Νέα όρια ηλικίας για σύνταξη από το ΕΤΑΑ

Μηχανικοί, γιατροί και δικηγόροι «φορτώνονται» από 9 έως και 17 χρόνια ασφάλισης για να βγουν στη σύνταξη, μετά τις αλλαγές που θέτει σε εφαρμογή η τελευταία εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας 

Πηγή

Τις πληγές τους μετρούν στο Ενιαίο Ταμείο Ανεξάρτητα Απασχολουμένων στο οποίο ασφαλίζονται νομικοί, υγειονομικοί και πολιτικοί μηχανικοί, καθότι κάποιες κατηγορίες χάνουν το δικαίωμα συνταξιοδότησης χωρίς όριο ηλικίας, κάτι που σημαίνει ότι ειδικά στον χώρο των νομικών κάποιοι επιβαρύνονται με έως και 17 έτη επιπλέον παραμονής στην εργασία.

Αναλυτικά οι μεταβολές είναι οι εξής στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης λόγω γήρατος:

Α Ασφαλισμένοι μέχρι 31/12/1992 με καταληκτικό όριο τα 62 (Πίνακας 1) και χρόνο ασφάλισης για την κατοχύρωση ή θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος μεγαλύτερο ή ίσο των 35 ετών (10.500 ημέρες ασφάλισης).

Εδώ λοιπόν θίγονται όσοι ασφαλισμένοι επρόκειτο να συνταξιοδοτηθούν:

■ με τη συμπλήρωση 35 ετών ασφάλισης και του 60ού έτους της ηλικίας για τους άνδρες και του 58ου για τις γυναίκες (κατοχύρωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος το 2010),

■ με τη συμπλήρωση 36 ετών ασφάλισης και του 60ού έτους της ηλικίας για τους άνδρες και του 58ου για τις γυναίκες (κατοχύρωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος το 2011),

■ με τη συμπλήρωση 37 ετών ασφάλισης και του 60ού έτους της ηλικίας για τους άνδρες και του 59ου για τις γυναίκες (κατοχύρωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος το 2012)

Στην ίδια κατηγορία εντάσσονται οι ασφαλισμένοι για τους οποίους δεν προβλεπόταν όριο ηλικίας συνταξιοδότησης.

Κυρίως αφορά ασφαλισμένους που πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν ως γονείς ή σύζυγοι ή αδέλφια αναπήρων ατόμων (συνταξιοδότηση χωρίς όριο ηλικίας με τη συμπλήρωση 25 ετών ασφάλισης).

Σ’ αυτή την κατηγορία θεσπίζεται ως όριο ηλικίας συνταξιοδότησης για την εν λόγω κατηγορία ασφαλισμένων το 55ο έτος.

Β Ασφαλισμένοι που έχουν καταληκτικό όριο ηλικίας τα 67 έτη (Πίνακας 2)

Εδώ εμπίπτουν οι ασφαλισμένοι που έχουν κατοχυρώσει ή κατοχυρώνουν μία εκ των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης για τη λήψη πλήρους σύνταξης λόγω γήρατος, των οποίων το καταληκτικό όριο ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης είναι το 67ο.

Κυρίως εμπίπτουν οι γυναίκες, ασφαλισμένες στο ΤΣΜΕΔΕ, στο ΤΣΑΥ και στον Τομέα Ασφάλισης Νομικών, οι έγγαμες γυναίκες του Τομέα Ασφάλισης Νομικών και οι μητέρες ανηλίκων τέκνων του Τομέα Ασφάλισης Νομικών, για τις οποίες από 1/1/2013 το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης έχει διαμορφωθεί στο 67ο.

Σ’ αυτές τις περιπτώσεις γυναικών (με εξαίρεση τις μητέρες ανηλίκων τέκνων) που έχουν κατοχυρώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1/1/2011 και μετά και δεν έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 18/8/2015, οι διατάξεις του Ν. 4336/2015 δεν έχουν εφαρμογή, δεδομένου ότι το απαιτούμενο για συνταξιοδότηση όριο ηλικίας βάσει του προγενέστερου νομοθετικού πλαισίου (61ο για όσες συμπλήρωσαν το 60ό έτος της ηλικίας το 2011 και 62ο για όσες συμπλήρωσαν το 60ό έτος της ηλικίας το 2012) έχει ήδη συμπληρωθεί μέχρι 18/8/2015.

Αντίθετα στους από 1/1/1993 ασφαλισμένους δεν επέρχονται μεταβολές στα απαιτούμενα για συνταξιοδότηση όρια ηλικίας.

Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση συνταξιοδότησης γονέων ή συζύγων ή αδελφών αναπήρων ατόμων, για τους οποίους απαιτείται από 19/8/2015 η συμπλήρωση ηλικιακού ορίου (55 έτη).

Για τη λήψη δεύτερης σύνταξης και δεδομένου ότι οι ασφαλισμένοι του ΕΤΑΑ μπορούν να λάβουν δεύτερη σύνταξη λόγω γήρατος από τον φορέα με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας και 20 ετών ασφάλισης (ή 16 ετών για μειωμένη σύνταξη γήρατος κατά 50%), δεν επέρχεται αλλαγή αφού το όριο ηλικίας παραμένει αμετάβλητο.

Για τους έμμισθους ασφαλισμένους του ΤΣΜΕΔΕ και του ΤΣΑΥ, καθώς και τους δικαστικούς υπαλλήλους του Τομέα Ασφάλισης Νομικών, που συνταξιοδοτούνται με τις προϋποθέσεις που προβλέπονται για όσους πρόκειται να λάβουν μόνο μία σύνταξη και μετά την παρέλευση της εξάμηνης προθεσμίας (άρθρο 18 παρ. 6 του Ν. 3232/2004), το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης προσδιορίζεται βάσει των ορίων των Πινάκων 1 και 2.

Δεδομένου ότι με τις ανωτέρω διατάξεις του Ν. 3232/2004 χορηγείται μειωμένη σύνταξη λόγω γήρατος με επιβολή ποινής ύψους 3% για κάθε έτος ηλικίας που υπολείπεται από το επόμενο της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης μέχρι τη συμπλήρωση του πλήρους ορίου συνταξιοδότησης, θα επιβάλλεται στις περιπτώσεις αυτές η πρόσθετη μείωση ύψους 10%, μέχρι τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας.

Σημειώνουμε ότι σε περίπτωση που το σχετικό δικαίωμα για συνταξιοδότηση βάσει των διατάξεων του Ν. 3232/2004 έχει θεμελιωθεί μέχρι την 18/8/2015, αλλά ασκείται μετά την ανωτέρω ημερομηνία, δεν επιβάλλεται η πρόσθετη μείωση ύψους 10%.

Παραδείγματα

•Ασφαλισμένος του ΕΤΑΑ, που είχε συμπληρώσει 35 έτη ασφάλισης μέχρι 31/12/2010, επρόκειτο να συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση του 60ού έτους της ηλικίας.

Ο εν λόγω ασφαλισμένος συμπληρώνει το 60ό έτος της ηλικίας το 2016, οπότε, σύμφωνα με τον Πίνακα 1, θα συνταξιοδοτηθεί στην ηλικία των 60 ετών και 6 μηνών.

•Ασφαλισμένη του ΕΤΑΑ, που είχε συμπληρώσει 35 έτη ασφάλισης μέχρι 31/12/2012, επρόκειτο να συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση 37 ετών ασφάλισης και του 59ου έτους της ηλικίας.

Η εν λόγω ασφαλισμένη συμπληρώνει το 59ο έτος της ηλικίας το 2018, οπότε, σύμφωνα με τον Πίνακα 1, θα συνταξιοδοτηθεί στην ηλικία των 60 ετών και 6 μηνών (εφόσον έχει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης των 37 ετών).

•Ασφαλισμένος του ΕΤΑΑ, με σύζυγο ανάπηρο κατά 80% έχει συμπληρώσει 25 έτη ασφάλισης μέχρι 18/8/2015 και η αναπηρία πιστοποιείται ότι υπήρχε μέχρι την ημερομηνία αυτή, δικαιούται σύνταξη με τον ανωτέρω χρόνο ασφάλισης, χωρίς όριο ηλικίας (εφόσον πληροί και τις λοιπές προϋποθέσεις του θέτει ο Ν. 3996/2011).

•Ασφαλισμένος του ΕΤΑΑ που είναι γονέας ανάπηρου τέκνου, συμπληρώνει 25 έτη ασφάλισης το 2017, οπότε, σύμφωνα με τον Πίνακα 1, δικαιούται σύνταξη με τη συμπλήρωση της ηλικίας των 57 ετών και 8 μηνών (δηλαδή το όριο ηλικίας που αντιστοιχεί στην ηλικία των 55 ετών το 2017).

•Ασφαλισμένη του ΤΣΜΕΔΕ ή του Τομέα Ασφάλισης Νομικών, που είχε συμπληρώσει 25 έτη ασφάλισης μέχρι 31/12/2010 επρόκειτο, βάσει του προγενέστερου νομοθετικού πλαισίου, να συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση του 60ού έτους της ηλικίας.

Η εν λόγω ασφαλισμένη συμπληρώνει το 60ό έτος της ηλικίας το 2020, οπότε, σύμφωνα με τον Πίνακα 2, θα συνταξιοδοτηθεί στην ηλικία των 65 ετών και 3 μηνών, και μετά την 1/1/2022.

•Ασφαλισμένη του ΤΣΑΥ, που είχε συμπληρώσει 21½ έτη ασφάλισης μέχρι 31/12/2010, ή έγγαμη ασφαλισμένη του Τομέα Ασφάλισης Νομικών που είχε συμπληρώσει 24 έτη ασφάλισης μέχρι 31/12/2010, επρόκειτο, βάσει του προγενέστερου νομοθετικού πλαισίου, να συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση του 60ού έτους της ηλικίας.

Η εν λόγω ασφαλισμένη συμπληρώνει το 60ό έτος της ηλικίας το 2018, οπότε, σύμφωνα με τον Πίνακα 2, συνταξιοδοτείται στην ηλικία των 63 ετών και 6 μηνών, και μετά την 1/1/2022 (εφόσον έχει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης των 25 ετών).

•Μητέρα ανηλίκου τέκνου, ασφαλισμένη του Τομέα Ασφάλισης Νομικών, που είχε συμπληρώσει 21½ έτη ασφάλισης μέχρι 31/12/2010, επρόκειτο, βάσει του προγενέστερου νομοθετικού πλαισίου, να συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση του 50ού έτους της ηλικίας.

Η εν λόγω ασφαλισμένη συμπληρώνει το 50ό έτος της ηλικίας το 2016, οπότε, σύμφωνα με τον Πίνακα 2, συνταξιοδοτείται στην ηλικία των 56 ετών και 9 μηνών, και μετά την 1/1/2022 (εφόσον έχει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης των 25 ετών).

•Ασφαλισμένη του ΤΣΜΕΔΕ που συμπληρώνει 25ετία μετά την 1/1/2011 και συμπλήρωσε το 60ό έτος της ηλικίας το 2012, επρόκειτο, βάσει του προγενέστερου νομοθετικού πλαισίου, να συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση 25 ετών ασφάλισης και του 62ου έτους της ηλικίας.

Το ηλικιακό αυτό όριο έχει ήδη συμπληρωθεί το 2014 και ως εκ τούτου δεν επέρχεται καμία μεταβολή βάσει του νέου νομοθετικού πλαισίου.

•Μηχανικός, παράλληλα ασφαλισμένος στο Δημόσιο και το ΤΣΜΕΔΕ, συνταξιοδοτήθηκε από το Δημόσιο το 2011, όμως δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις προκειμένου να συνταξιοδοτηθεί συγχρόνως ή εντός εξαμήνου από το ΤΣΜΕΔΕ.

Συμπλήρωσε 35 έτη ασφάλισης στο ΤΣΜΕΔΕ το 2012, οπότε, βάσει του προγενέστερου νομοθετικού πλαισίου, επρόκειτο να συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση 37 ετών ασφάλισης και του 60ού έτους της ηλικίας.

Ο εν λόγω ασφαλισμένος συμπληρώνει το 60ό έτος της ηλικίας το 2016, οπότε, βάσει του Πίνακα 1, θα συνταξιοδοτηθεί στην ηλικία των 60 ετών και 6 μηνών.

Κοινά όρια από το 2022

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι αλλαγές στα όρια ηλικίας αφορούν το μεταβατικό διάστημα μέχρι την 1/1/2022. Από εκείνο το χρονικό σημείο και έπειτα για τη λήψη πλήρους σύνταξης λόγω γήρατος απαιτoύνται εναλλακτικά:

Α. Η συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας και η πραγματοποίηση 40 ετών ασφάλισης ή

Β. Η συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας και η πραγματοποίηση 15 ετών ασφάλισης.

Επισημαίνεται ότι για τη λήψη μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος, εφόσον προβλέπεται η σχετική δυνατότητα από το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο για τους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης, απαιτούνται η συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας και η πραγματοποίηση 15 ετών ασφάλισης.

Επίσης σε όλα τα Ταμεία ισχύει ότι στις περιπτώσεις συνταξιοδότησης με προϋποθέσεις μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος, επιβάλλεται, πέραν του συνολικού ήδη προβλεπόμενου από την ισχύουσα νομοθεσία ποσοστού μείωσης της σύνταξης (6%), επιπλέον ποσοστό μείωσης 10% μέχρι τη συμπλήρωση του διαμορφούμενου κατά περίπτωση νέου μεταβατικού ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης.

Το επιπλέον ποσό της μείωσης υπολογίζεται επί του ποσού της σύνταξης που προκύπτει μετά την εφαρμογή της προβλεπόμενης μείωσης κατά 1/200 για κάθε μήνα ασφάλισης μέχρι τη συμπλήρωση του κατά περίπτωση ορίου ηλικίας πλήρους σύνταξης.

Πόσους αφορούν οι αλλαγές στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης

Σε περίπου 350.000 υπολογίζονται οι ασφαλισμένοι όλων των Ταμείων οι οποίοι θίγονται από τις αλλαγές στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης που έχει επιφέρει ο νόμος 4336/2015 αλλά και από τις αλλαγές στο ύψος της σύνταξης που θα λάβουν.

Ολοι αυτοί είχαν τη δυνατότητα μέχρι τη θέση σε ισχύ του συγκεκριμένου νόμου να συνταξιοδοτηθούν πρόωρα στα 62 (με πλήρη ή με μειωμένη) και βέβαια να μην υποστούν τη μείωση του 10% μέχρι να κλείσουν το 67ο έτος της ηλικίας τους.

Αναφορικά με τα όρια αυτό που προκύπτει από την ανάλυση των πινάκων είναι ότι οι ασφαλισμένοι «φορτώνονται», ανάλογα με την ηλικία τους αλλά και τα έτη ασφάλισης που έχουν διανύσει στον εργασιακό τους βίο (μην ξεχνάμε ότι πολλοί εργάστηκαν για μεγάλο χρονικό διάστημα υπό καθεστώς μαύρης-ανασφάλιστης εργασίας) από 3 μήνες έως και 17 έτη.

Ειδικά για το ΕΤΑΑ, στο οποίο ασφαλίζονται οι ανεξάρτητα απασχολούμενοι και οι μισθοδοτούμενοι επιστήμονες (γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί, φαρμακοποιοί, συμβολαιογράφοι κ.λπ.), προκύπτουν αυξήσεις που φτάνουν έως και τα 17 έτη.

Αναλυτικότερα οι μηχανικοί και γιατροί ασφαλισμένοι του ΕΤΑΑ θα διαπιστώσουν αυξήσεις έως και 9 έτη, ενώ οι δικηγόροι μέχρι και 17 έτη.

Πώς διαβάζουμε τους πίνακες με τα νέα όρια ηλικίας

Α. Στήλη «Ηλικία»: εμφανίζει την ηλικία θεμελίωσης πλήρους ή μειωμένης σύνταξης, όπως αυτή προβλεπόταν από τις γενικές, ειδικές ή καταστατικές διατάξεις πριν την ισχύ του ν. 4336/2015 (μνημόνιο 3).

Στήλη «Ηλικία συνταξιοδότησης»: εμφανίζει το νέο κατά περίπτωση όριο ηλικίας πλήρους ή μειωμένης σύνταξης από την ισχύ του ν. 4336/2015 και μέχρι 31.12.2021.

Β. Κατοχυρωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα: υφίσταται όταν ο ασφαλισμένος έχει τη δυνατότητα να συνταξιοδοτηθεί με τις προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν κατά το έτος συμπλήρωσης του απαιτούμενου κατά περίπτωση χρόνου ασφάλισης ή ορίου ηλικίας, σύμφωνα με το προγενέστερο του ν. 4336/2015 νομοθετικό πλαίσιο.

Γ. Oι ασφαλισμένοι (είτε υπάγονται στον Πίνακα 1 είτε στον Πίνακα 2) που συμπληρώνουν το κατά περίπτωση ισχύον, βάσει του προγενέστερου του ν. 4336/2015 νομοθετικού πλαισίου, όριο ηλικίας συνταξιοδότησης αποκτούν δικαίωμα λήψης πλήρους ή μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος με τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης που αντιστοιχεί στο ημερολογιακό έτος κατά το οποίο συμπληρώνεται το ισχύον, κατά περίπτωση ασφαλισμένου, όριο ηλικίας συνταξιοδότησης βάσει του προγενέστερου του ν. 4336/2015 νομοθετικού πλαισίου.