Η συζήτηση για Ε.Ε.-ευρώ που δεν γίνεται*

του συναδέλφου και μέλους της συσπείρωσης Κώστα Παπουλή, υποψηφίου με το Σχέδιο Β, στις ευρωεκλογές

Το 1962 σε μια ιστορική του αγόρευση στην βουλή : «Η ΕΛΛΑΣ ΣΤΟΝ ΛΑΚΚΟ ΤΩΝ ΛΕΟΝΤΩΝ», λέει ο Η. Ηλιού: «Μακριά από κάθε αντιπολιτευτική νοοτροπία ή στενό κομματικό πολιτικό ελατήριο, αλλά μόνο από βαθιά συναίσθηση της ευθύνης μας και με μοναδικό κριτήριο το πραγματικό εθνικό μας συμφέρον προειδοποιήσαμε, ότι η σύνδεση της χώρας μας, χώρας ακόμη υποανάπτυκτης, με την Κοινή Αγορά των Έξι ασύγκριτα προηγμένων χωρών της Δυτ. Ευρώπης, όχι μόνο κανένα θετικό πλεονέκτημα ή ελπίδα οικονομικής αναπτύξεως δεν μας παρέχει, αλλά αντίθετα μας οδηγεί με βεβαιότητα στην καταβαράθρωση της οικονομίας μας….
Είναι αξίωμα της οικονομικής θεωρίας, στηριγμένο σε πλούσια μέχρι σήμερα πείρα, ότι, όταν συγχωνεύονται σε ενιαίο οικονομικό χώρο, χώρες ανισόμετρα αναπτυγμένες, το αποτέλεσμα είναι οι μεν αναπτυγμένες να αναπτύσσονται     ακόμη περισσότερο και ταχύτερα και να γίνονται πλουσιότερες, οι δε καθυστερημένες να πέφτουν σε μεγαλύτερη εξαθλίωση και φτώχεια. Και οπωσδήποτε από κανέναν δεν αμφισβητείται ότι οι οικονομικές ενώσεις του είδους αυτού μοιραία οδηγούν στη διεύρυνση του χάσματος μεταξύ αναπτυγμένων και υποανάπτυκτων»……
Ο Η. Ηλιού, αναφέρεται σε οικονομικές θεωρίες κέντρου περιφέρειας της εποχής του, όπου η πιο σπουδαία είναι του Μυρντάλ. Έτσι προβλέπεται η αποβιομηχάνιση, η φτωχοποίηση και η αποικιοποίηση της πατρίδας μας.  
Στην τότε πολύ σπουδαία συζήτηση που έγινε στη βουλή βλέπει κανείς και τους αστούς πολιτικούς, όπως τον Στεφανόπουλο, να αποδέχονται πλήρως αυτές τις οικονομικές θεωρίες του χώρου, και να συζητάνε ποιες πρέπει να είναι οι προϋποθέσεις ώστε η ελληνική οικονομία να μην αποψιλωθεί μέσα στην ΕΟΚ. Ο Στεφανόπουλος π.χ, ζητάει προγραμματισμό έργου ανά κράτος ώστε να αποφευχθεί η πόλωση στον ευρωπαϊκό χώρο, κάτι που παραπέμπει όμως περισσότερο σε οικονομική πολιτική Σοβιετικής Ένωσης παρά σε μια κοινή αγορά που απελευθερώνει τις δυνάμεις της, το εμπόριο, και καθιερώνει την ελεύθερη κινητικότητα των παραγωγικών συντελεστών.
   Ο σουηδός νομπελίστας οικονομολόγος και κοινωνιολόγος Μυρντάλ, έχει δείξει, ίσως καλύτερα από άλλους,  ότι ιδιαίτερα μέσα σε μια χώρα, αλλά και σε διεθνές επίπεδο, στον ανάλογο βαθμό που υπάρχει απελευθέρωση του εμπορίου και ελεύθερη διακίνηση των συντελεστών παραγωγής,  το κέντρο, οι ανεπτυγμένες περιοχές, αποψιλώνουν τις καθυστερημένες, έτσι οι διεθνείς   και οι περιφερειακές ανισότητες βαθαίνουν.

            Οι επιχειρήσεις του κέντρου που διαθέτουν παραγωγικό πλεονέκτημα, λόγω υψηλής τεχνολογίας, δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού, οικονομιών κλίμακας και συγκέντρωσης, και διάφορων ιστορικών λόγων, πλημμυρίζουν  με αγαθά την περιφέρεια,  σταδιακά την αποδυναμώνουν, δημιουργώντας ανεργία και τάση μετανάστευσης.
            Το κέντρο ενισχύει την παραγωγική του βάση, καταλαμβάνει τις αγορές της περιφέρειας, αυξάνει τους μισθούς, ενώ συγχρόνως υποδέχεται εργατικό δυναμικό. Μεγαλώνει την αγορά του και με αυτό τον τρόπο, μπαίνει σε μια διαδικασία αυτοτροφοδοτούμενης ανάπτυξης, ή όπως λέει ο Μυρντάλ σωρευτικής αιτιότητας. Στο κέντρο η αιτία που δημιουργείται ο πλούτος είναι ο πλούτος, αντίθετα στην περιφέρεια η πενία γεννάει  την πενία. Να σημειώσουμε, ότι αυτό το συμπέρασμα ότι η φτώχια είναι η αιτία της φτώχιας, το έβγαλε ο Μυρντάλ  ως κοινωνιολόγος, όταν μελέτησε την μαύρη κοινότητα των ΗΠΑ και το μετέφερε στις οικονομικές επιστήμες. Από εκεί προκύπτει η έννοια της σωρευτικής αιτιότητας. 
Μπορούμε να πούμε ότι η περίοδος έως το 1994 που αρχίζει η συνθήκη του Μάαστριχτ συμβαίνουν αυτά που περιγράφει η θεωρία για την σχέση κέντρου και περιφέρειας μέσα σε μια τελωνειακή ζώνη ελεύθερου εμπορίου.
Η Ελλάδα αποβιομηχανοποιείται, ενώ η αγροτική και η κτηνοτροφική της παραγωγή σταδιακά υποχωρεί. Η προσπάθεια ενίσχυσης της απασχόλησης είτε μέσω προσλήψεων στο δημόσιο τομέα, αλλά κύρια μέσω της διατήρησης των προβληματικών επιχειρήσεων ανεβάζει το δημόσιο χρέος στο 100% του ΑΕΠ.
Δημόσιο χρέος που όμως πρέπει να σημειώσουμε είναι κατά 90% εσωτερικό   και σε εθνικό νόμισμα, άρα διαχειρήσιμο.   Η Ελλάδα βυθίζεται στην στασιμότητα, με μέσο ποσοστό ετήσιας ανάπτυξης 0,5%, ενώ η ανεργία πλησιάζει σε διψήφιο νούμερο. Οι καθαρές μεταβιβαστικέ πληρωμές της Ε.Ε., είναι ισχυρές και υπερδιπλάσιες των σημερινών. Όμως τότε, η Ε.Ε. περιλαμβάνει 12 μέλη, με πιο φτωχά την Ελλάδα και την Πορτογαλία. Έτσι τουλάχιστον στην ύπαιθρο, διατηρείται μια εικόνα ευμάρειας παρά την καταστροφή της αγροτικής παραγωγής.
Μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε ότι η Ελλάδα, παρόλο που σαν οικονομία θα εμφάνιζε στασιμότητα και μια ανεργία της τάξης του 10%, αν δεν είχε επιλεχτεί η είσοδος στο ευρώ, η χώρα δεν θα είχε χρεοκοπήσει και δεν θα είχε μεταβληθεί σε προτεκτοράτο. Η επιλογή του ευρώ ήταν θανάσιμη για την ελληνική οικονομία σε σχέση με την είσοδο στην ΕΟΚ, που αποτέλεσε μια ισχυρή λαβωματιά.
Σήμερα στις θεωρίες του Μυρντάλ, του Περού κ.α. κέντρου-περιφέρειας της εποχής του 60, έχουν προστεθεί πολλές που τις ενισχύουν. Συγχρόνως μέσα στην ΕΟΚ όχι των έξι, ή των 12, αλλά στην Ε.Ε. των 27 έχει δημιουργηθεί ένας σκληρός πυρήνας υπερπαγκοσμιοποίησης, η Ζ.Ε..  
Σύμφωνα μάλιστα με την σύγχρονή μας θεωρία των άριστων νομισματικών περιοχών, μια ορθόδοξη οικονομική θεωρία, η οποία διδάσκεται στα πανεπιστήμια όλου του κόσμου,   για να έχουν τα εθνικά κράτη κέρδος από την υιοθέτηση κοινού νομίσματος, πρέπει οι οικονομίες τους να «μοιάζουν», να είναι παρόμοιας ανάπτυξης, να έχουν υψηλό εμπόριο μεταξύ τους και συνεπώς να έχουν παρόμοιους οικονομικούς κύκλους μια που εφαρμόζουν κοινή νομισματική πολιτική. Η Ελλάδα όμως, δεν έχει τα παραπάνω χαρακτηριστικά, που θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχουν π.χ. το Βέλγιο, η Γερμανία, η Ολλανδία κλπ. Η ένταξη λοιπόν της χώρας στην Ζ.Ε., αναμενόταν σύμφωνα με την οικονομική επιστήμη καταστροφική. Στις ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες της ένταξης στην Ε.Ε., προστίθενται αυτές της ένταξης στο ευρώ, που μας έφεραν στην παραγωγική και δημοσιονομική χρεοκοπία.
Πέρα από την εμπορική πολιτική η Ελλάδα χάνει τώρα και την συναλλαγματική πολιτική. Από το 1994 ακολουθείται η πολιτική της σκληρής δραχμής για να πιαστούν τα κριτήρια του Μάαστριχτ, που περιλαμβάνουν χαμηλό πληθωρισμό. Ενώ αργότερα μπαίνουμε στο ευρώ το πιο ακριβό νόμισμα του κόσμου. Δημιουργούνται εμπορικά και εξωτερικά ελλείμματα τα οποία φυσικά καλύπτονται από εξωτερικό δανεισμό. Αλλάζει έτσι η σύνθεση του δημόσιου χρέους και γίνεται εξωτερικό και σε ένα νόμισμα που δεν ελέγχουν οι εθνικές αρχές, με συνέπεια την πληρωμή τόκων στο εξωτερικό, νέα επιδείνωση του εξωτερικού ελλείμματος και τελικά χρεοκοπία. Η νομισματική πολιτική που διεξάγεται για την Γερμανία ιδίως τα πρώτα χρόνια του ευρώ που η Γερμανία βρίσκεται σε στασιμότητα και ο οικονομικός της κύκλος είναι αντίθετος με τον Νότο δημιουργεί φούσκες ακινήτων και στρεβλώσεις των οικονομιών της περιφέρειας της Ζ.Ε..
Για να αμβλυνθούν οι συνέπειες από την ένταξη όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και των υπόλοιπων οικονομιών του Νότου και της περιφέρειας στην Ε.Ε. και στην Ζ.Ε., χρειάζονται δημοσιονομικές μεταβιβαστικές πληρωμές από το κέντρο και προϋπολογισμός που θα ξεπερνάει το 10% του ομοσπονδιακού ΑΕΠ. Μάλιστα αυτοί οι υπολογισμοί έχουν γίνει χωρίς να συμπεριλαμβάνεται και η Γαλλία, που όπως δείχνουν τα πράγματα και αυτή συνθλίβεται από το ευρώ. Βραχυπρόθεσμα χρειάζεται περίπου 300-400 δις ετήσιες ταμειακές ροές από Βορρά προς τον Νότο. Η Γερμανία πρέπει να αναλάβει το μεγαλύτερο ποσοστό του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού. Σε κάθε δυτικογερμανό -μια που η Αν. Γερμανία- είναι διαλυμένη και δέχεται και αυτή μεταβιβάσεις από την Δυτική, αναλογούν πάνω από 3500 ευρώ. Η αλήθεια είναι ότι η Γερμανία δεν μπορεί να πληρώσει, η ραχοκοκαλιά της οικονομίας της θα ραγίσει.
Σήμερα ο ετήσιος προϋπολογισμός της Ε.Ε. είναι περίπου στο 1,2% του συνολικού ΑΕΠ, βαίνοντας μειούμενος. Η Ελλάδα λοιπόν για να επιβιώσει στο περιβάλλον του σκληρού ευρώ και της Ε.Ε., πέρα από σημαντική διαγραφή χρέους χρειάζεται να δεχτούν οι γερμανοί να δεκαπλασιάσουν την συνεισφορά τους στο κοινό ταμείο και να οδηγηθούν αυτοί σε ύφεση. Είναι κάτι που είναι όχι μόνο πολιτικά αλλά και οικονομικά ανέφικτο. Πιο πιθανό είναι να δούμε τους αρειανούς να κατεβούν στη γη όπως λέει ο γάλλος οικονομολόγος Ζακ Σαπίρ παρά η Γερμανία να δεχτεί να κάνει κάτι τέτοιο. Η μείωση του ΑΕΠ της Γερμανίας θα είναι μεγάλη και ισοδύναμη με τις μεταβιβαστικές πληρωμές αφαιρώντας την σχετική αύξηση του εμπορικού της πλεονάσματος που θα προκύψει από την ανάλογη ανάπτυξη του Νότου. Γιατί το γερμανικό κεφάλαιο να δεχτεί κάτι τέτοιο; Σήμερα, στην ίδια την Γερμανία δυσανασχετούν οι Βαυαροί με τις οικονομικές μεταβιβάσεις στην Ανατολική Γερμανία, δηλαδή για την αλληλεγγύη στο ίδιο τους το έθνος. Πως είναι δυνατόν πέρα από το κεφάλαιο, οι ίδιοι οι πολίτες να δεχτούν μεγάλες μεταβιβάσεις προς τον Νότο; Σε όλη τη Ευρώπη, πλούσιες περιφέρειες επιζητούν ανεξαρτησία για να μην ενισχύουν το ίδιο τους το έθνος, τάση που υπάρχει όχι μόνο στη Γερμανία, αλλά και στην Καταλωνία, στην Βόρεια Ιταλία, στη Βενετία και αλλού. Οι «δεξιοί» και «αριστεροί» ευρωπαϊστές της πατρίδας μας ζουν σε ένα δικό τους πολιτικό και οικονομικό κόσμο.
Η Γερμανία μέσα σε αυτό το πλαίσιο,   προσπαθεί να επιβάλλει, με την κτηνώδη της δύναμη, αυτό που δεν έκανε δύο φορές τον 20^ο αιώνα. Το μέλλον της Ελλάδας και του Νότου μέσα στην ζώνη του ευρώ, είναι χώρες φτώχιές και γερασμένες, προτεκτοράτα της Γερμανίας.
Αντίθετα από αυτά που λέει ο Ολάντ, ότι η έξοδος από το ευρώ είναι έξοδος από την ιστορία, η παραμονή της Ελλάδας στην ζώνη του ευρώ, θα την οδηγήσει σε παρατεταμένη όχι μόνο έξοδο, αλλά και ίσως οριστική εξαφάνιση του ελληνισμού από την ιστορία. Ο ελληνικός χώρος θα μετατραπεί σε μια παρηκμασμένη και απόλυτα εξαρτημένη περιφέρεια των σκληρών αφεντικών του Βερολίνου.
Αυτή είναι η συζήτηση που θα έπρεπε να γίνει για τις ευρωεκλογές και που φυσικά οδηγεί στο συμπέρασμα της αποχώρησης της Ελλάδας από την ζώνη του ευρώ και στην ρήξη με την Ε.Ε.. Η ίδια η Ζ.Ε., αλλά και η Ε.Ε. είναι υπερβολικά ετερογενής για να είναι βιώσιμη η οικονομία χωρών όπως η Ελλάδα.   Είναι για αυτό που αυτήν την συζήτηση την αποφεύγουν οι «δεξιοί» και «αριστεροί», του κοινού όμως παρανομαστή, του α-νόητου ευρωπαϊσμού.

*περίληψη του άρθρου δημοσιεύτηκε στο Χωνί την Κυριακή 11-5-2014