Η σύντομη ζωή του “ψηφιακού” ακτιβιστή Άαρον Σβαρτς

Αναδημοσίευση από Alfavita

Θλίψη προκάλεσε στη διαδικτυακή κοινότητα η είδηση της αυτοκτονίας του 26χρονου ιδιοφυούς προγραμματιστή Άαρον Σβαρτς, πολιτικού ακτιβιστή για τα δικαιώματα στην ψηφιακή εποχή και γνωστός «χάκερ» της ανεξάρτητης σκηνής. Ένα από τα πιο λαμπρά μυαλά της γενιάς του.

 

Η διαδικτυακή κοινότητα του χρωστάει πολλά –πλην των άλλων- καθώς θεωρείται ο πατέρας του προτύπου RSS του πιο δημοφιλούς τρόπου σήμερανα μεταδίδονται πληροφορίες από μία ιστοσελίδα, συνήθως ειδήσεις ή αναγγελίες νέων δημοσιεύσεων σε μπλογκ, με γρήγορο και εύκολο τρόπο προς άλλες σελίδες ή εφαρμογές (syndication). Ο Άαρον υπήρξε από τους βασικούς συντελεστές και προγραμματιστές του προτύπου RSS, σε ηλικία μόλις 14 ετών.

 

Αργότερα συμμετείχε ενεργά στην οργάνωση Creative Commons που ίδρυσε ο καθηγητής Λάρι Λέσιγκ και στην κοινότητα του Reddit, του οποίου ήταν και συνιδρυτής.Ο Σβαρτς φοίτησε για ένα χρόνο στο Στάνφορντ αλλά εγκατέλειψε τις σπουδές του και στη συνέχεια αφοσιώθηκε στον προγραμματισμό και στον ψηφιακό και πολιτιστικό ακτιβισμό.

 

Το 2009 κατάφερε να κατεβάσει και στη συνέχεια να διαθέσει ελεύθερα στο Ίντερνετ περίπου το 20% των εγγράφων από ομοσπονδιακά δικαστήρια τα οποία ήταν καταχωρημένα στη βάση δεδομένων PACER. Παρόλο που τυπικά θα έπρεπε να είναι ελεύθερα, η PACER χρέωνε την πρόσβαση, ο Σβαρτς κατάφερε όμως να τα διαθέσει στο ευρύ κοινό.

 

Λίγο αργότερα, το 2011, βάζοντας σχεδόν στα κρυφά ένα λάπτοπ στο δίκτυο του MIT, κατέβασε από τη βάση JSTOR, η οποία διαθέτει με συνδρομή το περιεχόμενο εκατοντάδων επιστημονικών περιοδικών, τέσσερα εκατομμύρια δημοσιεύσεις, πολλές από τις οποίες θα έπρεπε να διατίθενται και αυτές ελεύθερα ως κοινό κτήμα.

 

Οι δημοσιεύσεις κυκλοφόρησαν από τον ίδιο με τη μορφή αρχείου torrent στο Ίντερνετ, εξοργίζοντας το MIT και την JSTOR. Ο Σβαρτς συνελήφθη αλλά αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση, κατηγορήθηκε όμως για απάτη.

 

Και οι δύο υποθέσεις έβαλαν τον Σβαρτς στο στόχαστρο των αμερικανικών Αρχών που κίνησαν έρευνες εναντίον του.

 

Ο Σβαρτς είχε πολιτική δράση υπέρ των ψηφιακών δικαιωμάτων και κατά των κρατικών επεμβάσεων, ενώ είχε γράψει και διαθέσει με ελεύθερες άδειες αρκετά προγράμματα.

 

Ο θάνατος του Σβάρτς στενοχώρησε χιλιάδες θιασώτες του "ελεύθερου" ίντερνετ αλλά παράλληλα  δημιούργησε και χαμόγελα στον κύκλο των επιχειρηματικών συμφερόντων που εξαντλούν κάθε pixel της οθόνης για να βγάλουν κέρδος.

 

Το όραμα του ίντερνετ ώς ενός μέσου διακίνησης της πληροφορίας χωρίς να μεσολαβούν οι νόμοι της αγοράς, αποτέλεσε για τα μεγάλα μυαλά που το δημιούργησαν μια πρόκληση που η πραγματοποίηση του συγκρούεται με αυτούς που θέλουν να το ελέγχουν και να το καθοδηγούν.

 

Μανιφέστο Αντάρτικου Ανοικτής Πρόσβασης

 

Η πληροφορία είναι δύναμη. Όμως, όπως κάθε δύναμη, υπάρχουν εκείνοι που θέλουν να την κρατήσουν για τον εαυτό τους. Ολόκληρη η παγκόσμια επιστημονική και πολιτιστική κληρονομιά, η οποία δημοσιεύθηκε στη διάρκεια των αιώνων σε βιβλία και περιοδικά, ολοένα ψηφιοποιείται και κλειδώνεται από μια χούφτα ιδιωτικές εταιρείες. Θέλετε να διαβάσετε τις δημοσιεύσεις που έχουν τα πιο διάσημα αποτελέσματα των επιστημών; Θα πρέπει να στείλετε τεράστια ποσά σε εκδότες, όπως η Reed Elsevier.

 

Υπάρχουν εκείνοι που αγωνίζονται για να αλλάξει αυτό. Το Κίνημα Ανοικτής Πρόσβασης έχει αγωνιστεί γενναία για να διασφαλιστεί ότι οι επιστήμονες δεν μεταβιβάζουν τα πνευματικά δικαιώματα τους, αλλά αντί αυτού εξασφαλίζεται ότι η εργασία τους δημοσιεύεται στο Διαδίκτυο, σύμφωνα με όρους που επιτρέπουν σε όλους να έχουν πρόσβαση. Αλλά ακόμη και κάτω από τα καλύτερα σενάρια, το έργο τους θα είναι διαθέσιμο μόνο για τα πράγματα που δημοσιεύονται στο μέλλον. Τα πάντα μέχρι τώρα έχουν χαθεί.

 

Αυτό είναι πάρα πολύ υψηλό τίμημα. Ο εξαναγκασμός των ακαδημαϊκών να πληρώνουν χρήματα για να διαβάσουν το έργο των συναδέλφων τους; Σαρώνουν ολόκληρες βιβλιοθήκες, αλλά μόνο για όσους επιτρέπει το Google να τα διαβάσουν; Παρέχουν επιστημονικά άρθρα σε ελίτ πανεπιστήμια στον Πρώτο Κόσμο, αλλά όχι στα παιδιά του Παγκόσμιου Νότου; Είναι εξωφρενικό και απαράδεκτο.

 

«Συμφωνώ», πολλοί λένε, «αλλά τι μπορούμε να κάνουμε; Οι εταιρείες που κατέχουν τα πνευματικά δικαιώματα, κερδίζουν τεράστια χρηματικά ποσά χρεώνοντας την πρόσβαση, και αυτό είναι απολύτως νόμιμο – δεν υπάρχει τίποτα που μπορούμε να κάνουμε για να τους σταματήσουμε». Αλλά υπάρχει κάτι που μπορούμε να κάνουμε, κάτι που ήδη γίνεται: μπορούμε να αντεπιτεθούμε.

 

Όσοι έχουν πρόσβαση σε αυτούς τους πόρους – φοιτητές, βιβλιοθηκονόμοι, επιστήμονες – έχουν ένα προνόμιο. Μπορείτε να τροφοδοτήσετε την γνώση στον υπόλοιπο κόσμο που είναι αποκομμένος. Αλλά εσείς δεν χρειάζεται – πραγματικά, ηθικά, δεν μπορείτε – να κρατήσετε αυτό το προνόμιο μόνο για τον εαυτό σας. Έχετε καθήκον να το μοιραστείτε με τον κόσμο. Και πρέπει: να μοιράσετε κωδικούς πρόσβασης στους συναδέλφους, να εκπληρώσετε αιτήματα λήψης για τους φίλους.

 

Εν τω μεταξύ, όσοι έχουν αποκλειστεί δεν στέκονται σιωπηλοί. Έχουν ξεγλιστρήσει μέσα από τρύπες και έχουν αναρριχηθεί πάνω από φράχτες, απελευθερώνοντας τις πληροφορίες που έχουν κλειδωθεί από του εκδότες και τις μοιράζονται με φίλους.

 

Αλλά όλη αυτή η δράση συνεχίζεται στο σκοτάδι, κρυμμένη υπόγεια. Αυτό λέγεται κλοπή ή πειρατεία, σαν το μοίρασμα του πλούτου της γνώσης να είναι το ηθικό ισοδύναμο της λεηλασίας ενός πλοίου και της δολοφονίας του πληρώματός του. Αλλά η κοινή χρήση δεν είναι ανήθικη – είναι μια ηθική επιταγή. Μόνο οι τυφλωμένοι από την απληστία θα αρνηθούν να επιτρέψουν σε έναν φίλο να δημιουργήσει ένα αντίγραφο.

 

Οι μεγάλες εταιρίες, φυσικά, είναι τυφλωμένες από την απληστία. Οι νόμοι βάσει των οποίων λειτουργούν το απαιτούν – οι μέτοχοί τους θα εξεγερθούν με οτιδήποτε λιγότερο. Και οι πολιτικοί έχουν εξαγοραστεί, περνώντας νόμους που τους δίνουν την αποκλειστική εξουσία να αποφασίζουν ποιος μπορεί να κάνει αντίγραφα.

 

Δεν είναι δικαιοσύνη το να ακολουθείς άδικους νόμους. Ήρθε η ώρα να φέρουμε στο φως και, με την μεγάλη παράδοση της πολιτικής ανυπακοής, δηλώνουμε την αντίθεσή μας σε αυτή την ιδιωτική κλοπή του δημοσίου πολιτισμού.

 

Πρέπει να πάρουμε την πληροφορία, όπου κι αν είναι αποθηκευμένη, να κάνουμε αντίγραφα και να τα μοιραστούμε με τον κόσμο. Πρέπει οτιδήποτε δεν καλύπτεται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας να τα αρχειοθετήσουμε. Πρέπει να αγοράσουμε μυστικές βάσεις δεδομένων και να τις βάλουμε στον παγκόσμιο ιστό. Θα χρειαστεί να κατεβάσετε επιστημονικά περιοδικά και να τα ανεβάσετε σε δίκτυα κοινής χρήσης. Πρέπει να αγωνιστούμε σε αντάρτικο για την ανοιχτή πρόσβαση.

 

Με αρκετούς από εσάς, σε όλο τον κόσμο, δεν θα στείλουμε μόνο ένα ισχυρό μήνυμα αντίθεσης στην ιδιωτικοποίηση της γνώσης – θα το κάνουμε παρελθόν. Θα έρθετε μαζί μας;

 

Aaron Swartz

 

Ιούλιος 2008, Eremo, Ιταλία