχιστον το ένα τρίτο της πόλης.

Διαβεβαιώσεις, χωρίς δεσμεύσεις

Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Μοσχάτου-Ταύρου, με ομόφωνη απόφαση, εξέφρασε την ανησυχία του, και το σκεπτικισμό του, για το ύψος της κατασκευής. Πέραν τούτου, όμως, ουδέν, ενώ η Περιφέρεια το αγνόησε εντελώς, και η κατασκευή συνεχίζεται σαν να μην συμβαίνει τίποτα. Η Περιφέρεια στις ενημερώσεις που έκανε, τόσο στα Δημοτικά Συμβούλια Μοσχάτου-Ταύρου και Καλλιθέας, όσο και στην Κίνηση Πολιτών Μοσχάτου Μεσοποταμία, δεν παρουσίασε ποτέ μια τεχνική τεκμηρίωση για τις επιπτώσεις στη ζωή των κατοίκων από τα έργα που ήδη κατασκευάζονται. Έμεινε σε γενικόλογες πολιτικές διαβεβαιώσεις που δεν κατευνάζουν τη δικαιολογημένη δυσπιστία, παρείχε απαντήσεις χωρίς στοιχεία, και απέφυγε δεσμεύσεις στις επίμονες ερωτήσεις.

Εάν κάποιος δει τον Φαληρικό Όρμο από ψηλά, π.χ. από τη βεράντα του «Κέντρου Πολιτισμού – Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος» θα καταλάβει γιατί το Ίδρυμα προσέφερε τη μελέτη διαμόρφωσης και ανάπλασης από το διάσημο αρχιτέκτονα Ρέτζιο Πιάνο, που σχεδίασε και το κτίριο του ΚΠΙΣΝ. Ο Φαληρικός Όρμος γίνεται ο περιβάλλοντας χώρος του κτιρίου, ο «κήπος» του προς τη θάλασσα. Αισθητικά, η κάλυψη του δρόμου είναι πανέμορφη από τη «βεράντα» του ΚΠΙΣΝ, αλλά για τους κατοίκους του Μοσχάτου, που κινδυνεύουν να δουν τον αέρα της θάλασσας να χάνεται με το «βουνό-σήραγγα», η καθημερινότητα θα είναι διαφορετική. Αντί το πάρκο να δώσει πίσω ελεύθερη πρόσβαση στη χαμένη θαλάσσια αύρα, πιθανότατα την κόβει οριστικά, για τουλάχιστον το ένα τρίτο της πόλης.

Η Κίνηση Πολιτών Μοσχάτου «Μεσοποταμία», αγωνίζεται δεκαπέντε χρόνια για να γίνει πάρκο η παραλία, για να ολοκληρωθούν τα αντιπλημμυρικά, και να ξαναβρεί η πόλη τη θάλασσα. Δε θεωρούμε τα έργα ως έργα βιτρίνας, αλλά ως έργα ζωής για το λεκανοπέδιο. Η υλοποίησή τους είναι δικαίωση των αγώνων μας, αλλά διατηρούμε το δικαίωμα της κριτικής, και της υπεράσπισης του περιβάλλοντος, δηλαδή της ζωής μας.

Όσο ισχυρά κι αν φαίνονται τα τείχη, η μοίρα τους είναι να γκρεμίζονται, και τότε τα όνειρα παίρνουν εκδίκηση. Γιατί όσους τόνους μπετό και άσφαλτο κι αν βάλουν, από κάτω παραμένει η θάλασσα.

Κίνηση Πολιτών Μοσχάτου 

«Μεσοποταμία»

Λαϊκή συνέλευση για την ανάπλαση

Αντιδρούμε, γιατί οι κάτοικοι του Μοσχάτου δεν κλήθηκαν να πουν τη γνώμη τους στο σχεδιασμό της πρώτης φάσης του έργου, και ανησυχούμε για το τι μπορεί να φέρουν οι επόμενες φάσεις:

Την Τρίτη 5 Ιουνίου, την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, στις 19:00, στην Πλατεία Ταξιάρχη Παπαντώνη (πρώην Μεταμορφώσεως) στο Μοσχάτο, η Μεσοποταμία καλεί σε Λαϊκή Συνέλευση με θέμα «Η ανάπλαση του Φαληρικού Όρμου στην παραλία του Μοσχάτου και οι επιπτώσεις στη ζωή των κατοίκων». Οι πολίτες συζητάμε, ενημερωνόμαστε, προτείνουμε, αγωνιζόμαστε για καλύτερο περιβάλλον.