H γενική κατακραυγή που ξεσήκωσε το νομοσχέδιο του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης για τα ζώα συντροφιάς είναι κατ’αρχήν ένας δείκτης της αλλαγής που συμβαίνει στην ελληνική κοινωνία. Η φιλοζωία από μια μάλλον εκκεντρική συνήθεια που συχνά ταυτιζόταν με την επίδειξη πλούτου ή την μόδα, έγινε μια παραδεκτή αξία. Η εξέταση των λόγων αυτής της μεταβολής δεν είναι στους σκοπούς του σημειώματος, πάντως σε σημαντικό βαθμό πρέπει να αποδοθεί και στο έργο των φιλοζωικών οργανώσεων. Έτσι σιγά- σιγά σταμάτησαν διαδεδομένες πρακτικές μαζικής θανάτωσης ή εξορίας αδεσπότων στα κρυφά, με κορυφαίο παράδειγμα τις επίσημες καταγγελίες πριν τους Ολυμπιακούς της Αθήνας, απαγορεύτηκε η χρήση ζώων στα τσίρκα και η χώρα απέκτησε ένα σχετικά προοδευτικό θεσμικό πλαίσιο. Ένα θεσμικό πλαίσιο που σαφώς χρειάζεται βελτιώσεις αλλά πάνω απ’ όλα χρειάζεται μηχανισμούς εφαρμογής και ελέγχου.
Η κατάσταση σε σχέση με τα ζώα συντροφιάς- κυρίως γάτες και σκύλους- σήμερα είναι περίπου η εξής:
Με την εξαίρεση των κεντρικών περιοχών της Αθήνας και κάποιων μεγάλων πόλεων που η δράση των φιλοζωικών ήταν πιο συστηματική εδώ και χρόνια, ο αριθμός των αδέσποτων ζώων είναι μεγάλος αν και αβέβαιος. Καθημερινά σε όλη τη χώρα εγκαταλείπονται, πετιούνται ζωντανά στα σκουπίδια ή θανατώνονται χιλιάδες ζώα, κυρίως μικρά δεσποζόμενων ζώων ή ενήλικα δεσποζόμενα.
Πολλοί αλλά όχι όλοι οι Δήμοι, εφαρμόζουν προγράμματα στειρώσεων αδεσπότων τις περισσότερες φορές πολύ κατώτερα των πραγματικών αναγκών.
Ελάχιστοι Δήμοι έχουν δημοτικά κτηνιατρεία ή καταφύγια ενώ η εμπειρία από τα δημοτικά καταφύγια όπου υπάρχουν ή υπήρξαν είναι τραγική.
Οι μικρότερες πόλεις και οι πιο αραιοκατοικημένες γειτονιές γεμίζουν από αδέσποτα ζώα, τα οποία πολύ συχνά φολιάζονται από ιδιώτες και αρκετές φορές γίνονται θύματα βασανισμού, ενώ άλλες φορές συγκροτούν αγέλες.
Εκτός από τα λίγα νομίμως λειτουργούντα δημοτικά η ιδιωτικά καταφύγια, υπάρχουν πολλαπλάσια άτυπα καταφύγια φιλόζωων που συχνά λειτουργούν με την επικουρία ή την ανοχή των Δήμων οι οποίοι δεν διαθέτουν ούτε τις υποδομές, ούτε το προσωπικό αλλά ούτε και τους πόρους για να ασκήσουν μια πραγματική πολιτική διαχείρισης των αδέσποτων της περιοχής τους.
Η συντριπτική πλειοψηφία των φιλοζωικών οργανώσεων και των ομάδων φιλόζωων που πολλαπλασιάζονται τα τελευταία χρόνια, βρίσκονται σε ένα συνεχή αγώνα πίεσης προς τους Δήμους και παράλληλα ανεύρεσης χρημάτων για θεραπείες, στειρώσεις, φιλοξενίες αδεσπότων και συστηματικής εθελοντικής δουλειάς. Ταυτόχρονα οι φιλόζωοι της χώρας βρίσκονται καθημερινά καταγγέλλοντες περιστατικά ενεργητικής ή παθητικής κακοποίησης δεσποζόμενων και αδέσποτων αλλά και καταγγελλόμενοι για τη φιλοζωική τους δράση. Παρά τις αντιξοόητες, ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι δραστηριοποιούνται στη χώρα, ενώ έχουν αρχίσει να πέφτουν και καταδίκες για φόλες και κακοποιήσεις. Πρόσφατα η δημόσια προβολή ενός βίντεο που έδειχνε φαντάρους να βασανίζουν σκύλο είχε ως αποτέλεσμα κινητοποίηση του ΓΕΣ και δηλώσεις από τον Υπουργό ΕΘΑ Π. Καμένο.
Σε αυτό το περιβάλλον όπου αυξάνονται οι πιέσεις για τη ορθή διαχείριση των δεσποζόμενων και των αδέσποτων ζώων, η όποια πολιτική θα έπρεπε να έχει δύο τουλάχιστον κεντρικούς στόχους:
Την ευζωία όλων των ζώων (δεσποζόμενων και αδέσποτων, παραγωγικών ή συντροφιάς, εξημερωμένων ή άγριων) γιατί η φιλοζωία δεν περιορίζεται στα pets
Τον δραστικό περιορισμό των αδέσποτων ζώων με προστασία της ζωής τους
Για τα υπόλοιπα – πλην των pets- ζώα η κατάσταση δεν φαίνεται να βελτιώνεται στο ορατό μέλλον. Αντίθετα: τα ζωολογικά πάρκα εξακολουθούν να επιτρέπονται, το κυνήγι ενθαρρύνεται, ενώ πρόσφατα οι Τσιρώνης- Αποστόλου επέτρεψαν τις τελετουργικές σφαγές παραγωγικών ζώων. Για τα ζώα συντροφιάς, το νέο νομοσχέδιο παρά τις διακηρύξεις του, προσθέτει νέες πληγές στις ήδη υπάρχουσες και επιδεινώνει παρά αντιμετωπίζει το πρόβλημα. Η απόφαση του αναπληρωτή υπουργού κ. Τσιρώνη να μην συμμετέχουν οι φιλοζωικές οργανώσεις στην επιτροπή για την κατάρτιση του νομοσχεδίου, είχε ήδη προδιαγράψει τις προθέσεις του ΥπΑΑΤ.
Το νομοσχέδιο που βρίσκεται σε διαβούλευση συγκεντρώνει ήδη πολλά πυρά και σχόλια, στο βαθμό που αφορά ένα θέμα εύκολα αντιληπτό από όλο τον κόσμο. Σε σχέση με τον περιορισμό των αδέσποτων, οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου έχουν ένα αντιφατικό και προβληματικό χαρακτήρα. Από τη μια πλευρά υπάρχουν προβλέψεις που αποτελούν αιτήματα της φιλοζωικής κοινότητας όπως οι στειρώσεις των δεσποζόμενων ζώων και η αυστηροποίηση της ηλεκτρονικής καταγραφής (τσιπάρισμα) ώστε να εντοπίζεται ο ιδιοκτήτης ζώου που έχει εγκαταλειφτεί. Από την άλλη πλευρά όμως δημιουργούν τόσα προβλήματα που δείχνουν προς την αντίθετη κατεύθυνση. Συγκεκριμένα:
Αυξάνει υπέρμετρα το κόστος για όσους φροντίζουν ζώα. Η αντίληψη του Υπουργείου συνοψίστηκε στην αποκαλυπτική δήλωση Τσιρώνη «Πληρώνουμε για το αυτοκίνητο μας, για το ζώο μας δεν θα πληρώσουμε; Ποιος θα πληρώσει για να περιθάλπουμε ζώα, η κοινωνία, οι δημότες, ή όσοι έχουν ζώο, όπως εγώ, ένα συμβολικό ποσό;» Με τη δήλωση αυτή έβγαλε την ευθύνη από την κοινωνία και την απέδωσε στους φιλόζωους πολλοί από τους οποίους έχουν αναλάβει την φροντίδα όχι μόνο ενός όπως ο κ. Τσιρώνης, αλλά πολλών ή και πάμπολλων αδέσποτων. Ας σημειωθεί ότι το κόστος αυτό σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται στο νομοσχέδιο κάθε άλλο παρά συμβολικό είναι, αφού αφορά το τσιπάρισμα (20 ευρώ), το διαβατήριο (15 ευρώ), τον εμβολιασμό και τη στείρωση που μπορεί να υπερβεί τα 200 ευρώ ανά ζώο, τα 100 ευρώ τέλος ανά μη στειρωμένο ζώο, το τέλος που θα επιβαρύνει τις τροφές κλπ.
Με μια σειρά ρυθμίσεων που δείχνουν να αγνοούν την πραγματικότητα, θέτει φραγμούς στην καθημερινή φιλοζωική πρακτική απέναντι στα αδέσποτα, αναγορεύοντας σε μοναδικό αρμόδιο τους Δήμους οι οποίοι είναι παγκοίνως γνωστό ότι δεν έχουν ούτε έχουν την εμπειρία ούτε τα μέσα να ανταποκριθούν. Προβλέπει μάλιστα την οργάνωση δημοτικών καταφυγίων σε όλους τους Δήμους μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. Και στο βαθμό που δεν προβλέπεται τι θα γίνει εάν οι Δήμοι δεν θέλουν και δεν μπορούν να συμμορφωθούν με το νομοσχέδιο, οι σχετικές ρυθμίσεις θα μείνουν στα χαρτιά και οι φιλόζωοι στην παρανομία. Ενδεικτική είναι η απαγόρευση δημοσίευσης αγγελιών μέσω διαδικτύου, φυλλαδίου, τοιχοκόλλησης κλπ μέσω των οποίων γίνονται 99 στις 100 υιοθεσίες αδεσπότων σήμερα, επί ποινή 1000 ευρώ! Αντίστοιχα ο περιορισμός να υιοθετούνται ζώα μόνο στειρωμένα (δηλαδή άνω των 6 μηνών) όταν δεν υπάρχουν υποδομές φιλοξενίας των χιλιάδων κουταβιών που πετιούνται.
Επιπλέον για κάποιο ανεξήγητο λόγο το ΥπΑΑΤ θεωρεί ότι τα αδέσποτα έχουν… εμπορική αξία. Έτσι απαγορεύει στους Δήμους να τα εμπορεύονται (!). Στην γραμμή της ίδιας λογικής κινείται και η απαίτηση αυτοπρόσωπης παρουσίας πολίτη του εξωτερικού που επιθυμεί να υιοθετήσει αδέσποτο που είχε την ευτυχία να γεννηθεί στη χώρα μας.
Τέλος ιδιαίτερα αρνητική εξέλιξη συνιστά η «έξωση» των φιλοζωικών οργανώσεων από την επιτροπή που αποφασίζει για τις ευθανασίες, γεγονός που δημιουργεί εύλογες ανησυχίες για τις προθέσεις απαλλαγής από τα αδέσποτα.
Ιδιαίτερα αρνητική είναι και η πρόβλεψη ότι σε περίπτωση καταγγελίας κακοποίησης ζώου, εάν το ζώο αφαιρεθεί προσωρινά από την ιδιοκτήτη του με Εισαγγελική παραγγελία και τελικά ο καταγγελλόμενος αθωωθεί, το κόστος φιλοξενίας του ζώου θα βαρύνει τον καταγγέλλοντα!
Με όλα τα παραπάνω και γνωρίζοντας την ελληνική πεπατημένη, είναι σαφές ότι ακόμη και εάν ψηφιστεί σε μεγάλο βαθμό δεν θα εφαρμοστεί. Το πλέον πιθανό είναι ότι θα εφαρμοστεί κατά το εισπρακτικό μέρος, θα υποβάλει τους φιλόζωους και τα αδέσποτα σε νέες περιπέτειες και θα έχει ως αποτέλεσμα να επιδεινώσει το πρόβλημα που υποτίθεται ότι έρχεται να επιλύσει, με όλα όσα συνεπάγεται.
Εύλογα λοιπόν, οι αντιδράσεις που ξεσήκωσε το νομοσχέδιο ήταν μεγάλες. Τόσο μεγάλες μάλιστα που αν δεν υποχωρήσει η κυβέρνηση το πολιτικό κόστος θα είναι απρόβλεπτο παρότι αφορά ένα θέμα που θεωρείται δευτερεύον σε σχέση με την ατζέντα των σοβαρών θεμάτων και που κανείς δεν φανταζόταν ότι απασχολεί τους νεοέλληνες σε τέτοια έκταση.
Και όμως υπάρχουν λύσεις. Ο περιορισμός των αδέσποτων προϋποθέτει ενθάρρυνση και όχι φορολόγηση της υιοθεσίας τους, δωρεάν σήμανση και στειρώσεις, οργάνωση δημοτικών κτηνιατρείων και χώρων περίθαλψης, διευκόλυνση του έργου Δήμων και φιλόζωων και καμπάνια ευαισθητοποίησης – στα πρότυπα αυτών που ήδη κάνουν πολλές φιλοζωικές. Τα χρήματα που θα απαιτηθούν για την οργάνωση και την συντήρηση μεγάλων καταφυγίων των Δήμων που εύκολα θα μετατραπούν σε κολαστήρια, θα είναι πολλαπλάσια.
Ποτέ δεν είναι αργά: Ας πάρουν πίσω το νομοσχέδιο και ας καθίσουν μαζί με την Τ.Α. και τις φιλοζωικές να διαμορφώσουν ένα νέο. Οι φιλόζωοι έχουν διανύσει μεγάλο δρόμο και δεν πρόκειται να δεχτούν η φιλοζωία να αποτελέσει ένα ακόμη πεδίο εκμετάλλευσης και τα αδέσποτα ένα ακόμη πεδίο διώξεων και διωγμών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου