Ο "κρυφός" υπουργός των δημοσίων έργων

Του ΑΡΓΥΡΗ ΔΕΜΕΡΤΖΗ από την Ελευθεροτυπία

ΣΤΗ ΣΚΙΑ των προβεβλημένων πολιτικών προσώπων, που διαχειρίζονται την τελευταία 15ετία, ως υπουργοί Δημοσίων Εργων, τα τρισ. ευρώ των δημοσίων έργων και των εργολαβικών αναθέσεων, στο πρώην υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ, εν συνεχεία ΥΠΟΜΕΔΙ και τώρα Ανάπτυξης και Υποδομών, υπάρχει διαχρονικά ένα πρόσωπο-«κλειδί», ο οποίος με αλλεπάλληλες ακριβοπληρωμένες συμβάσεις ιδιώτη συμβούλου και ανάθεσης καθηκόντων πρώτης γραμμής, που του υπογράφουν διαδοχικά και αγόγγυστα οι ίδιοι οι εκπρόσωποι της πολιτικής ηγεσίας, «οπλίζεται» με αρμοδιότητες αλλά και αμοιβές «υπερυπουργού»!

Πρόκειται για έναν ιδιώτη μηχανικό άνω των 60 ετών, δηλαδή σε ηλικία συνταξιοδότησης, ο οποίος από πρώην απλός υπάλληλος του υπουργείου ΠΕΧΩΔΕ έχει εκτιναχθεί και καθιερωθεί, από όλες τις κυβερνήσεις, ακριβώς στην κορυφή του υπουργείου Υποδομών. Παραιτήθηκε το 1997-98 από την υπηρεσία του, ενώ στη συνέχεια ανέλαβε καθήκοντα ειδικού συμβούλου του υπουργείου.

Εκτοτε, με πολύ μικρά διαλείμματα ακολουθεί λαμπρή καριέρα ακριβοπληρωμένου ιδιώτη τεχνικού συμβούλου. Συμμετέχει κανονικά, ελέγχει και κατευθύνει τη λειτουργία των υπηρεσιών δημοσίων έργων, ενώ εκπροσωπεί εντός -ακόμη και εκτός- του υπουργείου, σε διαχειριστικές και άλλες επιτροπές, την πολιτική ηγεσία. Ασκεί ουσιαστικό ρόλο σε όλα τα μεγάλα θέματα διαχείρισης των έργων και των πόρων των εγχώριων και ευρωπαϊκών προγραμμάτων χρηματοδότησης. Εχει ιδιαίτερο ρόλο στις συμβάσεις παραχώρησης αλλά και στις διαπραγματεύσεις μεταξύ Δημοσίου και εργολάβων, για τις εργολαβικές αξιώσεις και την επανεκκίνηση των μεγάλων οδικών έργων.

Είναι εντυπωσιακό ότι ο ίδιος ιδιώτης σύμβουλος διορίστηκε από τον Νοέμβριο του 2011, με απόφαση (Αρ. Πρωτ. Δ16γ/488/4/453/Γ-9/11/2011) των τότε υπουργών Οικονομικών Ευάγγ. Βενιζέλου και Υποδομών Γ. Ραγκούση, και στο Διοικητικό Συμβούλιο της Ανώνυμης Εταιρείας Εκμετάλλευσης και Διαχείρισης Ελληνικών Αυτοκινητοδρόμων, την ΤΕΟ Α.Ε. Ελαβε θέση με αμοιβή, που σχετίζεται με τη λειτουργία των αυτοκινητοδρόμων και τις πολιτικές για τα συστήματα ελέγχου και είσπραξης των διοδίων, που βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των εργολάβων και τραπεζών, παραχωρησιούχων των έργων. Επόμενος κρίκος της αλυσίδας είναι ότι ο ίδιος τεχνικός σύμβουλος ανέλαβε από τη σημερινή πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης (Κωστής Χατζηδάκης) καθήκοντα «παροχής στοιχείων και υποστήριξης, προς τον ορισθέντα, με απόφαση του πρωθυπουργού, συντονιστή των διαπραγματεύσεων για την επανεκκίνηση των οδικών έργων παραχώρησης, κ Ευθύμιο Βιδάλη».

  Υπέρογκες αμοιβές

Μέσα στην πιο βαθιά κρίση της ελληνικής οικονομίας, της φτώχειας, της ανεργίας και των γενναίων περικοπών αποδοχών, διαθεσιμοτήτων και απολύσεων στο ελληνικό Δημόσιο «βγάζουν μάτι» δύο διαδοχικές συμβάσεις, που υπέγραψε το υπουργείο Υποδομών με το συγκεκριμένο ιδιώτη τεχνικό σύμβουλο. Η πρώτη σύμβαση, διάρκειας 14 μηνών, υπογράφηκε τον Σεπτέμβριο του 2011, επί υπουργίας του Γιάννη Ραγκούση με μηνιαία δαπάνη 8.960 ευρώ. Η επόμενη σύμβαση, διάρκειας 24 μηνών, υπογράφεται τον Φεβρουάριο του 2013 από τη σημερινή πολιτική ηγεσία, με μηνιαία δαπάνη 6.150 ευρώ.

Τα επίσημα έγγραφα-ντοκουμέντα των υπουργικών αποφάσεων είναι αποκαλυπτικά τόσο για τις αμοιβές όσο και τις αρμοδιότητες του ανθρώπου-«κλειδιού» των δημοσίων έργων:

- Με απόφαση που υπογράφει ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης και Υποδομών Σταύρος Καλογιάννης στις 28 Φεβρουαρίου 2013 (Αριθμ. Πρωτ. ΕΠΠ/ΜΚ/Φ21/2), ο συγκεκριμένος ιδιώτης τεχνικός σύμβουλος αναλαμβάνει καθήκοντα με σύμβαση διάρκειας 24 μηνών, δηλαδή μέχρι τον Φεβρουάριο του 2015, με μηνιαία αμοιβή 6.150 ευρώ (5.000 ευρώ καθαρή αμοιβή, συν 1.150 ευρώ ΦΠΑ 23%, που βαρύνει το Δημόσιο) και εγκεκριμένη συνολική δαπάνη 147.600 ευρώ. Το κόστος του Δημοσίου για τον τεχνικό σύμβουλο μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερο, αφού η σύμβαση αναφέρει ότι «δεν περιλαμβάνονται οι δαπάνες μετάβασης παραμονής και επιστροφής στο εξωτερικό, εφ' όσον κριθεί αυτό αναγκαίο ύστερα από εντολή της υπηρεσίας».

Εθνική οδός Αθηνών - Κορίνθου. Φωτογραφία: Eurokinissi

Ο κ. Καλογιάννης υπερακοντίζοντας τις εξαθλιωμένες αμοιβές που λαμβάνουν και οι πλέον έμπειροι και υψηλόβαθμοι λειτουργοί της δημόσιας διοίκησης, ξεπερνάει και τον ίδιο τον εαυτό του, ως προς το ύψος της αμοιβής του ιδιώτη τεχνικού συμβούλου, αφού ο ίδιος εισπράττει μηνιαίως ως υπουργός κατά πολύ μικρότερη αμοιβή, 4.100 ευρώ το μήνα. Αντικείμενο της σύμβασης του ιδιώτη τεχνικού συμβούλου είναι η παρακολούθηση των έργων του αυτοκινητοδρόμου Πάτρα - Αθήνα - Θεσσαλονίκη - Εύζωνοι (ΠΑΘΕ) και ιδιαίτερα το έργο που έχει ανατεθεί με σύμβαση παραχώρησης στην κοινοπραξία «Αυτοκινητόδρομοι Αιγαίου» (Hochtief, Ακτωρ, J&Ρ Αβαξ, Vinci ΑΕΓΕΚ, Αθηνά), του τμήματος «Μαλιακός - Κλειδί», το κατασκευαστικό κόστος του οποίου, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η απόφαση, «υπερβαίνει τα 850 εκατομμύρια ευρώ».

Στους λόγους της επιλογής του περιλαμβάνεται η ανάγκη κάλυψης αρμοδιοτήτων που ασκούσε, μέχρι στις 15 Νοεμβρίου 2012, μία ολόκληρη εταιρεία του Δημοσίου, η «Εγνατία Α.Ε.»! Επίσης αναφέρεται ότι για το συγκεκριμένο έργο, στο οποίο έγινε τροποποίηση του τεχνικού αντικειμένου («περικοπή τμήματος της δαπάνης για την κατασκευή της Λωρίδας Εκτακτης Ανάγκης στις σήραγγες Τ1,Τ2,Τ3», δηλαδή στις σήραγγες των Τεμπών) και απαιτούνται μεταβολές στα χρηματοοικονομικά στοιχεία, «είναι αναγκαία η υποβοήθηση της προϊσταμένης αρχής..., καθώς και κατά περίπτωση του αναπληρωτή υπουργού Ανάπτυξης Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων».

Ενδιαφέρον έχει επίσης το γεγονός ότι η δαπάνη της αμοιβής του ιδιώτη τεχνικού συμβούλου, που εγκρίνει το υπουργείο, βαρύνει την πίστωση της σύμβασης παραχώρησης του τμήματος «Μαλιακός - Κλειδί», πράγμα που δημιουργεί ερώτημα εάν η συγκεκριμένη επιλογή είναι γνωστή και αποδεκτή από τους εργολάβους.

Επιτελική θέση στα συγχρηματοδοτούμενα έργα

«ΝΙΚΗΣΕ» και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο ο ιδιώτης τεχνικός σύμβουλος για να του αναθέσει το υπουργείο Υποδομών τον Σεπτέμβριο του 2011 (Αρ. Πρωτ. 3095/8/9/2011) επί υπουργίας Γιάννη Ραγκούση, με την υπογραφή του τότε γενικού γραμματέα Δημοσίων Εργων Γιάννη Οικονομίδη, σύμβαση «για την επιτελική παρακολούθηση των συγχρηματοδοτούμενων έργων», διάρκειας 14 μηνών, με μηνιαία αμοιβή 8.960 ευρώ (7.285 ευρώ καθαρή αμοιβή, συν 1.675 ευρώ ΦΠΑ 23%, που βαρύνει το Δημόσιο) και εγκεκριμένη συνολική δαπάνη 125.460 ευρώ.

 Η ανάθεση έγινε με τη γνωστή διαδικασία «κλειστού διαγωνισμού», στην οποία ο καθιερωμένος τεχνικός σύμβουλος του υπουργείου Υποδομών εμφανίζεται ως «εταιρεία». Κατατέθηκαν και αξιολογήθηκαν τρεις προσφορές, μαζί με τη δική του, δεύτερη από άλλον ιδιώτη και τρίτη από το ΕΜΠ/ΕΠΙΣΕΥ.
Η απόφαση ανάθεσης αναφέρει ότι η «η επιτροπή αξιολόγησης εισηγήθηκε ομόφωνα στην αναθέτουσα αρχή την ανάθεση της σύμβασης υπηρεσιών του συγκεκριμένου έργου (των 125.460 ευρώ στον συγκεκριμένο καθιερωμένο τεχνικό σύμβουλο), που υπέβαλε την πλέον συμφέρουσα προσφορά». Ειδικότερα στον άνθρωπο-«κλειδί» των δημοσίων έργων με τη συγκεκριμένη σύμβαση ανατέθηκαν επιτελικά καθήκοντα στην Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ενίσχυσης της Προσπελασιμότητας, το οποίο αφορά εκατοντάδες συμβάσεις πολλών δισ. ευρώ για έργα οδικών αξόνων, λιμανιών και αστικών αναπλάσεων.