Η απεργία ενοικίου στο Sunset Park

από το kompreser και Η Σφηκα / Τευχος 6

Το κείμενο της Leina Bocar “Sunset Park Rent Strike” που ακολουθεί αφορά την πρακτική της απεργίας ενοικίου (δηλαδή της άρνησης πληρωμής ενοικίου από το σύνολο των ενοίκων ενός κτιρίου) που αναπτύχθηκε στην περιοχή Sunset Park στο Brooklyn της Νέας Υόρκης το καλοκαίρι του 2012, σχεδόν ένα χρόνο μετά το ξέσπασμα του κινήματος Occupy στη βορειο-αμερικάνικη ήπειρο. Είναι σημαντικό να διευκρινίσουμε ότι η πλειοψηφία των κατοικούμενων κτιρίων στις μητροπόλεις των ΗΠΑ ανήκουν σε real-estate εταιρίες ή μεγαλο-ιδιοκτήτες ακινήτων. Τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα μετά την κρίση των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων υψηλού κινδύνου, το σκάσιμο της φούσκας της αγοράς ακινήτων και το βάθεμα της καπιταλιστικής κρίσης, το ζήτημα της στέγασης έχει γίνει εξαιρετικά επιτακτικό για την κοινωνική αναπαραγωγή των εκμεταλλευόμενων. Πολλοί έχουν χάσει τα σπίτια τους μετά από εξώσεις, ενώ οι άστεγοι έχουν φτάσει το 1% του πληθυσμού των ΗΠΑ. Η απεργία ενοικίου στο Sunset Park συνεχίζεται μέχρι και σήμερα, με παρόμοιους αγώνες να δίνονται σε γειτονιές του Bronx και του Harlem. Το κείμενο δημοσιεύτηκε το Σεπτέμβριο του 2012 στο 5^ο τεύχος της εφημερίδας δρόμου Occupy!Gazette.

(μετάφραση: Agesilaus Santander)

Στις 9 Ιουλίου, πέρασα από μια συγκέντρωση απεργών ενοικίου στην 46^η Οδό στο Sunset Park του Brooklyn. To πανό που κρατούσαν έγραφε: “Η Στέγαση Είναι Ανθρώπινο Δικαίωμα”. Μένω ένα τετράγωνο παραδίπλα εδώ και πέντε χρόνια και εξεπλάγην που ανακάλυψα μια απεργία ενοικίου τόσο κοντά στο σπίτι μου. Απ’ τα παράθυρα των κτιρίων που βρίσκονταν σε απεργία ενοικίου κρεμόντουσαν μεγάλα πανό που έγραφαν “Η Στέγαση Είναι Ανθρώπινο Δικαίωμα” και “Μην Πληρώνετε Ενοίκιο” στα Ισπανικά και τα Αγγλικά. Χάρηκα πολύ όταν έξω από το κτίριο είδα επίσης περίπου 20 αλληλέγγυους και αλληλέγγυες –ανάμεσά τους και κάποιες οικείες φυσιογνωμίες από το Occupy, όπως οι φίλοι μου Diego Ibañez και David Galarza που συμμετείχαν και στη δημιουργία της συνέλευσης Occupy Sunset Park. Ο συγκεντρωμένος κόσμος συζητούσε με έντονο τρόπο –μιλώντας κυρίως Ισπανικά– για τα επόμενα βήματα του αγώνα. Ο David μου εξήγησε την κατάσταση: 51 οικογένειες από τρία κτίρια της 46^ης Οδού είχαν προχωρήσει σε απεργία ενοικίου εναντίον του ιδιοκτήτη τους, Orazio Petito, μέχρι αυτός να επισκευάσει τα σπίτια τους.

Τα υπόγεια είχαν μήνες να καθαριστούν και είχαν γεμίσει σκουπίδια. Οι κατσαρίδες, οι κοριοί, τα ποντίκια και η μούχλα είχαν εξοργίσει τους ενοίκους, ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Ακόμα πιο επικίνδυνη ήταν η κακή ηλεκτρολογική εγκατάσταση των κτιρίων που προκαλούσε πολλά blackout την ημέρα, καθιστώντας τους ανεμιστήρες και τα air-condition άχρηστα. Οι κάτοικοι είχαν εξαγριωθεί και ανησυχούσαν μήπως πιάσουν φωτιά τα σπίτια τους. Συνάντησα τη Sara Lopez, από τις βασικότερες συμμετέχουσες στην απεργία, και τη Sue Trelles, άλλη μία συμμετέχουσα –αμφότερες οργισμένες και αποφασισμένες. Ήταν αγανακτισμένες καθώς τα αμέτρητα παράπονά τους, σχετικά με την ασφάλεια των κτιρίων, είχαν αγνοηθεί επιδεικτικά. Ο Petito, ο ιδιοκτήτης, ήταν τρομακτικά αδιάφορος. Είχε συμπεριληφθεί στη λίστα με τους “50 Χειρότερους Ιδιοκτήτες Σπιτιών στη Νέα Υόρκη”, πολλά από τα ακίνητα που κατείχε είχαν προέλθει από εξώσεις και κατασχέσεις, ενώ συχνά είχε δεχθεί μηνύσεις από ενοίκους. Ο διαχειριστής του στο κτίριο, ο Israel Espinoza, είχε επανειλημμένα παρενοχλήσει τους απεργούς ενοικίου με ψεύτικα ειδοποιητήρια έξωσης και τους είχε απειλήσει ότι θα καλέσει τις αρχές για να απελάσουν τους παράνομους μετανάστες που μένουν εκεί. Ένα κείμενο που μου μοίρασαν έγραφε: “Θέλουμε δικαιοσύνη και την θέλουμε τώρα! Όταν τα κτίρια αυτά πιάσουν φωτιά, εσύ Orazio θα είσαι υπεύθυνος! Χρειαζόμαστε επισκευές τώρα!”.

Περίπου 20 άτομα ξεκινήσαμε για το γραφείο του δημοτικού συμβούλου Felix Ortiz στην 55^η Οδό, φωνάζοντας συνθήματα στα Ισπανικά και τα Αγγλικά για καλύτερες συνθήκες ζωής. Από πίσω ακολουθούσαν τοπικά μέσα ενημέρωσης. Καθώς φτάναμε στο γραφείο του Ortiz, η ένταση όλο και αυξανόταν. Μια βδομάδα νωρίτερα οι ένοικοι είχαν πραγματοποιήσει κατάληψη στο γραφείο του. Τώρα, απαιτούσαν να τους συναντήσει αυτοπροσώπως. Μετά από αρκετή μανούρα, o Ortiz εμφανίστηκε και δέχτηκε να τους συναντήσει. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, ένας από τους γραμματείς του τόλμησε να πει ότι στην πραγματικότητα δεν υπήρχαν αρκετές παραβιάσεις του νόμου από την πλευρά του ιδιοκτήτη ώστε να παρέμβει ο δήμος!

Επιστρέφοντας στη συγκέντρωση έμαθα περισσότερα για την κατάσταση που βίωναν οι ένοικοι. Κάποιοι απ” αυτούς, όπως η Sara Lopez, είχαν οργανωθεί εδώ και καιρό εναντίον του ιδιοκτήτη και ήδη είχαν σταματήσει να πληρώνουν ενοίκιο –άλλοι για χρόνια κι άλλοι για μήνες. Στις 18 Ιουλίου, οι απεργοί ενοικίου μαζί με τη συνέλευση του Occupy Sunset Park και αλληλέγγυο κόσμο από το Occupy Wall Street κάλεσαν σε ολονύχτια συγκέντρωση στο δρόμο έξω από τα κτίρια ώστε να γνωστοποιήσουν την υπόθεση σε περισσότερους κατοίκους της περιοχής. Ήταν μια φανταστική νύχτα. Ως έγχρωμη και φεμινίστρια, είχα ενθουσιαστεί με το γεγονός ότι οι πιο δραστήριοι ένοικοι στην οργάνωση της απεργίας ήταν γυναίκες, και μάλιστα μετανάστριες από την Κεντρική και τη Νότια Αμερική. Η Sara από την Ονδούρα και η Sue από το Εκουαδόρ έδιναν στον κόσμο καρπούζι και ποτά καθώς σιγά-σιγά καταλαμβάναμε ολόκληρο το τετράγωνο. Η Maritza Arrastia από το Occupy Sunset Park μετέφραζε στα Αγγλικά και ενημέρωνε τους αλληλέγγυους για την ιστορία της απεργίας ενοικίου στη γειτονιά.

Επέστρεψα σπίτι νιώθοντας υπέροχα εκείνο το βράδυ, αλλά το πρωί μας περίμεναν άσχημα νέα. Η Francisca Ixtilico, μια 65χρονη απεργός ενοικίου από το Μεξικό, δέχτηκε επίθεση από τον Espinoza, τον διαχειριστή, και βρισκόταν στο νοσοκομείο με εγκεφαλική αιμορραγία. Προσπαθούσε να δείξει σε κάποιους την απαράδεκτη κατάσταση στο υπόγειο και ο Espinoza την έριξε στον τοίχο και μετά την γρονθοκόπησε στο πρόσωπο. Τότε, ο Dennis Flores –άλλο ένα μέλος του Occupy Sunset Park, γνωστός στη γειτονιά για τη δράση του ενάντια στην αστυνομική βαρβαρότητα– όρμησε στον Espinoza προκειμένου να τον τραβήξει μακριά από τη Francisca. Κι οι δυο τους συνελήφθησαν από την αστυνομία και τους απαγγέλθηκαν κατηγορίες για σωματική βλάβη. Η Francisca μεταφέρθηκε άμεσα στο νοσοκομείο κι ο Dennis αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση το επόμενο πρωί. Προς φρίκη όλων, ο Espinoza είχε επιστρέψει στο κτίριο σα να μη συμβαίνει τίποτα, ενώ η Francisca παρέμεινε στο νοσοκομείο για μια βδομάδα. Οι ένοικοι, και ειδικά οι γυναίκες, είχαν εξαγριωθεί.

Περίπου ένα μήνα αργότερα, στις 20 Αυγούστου, πραγματοποιήθηκε μαζική συγκέντρωση έξω από το δικαστήριο για αλληλεγγύη στον Dennis. Δεν είχα ιδέα ότι ο Espinoza θα ήταν επίσης εκεί την ίδια μέρα. Είχαμε αποφασίσει να φοράμε όλοι και όλες κόκκινα για να δείχνουμε ενωμένοι. Πολλοί κρατούσαν πλακάτ που έγραφαν “Δικαιοσύνη για τον Dennis Flores”. Ο Dennis πήρε αναβολή, αλλά η πραγματική νίκη ήταν ότι ο Espinoza διατάχθηκε να εγκαταλείψει το κτίριο της 46^ης Οδού και παραπέμφθηκε στο ποινικό δικαστήριο του Brooklyn. Όλοι ήμασταν ενθουσιασμένοι και ζητωκραυγάζαμε υπό την στενή πίεση της αστυνομίας.

Οι περισσότεροι από μας επιστρέψαμε στην 46^η Οδό, χαρούμενοι που ο Espinoza θα εγκατέλειπε το κτίριο και δε θα μπορούσε πια να απειλήσει του ενοίκους. Η Sara, η Sua κι άλλοι απεργοί ενοικίου άρχισαν να στήνουν ένα αυτοσχέδιο γλέντι με μουσική και σιγά-σιγά μαζευόταν κι άλλος κόσμος απ” τη γειτονιά. Ο Espinoza έφτασε με τη συνοδεία της αστυνομίας και το κεφάλι σκυφτό στις 2 το μεσημέρι για να πάρει τα πράγματά του από το κτίριο. Αφού έφυγε, το γλέντι φούντωσε ακόμα περισσότερο κι επεκτάθηκε σ’ ολόκληρο το δρόμο. Στη συνέχεια κρεμάσαμε ένα γιγαντιαίο κάθετο πανό που κάλυπτε ολόκληρη την πρόσοψη του κτιρίου κι έγραφε “Απεργία Ενοικίου” στα Ισπανικά και τα Αγγλικά, παρόμοιο με αυτό που είχαν κατεβάσει οι μπάτσοι κατά τη διάρκεια της νύχτας μερικές βδομάδες νωρίτερα. Το κτίριο είχε περάσει πλέον εξολοκλήρου στα χέρια των απεργών, οι οποίοι φρόντισαν να το “διακοσμήσουν” με πανό, συνθήματα, πλακάτ και φωτογραφίες.

Ήταν μια απαραίτητη νίκη. Τώρα πια ο στόχος είναι πιο μακροπρόθεσμος, καθώς θέλουν να μετατρέψουν την απεργία ενοικίου σε μόνιμη κατάληψη του κτιρίου. Έχουν αρχίσει ήδη να επισκευάζουν τα διαμερίσματα, να καθαρίζουν το υπόγειο και να διορθώνουν τις ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις. Δίπλα τους στέκεται τόσο το Occupy Sunset Park όσο κι άλλες συλλογικότητες που ασχολούνται με τα ζητήματα της στέγασης και των κατασχέσεων σπιτιών. Όλοι και όλες μας αγωνιζόμαστε ώστε η νίκη τους να είναι οριστική.

Leina Bocar

Μάρτιος 2014