Κυριάκος Μητσοτάκης: Ο δράκουλας των δημοσίων υπαλλήλων

Το 1992, επί πρωθυπουργίας Κωνταντίνου Μητσοτάκη, ο τότε Υπουργός Εσωτερικών Σ. Κούβελας, θεσμοθέτησε για το δημόσιο ένα καινοφανές σύστημα «αξιολόγησης» με προαποφασισμένη από πριν ποσόστωση (15% άχρηστοι, 65% μέτριοι, 25% άριστοι). Οι δημόσιοι υπάλληλοι αρνήθηκαν να εφαρμόσουν ποτέ το σύστημα που θα δημιουργούσε ένα απόλυτα κομματικό κράτος, η κυβέρνηση Μητσοτάκη κατέρρευσε υπό το βάρος αυτών και άλλων ακραίων νεοφιλελεύθερων πολιτικών, και αυτή την καταπληκτική «επινόηση» την ξέχασαν όλοι.

Όλοι; όχι όλοι! Γιατί είκοσι δύο χρόνια μετά, εν είδει βεντέτας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης από τη θέση του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης, αυτή τη φορά τον έκανε νόμος του κράτους. Ο Νόμος 4250/14 για την αξιολόγηση με υποχρεωτική ποσόστωση και ο Νόμος 4275/14 για το «νέο» τρόπο επιλογής προϊσταμένων με …συνέντευξη, για τους οποίους είχαμε γράψει αναλυτικά στο τεύχος UNFOLLOW του Μαρτίου (πριν καν ψηφιστούν), προσπαθούν να επαναφέρουν το κομματικό κράτος.

Μπορεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης να ιδρώνει για να πείσει ότι είναι «μεταρρυθμιστής» και κομίζει «νέες ιδέες», και να χει συμμάχους του τα καθεστωτικά ΜΜΕ που δεν αναφέρονται καν στην ουσία αυτών των δύο νομοθετημάτων, αλλά στην πραγματικότητα απλώς επαναφέρει τις ρυθμίσεις που ίσχυαν πολλές δεακετίες πριν, όταν οι δημόσιοι υπάλληλοι προσλαμβάνονταν και απολύονταν με (τυπικά ή άτυπα) πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων. Όμως, η ιστορία επαναλαμβάνεται: την πρώτη φορά ως τραγωδία και τη δεύτερη ως φάρσα…

Ήδη δημιουργούνται τριγμοί στην κυβέρνηση για το θέμα αυτό, με το ΠΑΣΟΚ -που ασμένως ψήφισε και τους δύο νόμους- να κάνει δεύτερες σκέψεις, όχι άσχετες με το ενδεχόμενο εκλογών και την προσπάθεια πολιτικής του επιβίωσης.

Θα έχει η κυβέρνηση Σαμαρά την τύχη της κυβέρνησης Μητσοτάκη; Όποια κι αν είναι η απάντηση, το μόνο σίγουρο είναι ότι η οικογένεια Μητσοτάκη θα μείνει στην ιστορία για την διαχρονική προσπάθεια να διαλύσει κάθε δημόσιο αγαθό.

Δημοσιεύουμε ολόκληρο το ρεπορτάζ «Κυριάκος Μητσοτάκης: ο Δράκουλας των δημοσίων υπαλλήλων»

Κυριάκος Μητσοτάκης: Ο δράκουλας των δημοσίων υπαλλήλων

Ακολουθώντας τα χνάρια του πατέρα του, του οποίο υ το μίσος για τους δημόσιους υπαλλήλους έχει μείνει παροιμιώδες, ο «διάδοχος » Κυριάκος Μητσοτάκης επιχειρεί με ένα νομοθετικό τερατούργημα, που εισάγεται σε λίγες ημέρες για ψήφιση στην Ολομέλεια της Βουλής , να δώσει τη χαριστική βολή στον δημόσιο τομέα και σε ό,τι απέμεινε από αυτό που κάποτε ονομάζαμε κοινωνικό ιστό της χώρας.

Το σχέδιο νόμου ονομάζεται «Διοικητικές Απλουστεύσεις, Καταργήσεις, Συγχωνεύσεις Νομικών Προσώπων και Υπηρεσιών τουΔημοσίου Τομέα – Τροποποίηση Διατάξεων Π.Δ. 318/1992 καιλοιπές ρυθμίσεις». Παρά τις εντονότατες αντιδράσεις που υπήρξαν κατά τη δημόσια διαβούλευσή του, ο νόμος κατατίθεται στη Βουλήελάχιστα διαφοροποιημένος. Κανένας δεν πρέπει να εκπλήσσεται: Η συγκυβέρνηση Σαμαρά και Βενιζέλου δεν εκφράζει τους πολίτες της χώρατης και δεν λειτουργεί καν για το συμφέρον τους. Έχουμε να κάνουμε με (συν)εταίρους που λειτουργούν με όρους συμμορίας.

Οι γνώστες των τεκταινόμενων στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης επιμένουν, πάντως, ότι ο πραγματικός εμπνευστής και αυτού του νομοσχεδίου δεν είναι άλλος από τον Γενικό Γραμματέα του υπουργείου Δημήτρη Στεφάνου. Ο όχι ιδιαίτερα γνωστός δικηγόρος και στέλεχος του ΠΑΣΟΚ απέκτησε κυβερνητικές θέσεις ως στενός συνεργάτης του Γ. Παπανδρέου και παρέμεινε σε όλες τις κυβερνήσεις των Μνημονίων ως άνθρωπος ειδικών αποστολών. Από τη θέση του ΓΓ του υπουργείου Εσωτερικών συνέταξε τον «Καλλικράτη», που κατά γενική ομολογία υπήρξε ταφόπλακα για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Μετά τις εκλογές του 2012 τοποθετήθηκε στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Συνομιλεί απευθείας με τα στελέχη της Τρόικας και φαίνεται ότι είναι ο ιθύνων νους πίσω από την εκστρατεία διάλυσης του Δημοσίου με τις διαθεσιμότητες, τις απολύσεις, τα λουκέτα σε οργανισμούς και το νέο σχέδιο νόμου.

Το νομικό έκτρωμα του «Δράκουλα των δημοσίων», περιλαμβάνει το κλείσιμο 23 οργανισμών (μεταξύ αυτών και κάποιοι που δεν επιβαρύνουν καν τον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά αυτά είναι ψιλά γράμματα για τους φωστήρες της κυβέρνησης…) και πολλά άλλα επιμέρους «ολισθήματα». Ένα από αυτά είναι η προσπάθεια να αμφισβητηθούν οι αποφάσεις του ΑΣΕΠ με τις οποίες μετατράπηκαν σε αορίστου χρόνου οι συμβάσεις 35.000 υπαλλήλων στον δημόσιο τομέα, σε εφαρμογή του Π.Δ. 164/2004 (γνωστού ως «Π.Δ. Παυλόπουλου»). Όπως μαθαίνουμε, το χωρίο που δίνει την εξουσιοδότηση στον υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης με μια απλή υπουργική απόφαση να θέσει «κριτήρια» για τις προ δεκαετίας μετατροπές συμβάσεων, αλλά και όλη η διαδικασία επανελέγχου των αποφάσεων του ΑΣΕΠ, με πρωταγωνιστικό ρόλο του Σώματος Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, έχει προκαλέσει δυσαρέσκεια στα στελέχη του ΑΣΕΠ. Το συγκεκριμένο εδάφιο φαίνεται να είναι η κορυφή του παγόβουνου σε μια προσπάθεια να ψαλιδιστεί το κύρος της Ανεξάρτητης Αρχής και ουσιαστικά αυτή να τεθεί υπό την «επιτροπεία» του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης.

Το πιο χαρακτηριστικό της ανθρωποφαγίας του, όμως, είναι η a priori ποσόστωση. Ένα καινοφανές σύστημα αξιολόγησης, που δεν εφαρμόζεται σε κανένα κράτος του κόσμου και έχει εγκαταλειφθεί ως πλήρως αποτυχημένο από εμβληματικές εταιρείες του καπιταλισμού, όπως η Microsoft. Το υπουργείο ουσιαστικά νομοθετεί ένα αξίωμα, καταργώντας κάθε έννοια λογικής και αξιοκρατίας. Εκ προοιμίου θεωρεί ότι, μεταξύ των δημοσίων υπαλλήλων κάθε υπηρεσίας, το 25% είναι άριστοι, το 60% μέτριοι και το 15% λογίζονται κάτω από τη βάση. Όσους θέλουμε να διώξουμε, θα τους βαφτίσουμε από πριν ανίκανους. Υποχρεωτικά και διά νόμου! Δεν παίζει κανένα ρόλο αν σε μια υπηρεσία είναι όλοι άριστοι. Ή, αντιστοίχως, όλοι ανεπαρκείς. Η ποσόστωση είναι υποχρεωτική. Πάρτε για παράδειγμα δύο υπηρεσίες: η μία λειτουργεί άψογα και η άλλη δυσλειτουργεί. Και στη μία περίπτωση και στην άλλη, το 15% των υπαλλήλων θα κριθούν «ανίκανοι». Διότι είτε υπάρχουν, είτε όχι δημόσιοι υπάλληλοι κάτω από τη βάση, το μητσοτακικό αξίωμα δεν αλλάζει. Αν δεν υπάρχουν κακοί, καλοί και μέτριοι, θα τους εφεύρουμε.

Οι νεοφιλελεύθεροι νόες που προσπαθούν να υπερασπιστούν τους αιμοδιψείς παραλογισμούς του Μητσοτάκη θα σας πουν ότι η Microsoft ακολουθούσε για χρόνια αυτό το σύστημα για την αξιολόγηση των υπαλλήλων της. Δεν θα σας πουν όμως ότι καταργήθηκε ως αντιπαραγωγικό…

Το γιατί είναι πολύ απλό: Ρωτήστε οποιονδήποτε έχει σπουδάσει διοικητική επιστήμη και θα σας πει πως ειδικά τώρα, που ο δημόσιος τομέας συρρικνώνεται και λιγότεροι υπάλληλοι πρέπει να ανταποκριθούν σε περισσότερα καθήκοντα, το ζητούμενο είναι, περισσότερο από ποτέ, οι εργαζόμενοι να λειτουργούν ως ομάδα για να αποδίδουν καλύτερα. Στον αντίποδα, το σχέδιο νόμου μετατρέπει το δημόσιο σε ένα απέραντο Big Brother, όπου το 15% των εργαζομένων είναι a priori υποψήφιο για αποχώρηση. Μοιραία οι υπάλληλοι μπαίνουν στη θέση του «ή εγώ ή αυτός», αφού αν δεν είναι αυτός, βάσει ποσόστωσης θα είμαι εγώ. Εξαιρετικό!

Και να ’θελε κανείς να πιστέψει ότι ο υπουργός έχει τις πιο αγνές προθέσεις και θέλει απλώς να εφαρμόσει κάποια αξιολόγηση στο Δημόσιο, προσκρούει στην πραγματικότητα. Γιατί, σήμερα, οι προϊστάμενοι στο Δημόσιο (αυτοί που θ” αποφασίσουν για το 15% των «ανίκανων») είναι στη συντριπτική τους πλειονότητα τοποθετημένοι με εντολή υπουργού. Το κόλπο είναι απλό: από το 2010 (δηλαδή σε όλα τα χρόνια του Μνημονίου) δεν έχουν γίνει κρίσεις στον δημόσιο τομέα. Οι θέσεις των διευθυντών που έμειναν σταδιακά κενές λόγω των αθρόων συνταξιοδοτήσεων καλύφθηκαν με… εντολή υπουργού (οι γνωστοί και ως «αντ’ αυτού» διευθυντές). Υποτίθεται προσωρινά, καθώς, σύμφωνα με τον Ν. 3528, μέσα σε ένα μήνα από τη στιγμή που μένουν κενές θα έπρεπε να έχει γίνει κανονική κρίση για να καλυφθούν. Ουδέν μονιμότερον του προσωρινού, φαίνεται να απαντά το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, που στις αρχές του 2014 τοποθέτησε ακόμη και Γενικό Διευθυντή με εντολή υπουργού.

Ουσιαστικά ο Κ. Μητσοτάκης, που κατά τα άλλα κόπτεται για την αξιοκρατία και την αξιολόγηση, δουλεύει για τη δημιουργία ενός σφιχτά κομματικού κράτους. Σε απλά μικροπολιτικά: η κυβέρνηση διορίζει τους δικούς της προϊστάμενους και εκείνοι θα αποφασίσουν ποια κεφάλια (των άλλων) θα πάρουν και ποια (δικών τους παιδιών) θα προστατεύσουν. Άλλωστε, τον ίδιο ακριβώς δρόμο ακολουθεί ο Κ. Μητσοτάκης και στην περίπτωση των υπαλλήλων που βρίσκονται σε διαθεσιμότητα: μέσα από μια σειρά ειδικές μοριοδοτήσεις, που ήδη έχουν καταγελθεί, ή φωτογραφικές θέσεις που ανοίγουν για συγκεκριμένες ειδικότητες, φροντίζει ώστε τα «δικά τους παιδιά» να επιστρέψουν μέσω της «κινητικότητας». Κάποιοι άλλοι υπάλληλοι, όμως, κινδυνεύουν να βρεθούν απολυμένοι σε λίγες μέρες, ακόμη κι αν είχαν διοριστεί με γραπτό διαγωνισμό του ΑΣΕΠ (όπως οι εκπαιδευτικοί).

Ασφαλείς πληροφορίες λένε, μάλιστα, ότι με επόμενο νομοσχέδιο ο Κ. Μητσοτάκης και ο Δ. Στεφάνου θα επαναφέρουν τη συνέντευξη στις κρίσεις των προϊστάμενων. Με την «καινοτομία» ότι στην επιτροπή αξιολόγησης θα συμμετέχει και ένας διευθυντής του ιδιωτικού τομέα. Να μπορεί, ρε παιδί μου, ο διευθυντής του Μπόμπολα και του Ψυχάρη να έχει απευθείας λόγο για τους δημόσιους υπάλληλους που θα προΐστανται των υπουργείων που τους ενδιαφέρουν και να μη λειτουργούν με σπασμένο τηλέφωνο.

Όλα τα παραπάνω μας γυρνούν πολλά χρόνια πίσω, στο δημόσιο των «κοινωνικών φρονημάτων». Μόνο που τώρα θα το λένε «μνημονιακών φρονημάτων». Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε πόσοι κι ποιοι βουλευτές θα επιλέξουν να υποστηρίξουν τον Κ. Μητσοτάκη σε αυτόν το δρόμο…