Από το ΤΑΙΠΕΔ στο νέο Ταμείο Υφαρπαγής της Δημόσιας Περιουσίας

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ  ΠΟΛΙΤΩΝ  ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΟΥ ΤΑΙΠΕΔ

Δελτίου Τύπου

7/8/2015

ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΙΠΕΔ ΣΤΟ ΝΕΟ ΤΑΜΕΙΟ

ΥΦΑΡΠΑΓΗΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ

Το νέο Ταμείο Υφαρπαγής της Δημόσιας Περιουσίας (ΤΥΔΠ) αποτελεί δυσμενέστερη μεταλλαγή του γνωστού ΤΑΙΠΕΔ (Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου), το οποίο ιδρύθηκε με τον μνημονιακό νόμο 3986/2011, σε εφαρμογή του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012-2015, με σκοπό το προϊόν της  δραστηριότητάς του να χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την αποπληρωμή του δημόσιου χρέους της χώρας (αρθ. 1  παρ. 2).

Σύμφωνα με τα στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας  σχετικά με τις σημερινές συμφωνίες : Η Ελληνική κυβέρνηση δεσμεύεται να αναπτύξει ένα σημαντικά ενισχυμένο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων με βελτιωμένη διαχείριση. Πολύτιμα ελληνικά περιουσιακά στοιχεία θα μεταφερθούν σ’ ένα ανεξάρτητο ταμείο που θα ρευστοποιεί τα περιουσιακά στοιχεία μέσω ιδιωτικοποιήσεων και άλλων μέσων. Η ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων θα αποτελέσει πηγή για την προγραμματισμένη αποπληρωμή του νέου δανείου από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης και θα παράγει κατά τη διάρκεια ισχύος του νέου δανείου ένα σκοπούμενο σύνολο 50 δις ευρώ, εκ των οποίων 25 δις θα χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή της ανακεφαλαιοποίησης τραπεζών και άλλων περιουσιακών στοιχείων και 50%  από κάθε ευρώ που απομένει (π.χ. 50% των 25 δις €) θα χρησιμοποιηθεί για τη μείωση του χρέους ως προς το ΑΕΠ, το δε υπόλοιπο θα χρησιμοποιηθεί για επενδύσεις.

Αυτό το ταμείο θα συσταθεί στην Ελλάδα και θα διοικείται από τις ελληνικές αρχές υπό την εποπτεία των αρμόδιων Ευρωπαϊκών Θεσμών. Σε συμφωνία με τους Θεσμούς και με βάση τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές, θα πρέπει να υιοθετηθεί ένα νομοθετικό πλαίσιο που θα διασφαλίζει διαφανείς διαδικασίες και επαρκή τιμολόγηση της πώλησης των περιουσιακών στοιχείων, σύμφωνα με τις αρχές και τα πρότυπα του ΟΟΣΑ για τη διαχείριση των Κρατικών Επιχειρήσεων.

Α.  ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ

Α1. Ενισχυμένος έλεγχος δανειστών

Το πιο επικίνδυνο σημείο του νέου κύκλου επίθεσης των δανειστών και της εφαρμογής των νέων συμφωνιών αφορά στη λεγόμενη αξιοπιστία, που διακηρύχθηκε - χωρίς καμία διαφοροποίηση - από το σύνολο των χωρών της ευρωζώνης. Αξιοπιστία σημαίνει ότι τα μέτρα θα εφαρμοστούν απαρέγκλιτα και γι’ αυτό η εποπτεία των θεσμών θα είναι αμείλικτη.

Αυτό στην περίπτωση του νέου ΤΑΙΠΕΔ εκφράστηκε και με την αρχική πρόταση για την έδρα του ταμείου στο Λουξεμβούργο, που συμβολικά διαμήνυε σε κάθε κατεύθυνση το «ποιος κυβερνά αυτό τον τόπο». Το σημερινό ΤΑΙΠΕΔ, για λόγους γραφειοκρατίας, κοινωνικών αντιστάσεων και θεσμικών εμπλοκών, δεν είχε προχωρήσει στο έργο του με ρυθμούς που θα επιθυμούσαν οι δανειστές. Η νέα επιτήρηση έχει σκοπό να παρακάμψει τις δυσλειτουργίες αυτές και να οργανώσει την απελευθέρωση της δημόσιας περιουσίας από βάρη, ώστε να προχωρήσει απερίσπαστα η εκποίησή της.

Α2. Περιουσιακά στοιχεία του κράτους αξίας 50 δις μεταφέρονται στο νέο ταμείο

Είναι πολύ σοβαρή εξέλιξη ο ορισμός του προϊόντος της εκποίησης στα 50 δις €, ποσό που αμφισβητείται ήδη από διεθνείς αναλυτές ως προς τo εφικτό να συγκεντρωθεί, με βάση τη σημερινή υποτίμηση λόγω μνημονίων των περιουσιακών στοιχείων του κράτους. Και μόνο το ύψος της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών που ανέρχεται στα 25 δις σημαίνει ολική υφαρπαγή της δημόσιας περιουσίας. Το πώς θα γίνει παραμένει άγνωστο γιατί αν η ανακεφαλαιοποίηση επείγει η ρευστοποίηση θα χρειαστεί χρόνο.

Σε κάθε περίπτωση, το ύψος των 50 δις € σημαίνει ότι πιθανότατα θα ενταχθούν στο ΤΑΙΠΕΔ  και τα περιουσιακά εκείνα στοιχεία που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ επιχείρησε να περάσει με την αρχική διατύπωση του αρθ. 24 στο ν/σχέδιο «Ρυθμίσεις για την Επανεκκίνηση της Οικονομίας» (δηλαδή η εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου στην οποία υπάγονται όλα τα ακίνητα του δημοσίου - συμπεριλαμβανομένων των Ολυμπιακών - και η περιουσία του ΕΟΤ), χωρίς τελικά να το καταφέρει λόγω αντιδράσεων εκτός και εντός Βουλής. Εξ’ ίσου σοβαρό,  το ύψος των 50 δις σημαίνει, επίσης, ότι ο συντριπτικός όγκος της δημόσιας περιουσίας, άσχετα αν τελικά εκποιηθεί, θα είναι δεσμευμένος επί μακρόν και επομένως δεν θα μπορεί η Ελληνική κυβέρνηση να χρησιμοποιεί τη δημόσια περιουσία για την άσκηση ανεξάρτητης εθνικής πολιτικής. Ουσιαστικά, όλα αυτά τα περιουσιακά στοιχεία υπάγονται σε μια μορφή υποθήκευσης/εγγύησης για να πωληθούν τελικά από το νέο Ταμείο.

Τέλος, ορισμένοι άμεσα επιδιωκόμενοι στόχοι των δανειστών είναι ήδη γνωστοί και έχουν όνομα : τα 14 αεροδρόμια που θα «αποκρατικοποιηθούν» για να δοθούν στην κρατική Γερμανική Fraport, ο ΟΛΠ, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ, και λοιπά πολύτιμα περιουσιακά στοιχεία του κράτους.

Β.  ΔΗΜΟΣΙΟ  ΧΡΕΟΣ  ΚΑΙ  ΝΕΟ ΤΑΜΕΙΟ

Το χρέος και συγκεκριμένα η αποπληρωμή του αποτελεί τον βασικό μηχανισμό εφαρμογής  του παγκόσμιου νεοφιλελεύθερου σχεδίου, που έχει δύο στόχους : α. την κατάργηση όλων των  εργατικών κατακτήσεων και την απογύμνωση της εργασίας από κάθε προστασία, καθώς και τη «δημιουργική» καταστροφή μικρών και μη ανθεκτικών στον ανταγωνισμό κεφαλαίων β. τη γενικευμένη ιδιωτικοποίηση των δημόσιων κοινωνικών υπηρεσιών και της δημόσιας περιουσίας. Τα παραπάνω συνιστούν μια ριζική αλλαγή του μεταπολιτευτικού προτύπου συσσώρευσης υπέρ του εγχώριου και διεθνούς μονοπωλιακού κεφαλαίου.

Κάθε αγώνας ενάντια στην αναβαθμισμένη επανασύσταση του ΤΑΙΠΕΔ συνδέεται, επομένως, με την αμφισβήτηση του φερόμενου ως δημόσιου χρέους της χώρας. Η Επιτροπή Αλήθειας Δημόσιου Χρέους με το προκαταρκτικό της πόρισμα παρέχει αδιάσειστα στοιχεία για το πώς δημιουργήθηκε το χρέος - μέσα και από την κατά συρροή διαχείριση/παραποίηση λογιστικών στοιχείων ώστε το χρέος των τραπεζών να μετατραπεί σε δημόσιο.

Σύμφωνα με το πόρισμα : 

Ο τεχνικός χαρακτήρας των μακροοικονομικών μεταβλητών και των προβλέψεων για την εξέλιξη του χρέους επέτρεψε, μολονότι αυτοί οι αριθμοί επηρεάζουν άμεσα τη ζωή και την ίδια την επιβίωση των ανθρώπων, οι συζητήσεις για το χρέος να μείνουν μέχρις στιγμής σε τεχνικό επίπεδο και ειδικότερα να εστιαστούν στο ερώτημα αν οι πολιτικές που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα διευκολύνουν την αποπληρωμή του χρέους. Αυτήν ακριβώς την επιχειρηματολογία αμφισβητούν τα ευρήματα της Έκθεσης.

Όλα τα στοιχεία που παρουσιάζουμε στην Προκαταρκτική Έκθεση καταδεικνύουν ότι η Ελλάδα όχι μόνο δεν είναι σε θέση να πληρώσει το χρέος, αλλά και δεν πρέπει να το πληρώσει. Πρωτίστως, διότι το χρέος που προκάλεσαν οι ρυθμίσεις που επέβαλε η Τρόικα παραβιάζει ευθέως τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα των Ελλήνων πολιτών. Ως εκ τούτου, η Ελλάδα δεν πρέπει να πληρώσει αυτό το χρέος διότι είναι παράνομο, αθέμιτο και επονείδιστο.

Η Επιτροπή διαπίστωσε, επίσης, ότι η μη βιωσιμότητα του ελληνικού δημόσιου χρέους ήταν εξαρχής προδήλως γνωστή στους διεθνείς δανειστές, τις ελληνικές αρχές και τα συστημικά μέσα ενημέρωσης. Παρ’ όλα αυτά, οι ελληνικές αρχές, μαζί με κάποιες κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συνωμότησαν το 2010 ενάντια στην αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους, προκειμένου να προστατεύσουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Τα συστημικά μέσα μαζικής ενημέρωσης απέκρυψαν την αλήθεια από τους πολίτες, παριστάνοντας ότι δήθεν η διάσωση αφορούσε την Ελλάδα και όχι τις τράπεζες και συνάμα εξυφαίνοντας μια αφήγηση που στόχευε να εμφανίσει τον ελληνικό πληθυσμό ως δήθεν άξιο των αδικοπραξιών των δανειστών.

Το ποσό που διατέθηκε μέσω των προγραμμάτων «διάσωσης» (μνημονίων) του 2010 και του 2012 ελέγχονταν από το εξωτερικό μέσα από περίπλοκες διευθετήσεις, οι οποίες απέκλειαν κάθε δημοσιονομική αυτονομία. Οι δανειστές υπαγόρευσαν αυστηρά τον τρόπο διάθεσης των δανειακών κεφαλαίων «διάσωσης», εκ των οποίων μόνο ένα ελάχιστο τμήμα, λιγότερο από το 10%, κατευθύνθηκε στην κάλυψη των τρεχουσών δημόσιων δαπανών.

Γ. ΤΟ ΝΕΟ ΤΑΜΕΙΟ ΠΑΡΑΒΙΑΖΕΙ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΚΑΙ ΛΑΪΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ

Αποτιμώντας τη συμφωνία της ελληνικής κυβέρνησης με τους δανειστές ο Μαϊκλ Χάντσον, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Μισούρι και σύμβουλος πολλών κυβερνήσεων  (Εφ. Συντακτών 18-19/7/2015) λέει τα εξής :

Το 1929 όλος ο κόσμος αναγνώριζε ότι η Γερμανία δεν μπορούσε να πληρώσει τις πολεμικές επανορθώσεις. Έτσι, η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών και οι Σύμμαχοι αποφάσισαν ότι δεν μπορούσαν να αναγκάσουν μια χώρα να πληρώσει πάνω από τις δυνάμεις της. Σήμερα αυτή η βασική αρχή απορρίπτεται και αγνοείται το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν έχει τα αναγκαία έσοδα ώστε να αποπληρώσει τα δάνεια. Έτσι της λένε: «Εάν δεν έχετε να πληρώσετε, δεν πειράζει. Να δώσετε την περιουσία σας».

Όμως, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, κανένα κυρίαρχο κράτος δεν μπορεί να στερηθεί την περιουσία του. Εδώ δεν είναι μόνο το ότι γίνεται υπέρβαση της δημοκρατίας, αλλά απορρίπτεται ο ίδιος ο ορισμός του κυρίαρχου κράτους σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο. Άρα είναι κάτι πολύ πιο σοβαρό από μια επίθεση στη δημοκρατία. Είναι ένας διευρωπαϊκός πόλεμος.

Σύμφωνα με τον έγκριτο συνταγματολόγο κ. Γεώργιο Κασιμάτη :

1.                  Το ΤΑΙΠΕΔ, ή όπως αλλιώς ονομαστεί, αποτελεί θεσμό παράνομο και εγκληματικό, γιατί παραβιάζει την εθνική κυριαρχία ως προς τη διαχείριση της δημόσιας περιουσίας και δημιουργεί  τεράστιας έκτασης οικονομική ζημία στο κράτος.

2.                  Η διαχείριση της δημόσιας περιουσίας, η οποία περιλαμβάνει και το δικαίωμα μεταβίβασης αντικειμένων της σε άλλους δημόσιους ή σε ιδιωτικούς φορείς περιουσίας, αποτελεί κυρίαρχο δικαίωμα του κράτους, το οποίο, ως μέρος της κυριαρχίας του, είναι αναπαλλοτρίωτο.

3.                  Δημόσια περιουσία είναι όλα τα οικονομικής αξίας δικαιώματα του κράτους και των εποπτευόμενων από αυτό κρατικών νομικών πρόσωπων δημόσιου και ιδιωτικού δικαίου (εμπράγματα και ενοχικά δικαιώματα, σημερινά και μελλοντικά - κεκτημένα και μη - πάνω σε κάθε είδους υλικά και άυλα αντικείμενα και πηγές πλούτου του αιθέρα, του εδάφους, του υπεδάφους και του θαλάσσιου και υποθαλάσσιου χώρου). Δημόσια περιουσία είναι: τόσο η υπό στενή έννοια δημόσια περιουσία, που είναι προορισμένη για την άσκηση δημόσιας λειτουργίας (Βουλή, υπουργεία, Προεδρικό Μέγαρο κ.λπ.), όσο και η λεγόμενη «ιδιωτική», η οποία δεν χρησιμοποιείται για άσκηση δημόσιας λειτουργίας.

Πάντως, η διαχείριση τόσο της δημόσιας όσο και της «ιδιωτικής» περιουσία είναι κρατική και πρέπει να εξυπηρετεί πάντοτε το δημόσιο συμφέρον. Δεν μπορεί να εξυπηρετεί το άμεσο και πρόσκαιρο πρόβλημα ταμειακής ρευστότητας, παραβλέποντας το ευρύτερο συμφέρον του κράτους και της κοινωνίας.

4.                  Κατόπιν αυτών, ο οποιοσδήποτε φορέας διαχείρισης (και εκποίησης) δημόσιας περιουσίας πρέπει να ανήκει στο κράτος ως φορέας δημόσιας εξουσίας και άσκησης δημόσιας λειτουργίας και να ελέγχεται μόνο από το κράτος (Ελεγκτικό Συνέδριο). Δεν μπορεί, επομένως, να εποπτεύεται από όργανα δανειστών του κράτους, ούτε από όργανα της ΕΕ. Η προβλεπόμενη εποπτεία των δανειστών και η παρουσία στο ΔΣ εκπροσώπων τους  αποτελούν κατάφωρη παραβίαση του Συντάγματος και της εγγύησης της κυριαρχίας του κράτους από το διεθνές και το ευρωπαϊκό δίκαιοι. Όλα αυτά προκαλούν ακυρότητα και δημιουργούν νομικές ευθύνες.

Δ.  Η  ΑΝΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΤΗ  ΔΗΜΟΣΙΑ  ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ

Σύμφωνα με την πρόεδρο του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος, και Βιωσιμότητας, σύμβουλο Επικρατείας κα Μαρία Καραμανώφ (έκδοση ΙΜΔΑ για το ΤΑΙΠΕΔ) τρεις κατηγορίες δημόσιων ακινήτων είχαν περιέλθει στο υφιστάμενο ΤΑΙΠΕΔ. Η πρώτη περιλαμβάνει δημόσια ακίνητα που είναι καθ’ εαυτά άρρηκτα συνδεδεμένα με τους θεμελιώδεις δημόσιους σκοπούς της εθνικής κυριαρχίας και της βιώσιμης ανάπτυξης (άμυνα, ασφάλεια, ουσιώδη στοιχεία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, βασικές ενεργειακές και συγκοινωνιακές υποδομές, κ.λπ.). Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει ακίνητα που εξυπηρετούν δημόσιους σκοπούς, οι οποίοι αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο του σύγχρονου κοινωνικού κράτους και την αναγκαία υποδομή για την παροχή αντίστοιχων δημόσιων υπηρεσιών (νοσοκομεία, σχολεία, δημόσια κτίρια, στρατόπεδα, κ.λπ.). Η τρίτη κατηγορία περιλαμβάνει τα δημόσια ακίνητα τα οποία αποτελούν την καθαρώς ιδιωτική περιουσία του δημοσίου.

Στο υφιστάμενο ΤΑΙΠΕΔ όλα τα ανωτέρω περιουσιακά στοιχεία του κράτους μπορούσαν να περιέλθουν δυνάμει στο ταμείο θεωρούμενα συλλήβδην ως Ιδιωτική Περιουσία του Δημοσίου. Ο διαχωρισμός της κας Καραμανώφ αποκλείει από την ένταξη στο ΤΑΙΠΕΔ τις δύο πρώτες κατηγορίες δημοσίων ακινήτων που αφορούν σε εθνικούς και δημόσιους σκοπούς καθώς και σε υποδομές που τους υποστηρίζουν, ως αναπαλλοτρίωτη δημόσια περιουσία.

Υπ’ αυτή την έννοια η ένταξη προς απαλλοτρίωση τόσο στο υφιστάμενο ΤΑΙΠΕΔ όσο και στο νέο ταμείο των παραπάνω κατηγοριών ακινήτων αντιβαίνει στο Σύνταγμα.

Σύμφωνα με την άποψη της Πρωτοβουλίας Πολιτών για την Κατάργηση του ΤΑΙΠΕΔ περιουσιακά στοιχεία που από την φύση τους είναι κοινόχρηστα ή έχουν υπηρετήσει επί μακρόν δημόσιο σκοπό (ιδιόχρηστα) δεν μπορούν να «αποχαρακτηριστούν» και να τεθούν εκτός της δημόσιας περιουσίας του κράτους με μια απλή διοικητική πράξη μετατροπής τους σε ιδιωτική περιουσία του κράτους. Το  ερώτημα αυτό τέθηκε σε όλες τις δίκες κατά του ΤΑΙΠΕΔ, καθώς ο χαρακτήρας της δημόσιας περιουσίας του κράτους δεν μπορεί ούτε να οδηγεί στο απείρως εναλλάξιμο με την ιδιωτική του περιουσία αλλά και συνεπάγεται έντονους περιορισμούς ως προς το απαλλοτριώσιμο των στοιχείων αυτών σε ιδιώτες.

Σε κάθε περίπτωση η εκποίηση των περιουσιακών στοιχείων του κράτους που θα περιληφθούν στο νέο ταμείο, όπως και αν αυτά χαρακτηριστούν, συνιστά παραβίαση της εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας. Αυτό αποτελεί συγκλίνουσα θέση ελλήνων και αλλοδαπών νομικών και οικονομολόγων, παρά κάποιες μικρές επιμέρους διαφοροποιήσεις μεταξύ τους.

Ε.  Η Πρωτοβουλία Πολιτών για την Κατάργηση του ΤΑΙΠΕΔ διαπιστώνει ότι, δυστυχώς, έχει να επιτελέσει πολύ μεγαλύτερο έργο στα νέα δεδομένα. Συνεχίζουμε, σε στενή σύνδεση με τα επιμέρους κινήματα που υπερασπίζονται συγκεκριμένα δημόσια περιουσιακά στοιχεία, τα οποία κινδυνεύουν άμεσα να εκποιηθούν. Σε κάθε περίπτωση πρώτος μας στόχος είναι να αποτρέψουμε τη δημιουργία του νέου ΤΑΙΠΕΔ και τουλάχιστον την ελαχιστοποίηση του αριθμού των περιουσιακών στοιχείων του δημοσίου που θα περιλάβει.

Πληροφορίες  

Μπελαντής Δημήτρης, dbelantis@hotmail.com, 6938426850

Πορτάλιου Ελένη, portel@central.ntua.gr, 2107512560

Φωτιάδου Σία, athfotia@gmail.com, 6974126942