Μερικές αλήθειες για την αξιολόγηση

συσπείρωση αριστερών εργαζομένων

Συλλόγου Υπαλλήλων ΥΠΟΜΕΔΙ/ΓΓΔΕ Ανατ. Στερεάς και Νήσων

ΜΕΡΙΚΕΣ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Καραμέλα στο στόμα κάθε νεοφιλελεύθερου γιάπη, στολισμένη με φανταχτερές κουβέντες, η ‘αξιολόγηση’ μας πλασάρεται σαν το φάρμακο για κάθε παθογένεια του δημοσίου (και όχι μόνο). Εξασφαλίζει -λένε- την προώθηση των πιο ικανών και αποδοτικών υπαλλήλων, την ‘άμιλλα’ ή ‘ανταγωνιστικότητα’ μεταξύ τους και άρα την αποτελεσματικότερη λειτουργία και εξυπηρέτηση προς όφελος όλων.

Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Ας δούμε και μια άλλη ανάγνωση του αφηγήματος, τη δική μας.

‘Ανταγωνιστικότητα’ σημαίνει ότι για να ανέβω εγώ θα ποδοπατήσω τους διπλανούς μου. Έτσι είναι σίγουρο ότι εξασφαλίζεται η προώθηση των ικανότερων στο ποδοπάτημα, των πιο κυνικών, αυτών που δεν θα διστάσουν να διαβάλουν, να υπονομεύσουν τη δουλειά του διπλανού, να χαφιεδίσουν.

‘Ικανός’ υπάλληλος είναι εκείνος που δεν θα πει όχι και δεν θα χαλάσει το χατίρι του αξιολογητή του, δηλ. του προϊστάμενου, του διευθυντή, του υπουργού, γιατί αλλιώς θα αξιολογηθεί ως μη συνεργάσιμος, μη αποδοτικός και πολλά άλλα.

‘Αποδοτικός’ ποιος είναι; Αυτός που θα διεκπεραιώσει περισσότερες υποθέσεις και θα πιάσει τους ‘στόχους’, ή εκείνος που θα τις ψάξει όσο γίνεται σφαιρικότερα, για να βρει την καλύτερη (κατά τη γνώμη του πάντα) λύση, την πιο οικονομική, με τις λιγότερες επιπτώσεις κλπ; Η ερμηνεία επαφίεται στον αξιολογητή, ο οποίος πάντως με τη σειρά του θα αξιολογηθεί με κριτήριο την επίτευξη των ‘στόχων’. Ή μήπως δεν είναι έτσι;

Επειδή όμως υπάρχουν ακόμα τραυματικές μνήμες από προηγούμενες αξιολογήσεις, θα πρέπει για να καμφθούν οι αντιστάσεις να δώσουμε και μια επίφαση διαφορετικής, ‘καλής’ αξιολόγησης. Έτσι λοιπόν βάζουμε το τυράκι της ‘αυτοαξιολόγησης’ και της ‘αξιολόγησης του προϊσταμένου από τους υφιστάμενους’. Όπου βέβαια ξεχνάμε ότι ο κάθε προϊστάμενος μπορεί πολύ εύκολα να αναγνώσει ποιος υφιστάμενος δεν τον χειροκροτεί και να φροντίσει για τα περαιτέρω… Ξεχνάμε ότι η αυτοαξιολόγηση δεν έχει κανένα νόημα, καθώς συνοδεύεται από την αξιολόγηση των παραπάνω με σαφώς πιο βαρύνουσα και καθοριστική βαθμολογία. Ξεχνάμε ότι εκτός από τους υφιστάμενους τον προϊστάμενο ‘αξιολογούν’ καθοριστικά οι δικοί του προϊστάμενοι.

Και όταν ούτε η ‘καλή αξιολόγηση’ δεν φέρνει το επιθυμητό αποτέλεσμα, τότε επιστρατεύονται πιο ριζοσπαστικές μέθοδοι: η δημιουργία απεργοσπαστικού μηχανισμού με τον εκβιασμό για κυρώσεις των προϊσταμένων που δεν θα δώσουν αξιολογήσεις για κείνους που απεργούν-απέχουν από τη διαδικασία, την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση διαλαλεί πως δεν θα επιβάλει κυρώσεις!

Και βέβαια, αυτό που πάντα μένει έξω από την κάθε αξιολόγηση είναι οι συνθήκες δουλειάς μας.

• Πιστεύει κανείς ότι θα αξιολογηθεί ποτέ το πολύπλοκο, πολυδαίδαλο, γραφειοκρατικό κουβάρι του θεσμικού πλαισίου του αντικειμένου μας;
• Θα αξιολογηθεί η αφαίρεση του αντικειμένου δουλειάς μας και η μεταφορά του με διάφορες μορφές στον ιδιωτικό τομέα (ΣΔΙΤ, παραχωρήσεις κλπ);
• Θα αξιολογηθεί η -με διάφορα προσχήματα- απαγόρευση εκπόνησης αντί για ανάθεση έργου καθώς και η ουσιαστική απαγόρευση ελέγχου και επίβλεψης;
• Θα αξιολογηθεί ότι πρέπει να δουλεύουμε ηλεκτρονικά με λειψό εξοπλισμό;
• Θα αξιολογηθεί ότι δίνουμε εκατομμύρια ευρώ στη microsoft αντί να εγκαταστήσουμε ελεύθερο λογισμικό (που έχει και πιο περιορισμένες απαιτήσεις σε δυνατότητες των υπολογιστών και άρα μπορεί να λειτουργήσει αποδοτικότερα);
• Θα αξιολογηθεί ότι πουλάμε τις υποδομές μας και μετά τις νοικιάζουμε από τους αγοραστές, προς μεγάλη χαρά των κάθε είδους τραπεζιτών;
• Θα αξιολογηθούν οι πολιτικές παρεμβάσεις για αλλαγή των επιστημονικά τεκμηριωμένων απόψεών μας στο αντικείμενό μας;
• Θα αξιολογηθεί η παντελής έλλειψη κάλυψής μας, όταν δεχόμαστε κάθε είδους κακόβουλες επιθέσεις επειδή κάνοντας τη δουλειά μας δεν συγκαλύπτουμε παρανομίες;

Συνάδελφοι,

κακά τα ψέματα. Η ‘αξιολόγηση’ είναι πάντα στα χέρια της κάθε εξουσίας, κυβερνητικής ή άλλης, που θέτει το πλαίσιο και τα ζητούμενα, τους στόχους από την αξιολόγηση. Όταν ακολουθεί απαρέγκλιτα μια πολιτική συρρίκνωσης του δημοσίου, αλλαγής των εργασιακών σχέσεων σε αυτό, μετατροπής του σε απλό βοηθητικό εξάρτημα των μεγαλοεταιρειών, θεωρεί κανείς ότι ενδιαφέρεται για τίποτα διαφορετικό από δικαιολογίες για απολύσεις και από νομιμοποίηση της πολιτικής της στα μάτια της πλειοψηφίας του κόσμου;

Κι εμείς, τι κάνουμε; Θα περιμένουμε με σκυμμένο κεφάλι να μας ‘αξιολογήσουν’;

Ή θα διεκδικήσουμε την αξιοπρέπειά μας και καλύτερες συνθήκες για τη δουλειά μας;