Δημόσια έργα: Σύστημα παραγωγής σκανδάλων

Προσθέτουμε σήμερα στο φάκελο του «Ημεροδρόμου» για τα λεγόμενα «Μεγάλα Έργα»  ένα ακόμη κείμενο που αφορά σε κάποιες πτυχές αυτού του σκανδαλώδους συστήματος που ονομάσαμε «διαπλοκή». Το κείμενο όπως και τα δύο προηγούμενα είναι του Πολιτικού Μηχανικού, Φίλιππου Βασιλείου, ο οποίος έχει ασχοληθεί επί χρόνια με το θέμα αυτό και έχει κατ΄ επανάληψη αρθρογραφήσει. Τα κείμενα αυτά όπως και εκείνα που θα ακολουθήσουν και θα αφορούν πλέον στο «σήμερα» των «Μεγάλων Έργων» θα συγκεντρωθούν σε μια ενότητα, και έτσι ο επισκέπτης- αναγνώστης του «Ημεροδρόμου» θα έχει τη δυνατότητα μιας συνοπτικής ενημέρωσης.

Το σημερινό κείμενο, πρωτοδημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Αντί», τεύχος 614, το Σεπτέμβριο του 1996 λίγο πριν τις εκλογές εκείνης της χρονιάς. Αναφέρεται στις μεθοδεύσεις για την ανάθεση των έργων και τους μηχανισμούς που συγκροτούσαν το «αμαρτωλό κύκλωμα», που έδιναν το πεδίο της συνάντησης των εργολάβων με τη διεφθαρμένη κρατική γραφειοκρατία , με τα γνωστά αποτελέσματα.  Δηλαδή τα τεράστια κέρδη των «νταβατζήδων» και  την οικονομική αφαίμαξη του ελληνικού λαού.

                                                                                                                                                                                           «Ημεροδρόμος» 

Το  κείμενο του Φ. Βασιλείου έχει ως εξής:    

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ 

Απορροφητικότητας συνέχεια

του Φίλιππου Βασιλείου 

Οι εργολάβοι τω έργων του ΥΠΕΧΩΔΕ καθώς και των άλλων υπουργείων, των δημοσίων οργανισμών και της τοπικής αυτοδιοίκησης κατά κανόνα «αγοράζουν» τα έργα, είτε από τους αρμόδιους μανδαρίνους, είτε από τα «εξαπτέρυγα και τους παρακοιμώμενους των πολιτικών ηγετών». (θέλουμε να πιστεύουμε ότι εξαιρούνται οι πολιτικές ηγεσίες). Το θεσμικό πλαίσιο παραγωγής των δημοσίων έργων υποβοηθά αυτές τις «αγοραπωλησίες», διότι στους διαγωνισμούς η έννοια του μειοδότη αντικαταστάθηκε από την έννοια της «αιτιολογημένης» ή «αξιολογημένης» οικονομικής και τεχνικής προσφοράς, η οποία εξαρτάται απόλυτα από τον ανεξέλεγκτο υποκειμενικό παράγοντα του κάθε «δημόσιου υποκειμένου».

Κατά την εκτέλεση των έργων δεν υπάρχει τεχνική και οικονομική επίβλεψη σε ό,τι αφορά τις αφανείς εργασίες. Όχι μόνον γιατί οι επιβλέποντες μηχανισμοί είναι ολιγάριθμοι, αλλά και γιατί οι περισσότεροι απ΄ αυτούς «κοινοπρακτούν» με τους εργολάβους: το πρωί στην υπηρεσία του εργοδότη για επίβλεψη και το απόγευμα στο γραφείο του εργολάβου για τη σύνταξη των συγκριτικών πινάκων, με το αζημίωτο φυσικά.

Τα τεύχη δημοπράτησης είναι από ανεπαρκή έως άθλια: τα έργα δεν προσδιορίζονται, η κοστολόγησή τους απέχει πολύ από την πραγματικότητα και οι διατάξεις είναι φωτογραφικές. Κατά συνέπεια, η εξέλιξη των έργων είναι εξαρχής υποθηκευμένη και στρεβλή.

Σ΄αυτό το πλαίσιο και ύστερα από έξι χρόνια διακυβέρνησης της χώρας από τη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ, έγιναν τον τελευταίο χρόνο αρκετές αναθέσεις έργων, ή μάλλον εγκαινιάστηκαν πολλά έργα. Ας δούμε πώς εξελίσσονται:

Η Εγνατία οδός δεν έχει χρηματοδότηση από κοινοτικά κονδύλια για τμήμα μήκους 175χλμ, αφού πρόσφατα το εγκεκριμένο ποσό μεταφέρθηκε στο έργο του αεροδρομίου των Σπάτων. Σύμφωνα με δηλώσεις των υπευθύνων, το τμήμα αυτό θα χρηματοδοτηθεί από τα διόδια των αυτοκινητοδρόμων. Εκείνο που απέφυγαν να πουν είναι ότι τα ετήσια έσοδα από τα διόδια δεν ξεπερνούν τα 6 δισεκατομμύρια δραχμές, οπότε θα χρειαστούν καμιά… τριανταριά (!) χρόνια για να ολοκληρωθεί το έργο.

Σε ό,τι αφορά τα τμήματα που άρχισαν να κατασκευάζονται, συνοδεύονται από ανεπαρκείς μελέτες και εσφαλμένους προϋπολογισμούς. Έτσι, λαμβάνοντας υπόψη τις συνήθεις υπερβάσεις κόστους , και δεδομένου ότι δεν μπορεί να κατασκευαστεί … μικρότερη Εγνατία , υποχρεωτικά τα έργα δεν θα μπορέσουν να ολοκληρωθούν.

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι:

(α) Σταμάτησε η κατασκευή ορισμένων τμημάτων, λόγω λανθασμένων τοπογραφικών υποβάθρων της μελέτης. Με άλλα λόγια, κατά την εφαρμογή της, διαπιστώθηκε ότι διαπερνούσαν οικισμούς και πυλώνες υψηλής τάσης της ΔΕΗ.

(β) Στο τμήμα Βοτονόσι – Μέτσοβο οι δύστυχοι αρμόδιοι προσπαθούν να στεριώσουν δρόμο με εκσκαφές και επιχώσεις, πάνω σε εντελώς σαθρό γεωλογικό υπόβαθρο, τη στιγμή που αυτό δεν μπορεί να γίνει με τον τρόπο που το επιδιώκουν. Έτσι, αρκετά δισεκατομμύρια δραχμές «πετάγονται» στη λασπώδη αυτή περιοχή.

Τα στοιχεία που αναφέραμε μας επιτρέπουν να απευθύνουμε προς τους υποψήφιους πρωθυπουργούς την ακόλουθη δεύτερη ενότητα ερωτημάτων.

ΕΡΩΤΗΜΑ 2ον:

ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ- ΠΑΘΕ- ΜΙΚΡΑ ΚΑΙ ΜΕΣΑΙΑ

• Ποιο είναι το εγγυημένο κόστος κατασκευής της Εγνατίας οδού και της ΠΑΘΕ ;
• Ποια τμήματα θα κατασκευαστούν με τις υπάρχουσες χρηματοδοτήσεις, πώς και πότε θα ολοκληρωθούν τα έργα ώστε να γίνουν παραγωγικά ;
• Θα επιχειρηθεί η δημιουργία νέου θεσμικού πλαισίου για την παραγωγή έστω, των μελλοντικών δημοσίων έργων της χώρας μας ;
• Ποια θεσμικά και άλλα μέτρα θα ληφθούν άμεσα για να περιοριστεί το φαινόμενο του χρηματισμού κατά την ανάθεση και εκτέλεση των δημοσίων έργων ;
• Με ποιο τρόπο θα δημοπρατηθούν τα υπόλοιπα τμήματα του οδικού δικτύου, πώς και από ποιούς θα ελέγχεται η ανάθεσή τους ;
• Ποιo είναι το οργανόγραμμα διοίκησης της παραγωγής του οδικού δικτύου,πώς και σε ποιούς θα καταλογίζονται οι σχετικές ευθύνες ;

Θυμίζουμε ότι το ΠΑΣΟΚ κάποτε ήταν έτοιμο να συστήσει, με νόμο που κατέθεσε στη Βουλή, διακομματική επιτροπή για την ανάθεση και τον έλεγχο των μεγάλων έργων της χώρας. Αυτό το σχέδιο νόμου αποσύρθηκε αμέσως μετά την υποβολή του, χωρίς να δοθούν εξηγήσεις. Τώρα όμως έχουμε εκλογές, τώρα εκείνοι που ζητούν την ψήφο μας οφείλουν να μας τις δώσουν. Αντί ο σημερινός ΥΠΕΧΩΔΕ, κ. Κ. Λαλιώτης να κομπάζει, με πληρωμένες καταχωρήσεις στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο, για το έργο του υπουργείου του, για έργα που στην πραγματικότητα δεν έκανε αλλά απλώς τα ξεκίνησε και μάλιστα στραβά, καλά θα έκανε να μας πει πώς σκέφτεται να επανορθώσει τις ζημιές που προκάλεσε.

«Αντί», τεύχος 614, Σεπτέμβριος 1996