Η μετακόμιση του ομίλου Στασινόπουλου στο Βέλγιο
αποτελεί χωρίς άλλο σοβαρό πλήγμα για την ελληνική οικονομία. Τι
σημαίνει όμως για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία; Απολύτως, τίποτα. Η
έδρα φεύγει, οι ρυπαίνουσες βιομηχανικές εγκαταστάσεις μένουν...
Επί χρόνια στην υπόθεση του Ασωπού, ενώ η ίδια η ρύπανση (και οι κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία) ήταν πλήρως τεκμηριωμένη, έλειπε ο ρυπαντής! Για πρώτη φορά δημόσιος φορέας συσχετίζει τη ρύπανση γύρω από τον Ασωπό με τουλάχιστον ένα συγκεκριμένο ρυπαντή: τη βιομηχανία ΕΛΒΑΛ του ομίλου Στασινόπουλου. Για πρώτη φορά επίσης, δημόσιος φορέας ξεκαθαρίζει (κόντρα σε ό,τι λεγόταν από τις βιομηχανίες επί χρόνια) πως η ρύπανση αυτή είναι ανθρωπογενής, οφείλεται δηλαδή στην ανθρώπινη δραστηριότητα. Με άλλα λόγια, σε μια υπόθεση που ξεκινά το 1968 με την άναρχη βιομηχανοποίηση της περιοχής, χρειάστηκαν 45 χρόνια για να καταφέρει το κράτος να κατονομάσει επισήμως έναν από τους ρυπαντές...
Στην ύπαρξη της έκθεσης του ΙΓΜΕ, την οποία το ThePressProject δημοσιεύει για πρώτη φορά ολόκληρη, πρωτοαναφέρθηκαν με δημοσιεύματά τους τον Ιούνιο του 2013 η Εφημερίδα των Συντακτών και ΤΑ ΝΕΑ. Και όμως, ακόμα και τώρα, μήνες μετά, το μεν κράτος εξακολουθεί να μη λαμβάνει μέτρα απέναντι στις βιομηχανίες που ρυπαίνουν, οι δε βιομηχανίες παραμένουν απλώς σιωπηλές.
Η έκθεση υπογράφεται από το ΙΓΜΕΜ (όπως είναι ο νέος τίτλος του ΙΓΜΕ) και το ΕΚΒΑΑ (Εθνικό Κέντρο Βιώσιμης και Αειφόρου Ανάπτυξης) και έχει τίτλο «Υδρογεωολογική και Υδροχημική Αξιολόγηση της υπόγειας υδροφορίας στις βιομηχανικές εγκαταστάσεις ΧΑΛΚΟΡ – ΣΥΜΕΤΑΛ – ΕΛΒΑΛ Οινοφύτων Σχηματαρίου Βοιωτίας». Έχει υπογραφή 11 Μαρτίου 2013 και σφραγίδα στο εξώφυλλό της «Απρίλιος 2013». Είχε προηγηθεί αίτημα από την Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος προς το ΕΚΒΑΑ – ΙΓΜΕ για τη διενέργεια επιτόπου δειγματοληψιών και μετρήσεων στις συγκεκριμένες βιομηχανίες. Συνολικά έγιναν δειγματοληψίες νερού σε 12 υδρογεωτρήσεις (κατασκευασμένες από τις βιομηχανίες περιμετρικά του χώρου των εγκαταστάσεων) και σε δύο φρεάτια ομβρίων. Οι υδροχημικές αναλύσεις ανέλυσαν τις συγκεντρώσεις 16 στοιχείων. Σε οκτώ απ’ αυτά (αργίλιο, ολικό χρώμιο, μαγγάνιο, κοβάλτιο, νικέλιο, χαλκός, μόλυβδος, σίδηρος) διαπιστώθηκαν «υπερβάσεις», δηλαδή τιμές άνω των επιτρεπομένων ορίων που ισχύουν βάσει της ελληνικής νομοθεσίας. Οι τιμές συγκρίθηκαν με τα όρια που θέτουν δύο Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις (μία ειδικά για τον Ασωπό του 2010 και μία γενική του 2011) και με μία ευρωπαϊκή οδηγία ενσωματωμένη το 2001 στο ελληνικό δίκαιο. Ιδιαιτέρως υψηλές (πολύ ανώτερες των ορίων) είναι οι τιμές στην υδρογεώτρηση ΓΣ-1, περιμετρικά του χώρου της ΕΛΒΑΛ.
Εστιάζουμε ιδιαιτέρως στο ολικό χρώμιο και το νικέλιο:
§ Στο ολικό χρώμιο η συγκέντρωση πρέπει να είναι, σύμφωνα με την υπουργική απόφαση του 2011, μικρότερη από 50 μg/l, αλλά διαπιστώνεται υπέρβαση του ορίου σε σημεία όπου έγιναν δειγματοληψίες, που φθάνει τα 150 μg/l (3 φορές παραπάνω από το όριο).
§ Σε ό,τι αφορά το νικέλιο, οι υπερβάσεις είναι ακόμα μεγαλύτερες και αφορούν όλα τα δείγματα πλην δύο φρεατίων. Η συγκέντρωση νικελίου πρέπει να είναι, σύμφωνα με την υπουργική απόφαση του 2011, μικρότερη από 20 μg/l, αλλά διαπιστώνεται υπέρβαση που φθάνει στα 1.000 μg/l (50 φορές πάνω από το όριο!).
ΙΓΜΕ: «... προέρχονται από τον χώρο του εργοστασίου»
Η έρευνα δεν μέτρησε το εξασθενές χρώμιο στις βιομηχανίες, καθώς ακόμα και σήμερα το ελληνικό κράτος αρνείται να θέσει ανώτατες επιτρεπόμενες τιμές για ένα μέταλλο του οποίου η επικινδυνότητα έχει τεκμηριωθεί διεθνώς.
Είναι αξιοσημείωτο ότι οι δειγματοληψίες ελήφθησαν έξω («περιμετρικώς») από τις βιομηχανίες και όχι εντός του χώρου τους. Παρόλα αυτά, επανειλλημμένα η έκθεση καθιστά σαφές πως οι υψηλές συγκεντρώσεις έχουν ανθρωπογενή προέλευση. Στην τελευταία της παράγραφο, η Αξιολόγηση σημειώνει συμπερασματικά πως: «Το τελικό αθροιστικό συμπέρασμα είναι ότι οι υπερβολικές τιμές ορισμένων μεταλλικών στοιχείων [...] οφείλονται αποκλειστικά σε άμεση κατείσδυση της ρύπανσης στους χώρους των εγκαταστάσεων και όχι σε παράγοντες υπόγειας μεταφοράς μέσω της κίνησης της υπόγειας υδροφορίας [...]».
Ανάλογα είναι και τα επιμέρους συμπεράσματα. Για παράδειγμα, στην περίπτωση του αργιλίου, αναφερόμενη στις υδρογεωτρήσεις που παρουσιάζουν υπέρβαση των ορίων, η έκθεση μιλά ευθέως «για κατείσδυση σωματιδίων πλούσιων σε αργίλιο που προέρχονται από τον χώρο του εργοστασίου [η έμφαση δική μας] και δεν οφείλειται σε πλευρική μετάγγιση του αργιλίου από ‘εξωτερικές περιοχές’».
Η απάντηση του Ομίλου Στασινόπουλου
Ζητήσαμε από την ΕΛΒΑΛ και τον όμιλο ΒΙΟΧΑΛΚΟ (στον οποίο ανήκει η ΕΛΒΑΛ και οι βιομηχανίες ΣΥΜΕΤΑΛ και ΧΑΛΚΟΡ τις οποίες αφορά η έκθεση του ΙΓΜΕ), να πάρουν θέση. Η εταιρεία δεσμεύθηκε πως στέλεχός της που ασχολείται με τα περιβαλλοντικά αλλά βρίσκεται εκτός Ελλάδας θα δώσει πιο συγκεκριμένες απαντήσεις. Ωστόσο, πηγές του ομίλου ΒΙΟΧΑΛΚΟ μας είπαν τα εξής: «Στη ΒΙΟΧΑΛΚΟ είμαστε πολύ ευαίσθητοι και δίνουμε μεγάλη έμφαση στο θέμα του περιβάλλοντος. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο η ΕΛΒΑΛ έχει επενδύσει 43,8 εκατομμύρια ευρώ τα τελευταία 5 χρόνια σε περιβάλλοντικές επενδύσεις και δαπάνες τα τελευταία 5 χρόνια. Ως προς τις μετρήσεις του ΙΓΜΕ, θεωρούμε ότι δεν είναι ακριβείς και πως υπάρχουν μεθοδολογικά προβλήματα. Από τη μεριά μας, αναθέσαμε σε γερμανικό εργαστήριο να κάνει μετρήσεις και τα αποτελέσματα ήταν εντός των επιτρεπόμενων ορίων. Θέλουμε να είμαστε κάθετοι πάνω σε αυτό: Δεν ρυπαίνουμε!»
Επί χρόνια στην υπόθεση του Ασωπού, ενώ η ίδια η ρύπανση (και οι κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία) ήταν πλήρως τεκμηριωμένη, έλειπε ο ρυπαντής! Για πρώτη φορά δημόσιος φορέας συσχετίζει τη ρύπανση γύρω από τον Ασωπό με τουλάχιστον ένα συγκεκριμένο ρυπαντή: τη βιομηχανία ΕΛΒΑΛ του ομίλου Στασινόπουλου. Για πρώτη φορά επίσης, δημόσιος φορέας ξεκαθαρίζει (κόντρα σε ό,τι λεγόταν από τις βιομηχανίες επί χρόνια) πως η ρύπανση αυτή είναι ανθρωπογενής, οφείλεται δηλαδή στην ανθρώπινη δραστηριότητα. Με άλλα λόγια, σε μια υπόθεση που ξεκινά το 1968 με την άναρχη βιομηχανοποίηση της περιοχής, χρειάστηκαν 45 χρόνια για να καταφέρει το κράτος να κατονομάσει επισήμως έναν από τους ρυπαντές...
Στην ύπαρξη της έκθεσης του ΙΓΜΕ, την οποία το ThePressProject δημοσιεύει για πρώτη φορά ολόκληρη, πρωτοαναφέρθηκαν με δημοσιεύματά τους τον Ιούνιο του 2013 η Εφημερίδα των Συντακτών και ΤΑ ΝΕΑ. Και όμως, ακόμα και τώρα, μήνες μετά, το μεν κράτος εξακολουθεί να μη λαμβάνει μέτρα απέναντι στις βιομηχανίες που ρυπαίνουν, οι δε βιομηχανίες παραμένουν απλώς σιωπηλές.
Η έκθεση υπογράφεται από το ΙΓΜΕΜ (όπως είναι ο νέος τίτλος του ΙΓΜΕ) και το ΕΚΒΑΑ (Εθνικό Κέντρο Βιώσιμης και Αειφόρου Ανάπτυξης) και έχει τίτλο «Υδρογεωολογική και Υδροχημική Αξιολόγηση της υπόγειας υδροφορίας στις βιομηχανικές εγκαταστάσεις ΧΑΛΚΟΡ – ΣΥΜΕΤΑΛ – ΕΛΒΑΛ Οινοφύτων Σχηματαρίου Βοιωτίας». Έχει υπογραφή 11 Μαρτίου 2013 και σφραγίδα στο εξώφυλλό της «Απρίλιος 2013». Είχε προηγηθεί αίτημα από την Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος προς το ΕΚΒΑΑ – ΙΓΜΕ για τη διενέργεια επιτόπου δειγματοληψιών και μετρήσεων στις συγκεκριμένες βιομηχανίες. Συνολικά έγιναν δειγματοληψίες νερού σε 12 υδρογεωτρήσεις (κατασκευασμένες από τις βιομηχανίες περιμετρικά του χώρου των εγκαταστάσεων) και σε δύο φρεάτια ομβρίων. Οι υδροχημικές αναλύσεις ανέλυσαν τις συγκεντρώσεις 16 στοιχείων. Σε οκτώ απ’ αυτά (αργίλιο, ολικό χρώμιο, μαγγάνιο, κοβάλτιο, νικέλιο, χαλκός, μόλυβδος, σίδηρος) διαπιστώθηκαν «υπερβάσεις», δηλαδή τιμές άνω των επιτρεπομένων ορίων που ισχύουν βάσει της ελληνικής νομοθεσίας. Οι τιμές συγκρίθηκαν με τα όρια που θέτουν δύο Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις (μία ειδικά για τον Ασωπό του 2010 και μία γενική του 2011) και με μία ευρωπαϊκή οδηγία ενσωματωμένη το 2001 στο ελληνικό δίκαιο. Ιδιαιτέρως υψηλές (πολύ ανώτερες των ορίων) είναι οι τιμές στην υδρογεώτρηση ΓΣ-1, περιμετρικά του χώρου της ΕΛΒΑΛ.
Εστιάζουμε ιδιαιτέρως στο ολικό χρώμιο και το νικέλιο:
§ Στο ολικό χρώμιο η συγκέντρωση πρέπει να είναι, σύμφωνα με την υπουργική απόφαση του 2011, μικρότερη από 50 μg/l, αλλά διαπιστώνεται υπέρβαση του ορίου σε σημεία όπου έγιναν δειγματοληψίες, που φθάνει τα 150 μg/l (3 φορές παραπάνω από το όριο).
§ Σε ό,τι αφορά το νικέλιο, οι υπερβάσεις είναι ακόμα μεγαλύτερες και αφορούν όλα τα δείγματα πλην δύο φρεατίων. Η συγκέντρωση νικελίου πρέπει να είναι, σύμφωνα με την υπουργική απόφαση του 2011, μικρότερη από 20 μg/l, αλλά διαπιστώνεται υπέρβαση που φθάνει στα 1.000 μg/l (50 φορές πάνω από το όριο!).
ΙΓΜΕ: «... προέρχονται από τον χώρο του εργοστασίου»
Η έρευνα δεν μέτρησε το εξασθενές χρώμιο στις βιομηχανίες, καθώς ακόμα και σήμερα το ελληνικό κράτος αρνείται να θέσει ανώτατες επιτρεπόμενες τιμές για ένα μέταλλο του οποίου η επικινδυνότητα έχει τεκμηριωθεί διεθνώς.
Είναι αξιοσημείωτο ότι οι δειγματοληψίες ελήφθησαν έξω («περιμετρικώς») από τις βιομηχανίες και όχι εντός του χώρου τους. Παρόλα αυτά, επανειλλημμένα η έκθεση καθιστά σαφές πως οι υψηλές συγκεντρώσεις έχουν ανθρωπογενή προέλευση. Στην τελευταία της παράγραφο, η Αξιολόγηση σημειώνει συμπερασματικά πως: «Το τελικό αθροιστικό συμπέρασμα είναι ότι οι υπερβολικές τιμές ορισμένων μεταλλικών στοιχείων [...] οφείλονται αποκλειστικά σε άμεση κατείσδυση της ρύπανσης στους χώρους των εγκαταστάσεων και όχι σε παράγοντες υπόγειας μεταφοράς μέσω της κίνησης της υπόγειας υδροφορίας [...]».
Ανάλογα είναι και τα επιμέρους συμπεράσματα. Για παράδειγμα, στην περίπτωση του αργιλίου, αναφερόμενη στις υδρογεωτρήσεις που παρουσιάζουν υπέρβαση των ορίων, η έκθεση μιλά ευθέως «για κατείσδυση σωματιδίων πλούσιων σε αργίλιο που προέρχονται από τον χώρο του εργοστασίου [η έμφαση δική μας] και δεν οφείλειται σε πλευρική μετάγγιση του αργιλίου από ‘εξωτερικές περιοχές’».
Η απάντηση του Ομίλου Στασινόπουλου
Ζητήσαμε από την ΕΛΒΑΛ και τον όμιλο ΒΙΟΧΑΛΚΟ (στον οποίο ανήκει η ΕΛΒΑΛ και οι βιομηχανίες ΣΥΜΕΤΑΛ και ΧΑΛΚΟΡ τις οποίες αφορά η έκθεση του ΙΓΜΕ), να πάρουν θέση. Η εταιρεία δεσμεύθηκε πως στέλεχός της που ασχολείται με τα περιβαλλοντικά αλλά βρίσκεται εκτός Ελλάδας θα δώσει πιο συγκεκριμένες απαντήσεις. Ωστόσο, πηγές του ομίλου ΒΙΟΧΑΛΚΟ μας είπαν τα εξής: «Στη ΒΙΟΧΑΛΚΟ είμαστε πολύ ευαίσθητοι και δίνουμε μεγάλη έμφαση στο θέμα του περιβάλλοντος. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο η ΕΛΒΑΛ έχει επενδύσει 43,8 εκατομμύρια ευρώ τα τελευταία 5 χρόνια σε περιβάλλοντικές επενδύσεις και δαπάνες τα τελευταία 5 χρόνια. Ως προς τις μετρήσεις του ΙΓΜΕ, θεωρούμε ότι δεν είναι ακριβείς και πως υπάρχουν μεθοδολογικά προβλήματα. Από τη μεριά μας, αναθέσαμε σε γερμανικό εργαστήριο να κάνει μετρήσεις και τα αποτελέσματα ήταν εντός των επιτρεπόμενων ορίων. Θέλουμε να είμαστε κάθετοι πάνω σε αυτό: Δεν ρυπαίνουμε!»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου