Ένας από τους πλέον κυνικούς και αμοραλιστές ηγέτες της ελληνικής άρχουσας τάξης κατά τον 20ο αιώνα, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, απεβίωσε χτες σε ηλικία 99 ετών. Υπηρέτησε το αστικό κατεστημένο συμμετέχοντας σε διάφορες κυβερνήσεις κατά τα μέσα και τέλη του περασμένου αιώνα, ενώ την τριετία 1990-93 υπήρξε πρωθυπουργός, επικεφαλής της απόπειρας εφαρμογής ενός σκληρού, νεοφιλελεύθερου προγράμματος στα πρότυπα της Θάτσερ, που αποτελούσε έναν γνήσιο πολιτικό προάγγελο της εποχής των Μνημονίων. Ωστόσο, στη συλλογική μνήμη, ως αντιπροσωπευτικότερη περίοδος του πολιτικού βίου του Κ. Μητσοτάκη έχει καταγραφεί η δεκαετία του 1960,  οπού ο ίδιος υπήρξε από τους βασικούς εκφραστές της «αποστασίας» με την οποία το Παλάτι διεξήγαγε ένα «θεσμικό» πραξικόπημα, ανατρέποντας την εκλεγμένη κυβέρνηση και ανοίγοντας τον δρόμο για τη δικτατορία του 1967. Αξίζει λοιπόν, με αφορμή το θάνατο του πολιτικού τον οποίο ο λαός κατά τις μέρες τις εξέγερσης του Ιουλίου του 1965 αποκαλούσε στα συνθήματά του «κάθαρμα», να δούμε πως φτάσαμε στα γεγονότα της «αποστασίας». Ακολουθεί ένα σχετικό κείμενο, που αποτελεί απόσπασμα μπροσούρας που θα επανεκδοθεί το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις «Μαρξιστική Φωνή», με τίτλο «Ιστορία του ελληνικού εργατικού κινήματος: γεγονότα και συμπεράσματα».

«Στις αρχές του 1958 οι εγκέφαλοι της CΙΑ (ενόψει των εκλογών της 11ης Μαϊου 1958) κατέστρωσαν ένα πρόγραμμα τεχνητής ελάττωσης της δυνάμεως της Αριστεράς. Μια και …η Ουάσιγκτον είχε εκφράσει δυσφορία και ανησυχίες για την έλλειψη αποτελεσματικότητας των εφαρμοζομένων αστυνομικών μεθόδων στην καταπολέμηση του κομμουνισμού… επινόησαν μια διαδικασία (εκλογικό σύστημα) που θα ελάττωνε (δηλαδή θα εμφάνιζε ελαττωμένη) την κομμουνιστική επιρροή». Για την επιτυχία της συνωμοσίας χρειαζόταν η συνεργασία της ηγεσίας του κέντρου… Οι Γ. Παπανδρέου και Σ. Βενιζέλος έπειτα από πολλές ταλαντεύσεις και πιέσεις, υπέκυψαν και συμφώνησαν στη διανομή της λείας». (Γ. ΚΑΤΡΗ: «ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΦΑΣΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ», εκδόσεις «Παπαζήση»).
Αλλά έπεσαν, δυστυχώς γι’ αυτούς στην παγίδα που οι ίδιοι έστησαν. Η ΕΡΕ (Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση) ήρθε βέβαια πρώτο κόμμα και το 41,7% των ψήφων πήρε το 57% των εδρών δηλ. 171, αλλά προς μεγάλη του έκπληξη, η ΕΔΑ (Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά) ήρθε δεύτερο κόμμα με 24,4% των ψήφων πήρε 79 βουλευτές και έγινε Αξιωματική Αντιπολίτευση. Το Κέντρο καταποντίστηκε.
Η ΕΡΕ έχασε 6% και η ΕΔΑ τετραπλασίασε τους βουλευτές και τους ψήφους της. Αξίζει να σημειώσουμε το γεγονός ότι στα βασικά αστικά κέντρα, Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη, Βόλο, Πάτρα, Καβάλα, Μυτιλήνη και σ’ άλλες πόλεις, η ΕΔΑ ξεπέρασε την ΕΡΕ και ήρθε πρώτο κόμμα! Αυτό το γεγονός που μοιάζει με ανέκδοτο, μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η ιστορία δεν γράφεται από τις διαθέσεις και τα σχέδια ούτε των μηχανισμών του κράτους, ούτε της CΙΑ ή των ηγετών, αλλά από το εργατικό κίνημα, που αναδεικνύεται ξανά και ξανά ο πιο αποφασιστικός παράγοντας στις εξελίξεις. Όταν το κίνημα αρχίσει να κινείται, κανένας μηχανισμός δεν μπορεί να το σταματήσει, παρά μόνο η κούραση και η σύγχυση που σπέρνει η ηγεσία του.
Η μεγάλη αυτή φθορά της Δεξιάς ήρθε σαν αποτέλεσμα των αγώνων της εργατιάς και των άλλων καταπιεσμένων. Ενδεικτικά αναφέρουμε «ότι στο δεύτερο εξάμηνο του 1956, το 1957 και το 1958 αναπτύχθηκαν απεργιακοί αγώνες των εργαζομένων που αφορούσαν 1.000.100 εργάτες, αριθμός τριπλάσιος από το 1954, 1955 και το Α΄ εξάμηνο του 1956» (Α’ Συνέδριο ΕΔΑ – Πρακτικά).
Εάν είχαν απλώς θορυβηθεί το 1956 οι αστοί, το 1958 κυριολεκτικά φοβήθηκαν. Το αποτέλεσμα του 1958 άνοιγε το δρόμο για μια ραγδαία ριζοσπαστικοποίηση των μαζών, που τίποτα δεν θα μπορούσε να σταματήσει. Έτσι, η αντίδραση άρχισε να φτιάχνει νέα σχέδια πιο δραστικά από τα προηγούμενα.
Η αμερικάνικη στρατηγική στην Ελλάδα αυτή την περίοδο είχε δύο βασικές επιδιώξεις. Η πρώτη ήταν η εκλογική εξόντωση της ΕΔΑ. Η δεύτερη ήταν η δημιουργία ενός μεγάλου, αλλά μειοψηφούντος κόμματος του Κέντρου. «Χρειάζονταν ένα Κέντρο που θα ήταν αρκετά ισχυρό και αρκετά προοδευτικό, ώστε να προσφέρεται στους ψηφοφόρους σαν εναλλακτική λύση αντί της ΕΔΑ, αλλά και ένα Κέντρο με πρόγραμμα που δεν θ’ αποτελούσε σοβαρή απειλή στη δομή εξουσίας που τόσο πολύ κόπιασαν να φτιάξουν» (Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ»).
Τα σχέδια των Αμερικάνων ιμπεριαλιστών τα αποδέχτηκαν και οι ηγέτες του Κέντρου και έτρεξαν να συνασπισθούν σε Ενιαίο Κόμμα – την «Ένωση Κέντρου» (Ε.Κ.) – κάτω από την ηγεσία του Γ. Παπανδρέου, μ’ ένα συντηρητικό πρόγραμμα, που ελάχιστα διέφερε από αυτό της ΕΡΕ.
Αλλά για να σιγουρέψουν την εκλογική εξόντωση της ΕΔΑ χρειάστηκε η εφαρμογή του Σχεδίου «ΠΕΡΙΚΛΗΣ» με το εκλογικό πραξικόπημα του 1961 και το αποκορύφωμα βίας και νοθείας, με τη συμμετοχή του στρατού και των Σωμάτων Ασφαλείας. Είναι γεγονός ότι στις εκλογές του 1961 πέτυχαν το αποτέλεσμα που ήθελαν. Όμως, η νίκη τους ήταν «πύρρεια», γιατί ενώ πέτυχαν την «εκλογική εξόντωση της ΕΔΑ δεν πέτυχαν την εξόντωση του εργατικού κινήματος, ούτε ανέστειλαν την ριζοσπαστικοποίησή του. Συγχρόνως, έκαναν την «Ένωση Κέντρου» από πειθήνια αντιπολίτευση εκφραστή της κίνησης των μαζών και πιο «αριστερή» από την ΕΔΑ.
Λόγω της κίνησης των μαζών, ο Γ. Παπανδρέου κατά την προεκλογική περίοδο αναγκάστηκε «…να καλέσει τον λαό σε άμυνα εναντίον των ενόπλων και αόπλων που στερούν το δικαίωμα να εκφράσει ελεύθερα τη γνώμη του» (Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ») Αναγκάζεται να μην νομιμοποιήσει το αποτέλεσμα, παρά τις πιέσεις των Αμερικάνων και να καταγγείλει: «Η αναγνώρισης του αποτελέσματος των εκλογών της βίας και της νοθείας θ’ αποτελέσει προδοσίαν της Δημοκρατίας. …το πολίτευμα έπαυσε να είναι Δημοκρατία και έμεινε μόνο Βασιλευόμενη (δηλαδή Μοναρχία). Η προστασία του Συντάγματος ανήκει πλέον εις τους πολίτας βάσει του τελευταίου άρθρου του Συντάγματος υπ’αριθ.114. …η Κυβέρνησις της ΕΡΕ έχει μεταβληθεί εις εσωτερική κατοχή, ενώ η Ένωση Κέντρου εκπροσωπεί την Εθνική Αντίστασιν» (Γ. ΚΑΤΡΗΣ, σελ.123).
Αυτός ο συντηρητικός μέχρι τα μεδούλια αστός σύμμαχος και συνεργάτης των Αμερικάνων για την «εκλογική εξόντωση της ΕΔΑ», βρέθηκε επικεφαλής των ριζοσπαστικοποιημένων μαζών, να κηρύττει δύο «Ανένδοτους Αγώνες» και να γίνεται ο στόχος της αντίδρασης. «Κερένσκι» της Ελλάδας τον αποκάλεσαν οι σκληροί του στρατού και τα επιτελεία της αντίδρασης δούλεψαν νυχθημερόν αρκετά χρόνια για να πετύχουν την πτώση του από την κυβέρνηση.
Το σχέδιο λοιπόν της αντίδρασης το 1961 ανατράπηκε όπως και το 1958, ολοσχερώς. Όχι μόνο σε σχέση με την Ε.Κ. αλλά και με την ΕΡΕ, η οποία μετά από δύο χρόνια έπεσε, κάτω από το βάρος των χτυπημάτων των εργαζομένων.
Από το 1960 και πιο πριν ακόμη, το συνδικαλιστικό κίνημα άρχισε να περνάει στα χέρια της Αριστεράς. Το «Δημοκρατικό Συνδικαλιστικό Κίνημα» (ΔΣΚ) και μετά η «Συντονιστική Επιτροπή Οργανώσεων 115» (ΣΕΟ 115) που δημιουργήθηκαν αυτή την περίοδο, γίνονται το κέντρο του συνδικαλιστικού κινήματος, παραμερίζοντας ουσιαστικά τη ΓΣΕΕ, η οποία βρισκόταν κάτω από κρατικό έλεγχο.
Στην προσπάθειά της η ΕΡΕ ν’ αναχαιτίσει δυναμικά τους αγώνες των εργαζομένων, τους δίνει πολιτικό και επαναστατικό χαρακτήρα. Το 1960 βγαίνουν μπροστά οι οικοδόμοι στην πρώτη τους Πανελλαδική απεργία, οργανωμένη από την «Συντονιστική Επιτροπή των Σωματείων της Αθήνας», μιας και η Ομοσπονδία ήταν στα χέρια της Δεξιάς. Δίνουν σκληρή μάχη με την αστυνομία και απαντούν στις σφαίρες με οδοφράγματα και το ξήλωμα των πεζοδρομίων, ανοίγοντας έτσι την ιστορική περίοδο των ‘οικοδόμων’. Επέβαλαν το 7ωρο και κέρδισαν μια σειρά σημαντικά αιτήματα, σε μάχες σώμα με σώμα με την αστυνομία κατά την διάρκεια όλης της Καραμανλικής περιόδου. Έτσι δεν ήταν καθόλου χωρίς βάση η διαπίστωση ότι «οι οικοδόμοι έριξαν τον Καραμανλή».
Το 1961 λόγω εκλογών είχαμε μια μικρή πτώση των αγώνων, αλλά το 1962 ξαναφούντωσε το κίνημα των απεργιών με 185 απεργίες, από τις οποίες 34 διαρκείας και 19 πανελλαδικές. Το χαρακτηριστικό των απεργιών του 1962 είναι ότι το 44% του συνόλου είναι απεργίες με πολιτικά αιτήματα. Στους αγώνες αυτής της περιόδου αποφασιστική συμμετοχή είχε και η αγροτιά. Το 1961 γίνονται διαδηλώσεις στην Καρδίτσα και στο Ηράκλειο Κρήτης και το 1962 επαναλαμβάνονται με κατάληψη και καταστροφή της Νομαρχίας. Διαδηλώσεις είχαμε και στο Ξηρόμερο μ’ ένα νεκρό και τραυματίες.
Όλα αυτά συσσώρευαν δυναμίτη στα θεμέλια της κοινωνίας, που έριξε την κυβέρνηση της ΕΡΕ σε δύο χρόνια και ανάγκασε το κατεστημένο να οδηγηθεί – για πρώτη φορά – σε σχετικά αδιάβλητες εκλογές. Και όταν λέμε ανάγκασε το κατεστημένο το εννοούμε συγκεκριμένα. Η αστική τάξη δεν υποχώρησε άμεσα, δεν άφησε εύκολα να φύγει από τα χέρια της Δεξιάς η κυβέρνηση. Μόλις έπεσε ο Καραμανλής σχημάτισαν Κυβέρνηση με τον Πιπινέλη που πήρε ψήφο εμπιστοσύνης από την πλειοψηφία της ΕΡΕ (Ε.Κ. και ΕΔΑ τον καταψήφισαν) και από το Σ. Βενιζέλο ηγέτη της Ε.Κ, τον οποίο ο Γ. Παπανδρέου αναγκάστηκε να διαγράψει.
Μ’ αυτή την κίνηση η αστική τάξη, όπως ομολογεί ο Γ. Παπανδρέου, βρέθηκε μπροστά στο φάσμα του Εμφυλίου Πολέμου: «Η στιγμή ήτο κρίσιμος. Και τα έπαιξα όλα για όλα. Δεν εδέχθην καμία υποχώρησιν. Και δεν σου κρύβω ότι την 26ην Σεπτεμβρίου εφοβήθην ότι οδηγούμεθα εις τραγικήν εθνικήν ανωμαλίαν. Την ημέρα εκείνην εδημοσιεύθη το Βασιλικόν Διάταγμα της διαλύσεως της Βουλής και της Προκηρύξεως των εκλογών δια την 3ην Νοεμβρίου. Και η Κυβέρνησις Πιπινέλη διετηρείτο…» (Γ. Κάτρης, σελ.161). Τότε αναγκάστηκε ο αστός πολιτικός να πει: «Καλώ τον ελληνικό λαό να υπερασπίσει τας δημοκρατικάς του ελευθερίας». Τότε «αυθημερόν η αμερικάνικη πρεσβεία συμβούλευσε υποχώρηση. Η Φρειδερίκη και οι στρατηγοί παραμερίσθηκαν. Και ο Βασιλιάς Παύλος κάνοντας στροφή 180ο υποχρέωσε τον Πιπινέλη να παραιτηθεί».
Το εργατικό κίνημα άρχισε να κατανοεί την δύναμή του. Γι’ αυτό και τα τανκς δεν μπορούσαν να βγουν το 1963, παρά το γεγονός ότι στις εκλογές του Νοέμβρη η Ε.Κ συγκέντρωσε μόνο το 42% και δεν μπορούσε να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση (η ΕΡΕ πήρε το 39,3% των ψήφων και η ΕΔΑ το 14,3%). Τα τανκς βγήκαν στους δρόμους το 1967 – παρά το γεγονός ότι η Ε.Κ. και η ΕΔΑ θ’ έπαιρναν κοντά το 70% των ψήφων – γιατί το κίνημα είχε τότε πια συγχυστεί και κουραστεί από τους συμβιβασμούς και τους αγώνες χωρίς προοπτική. Είναι για τον ίδιο λόγο που στις εκλογές του 1981 και στις Ευρωεκλογές του 1984 οι μηχανισμοί της αντίδρασης αναγκάστηκαν ν’ αναδιπλωθούν. Γιατί η δύναμη του κινήματος είναι ο καθοριστικός παράγοντας στις εξελίξεις.
Η άρνηση της Ε.Κ. να στηριχτεί στους ψήφους της ΕΔΑ για να σχηματίσει κυβέρνηση – λόγω των πιέσεων που δεχόταν από τους αστούς – οδήγησε την χώρα σε νέες εκλογές στις 16 Φλεβάρη 1964 και έδωσε μια συντριπτική νίκη στην Ε.Κ. με ποσοστό 52,7% (η ΕΡΕ έπεσε στο 35,2% και η ΕΔΑ στο 11,8%), παρά το γεγονός ότι η προεκλογική περίοδος δεν ήταν καθόλου ειρηνική. Η αστική τάξη προσπάθησε να περιορίσει το ποσοστό της νίκης ή ν’ αναβάλει τις εκλογές.
Χρησιμοποίησε την κρίση στην Κύπρο και προσπάθησε να δημιουργήσει κλίμα ανασφάλειας και οικονομικής αποσταθεροποίησης με το σύνθημα «Η ΔΡΑΧΜΗ ΣΟΥ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ», λόγω των παροχών που είχε εξαγγείλει η Ε.Κ. Άρχισαν ν’ αγοράζουν τεράστιες ποσότητες χρυσών λιρών για να πετύχουν κατάσταση πανικού και την «κατάρρευση» της δραχμής. Όμως, απέτυχαν, γιατί αυτές οι παροχές προχώρησαν παραπέρα την συνείδηση των εργαζομένων ότι η κατάσταση αλλάζει και αποκάλυψαν το νέο συσχετισμό των δυνάμεων. Έτσι δημιουργήθηκε η βάση για την αλματώδη άνοδο της Ε.Κ. μέσα σε δύο μήνες κατά 10%. Κάτι ανάλογο έγινε και στη Χιλή με τον Αλιέντε.
Ωστόσο, οι αστοί και οι ΗΠΑ δεν έπαψαν ούτε μια στιγμή να προσπαθούν ν’ αποσταθεροποιήσουν την κατάσταση για να ρίξουν την κυβέρνηση της Ε.Κ. Η περίοδος 1964-65 χαρακτηρίζεται από μια συνεχή προσπάθεια υπονόμευσης της κυβέρνησης με κάθε τρόπο, παρά το γεγονός ότι η Ε.Κ. ήταν αστικό κόμμα και προωθούσε τα συμφέροντα της αστικής τάξης! Έτσι, λοιπόν, χρησιμοποιήθηκε το Κυπριακό, οι αμερικάνικες επεμβάσεις, το παλάτι, η υπόθεση «ΑΣΠΙΔΑ», οι ανοιχτές επιθέσεις της ΕΡΕ , προβοκάτορες και τέλος η κλασική μέθοδος της αποστασίας, για να ρίξουν τελικά την κυβέρνηση μέσα σε 15 μήνες.

Για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε αυτή την κίνηση του κατεστημένου ενάντια σε μια αστική κυβέρνηση, είναι ανάγκη να δούμε σύντομα δύο ζητήματα. Πρώτον, την φύση και το χαρακτήρα του ελληνικού καπιταλισμού και δεύτερον την φύση και το χαρακτήρα της Ε.Κ.

Ο ελληνικός καπιταλισμός αδύνατος και καχεκτικός ακόμη, παρά την σημαντική ανάπτυξή του μεταπολεμικά, δεν μπορούσε εκείνη την περίοδο που έκανε το άνοιγμα του στην παγκόσμια αγορά στηριγμένος στο ξένο κεφάλαιο ν’ ανεχτεί οποιεσδήποτε παραχωρήσεις, είτε οικονομικές είτε πολιτικές προς το εργατικό κίνημα και να υπονομεύσει έτσι την ανταγωνιστικότητά του, που στηριζόταν κύρια στο χαμηλό μεροκάματο. Γιατί μόνο έτσι είχε το κίνητρο για επενδύσεις και τον εκσυγχρονισμό του, που θα του επέτρεπε να επιβιώσει σε αυτό του το άνοιγμα.
Η Ε.Κ. ήταν ένα αστικό κόμμα «ψυχή τε και σώματι» και αποτελείτο από αντιδραστικούς αστούς «μέχρι κόκαλο», αλλά βέβαια με φιλελεύθερη καταγωγή. Όμως, γεννήθηκε σε μια περίοδο παλίρροιας του εργατικού κινήματος και γι’ αυτό αναγκάστηκε να παρασυρθεί και να εκφράσει εντελώς άλλα πράγματα από τα σχέδια που είχαν στο μυαλό τους οι ιδρυτές της. Έμελλε να γεννηθεί σε μια περίοδο που η παραδοσιακή Αριστερά, τόσο λόγω του βάρους της ήττας στον Εμφύλιο, όσο και εξαιτίας της λανθασμένης συντηρητικής πολιτικής της, δεν μπορούσε να γίνει ο εμπνευστής αυτής της νέας εφόδου του εργατικού κινήματος.
Έτσι, έπεσε ο κλήρος στο γέροντα αστό φιλελεύθερο Γ. Παπανδρέου –σφαγέα του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ το 1944 και στον γεροντικό και ξεθωριασμένο φιλελευθερισμό της χώρας, να κάνουν τις «νεανικές αταξίες τους» και να εκφράσουν την ριζοσπαστικοποίηση των μαζών στη δεκαετία του ’60. Αυτό είναι ένα σημαντικό μάθημα για την διαλεκτική εξήγηση των φαινομένων. Το κίνημα είχε ανάγκη να εκφράσει και πολιτικά την ριζοσπαστικοποίησή του. Το δικό του όμως το κόμμα, χωρίς να έχει βγάλει τα διδάγματα και ν’ αλλάξει πολιτική, ήταν ένα εργαλείο χωρίς ιδιαίτερη αξία που τo άφησε, για να δανειστεί από το στρατόπεδο των αστών τα πιο αδύνατα τους στοιχεία και να εκφραστεί μέσα από εκεί. Αυτό γίνεται και σε άλλες καθυστερημένες ή αναπτυσσόμενες χώρες, όπου αστικά κόμματα τείνουν να εκφράζουν τις ανοδικές φάσεις της πορείας του εργατικού κινήματος, όπως στην Αργεντινή το Περονικό Κόμμα, στο Πακιστάν το κόμμα του Μπούτο, κ.ά.
Ήταν η ανοδική πορεία του κινήματος που επέβαλε την Ε.Κ. στην κυβέρνηση και κατά συνέπεια αυτή η κυβέρνηση έκφρασε όχι την δύναμη, αλλά την αδυναμία της αστικής τάξης. Γι’ αυτό και η αστική τάξη ρίχνοντας αυτή την κυβέρνηση, έβαζε τις βάσεις για να χτυπήσει το κίνημα και ν’ αλλάξει τον ταξικό συσχετισμό. Ωστόσο, η Ε.Κ. και ιδιαίτερα η ηγεσία της δεν μπορούσε παρά παραμορφωμένα και μέσα σ’ ορισμένα όρια που καθόριζε η ταξική της φύση να εκφράσει την ανοδική πορεία του κινήματος και πολύ περισσότερο τα ιστορικά του καθήκοντα. Παρ’ όλα αυτά, άνοιξε το δρόμο για τους αγώνες και το προχώρημα της συνείδησης των εργαζομένων, που από ένα σημείο και μετά άφησαν πίσω την ηγεσία της Ε.Κ. και άρχισαν να συγκρούονται μαζί της για τους συμβιβασμούς της, τις υπαναχωρήσεις της, την προσπάθειά της να υπερασπίσει το καθεστώς, ακόμα και αυτόν το Βασιλιά.
Έτσι, η ριζοσπαστικοποίηση των μαζών ανέβαινε ολοένα και σε υψηλότερα επίπεδα. Αυτό φάνηκε με την ανάπτυξη των εργατικών αγώνων, φάνηκε και στις Δημοτικές Εκλογές του 1964. Ας δούμε έναν πίνακα των απεργιών της περιόδου 1963-66 για να βγάλουμε χρήσιμα συμπεράσματα:

ΕΤΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΕΡΓΩΝ ΑΠΕΡΓΙΕΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ

1963 744.000 56

1964 536.000 114

1965 964.000 75
1966 1.600.000 105
Βλέπουμε ότι ο αριθμός των απεργών του 1964 είναι κοντά σε αυτές του 1963, αλλά ο αριθμός των απεργιών και μάλιστα διαρκείας είναι σημαντικά μεγαλύτερος και δείχνει ότι το εργατικό κίνημα δεν άφησε περιθώρια ανοχής στην κυβέρνηση της Ε.Κ., γιατί από τη μια η οικονομική του κατάσταση ήταν άσχημη λόγω της σκληρής πολιτικής της ΕΡΕ και από την άλλη, δεν ένοιωθε δική του αυτή την κυβέρνηση.
πίσης, η πολιτική της Ε.Κ. ήταν πολιτική συμβιβασμών και υποχωρήσεων σε όλα τα επίπεδα, δεν προχώρησε στον εκδημοκρατισμό του συνδικαλιστικού κινήματος σύμφωνα μ’ αυτά που υποσχέθηκε, δεν προχώρησε στην πλήρη αποκάλυψη των σκανδάλων της ΕΡΕ και την τιμωρία των ενόχων, ψήφισε μάλιστα τον Ιούνιο του 1965 την απαλλαγή της. Ο στρατός και τα Σώματα Ασφαλείας έμειναν ανέπαφα. Η κυβέρνηση πήρε ημίμετρα στο ζήτημα της αμνηστίας των πολιτικών κρατουμένων και αντιμετώπισε τους εργατικούς αγώνες με την αστυνομία. Όλα αυτά δημιούργησαν αγανάκτηση στους εργαζόμενους και τους έσπρωξαν σε κινητοποιήσεις για να υλοποιήσουν οι ίδιοι την λύση των προβλημάτων τους.
Αυτή την αγανάκτηση των εργαζομένων προσπάθησε να επωφεληθεί η αστική τάξη για να ρίξει την κυβέρνηση. Έτσι, στις 15 Ιούλη ανάγκασε τον Γ. Παπανδρέου να παραιτηθεί και ο Βασιλιάς όρκισε κυβέρνηση από τους «αποστάτες» της Ε.Κ., τους οποίους στήριξε η ΕΡΕ. Η άκαιρη και προκλητική όμως αυτή ενέργεια των αστών έβγαλε το κίνημα στους δρόμους, γιατί είδε στην ενέργεια αυτή έναν άμεσο κίνδυνο για τις κατακτήσεις του, έναν κίνδυνο για πισωγύρισμα. Το εργατικό κίνημα έγραψε στα χρόνια της δεκαετίας του ’60 μια νέα λαμπρή σελίδα στην ιστορία του.
Στην Αθήνα, που τότε είχε γύρω στους 2,5 εκατ. κατοίκους, το 1 εκατ. και πλέον είχε κατέβει στους δρόμους την ημέρα που ο Γ. Παπανδρέου πήγε στα ανάκτορα να υποβάλλει την παραίτηση του. Όμως, αυτή η δύναμη έμεινε ανεκμετάλλευτη, τόσο από την ηγεσία της Ε.Κ., όσο και από την ΕΔΑ. Αντί να στηριχτούν στην τεράστια δύναμη του λαού και ν’ απαιτήσουν την παραίτηση του Βασιλιά, γονάτισαν μπροστά στους θεσμούς. Είναι αλήθεια ότι οι «συνωμότες» είχαν προβλέψει κάποια αντίδραση του λαού και είχαν προετοιμαστεί για την εκτόνωσή του.
«Μια μικρή στρατιά από εδικούς ψυχολόγους στην υπηρεσία της CΙΑ μελετούσε μεθοδικά το χαρακτήρα και τις συναισθηματικές αντιδράσεις των Ελλήνων σε συσχετισμό με μεθόδους «εκτονώσεως», που είχαν εφαρμοστεί στον Άγιο Δομίνικο και σε άλλες Λατινοαμερικάνικες χώρες. Σύμφωνα με τους χρησμούς των ηλεκτρονικών εγκεφάλων, επαρκούσαν έξι μήνες για την εξάτμιση του «πάθους». Είκοσι μήνες αργότερα στις παραμονές της δικτατορίας, οι σφυγμομετρήσεις της CΙΑ έδειχναν ότι ο λαϊκός πυρετός αντί να υποχωρεί, σημείωνε ανησυχητική άνοδο….».
«Στο διάστημα των σαράντα ημερών από το μοναρχικό πραξικόπημα είχαν πραγματοποιηθεί τετρακόσιες λαϊκές συγκεντρώσεις σε ανοιχτό χώρο. Ο ρυθμός δέκα μεγάλων λαϊκών κινητοποιήσεων κάθε μέρα δεν νομίζω ότι έχει προηγούμενο στην ελληνική ιστορία» (Γ. Κάτρης). Εμείς θα συμπληρώσουμε ότι δεν υπήρχε προηγούμενο ούτε στην παγκόσμια ιστορία. Νύχτα – μέρα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού η Βουλή ήταν κυκλωμένη από διαδηλωτές.
Στις 29 Ιούλη, η Επιτροπή των «115» κηρύσσει Γενική Απεργία κατά πόλεις και όχι πανελλαδικά, η οποία είχε φοβερή επιτυχία. Εκδηλώσεις άσφαιρες όμως. Οι ηγέτες δεν υιοθετούσαν τα συνθήματα των μαζών. «ΚΑΤΩ Η ΜΟΝΑΡΧΙΑ», «ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ», «ΔΕΝ ΣΕ ΘΕΛΕΙ Ο ΛΑΟΣ ΠΑΡ’ ΤΗ ΜΑΝΑ ΣΟΥ ΚΑΙ ΜΠΡΟΣ!», αλλά ζητούσαν από το Βασιλιά να σεβαστεί το σύνταγμα και να δώσει εκλογές.
Ήταν τέτοια η λαϊκή αγανάκτηση που χρειάστηκαν τρεις μήνες και τρεις διαδοχικές κυβερνήσεις μέχρι να βρεθεί ο ικανός αριθμός αποστατών για να σχηματίσει μαζί με τους ψήφους της ΕΡΕ βιώσιμη κυβέρνηση.Το βασιλικό πραξικόπημα άνοιξε μια περίοδο αστάθειας και αβεβαιότητας. Οι κυβερνήσεις ανεβοκατέβαιναν στη Βουλή, οι μάζες ξεχύνονταν στους δρόμους. Το 1966 έγινε το πρώτο μεταπολεμικό έτος σε αριθμό απεργιών (1.600.000 εκατ. απεργοί). Αυτό που έσωσε το καθεστώς για άλλη μια φορά ήταν η ηγεσία του εργατικού κινήματος.
Ο Γ. Παπανδρέου κήρυξε τον «Δεύτερο Ανένδοτο» για να συμβιβαστεί όμως αμέσως μετά με το Βασιλιά το Δεκέμβρη του 1966 και να δεχτεί να ψηφίσει την κυβέρνηση Παρασκευόπουλου, μια κυβέρνηση καθαρά ανακτορική, με στελέχη ακόμη και αυτής της μεταξικής δικτατορίας. Συμφώνησε επίσης για μια κυβέρνηση Συνασπισμού Ε.Κ. και ΕΡΕ, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των εκλογών.
Τότε η λαϊκή δυσαρέσκεια εκφράστηκε με τη δημιουργία της Κεντροαριστεράς μέσα στην Ε.Κ., μιας δύναμης 40-50 βουλευτών μ’ επικεφαλής τον Α.Παπανδρέου, που διαχώρισε την θέση του από τον πατέρα του. Όμως και αυτός από τότε έδειξε την τάση του να μην τραβάει τη σύγκρουση ως το τέλος της. Τελικά συμβιβάζεται και ψηφίζει και αυτός την κυβέρνηση Παρασκευοπούλου…
Η επίθεση της αστικής τάξης με το βασιλικό πραξικόπημα δεν πέτυχε το σκοπό της. Αντίθετα, έσπρωξε το κίνημα πιο αριστερά. Έτσι, στις εκλογές του Μάη του 1967 ήταν σίγουρο ότι η Ε.Κ. θα νικούσε και μάλιστα με μεγαλύτερη πλειοψηφία και με πιο ριζοσπαστική ηγεσία μια και ο Γ. Παπανδρέου «είχε το ένα πόδι στον τάφο». Το πραξικόπημα ήταν η τελευταία λύση για τους αστούς.
Η «φωτισμένη» και «δημοκρατική» μερίδα της αστικής τάξης (Κανελλόπουλος, Παπαληγούρας, Λαμπράκης) μεθόδευαν την αναβολή των εκλογών, μέχρι να μπορέσουν ν’ επιβάλλουν την ΕΡΕ και τους αποστάτες με εκλογές ή διαφορετικά, μέχρι να γίνει ένα πραξικόπημα από τον Βασιλιά και τους στρατηγούς. Και η «σκληρή» μερίδα, με την υποστήριξη της CΙΑ και των συμμάχων, ετοίμαζε το πραξικόπημα των συνταγματαρχών. Όλα έδειχναν τις προετοιμασίες προς αυτή την κατεύθυνση. Αποκαλύψεις γίνονταν καθημερινά στον Τύπο. Η ηγεσία όμως της Ε.Κ. και της ΕΔΑ κούραζαν κι αποκοίμιζαν τις μάζες, χωρίς καμία ουσιαστική προετοιμασία. Στις 21 Απρίλη 1967 όλοι οι ηγέτες πιάστηκαν κυριολεκτικά στον ύπνο και τους πήγαν στα κρατητήρια με τις πυτζάμες…

Απόρρητη έκθεση Αμερικανού διπλωμάτη αποκαλύπτει τον ρόλο του σημερινού επιτίμου προέδρου της Ν.Δ. στο πολιτικό παιχνίδι που οδήγησε στη χούντα

ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ ΜΑΓΕΙΡΕΥΤΗΚΕ Η ΑΠΟΣΤΑΣΙΑ

Τι ειπώθηκε σε δείπνο τον Ιούνιο του ΄65 για τον Γ. Παπανδρέου, την κόντρα του με το παλάτι, τον Ανδρέα, το Κυπριακό...

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ   | ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 11/07/2009 07:00 |
Στο σπίτι του Μητσοτάκη μαγειρεύτηκε η Αποστασία
Ο Πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου βρέθηκε στο επίκεντρο της συζήτησης και έγινε στόχος προσβλητικών χαρακτηρισμών από τον υπουργό του    

Έγκλημα εκ προμελέτης ήταν η Αποστασία. Το αποδεικνύει απόρρητη έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, όπου καταγράφεται σειρά συναντήσεων Αμερικανού διπλωμάτη με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και την «κλίκα του», αρκετές εβδομάδας πριν από την πτώση της κυβέρνησης Γεωργίου Παπανδρέου. Ο Αμερικανός επισκέπτης, στο υπόμνημά του, θεωρεί «ολοφάνερο» ότι ο Μητσοτάκης εμφανιζόταν ως «καλύτερη εναλλακτική λύση για τη θέση του Πρωθυπουργού». 

Το απόρρητο υπόμνημα- με ημερομηνία 28 Ιουνίου 1965- που αποκαλύπτουν «ΤΑ ΝΕΑ», καταρρίπτει πλήρως τους ισχυρισμούς Μητσοτάκη ότι δεν είχε καμία εμπλοκή στην κρίση που οδήγησε σε παραίτηση τον Γεώργιο Παπανδρέου αλλά αναμείχθηκε μετά στις κυβερνήσεις των Αποστατών. Αποκαλυπτικό είναι το υπόμνημα και για το Κυπριακό. Στη συνάντηση με τον Αμερικανό, ο Μητσοτάκης τάσσεται αναφανδόν υπέρ του Σχεδίου Άτσεσον, το οποίο, κατά την άποψή του, έπρεπε να επιβληθεί στον Μακάριο ακόμη και με πραξικόπημα! 



Υπενθυμίζουμε εν τάχει τα γεγονότα. Στο τέλος Ιουνίου του 1965, η κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου είναι σε τροχιά σύγκρουσης με το Παλάτι. Ο «γέρος της Δημοκρατίας» προωθεί την αντικατάσταση του αρχηγού ΓΕΣ. Όμως ο στρατηγός Γεννηματάς- που έχει παίξει ενεργό ρόλο στη «βία και νοθεία» των εκλογών του 1961- είναι ο τοποτηρητής στο στράτευμα των Ανακτόρων που αντιδρούν. Αντίθετος είναι και ο υπουργός Άμυνας Πέτρος Γαρουφαλιάς, επίσης άνθρωπος του Παλατιού. Ο Παπανδρέου επιμένει και ζητά ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή. Το πολιτικό θερμόμετρο ανεβαίνει, ενώ στήνεται σκηνικό κρίσης. 

Το δείπνο. Μέσα σε αυτή την ταραγμένη ατμόσφαιρα, τέσσερις επώνυμοι Έλληνες κι ένας Αμερικανός διπλωμάτης δειπνούν μαζί. Το ξέρουμε γιατί ο τελευταίος συνέταξε μνημόνιο για τη συνάντηση αυτή, με ημερομηνία 28 Ιουνίου 1965, κι ένα αντίγραφο υποβάλλεται προς τον Ρίτσαρντ Μπάραμ, υπεύθυνο Ελληνικών Υποθέσεων της Αμερικανικής Πρεσβείας στην Αθήνα. 

Οικοδεσπότης στο τραπέζι είναι ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, υπουργός Οικονομικών τότε της κυβέρνησης Παπανδρέου. Το δείπνο γίνεται, άλλωστε, στο σπίτι του. Συνδαιτυμόνες, πέραν του Αμερικανού διπλωμάτη, είναι ο Πάνος Κόκκας, εκδότης της εφημερίδας «Ελευθερία», ο Γιάννης Τσουδερός, βουλευτής Κρήτης της Ένωσης Κέντρου και ο υποδιευθυντής του ΙΚΑ Νίκος Δεληπέτρος. 

Η βραδιά είναι πλούσια σε εκμυστηρεύσεις και αποκαλύψεις. 

Η κουβέντα ξεκινά από τον στρατηγό Γεννηματά και μετά περνά στον Ανδρέα Παπανδρέου, με τον οποίο έχει εμμονή ο Μητσοτάκης. Κάποια στιγμή αστειευόμενος λέει πως η καλύτερη ιδέα θα ήταν να τον στείλουν στο εξωτερικό. Ιδιαίτερα απαξιωτικός εμφανίζεται ο Μητσοτάκης για τον Γεώργιο Παπανδρέου. Το Κυπριακό. Ωμός είναι ο Μητσοτάκης και για το Κυπριακό. Τάσσεται υπέρ μιας ελληνο-τουρκικής συμβιβαστικής λύσης, και τοποθετείται υπέρ του σχεδίου Άτσεσον. Ο μυστακοφόρος πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Ντιν Άτσεσον είχε αναλάβει από τον τότε Πρόεδρο Λίντον Τζόνσον να εκπονήσει ένα σχέδιο επίλυσης του Κυπριακού. Ο Άτσεσον έριξε πρώτος το σπόρο της διχοτόμησης του νησιού, δίνοντας την Καρπασία και κάποιες άλλες περιοχές στους Τούρκους, με αντάλλαγμα την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Ο Μητσοτάκης επιμένει ότι η ελληνική κυβέρνηση θα είχε δεχθεί το σχέδιο το καλοκαίρι του 1964, αν ο Ανδρέας δεν έκανε προσωπικό διάβημα στον πατέρα του Γεώργιο Παπανδρέου. Ο Μητσοτάκης καταλήγει ότι το σχέδιο μπορούσε και έπρεπε να επιβληθεί στον Μακάριο- που το απέρριψε - ακόμη και διά των όπλων. 

Η κορύφωση της κρίσης. Οι επόμενες δεκαπέντε μέρες θα είναι ταραγμένες. Ο υπουργός Άμυνας Γαρουφαλιάς παραιτείται, το Παλάτι αρνείται στον Γεώργιο Παπανδρέου το δικαίωμα αντικατάστασής του. Το αδιέξοδο δεν αίρεται ακόμη κι όταν ο Πρωθυπουργός προτείνει να γίνει ο ίδιος και υπουργός Άμυνας. Η πολιτική και Συνταγματική κρίση είναι γνωστή ως «Ιουλιανά». Ακολουθεί η πτώση της κυβέρνησης Παπανδρέου και η «Αποστασία», στην οποία ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης θα είναι αρνητικός πρωταγωνιστής σε έναν ρόλο που θα στιγματίσει την πολιτική του καριέρα. 

Η κουβέντα της ελληνο-αμερικανικής παρέας για την Κύπρο δείχνει την μακρά επώαση της ιδέας ότι η αντίσταση του Μακαρίου μπορεί να καμφθεί μόνον με πραξικόπημα. Αυτό θα γίνει τον Ιούλιο του 1974 υποκινημένο από την χούντα Ιωαννίδη στην Αθήνα, ανοίγοντας την πόρτα στον τουρκικό Αττίλα. 

Το «Υπόμνημα Συζήτησης» είναι, σύμφωνα με τη διαβάθμιση των διπλωματικών απορρήτων, «εμπιστευτικού χαρακτήρα- ομάδας 3». Υποβαθμίζεται ανά 12 χρόνια, αλλά δεν αποχαρακτηρίζεται αυτόματα. Θα χρειαστεί να περάσουν σαράντα τέσσερα ολόκληρα χρόνια για να έρθει στη δημοσιότητα από «ΤΑ ΝΕΑ». Η ανάγνωσή του φωτίζει μια σκοτεινή πτυχή της νεώτερης πολιτικής Ιστορίας. 

Ο Κ. Μητσοτάκης είχε δηλώσει υποστηρικτής του σχεδίου Άτσεσον, που έριχνε τον σπόρο της διχοτόμησης της Κύπρου, και φέρεται να προτείνει ακόμη και πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου



Το Υπόμνημα Συζήτησης 



Ημερομηνία: 28 Ιουνίου 1965 Θέμα: Πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα Συμμετέχοντες: Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, υπουργός Οικονομικών Πάνος Κόκκας: Ιδιοκτήτης- εκδότης της καθημερινής εφημερίδας «Ελευθερία» Γιάννης Τσουδερός: Βουλευτής Κρήτης του κόμματος Ένωσης Κέντρου Νίκος Δεληπέτρος: Υποδιευθυντής στο Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ) 

Αντίγραφα προς: Richard W. Βarham, υπεύθυνο Ελληνικών Υποθέσεων, ΝΕΑ- Αμερικανική Πρεσβεία Αθηνών Κατά τη διάρκεια δείπνου στο σπίτι του υπουργού Οικονομικών κ. Μητσοτάκη, υπήρξα μάρτυς ορισμένων από τις πολιτικές απόψεις των ισχυρών Κόκκα- Μητσοτάκη, μερίδας της Ένωσης Κέντρου. Ο Κόκκας, το πιο δυναμικό μέλος της ομάδας, υπερίσχυσε στη συζήτηση. Ο Μητσοτάκης με ήρεμο αλλά σθεναρό τρόπο επίσης πήρε ενεργό ρόλο στην κουβέντα, με τον Τσουδερό και τον Δεληπέτρο να συμμετέχουν κατά διαστήματα. Τα κυριότερα θέματα που συζητήθηκαν ήταν ο επικεφαλής στρατηγός των χερσαίων δυνάμεων Γεννηματάς, ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο Πρωθυπουργός και η Κύπρος. Το θέμα του Ανδρέα Παπανδρέου φαινόταν να είναι εκείνο που το διέκρινε μεγαλύτερος συναισθηματισμός. Προσπάθησα να συνοψίσω παρακάτω τη συζήτηση σύμφωνα με τα θέματα. 

Στρατηγός Γεννηματάς. 
Ο κ. Κόκκας έκανε μια μακρά αναφορά για τον στρατηγό Γεννηματά, εναντίον του οποίου η εφημερίδα του κ. Κόκκα, «Ελευθερία», είχε αναλάβει μια σταθερά αυξανόμενη εκστρατεία τις τελευταίες εβδομάδες. Ο Κόκκας επισήμανε ότι το πρόβλημα ξεκίνησε με το σχέδιο «Περικλής», στο οποίο ο Γεννηματάς είχε βαθιά αναμειχθεί στη στρατιωτική του περιοχή (Κοζάνη). Ο κ. Κόκκας αναφέρθηκε σε κάποιες από τις πειθαναγκαστικές μεθόδους που χρησιμοποιούσε ο Γεννηματάς και οι υφιστάμενοί του εναντίον όχι 
μόνον των κομμουνιστών και των συνοδοιπόρων τους, αλλά και εναντίον των υποστηρικτών της Ένωσης Κέντρου στις εκλογές του 1961. 

Σύμφωνα με τον Κόκκα, ο Πρωθυπουργός Παπανδρέου δεν ήταν υποχρεωμένος να εμπλακεί σε ένα «δίλημμα» για τον Γεννηματά. Τον Απρίλιο του 1964 ο Παπανδρέου θα μπορούσε να έχει επιλογή μεταξύ του Γεννηματά και του στρατηγού Σιαπκαρά, ενός πιο επιθυμητού στρατιωτικού, ως επικεφαλής του Στρατού. Δυστυχώς, ο Πρωθυπουργός δεν ήταν αποφασιστικός και παρ΄ όλες τις προειδοποιήσεις του Κόκκα και άλλων, επέτρεψε στον Βασιλέα να τον επηρεάσει υπέρ του Γεννηματά. Η «Ελευθερία» ήταν από την αρχή αντίθετη με αυτόν τον διορισμό. 

Σε αυτό το σημείο της συζήτησης, ο κ. Τσουδερός επέπληξε τους κυρίους Μητσοτάκη και Κόκκα που διεξήγαν μία τόσο έντονη δημοσιογραφική εκστρατεία εναντίον του Γεννηματά, η οποία, αν συνεχιζόταν, μόνο κακό θα μπορούσε να κάνει στη χώρα. Και οι δύο, Κόκκας και Μητσοτάκης, συμφώνησαν, τονίζοντας ότι για αυτόν τον λόγο επιθυμούσαν να λήξει αυτό το θέμα το συντομότερο δυνατόν. 

Προς απάντηση στην ερώτηση γιατί το θέμα αυτό εγείρεται αυτή τη δεδομένη στιγμή, ο Κόκκας έδωσε αρκετούς λόγους τονίζοντας συγκεκριμένα το σχέδιο «Περικλής», τον ρόλο του (στρατηγού) Λουκάκη σ΄ αυτή, την υπόθεση «Ασπίδα» και τις πρόσφατες κατηγορίες για σαμποτάζ στη Μακεδονία. 

Ο Κόκκας ανέφερε ότι ο Βασιλεύς δεν εμπιστεύεται τον Πρωθυπουργό και δεν θα του άρεσε μια αλλαγή στο Γενικό Επιτελείο. Παρ΄ όλα αυτά, η Ένωση Κέντρου δεν βλέπει μια εναλλακτική λύση για την απόλυση του Γεννηματά και αυτή η άποψη έχει την ευρύτερη λαϊκή υποστήριξη. Αφού ανατραπεί ο Γεννηματάς, η κατάσταση θα ξεκαθαριστεί και δεν θα υπάρξει περαιτέρω πρόβλημα. Ο Κόκκας είπε πως ήλπιζε ότι ο Βασιλεύς δεν θα ήταν ανυποχώρητος σε αυτό το θέμα, γιατί δεν είναι η κατάλληλη περίπτωση για να αντιμετωπίσουν τον Πρωθυπουργό· θα μπορούσε να κάνει κακό μόνο στον θεσμό της μοναρχίας στην Ελλάδα. Ανδρέας Παπανδρέου. 
Μέλη της ομάδας προχώρησαν στο θέμα Ανδρέας Παπανδρέου ειρωνευόμενοι το γεγονός ότι κουβαλούσε όπλο για αυτοπροστασία. Ο Κόκκας χαρακτήρισε τον Ανδρέα ως «κακό για την Ελλάδα» και δήλωσε ότι πρέπει να φύγει από τη χώρα. Κανένας δεν τον εμπιστεύεται. Όχι μόνο ασκεί κακή επιρροή προς τον πατέρα του, αλλά επίσης τον χρησιμοποιεί για τους δικούς του σκοπούς. Ο Ανδρέας δεν ενδιαφέρεται για το κόμμα της Ένωσης Κέντρου· ελπίζει να σχηματίσει το δικό του κεντροαριστερό κόμμα. Αυτές οι απόψεις, ελέχθη ότι εκφράστηκαν σε έναν Γερμανό αξιωματούχο με τον οποίο είχε μια κουβέντα ο Ανδρέας κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στη Γερμανία τον προηγούμενο χειμώνα. 

Ο Μητσοτάκης τόνισε επίσης τον καταστρεπτικό ρόλο του Ανδρέα στα ελληνικά πολιτικά πράγματα. Πρότεινε αστειευόμενος να ανατεθεί στον Ανδρέα μια πρεσβευτική αποστολή, ίσως στην Ουάσιγκτον, στη Νέα Υόρκη ή στο Παρίσι, ώστε να φύγει από την Ελλάδα. 

Ο Πρωθυπουργός Παπανδρέου. 
Ο Μητσοτάκης τόνισε ότι παρ΄ όλη την προχωρημένη ηλικία του, ο Πρωθυπουργός βλέπει τα πράγματα καθαρά και ενεργεί προσεκτικά. Εν τούτοις έχει δύο σοβαρά ελαττώματα: (1) είναι ηθικά ελαστικός· γεννήθηκε έτσι και (2) είναι δειλός, με παντελή έλλειψη θάρρους. Ο Μητσοτάκης υπαινίχθηκε επίσης ότι ο Παπανδρέου είναι διπρόσωπος και έχει έλλειψη αποφασιστικότητας. Κανένας δεν μπορεί να τον εμπιστευθεί· άλλα λέει στο Υπουργικό Συμβούλιο και άλλα μάλλον λέει στον Βασιλέα. Κύπρος. Υποστηριζόμενος από τον Κόκκα, ο Μητσοτάκης εξέφρασε τις απόψεις του σχετικά με το θέμα της Κύπρου: έδωσε έμφαση στη σημασία τής ελληνοτουρκικής συμβιβαστικής λύσης. Μια τέτοια λύση ήταν κοντά το περασμένο καλοκαίρι, όταν το ελληνικό Υπουργικό Συμβούλιο συμφώνησε ομόφωνα σχετικά με το Σχέδιο Αcheson. Ωστόσο, ο Ανδρέας πήγε ο ίδιος στον Πρωθυπουργό και «σαμποτάρισε» την απόφαση, χωρίς ουσιαστικά να δώσει έναν σαφή λόγο. Ο Ανδρέας συνεργάζεται με τον Μακάριο και τους αριστερούς. 

Το Σχέδιο Αcheson είναι η καλύτερη λύση· είναι πολύ καλύτερη από την παραχώρηση ελληνικού εδάφους, που καμία ελληνική κυβέρνηση θα ήταν έτοιμη να προτείνει. Όταν ρωτήθηκε σχετικά με την αποδοχή του Μακάριου για τη λύση τύπου Αcheson, ο Μητσοτάκης ισχυρίστηκε ότι θα μπορούσε και θα έπρεπε να επιβληθεί επί του Μακαρίου, με πραξικόπημα, αν χρειαστεί. 

Σχόλιο. Αυτή ήταν η δεύτερη επίσκεψή μου στο σπίτι του Μητσοτάκη μέσα σε μία εβδομάδα. Ήταν ολοφάνερο ότι η κλίκα των Κόκκα- Μητσοτάκη προσπαθούσε να κάνει σαφή τη θέση της στον «αμερικανικό παράγοντα», ίσως με έναν υπαινιγμό ότι ο Μητσοτάκης προσέφερε την καλύτερη εναλλακτική λύση για τη θέση του Πρωθυπουργού Παπανδρέου, η διακυβέρνηση του οποίου οδηγούσε την Ελλάδα σε οικονομικό και πολιτικό χάος. 

Στη συνέχεια, ο Δεληπέτρος μού είπε κατ΄ ιδίαν ότι θεωρούσε τον Μητσοτάκη ως τον καλύτερο στο Υπουργικό Συμβούλιο. Υπεστήριξε ότι η ομάδα των Στεφανόπουλου- Μητσοτάκη είναι καλύτερη για τον σχηματισμό μιας νέας κυβέρνησης της Ενώσεως Κέντρου- ο Στεφανόπουλος γιατί είχε πολύ λίγους εχθρούς και είναι ευρέως αποδεκτός και ο Μητσοτάκης λόγω δυναμικότητας και της γενικής ικανότητάς του. Εμπιστευτικό Ομάδας 3 Κάθε 12 χρόνια υποβαθμίζεται όχι αυτόματα αποχαρακτηρισμένο


Καταλήψεις 90/91


Posted on 10 Ιανουαρίου, 2011 6:32 πμ από 



Μία προσωπική διήγηση κι ένα διαφορετικό reunion…
Anakata-dyomenh
φωτογραφία από indy.gr
20 χρόνια μετά… σκέφτομαι καιρό τώρα να κάνω αυτή την ανάρτηση, αλλά συνέχεια διστάζω. Δεν ξέρω από πού να την πιάσω. Είναι ένα συνονθύλευμα αναμνήσεων, συναισθημάτων και σκέψεων. Από τη μια το να βλέπεις ένας γεγονός που έχεις ζήσει από απόσταση σε κάνει να το βλέπεις λίγο πιο ψύχραιμα, από την άλλη χάνονται πολλά πράγματα λόγω αυτής της απόστασης, κάποια πράγματα γίνονται συγκεχυμένα… χρειάζεται να σκαλίσεις μνήμη και συναισθήματα και αυτό μπορεί να μην έχει αρχή, μέση και τέλος.  Χρειάζεται να σκαλίσεις τη χαμένη πλέον εφηβεία σου. Τις προάλλες ζήτησα από παλιούς φίλους και συμμαθητές να σκαλίσουν λίγο τη μνήμη τους. Στα βλέμματά τους είδα διάφορα πράγματα… Τι θυμήθηκες τώρα… πόσα χρόνια… κάποιοι χαμογελούσαν, κάποιοι θυμήθηκαν το χαβαλέ, κάποιοι τις πορείες, κάποιοι τα σκληρά γεγονότα. Καταλαβαίνεις εύκολα ότι το ίδιο γεγονός, το έχουν βιώσει με πολύ διαφορετικό τρόπο οι άνθρωποι που το έζησαν και δεν υπάρχει μία αλήθεια ή μία κοινή οπτική. Είναι δύσκολο να το δεις αποστασιοποιημένα παρόλη την πάροδο του χρόνου. Δεν έχω καμία διάθεση ηρωοποίησης, είναι γνωστή η θέση μου γι’ αυτά τα πράγματα, ούτε θέλω να το δω στο στιλ η ηρωική γενιά του πολυτεχνείου, η γενιά των καταλήψεων του 90/91…κτλ . Όμως όπως και να το κάνουμε, μία κατάληψη τόσων μηνών με συγκεκριμένο στόχο, πορείες αλλά και νεκρούς, είναι ένα σημαντικό ξύπνημα στη ζωή κάποιων. Το ερώτημα από το οποίο πάντα ξεκινάω αυτή τη συζήτηση είναι κατά πόσο αυτό το γεγονός επηρέασε τη σκέψη και τη στάση ζωής του καθενός από μας. Η απάντηση δεν είναι ποτέ η ίδια. Άλλοι είπαν ότι φυσικά την επηρέασε (ανάμεσά τους κι εγώ)… Άλλοι, ότι ήταν παρατεταμένες διακοπές, για άλλους ήταν σύγκρουση με την οικογένεια – προσωπική επανάσταση, για άλλους ανταλλαγή βιβλίων, μουσικών, απόψεων, δημιουργία νέων φιλικών σχέσεων, έρωτας, αδρεναλίνη, αθωότητα… Για άλλους τίποτα, υπήρξαν και περιοχές της Ελλάδας που αυτό το γεγονός δεν άγγιξε καθόλου ή κάποια άτομα δε συμμετείχαν καθόλου. Φυσικά, υπάρχει και η πλευρά των ηθικών αυτουργών μιας δολοφονίας, των εκτελεστικών οργάνων τους αλλά και των οικογενειών των νεκρών… Ο μόνος τρόπος μέσω του οποίου μπορώ να προσεγγίσω αυτό το θέμα αυτή τη στιγμή είναι το προσωπικό βίωμα και τα συναισθήματα που έχω εγώ γι’ αυτό. Ελπίζω να σκαλίσουν κι άλλοι τη μνήμη τους και να συνεισφέρουν στη συζήτηση, λίγο σαν ένα άλλου είδους reunion.
Ατελείωτες μέρες στο σχολικό συγκρότημα της Γκράβας. Ένας άκρως καταθλιπτικός και απρόσωπος χώρος για να πηγαίνεις σχολείο. Τεράστιος χώρος, με γκρίζο χρώμα, βαριούς όγκους, κάγκελα και λαοθάλασσα παιδιών. Οι περισσότεροι καθηγητές έμοιαζαν σαν να έχουν πάρει δυσμενή μετάθεση εκεί με κάποιες φωτεινές εξαιρέσεις. Ελλιπής γνώση, προβληματική θέρμανση, σχολείο πρωί-απόγευμα με βάρδιες. Μεγάλη βαριεστημάρα. Βαριόμουν να ξυπνήσω να πάω, βαριόμουν να δω τα ίδια πρόσωπα, βαριόμουν ακόμα και να πάρω βιβλία μαζί μου… Το μόνο θετικό οι παρεούλες και τα διάφορα ευτράπελα που μπορεί να συνέβαιναν για να σπάσουν λίγο την πλήξη… Ξαφνικά τέλη Νοεμβρίου αν θυμάμαι καλά, μετά το μάθημα, κάποιοι μιλάνε για κατάληψη και για συνέλευση στο πρόσφατα φτιαγμένο θεατράκι του συγκροτήματος. Πηγαίνω. Κάποιοι φοιτητές που έχουν ήδη ξεκινήσει καταλήψεις και μαθητές από πολιτικές νεολαίες,  μας μιλάνε για το καινούργιο νόμο πλαίσιο που προωθείται. Αυτό προέβλεπε κραυγαλέα πράγματα όπως, ιδιωτικά πανεπιστήμια, έπαρση σημαίας, ομοιόμορφη εμφάνιση, point system σε σχέση με τη διαγωγή, αλλαγή του τρόπου λειτουργίας της εκπροσώπησης των μαθητών κτλ. Ακούστηκαν σχεδόν σαν ανέκδοτο. Άντε να σηκώνεις σημαία στην Γκράβα τότε, να έχεις ομοιόμορφο κούρεμα και να φοράς ποδιά! Άσε και το θέμα ιδιωτικά πανεπιστήμια, οι περισσότεροι θέλαμε ένα με δύο χρόνια για τις πανελλήνιες.  Κατάληψη τώρα…! εννοείται. Άλλωστε, δεν ήταν η πρώτη φορά, την ακριβώς προηγούμενη χρονιά είχαμε κάνει κατάληψη για περίπου 15 μέρες και κινητοποιήσεις για το πρόβλημα θέρμανσης του συγκροτήματος.
Τις επόμενες μέρες ξεκινάνε οι καταλήψεις στα πρώτα τότε σχολεία της Γκράβας. Το δικό μου από τα πρώτα. Σιγά-σιγά εξαπλώθηκε σε όλα… Άλλωστε, ήταν αδύνατο να κάνει κάτι ένα σχολείο της Γκράβας και να μη συμπαρασυρθούν τα υπόλοιπα. Θυμάμαι, ότι στο 1ο Λύκειο που ήταν το διπλανό από το δικό μου, τα όργανα είχαν ήδη αρχίσει… καθώς ο λυκειάρχης τους ήταν τόσο ένθερμος οπαδός του νέο νομοσχεδίου που παραλίγο να το επιβάλλει πριν καλά-καλά αποφασιστεί. Ο δικός μας για καλή μας τύχη ήταν πολύ συνεννοήσιμος και το μόνο που ήθελε ήταν να διαφυλάξει τις εγκαταστάσεις, πάντα σε συμφωνία μαζί μας. Δε θυμάμαι πολλά από τις πρώτες μέρες της κατάληψης… θυμάμαι ότι έκανε κρύο και υπήρχαν μεγάλα βαρέλια στα οποία καίγαμε ότι να ‘ναι καθώς και κάμποσες σπασμένες καρέκλες για να καθόμαστε κοντά στην πόρτα του σχολείου και να μην κρυώνουμε. Το καμαράκι του επιστάτη, απέκτησε κάποια στρώματα γυμναστικής και τη βγάζαμε εκεί ντουμανιάζοντας το χώρο, πίνοντας κάνα κρασί και ακούγοντας μουσική… Ατελειώτες ώρες χαβαλέ… Κάναμε και κάποιες κινητοποιήσεις τοπικά του στιλ… κλείναμε για κάποια ώρα δρόμους και φωνάζαμε συνθήματα κατά του τότε υπουργού παιδείας Βασίλη Κοντογιανόπουλου, κυβέρνηση Μητσοτάκη να σημειωθεί αυτό… Κάποια από τα συνθήματα της εποχής: Θέλουμε σχολεία δημοκρατικά και όχι θερμοκήπια για μαθητές φυτά, Όχι στο πόιντ σύστεμ, Όχι σε όλα που κάνουν κουρέλια τα όνειρά μας, Το υπουργείο προειδοποιεί: η  ελεύθερη σκέψη βλάπτει σοβαρά την υγεία και πολλά άλλα που δυστυχώς μου διεφεύγουν.  Πρέπει να ήταν η πρώτη φορά που πήγαινα με διάθεση στο σχολείο. Άρχισα να μιλάω με παιδιά που δεν είχα ξαναμιλήσει ποτέ. Να συζητούμε πράγματα για τη ζωή μας, τις σκέψεις μας, τις μουσικές μας… έκανα καινούργιες φιλίες, κάποιες από αυτές ζωής. Έξω από το σχολείο πολλοί μαθητές που έπαιζαν μπάσκετ ή έρχονταν το πρωί για να βεβαιωθούν ότι το σχολείο βρίσκεται ακόμα υπό κατάληψη και μετά έφευγαν. Εδώ εμφανίζεται και ο ρόλος των γονιών. Κάποιοι ήρθαν με σκοπό να βοηθήσουν την κατάσταση είτε επειδή αναγνώριζαν το δίκιο του πράγματος ή γιατί είχαν πολιτικές βλέψεις και ήθελαν κάπου να ελέγχουν τα πράγματα – οι πασόκοι φυσικά ήταν πρώτοι στο δεύτερο. Άλλοι ωρύονταν απέξω ότι δεν επιτρέπουμε στα παιδιά τους να μορφωθούν και κάπως έτσι πήγαινε το πράγμα και με τους καθηγητές καθημερινά. Με κάποιους να δίνουν τη σιωπηλή τους συγκατάθεση και κάποιους να ωρύονται και να απειλούν με απουσίες. Σιγά-σιγά οι καταλήψεις άρχισαν να εξαπλώνονται. Μαθαίναμε καθημερινώς με χαρά ότι όλο και περισσότερα προστίθενται στη λίστα. Σε συνελεύσεις για τη συνέχιση των καταλήψεων υπήρχε τεράστιος ενθουσιασμός. Κάποιοι φοιτητές άρχισαν να έρχονται και να μας κάνουν παρέα. Άρχισαν οι μεγάλες πορείες… Μεγάλος ενθουσιασμός, νιώθαμε ότι θα κατακτήσουμε τον κόσμο. Δεν υπήρχε καμία περίπτωση να κάνουμε πίσω αν δεν αποσυρθεί το νομοσχέδιο. Ο Κοντογιαννόπουλος ήταν καθημερινό ανέκδοτο και κόκκινο πανί. Οι μέρες περνούσαν, κάθε μέρα όλο και περισσότερη μανούρα από γονείς, τα βράδια ήταν μια ξεχωριστή εμπειρία καθώς αρκετοί κοιμόντουσαν μέσα και έπρεπε να έχουν το νου τους σε διάφορες εκφοβιστικές καταστάσεις που παίζονταν έξω από τα σχολεία. Κάθε μέρα υπήρχε το κουτσομπολιό της προηγούμενης νύχτας, τη μέρα γέλια, πειράγματα, φλερτ, παρεξηγησούλες, μουσικές… Θυμάμαι μία από τις πορείες που εξελίχθηκε σε επεισόδια. Κάποιοι συμμαθητές εγκλωβίστηκαν στο κέντρο, στο ύψος του πολυτεχνείου γινόταν χαμός. Ένας φίλος και συμμαθητής πλησίασε για να βρει την αδερφή του, καθώς είχε εγκλωβιστεί μαζί με άλλους στο κέντρο και όλοι ανησυχούσαμε για την τύχη τους. Κινητά δεν υπήρχαν τότε… Αποφασίζει να περάσει δίπλα από τα ΜΑΤ. Στο αθώο του τότε μυαλό, αν περάσεις  δίπλα από τα ΜΑΤ χωρίς να προκαλείς, δεν έχουν λόγο να σε πειράξουν. Ε φυσικά… έφαγε της χρονιάς του! Η αδερφή του επέστρεψε με τα μάτια τούμπανο από τα δακρυγόνα.
Τα πράγματα άρχισαν να αγριεύουν. Τα σχολεία ήταν πολλά (2000 σε σύνολο έλεγαν τότε οι εφημερίδες), οι γονείς που διαφωνούσαν τσίριζαν και φώναζαν. Όσοι συμμετείχαμε ενεργά στην κατάληψη έπρεπε να δίνουμε συνέχεια το παρόν για περιφρούρηση. Στα σπίτια μας ρήξη, ήταν η εφηβική μας επανάσταση. Κάποιοι που δεν κατάφερναν να ξεφύγουν από τον οικογενειακό κλοιό, βασανίζονταν. Άλλοι, δεν πήραν πρέφα τίποτα, ερχόντουσαν με την τσάντα ή για να ψηφίσουν κατά της κατάληψης και μετά σπίτια τους. Άλλοι απλώς έφευγαν για τις διπλανές καφετέριες. Οι φήμες για το τι συμβαίνει μέσα στις καταλήψεις από τα ΜΜΕ επίσης έδιναν και έπαιρναν. Ας μην υπάρχει η αντίληψη ότι ο ρόλος των ΜΜΕ ήταν καλύτερος τότε από τώρα… «Τα σχολεία χαρτοπαιχτικές λέσχες, όργια στα σχολεία, βιασμοί στα σχολεία…» Ακόμη μεγαλύτεροι καβγάδες στα σπίτια μας για να πάμε στην κατάληψη εξαιτίας αυτών. Κάποιοι φίλοι μου τότε, έφυγαν από το σπίτι τους και δεν ξαναγύρισαν μέχρι το τέλος της κατάληψης. Σιγά-σιγά άρχισαν οι καβγάδες και με γονείς που προσπαθούσαν να ελέγξουν την κατάσταση αλλά πλέον δεν τους θέλαμε στα πόδια μας γιατί καταλάβαμε το παιχνίδι που παιζόταν. Θυμάμαι ένα καβγά με μία μητέρα που ήταν στο δημοτικό συμβούλιο και αποφάσισε να πάρει την κόρη της από την κατάληψη αποκαλώντας κάποιους συμμαθητές αλήτες, επειδή της είπαν να μην ανακατεύεται.
Ένα βραδάκι φεύγω από την κατάληψη. Θυμάμαι διάφορους συμμαθητές μου.., σε διάφορα σημεία του σχολείου σε πηγαδάκια κι ένα παιδί να μιλάει με μία κοπέλα στην είσοδο του σχολείου. Το επόμενο πρωινό πηγαίνω στο σχολείο και βλέπω μαθητές σε έξαλλη κατάσταση και κάποιες συμμαθήτριες να κλαίνε. Τι έγινε; Ο μαθητής που μιλούσε με την κοπέλα στην πόρτα, πηγαίνει την κοπέλα μέχρι τη στάση επειδή είχε νυχτώσει. Μία ομάδα αγνώστων του επιτίθενται και τον χτυπούν άγρια. Αυτός επιστρέφει αιμόφυρτος στο σχολείο. Όλοι οι μαθητές που ήταν μέσα τρέχουν έξω για να βρουν την ομάδα που τον χτύπησε… Εμφανίζονται αυτοκίνητα. Από μέσα βγαίνουν φουσκωτοί με πολιτικά ρούχα. Η προκλητική ομάδα έχει φύγει ή φεύγει τότε… δε θυμάμαι καλά. Οι φουσκωτοί δηλώνουν αστυνομικοί και ρωτούν τι συνέβη εκεί. Ένας συμμαθητής υποψιασμένος που ήταν και στο συντονιστικό των καταλήψεων είπε στους άλλους να μην απαντήσουν και τους ρώτησε πώς μπορούν να αποδείξουν ότι είναι αστυνομικοί. Αυτοί χτυπούν έναν άλλον συμμαθητή που το έπαιξε λίγο τσαμπουκάς και αρπάζουν τον μαθητή που τους αμφισβήτησε και τον κάνουν τόπι στο ξύλο βρίζοντας και απειλώντας τον φανερώνοντας από αυτά που έλεγαν ότι γνωρίζουν πολύ καλά ποιον χτυπούν. Φεύγουν… ο μαθητής δεν αισθάνεται καθόλου καλά και καταλήγει στο νοσοκομείο… Τα πράγματα είναι σοβαρά, λένε οι γιατροί, φαίνεται να έχει πάθει κάκωση στο κεφάλι και βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση… Την επόμενη μέρα χαμός… Κλάματα, οργή, συνθήματα ότι θα καεί η Γκράβα… θα καεί η Αθήνα. Μας φαίνεται αδιανόητο… Η αρχή του γκρεμίσματος της αθωότητας. Έρχονται δημοσιογράφοι. Εκεί αντιλαμβανόμαστε την αλητεία πολλών από αυτών σε όλο το μεγαλείο. Τα περισσότερα άρθρα που γράφτηκαν μιλούσαν για ξεκαθάρισμα λογαριασμών μεταξύ μαθητών για τα μάτια μιας μαθήτριας. Οι φουσκωτοί δεν υπάρχουν πουθενά στην ιστορία. Είναι παρακρατικό χτύπημα.. Η Αυριανή οργιάζει με εξώφυλλα με το χαρακτηριστικό τρόπο που πολλοί θυμόμαστε και το κανάλι 29 τότε το ίδιο. Οι κινητοποιήσεις συνεχίζονται αλλά πλέον υπάρχει οργή και τα πράγματα φουντώνουν.
Περνάμε Χριστούγεννα μέσα, λέμε ότι θα συνεχίσουμε την κατάληψη μέχρι και το Πάσχα αν χρειαστεί. Γύρω στην πρωτοχρονιά, αποφασίζουμε να κάνουμε πάρτι, θα περάσουμε πρωτοχρονιά στην κατάληψη! Ευχόμαστε ο ένας στον άλλον, ευτυχισμένος ο καινούργιος Πάσχας… Εμφανίζεται ο χτυπημένος συμμαθητής μας με κολλάρο, μεγάλος ενθουσιασμός. Πάνω στο τσακίρ κέφι του πάρτι πέφτουν και κάποιες μολότοφ από το διπλανό σχολείο στο προαύλιο του σχολείου μας. Θυμάμαι ότι αυτό που με απασχολούσε τότε πέρα από όλα τα άλλα… ήταν ότι μετά από τόσο καιρό, γνωριστήκαμε, μοιραζόμασταν πράγματα. Υπήρχε αλληλεγγύη για πρώτη φορά. Κι όταν τελειώσουν όλα τι; Μετά θα επιστρέψουμε πάλι στους γκρίζους τοίχους και δε θα μιλάει ο ένας στον άλλον; Θα επιστρέψουμε στην ίδια κωλοκατάσταση;
Περνάει περίπου μια βδομάδα. Πηγαίνω πρωί στο σχολείο και συναντάω το χάος… Κλάματα, οδυρμοί, καθηγητές σχεδόν να μαλλιοτραβιούνται έξω από το σχολείο. Ο γελοίος λυκειάρχης του διπλανού σχολείου, έχει ακουμπήσει πάνω σε ένα αυτοκίνητο και περνάει απουσίες στο απουσιολόγιο… Η φάτσα του εκείνη τη στιγμή θα κυκλοφορήσει αργότερα σε αφισούλες. Οι καθηγητές του φωνάζουν «δε ντρέπεσαι ρε; Δολοφονήθηκε συνάδελφος, ντροπή…» Το νέο έφτασε… Δολοφονήθηκε ο καθηγητής Νίκος Τεμπονέρας σε συγκρότημα σχολείων στην Πάτρα… Τα συναισθήματα δεν περιγράφονται…
Τις επόμενες δύο μέρες καίγεται η Αθήνα. Στη μεγάλη πορεία, της 10ης Γενάρη κατεβαίνουμε ξεκινώντας από Γκράβα. Στην Πατησίων ενωνόμαστε με άλλα σχολεία από Φιλαδέλφεια, Πατήσια κτλ Μέχρι το κέντρο που ενωνόμαστε με την υπόλοιπη πορεία, δεν έχω συνειδητοποιήσει το μέγεθος της πορείας. Η πορεία είναι τεράστια. Φωνάζουμε συνθήματα, η οργή είναι διάχυτη. Τα συνθήματα άλλαξαν «Ένας στο χώμα, χιλιάδες στον αγώνα» «Ζει, ζει ο Τεμπονέρας ζει…» Κάποια στιγμή είμαστε στην Ομόνοια και γίνεται καθιστική διαμαρτυρία. Ακούμε ότι έχουν ξεκινήσει επεισόδια στη Χαλκοκονδύλη. Τα επεισόδια γενικεύονται.
φωτογραφία - indymedia
Κάποιοι μένουν μέσα στα επεισόδια, κάποιοι κάποια στιγμή φεύγουμε και συγκεντρωνόμαστε στο σχολείο. Η Αθήνα καίγεται… περιμένουμε την επιστροφή όλων των συμμαθητών. Προσαγωγές, συλλήψεις και… τα γεγονότα στο Κ Μαρούση, που μαθαίνουμε από δω κι από κει και κυρίως από τα κανάλια και το ραδιόφωνο.
4 νεκροί εγκλωβισμένοι μέσα στο κατάστημα, από τους οποίους ο ένας δεν αναγνωρίστηκε ποτέ…
Διαμάχη για καιρό, για το αν η πυρκαγιά προκλήθηκε από μολότοφ ή από καπνογόνο της αστυνομίας. Ο καιρός και οι γνωματεύσεις κατέληξαν στο δεύτερο.

φωτογραφία -http://30plus-gr.blogspot.com/- Κ. Μαρούση στο βάθος
Ο τότε υπουργός παιδείας Κοντογιαννόπουλος παραιτήθηκε και μαζί αποσύρθηκε το νομοσχέδιο. Τον αντικατέστησε ο Γ. Σουφλιάς. Οι μαθητές και οι φοιτητές αισθανόμασταν τότε ότι νικήσαμε. Αυτή ήταν η εξέγερση μιας γενιάς μαθητών που κατά πλειοψηφία δεν είχε και πολλά να κάνει με την πολιτική (για τους φοιτητές δεν μπορώ να μιλήσω εγώ). Άλλωστε, υπήρχαν ανακατατάξεις τότε. Πρόσφατη διάλυση της ΚΝΕ, κάποιοι μαθητές του ΝΑΡ, κάποιοι αναρχικοί, κάποιοι πασόκοι, στην περιοχή μας οι ΟΝΝΕΔίτες κρατούσαν χαμηλό προφίλ, η μεγάλη πλειοψηφία όμως απολίτικοι ή αηδιασμένοι από την πολιτική. Κάναμε κάτι όπως βγήκε, με την αγαρμποσύνη και την αδρεναλίνη του 16χρονου. Δε λέω ότι δεν υπήρχε καθοδήγηση σε κάποιο βαθμό, αλλά το πάθος για το δίκιο τότε ήταν πολύ μεγαλύτερο από οτιδήποτε άλλο. Η ερώτηση τελικά τι έμεινε από όλο αυτό… απαντιέται διαφορετικά από τον καθένα.  Ήταν νίκη λοιπόν οι καταλήψεις τότε; Βραχυπρόθεσμα ναι, μακροπρόθεσμα… την απάντηση την ξέρουμε όλοι. Βλέπουμε τα χάλια της παιδείας σήμερα. Οι πρωταγωνιστές τότε; Ο Κοντογιαννόπουλος  σήμερα βουλευτής του ΠΑΣΟΚ (αυτών που τότε τσίριζαν και φώναζαν και προσπαθούσαν να ελέγξουν τις καταλήψεις). Οι δολοφόνοι του Ν. Τεμπονέρα; Η απάντηση υπάρχει στο ποστ και τα σχόλια που ανέβασε ο xtremyst (http://wp.me/pPn6Y-5cD). Οι ηθικοί αυτουργοί; Ακόμα βρίσκονται στα δύο κόμματα που κυβερνούν εναλλάξ… Οι 16αρηδες τότε και 35 άνω σήμερα…; Με τους περισσότερους ελπίζω να τα πούμε στο δρόμο… γιατί τίποτα δεν τελείωσε…
Αυτή ήταν η μικρή μου διήγηση, ελπίζω να ακολουθήσουν κι άλλες για να ολοκληρωθεί το παζλ κι ελπίζω να μη με απατάει η μνήμη μου σε κάποιο βαθμό.
(Aφιερωμένο σε όλους τους φίλους που μας έδεσαν εκείνες οι μέρες… και που συνήθως είναι οι ίδιοι που συναντώ ακόμα σε διάφορα σημαντικά γεγονότα).
(τραγούδι προγενέστερο που απολάμβανα να ακούω εκείνη την εποχή)
shortlink: http: http://wp.me/p1pa1c-5h2





Η απόλυση 8.500 εργαζομένων της ΕΑΣ σε μια νύχτα. 
Οι 18μηνες συγκρούσεις με τα ΜΑΤ, κατά της ιδιωτικοποίησης των λεωφορείων 18/04/2015. 
Στην οδό Σωκράτους όπου στεγαζόταν το Εφετείο, έφταναν σταδιακά 13 πρώην εργαζόμενοι της Εταιρείας Αστικών Λεωφορείων (ΕΑΣ), προκειμένου να πάρουν αντίγραφα του ποινικού τους μητρώου από την Εισαγγελία. Ένας από τους ΣΕΠίτες καλυμμένος με σεντόνι συνοδευόμενος από αστυνομικό, που βρίσκεται επίσης σε κακή κατάσταση Συγκέντρωναν δικαιολογητικά για να αποκτήσουν άδεια λειτουργίας λεωφορείου στη νέα εταιρεία που ίδρυσε η κυβέρνηση Μητσοτάκη, αφού σε μία νύχτα είχε κλείσει την ΕΑΣ και απέλυσε περίπου 8.500 εργαζόμενους. Ο νέος αστικός φορέας λεγόταν Εταιρεία Συγκοινωνιακών Επιχειρήσεων (ΣΕΠ). 
‘Οταν οι πρώην εργαζόμενοι πλησίασαν το Εφετείο, ξαφνικά περίπου 100 πρώην συνάδελφοί τους από την ΕΑΣ έπεσαν πάνω τους. Τους χτύπησαν, τους έβρισαν, τους έφτυσαν και τελικά τους έγδυσαν, αφήνοντάς τους να τριγυρνούν χωρίς ούτε ένα ρούχο στην πλατεία Ομονοίας και τους γύρω δρόμους. Από τους περαστικούς. άλλοι γελούσαν και κορόιδευαν, κάποιοι προσπαθούσαν να καταλάβουν τι είχε συμβεί και μερικοί προσπαθούσαν να βοηθήσουν τους «ξεβράκωτους» και χτυπημένους οδηγούς. Οι ΣΕΠίτες ταπεινωμένοι έτρεχαν να κρυφτούν σε ξενοδοχεία γύρω από την Ομόνοια. Εκεί τους έδωσαν σεντόνια για να «καλυφτούν» και αργότερα έφτασε και η αστυνομία για να ηρεμήσει τα πνεύματα. Πέντε από τους ολόγυμνους πρώην οδηγούς μεταφέρθηκαν χτυπημένοι στον Ευαγγελισμό για τις πρώτες βοήθειες και όλοι έκαναν καταγγελίες για την επίθεση εναντίον τους που τη θεώρησαν ως αποτέλεσμα οργανωμένου σχεδίου. Παρά τις προσαγωγές που έγιναν στο Δ’ Αστυνομικό Τμήμα, κανένας δεν τιμωρήθηκε για τις επιθέσεις. «Ένιωθα πως με σκοτώνουν, πως χανόμουν. Όλα γύρω μου είχαν σκοτεινιάσει, άκουγα μπερδεμένες φωνές και το μόνο που μπορούσα να ξεχωρίσω ήταν πως με έβριζαν. Όταν μέσα σε λίγα λεπτά με είχαν αφήσει χτυπημένο και γυμνό στην πλατεία Ομονοίας, ένιωθα τα βλέμματα του κόσμου πάνω μου και ήθελα να ανοίξει η γη να με καταπιεί», έλεγε την επόμενη ημέρα στον Τύπο ένας από τους πρώην ΣΕΠίτες. Το ανελέητο ξύλο των ΜΑΤ στους απεργούς και οι «Σταμουλοκαλλάδες» Από τις αρχές του 1992 η κυβέρνηση Μητσοτάκη προωθούσε την ιδιωτικοποίηση της ΕΑΣ. Το σχέδιο προέβλεπε μεταξύ άλλων το κλείσιμο της εταιρείας και την εκκαθάρισή της, την απόλυση περίπου 8 χιλιάδων υπαλλήλων, ρύθμιση των χρεών και δωρεάν παραχώρηση 1.700 λεωφορείων της ΕΑΣ. 
Προτεραιότητα στη χορήγηση αδειών είχαν οι οδηγοί που εργάζονταν ήδη στην επιχείρηση. Ήταν «οι νοικοκυραίοι», όπως τους είχε χαρακτηρίσει ο τότε υπουργός Σωτήρης Κούβελας. Η απόφαση όμως της κυβέρνησης έβγαλε στους δρόμους τους εργαζόμενους της εταιρείας, που άρχισαν απεργία διαρκείας. Ο συνδικαλιστής Παναγιώτης Γλεντής κυκλώνεται από τα ΜΑΤ και συλλαμβάνεται. Όπως είπε, τον έδερναν ακόμη και μέσα στην κλούβα Επικεφαλής ήταν ο πρόεδρος των εργαζομένων στα αστικά λεωφορεία Ανδρέας Κολλάς και ο γραμματέας του σωματείου Χρήστος Σταμούλος. Οι απεργοί χαρακτηρίστηκαν από την κυβέρνηση ως «Σταμουλοκολλάδες», εξαιτίας των δυναμικών τους κινητοποιήσεων και ορισμένων ακραίων αντιδράσεων όπως το ξεγύμνωμα στους ΣΕΠίτες. Στους δρόμους της Αθήνας επικρατούσε καθημερινά χάος, καθώς τα λεωφορεία ήταν ακινητοποιημένα στα αμαξοστάσια. Οι απεργοί της ΕΑΣ κρύβονταν ακόμη και κάτω από τα λεωφορεία για να γλιτώσουν από τα ΜΑΤ Το κέντρο μετατρέπονταν σε πεδίο μάχης από τα ΜΑΤ που εφορμούσαν για να διώξουν τους απεργούς, που δεν επέτρεπαν την κυκλοφορία των αστικών λεωφορείων, παρά την επιστράτευση. Σε κάθε προσπάθεια να κινηθούν επιταγμένα λεωφορεία της ΕΑΣ και ΡΕΟ με φαντάρους στις θέσεις των οδηγών, οι εργαζόμενοι έκαναν τα πάντα για να τα ακινητοποιήσουν, παρά το γεγονός ότι μερικά οχήματα τα συνόδευαν και αστυνομικοί. Μερικές φορές, στέκονταν μαζικά μπροστά στα οχήματα ή ξάπλωναν μπροστά στις ρόδες των λεωφορείων. Τα ΜΑΤ όμως απαντούσαν με άφθονα δακρυγόνα, συλλήψεις, ανθρωποκυνηγητό και ανελέητο ξύλο. Όταν έπιαναν απεργούς τους χτυπούσαν ακόμη και μέσα στις κλούβες, όπως κατήγγειλαν οι συνδικαλιστές. Για να ξεφύγουν από τα γκλομπ οι εργαζόμενοι κρύβονταν σε καταστήματα, πολυκατοικίες, ακόμη και κάτω από οχήματα. Την ίδια αντιμετώπιση είχαν συχνά και διάφοροι βουλευτές που προσπαθούσαν να απελευθερώσουν τους συλληφθέντες, όπως επίσης δημοσιογράφοι και φωτορεπόρτερ που κάλυπταν τα γεγονότα. Το σύνθημα που επικρατούσε από τους συνδικαλιστές ήταν «με ΜΑΤ και βία δεν βγαίνουν λεωφορεία» και «στείλτε τα ΜΑΤ να σβήνουν τις φωτιές και όχι να χτυπάνε τους διαδηλωτές». Ήταν η εποχή που ο πρωθυπουργός είχε πει στους αστυνομικούς την περίφημη φράση:«εσείς είστε το κράτος». Φράση που εκλήφθηκε ως σύνθημα για πολύ ξύλο, το οποίο όντως έπεφτε στις πολλές και καθημερινές διαδηλώσεις εκείνης της εποχής Κατά τη διάρκεια των επεισοδίων, πολλά λεωφορεία υπέστησαν φθορές από τους πρώην εργαζόμενους της ΕΑΣ, που είχαν κηρύξει ανοικτά τον πόλεμο στην κυβέρνηση. Δεν ευθύνονταν όμως μόνο αυτοί για τις ζημιές, καθώς πολλές φορές ανάμεσά τους κυκλοφορούσαν διάφοροι «καλοθελητές». Η στιγμή που ο Ανδρέας Κολλάς παραδίδει τον μυστικό αστυνομικό στα ΜΑΤ για να γλιτώσει το λιντσάρισμα από τους απεργούς. Κάτω η υπηρεσιακή ταυτότητα που βρέθηκε πάνω του Σε μια περίπτωση στις 25 Αυγούστου 1992 οι πρώην εργαζόμενοί αντελήφθησαν την παρουσία ενός ατόμου με ύποπτη συμπεριφορά. Όταν τον πλησίασαν και τον ακινητοποίησαν, τον έψαξαν και πάνω του βρήκαν την υπηρεσιακή του ταυτότητα. Ο Δ.Α ήταν αστυνομικός «σε διατεταγμένη υπηρεσία λόγω κινδύνου επεισοδίων», όπως ανέφερε αργότερα η ΕΛ.ΑΣ. Με την παρέμβαση του προέδρου των εργαζομένου Ανδρέα Κολλά, ο αστυνομικός γλίτωσε την τελευταία στιγμή «από του χάρου τα δόντια». Αντίστοιχη δράση είχε και ο δασοπυροσβέστης του Δασαρχείου Πεντέλης Μ.Ν που κατηγορήθηκε ότι έσπαγε παρμπρίζ λεωφορείων με πέτρες, προσποιούμενος τον απεργό της ΕΑΣ. 
Η απεργία των οδηγών της ΕΑΣ και οι καθημερινές συγκρούσεις με τα ΜΑΤ ήταν για πολλούς μήνες πρώτο θέμα στις εφημερίδες και τα δελτία ειδήσεων. Τελικά στις 23 Δεκέμβρη του 1993 και αφού η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχασε στις εκλογές από το ΠΑΣΟΚ, η ΕΑΣ επανακρατικοποιήθηκε και επαναλειτούργησε μετά από 18 μήνες συγκρούσεων, ενώ φυσικά οι ΣΕΠ, στις οποίες συμμετείχαν κυρίως δεξιοί συνδικαλιστές, διαλύθηκαν. Ήταν μια πρωτοφανής κινητοποίηση εργαζόμενων που έμειναν στους δρόμους για περίπου ενάμιση χρόνο και δεν εγκατέλειψαν τον αγώνα τους, ούτε κουράστηκαν από τον χρόνο και το τετελεσμένο, όπως περίμενε η τότε κυβέρνηση....