O Εργατικός Δεκέμβρης που [Δεν] Ερχεται και η ανάγκη για ενα νέο πολιτικό ρεύμα

Αναρτούμε άρθρο του Κ. Παπουλή μέλους της συσπείρωσης, από το Μέτωπο

Όλα δείχνουν, ότι είμαστε στο ηλιοβασίλεμα μιας εποχής, χωρίς να έρχεται η αυγή μιας άλλης. Κύρια το υπάρχον πολιτικό σύστημα (κυβέρνηση και αντιπολίτευση), αλλά και το κοινωνικό κίνημα –αυτό  προς το παρόν τουλάχιστον-,  δεν σηματοδοτούν, ότι η νύχτα που μπαίνουμε μπορεί να είναι μικρή. Το «πολιτικό» βέβαια, φαίνεται να καθορίζει πια, αρνητικά το «κοινωνικό».     Τα στοιχεία της ανεργίας είναι πρωτοφανή, 25%, με έντονη τάση ανόδου, ενώ περίπου έξι στους δέκα νέους  είναι άνεργοι. Αντιγράφοντας από βιβλίο του Olivier Blanchard (καθηγητή οικονομίας στο ΜΙΤ, με κορυφαία θέση και στο Δ.Ν.Τ.), διαβάζουμε τα εξής: «Το 1994,  το επίσημο ποσοστό  ανεργίας στην Ισπανία έφτασε το 24%. Αυτό ήταν το ίδιο χοντρικά ποσοστό ανεργίας που είχαν οι Ηνωμένες Πολιτείες το 1933, την χειρότερη χρονιά της Μεγάλης Κρίσης. Η Ισπανία όμως δεν έμοιαζε καθόλου  με τις Ηνωμένες Πολιτείες του 1933. Υπήρχαν κάποιοι άστεγοι και οι περισσότερες πόλεις έδειχναν να ευημερούν…..Η ανεργία σήμερα (2002) στην Ισπανία είναι 10% …..Πως επιβίωσαν οι άνεργοι στην Ισπανία; …αφού δεν  υπήρχαν πλουσιοπάροχα και μακροχρόνια επιδόματα ανεργίας….Το κλειδί βρίσκεται στην δομή της ισπανικής οικογένειας. Το ποσοστό ανεργίας ήταν πολύ υψηλό μεταξύ των νέων ανθρώπων. Ο νέος παρέμενε στο σπίτι του…Κοιτάζοντας καλύτερα τις οικογένειες και όχι τα μεμονωμένα άτομα, η αναλογία των νοικοκυριών που δεν είχαν κανένα άνεργο ήταν λιγότερο από 10% το 1994. Η αναλογία των νοικοκυριών που δεν είχαν κανένα εισόδημα (ούτε μισθό, ούτε επιδόμα ανεργίας)  ήταν κάτω από 3%. Με λίγα λόγια, οι περισσότεροι από τους ανέργους  έβρισκαν οικονομική στήριξη από τα μέλη της οικογένειας.» Μια έρευνα τις τελευταίες μέρες, έλεγε ότι το 50% των ελληνικών οικογενειών έχουν τουλάχιστον έναν άνεργο στο σπίτι. Αν αφαιρέσουμε τα νοικοκυριά μόνο με  συνταξιούχους, τότε το ποσοστό αυτό αυξάνεται και εύκολα διαπιστώνεται  μεγάλη διασπορά της ανεργίας και μια κατάσταση που μοιάζει με την παραπάνω περιγραφή για την Ισπανία. Είναι πιθανόν λοιπόν, η διευρυμένη ελληνική οικογένεια, με τις πολλαπλές σχέσεις αλληλοβοήθειας να απορροφάει «σχετικά», τον μεγάλο κραδασμό. Υπάρχει όμως μια κρίσιμη διαφορά με την Ισπανία εκείνης της εποχής. Τα ποσοστά της τάξης του 25% ήταν η οροφή της ανεργίας, ενώ εδώ η κατάσταση επιδεινώνεται. Ως πότε μπορεί αυτή η οδύνη και ο πόνος να απορροφιέται; Ακόμη, η Ελλάδα (εντός ευρώ) δεν έχει την δυνατότητα ανάκαμψης.  Αντίθετα,  η Ελλάδα (στο βαθμό που παραμείνει στο ευρώ), μετά από  μια παρατεταμένη και βαθιά ύφεση θα οδηγηθεί στη στασιμότητα. Για να συμβεί όμως αυτό και να μην οδηγηθούμε σε μια άτακτη κατάρρευση και έξοδο, ή σε έναν εργατικό Δεκέμβρη ωθούμενο από την διογκούμενη κοινωνική απελπισία, πρέπει  το «πρόγραμμα» της τρόικας να διακοπεί ή να «χαλαρώσει» σημαντικά. Ορισμένες από τις πρόσφατες «εφιαλτικές» προβλέψεις της   Cittigrup, όπως αυτές  για την ύφεση 7,4%, 11,8%, 3,7% το 2013, 2014, 2015, και για εκτεταμένη συνεπακόλουθη εκτεταμένη ανεργία 29,7% το 2013 και 35% το 2014,  φαίνεται να είναι κοντά στην πραγματικότητα. Σε εκδήλωση άλλωστε του Μετώπου Αλληλεγγύης και Ανατροπής1  παλαιότερα, είχε γίνει μια «χοντρική» εκτίμηση, ότι μόνο  για να ισοσκελιστεί το πρωτογενές έλλειμμα, θα δημιουργηθεί ύφεση της τάξης του 29%. Εκτίμηση, που δείχνει σήμερα ότι επιβεβαιώνεται από τα πράγματα. Ο υπολογισμός της Citigrup γίνεται φυσικά με βάση το σενάριο του προγράμματος για την δημιουργίας πρωτογενούς πλεονάσματος 4,5%. Το ίδιο το ΔΝΤ άλλωστε ομολόγησε ότι έκανε «λάθος» στον υπολογισμό του πολλαπλασιαστή, του αριθμού δηλαδή που αν τον πολλαπλασιάσουμε με τα μέτρα μας δίνει την ύφεση. Έτσι, αν  ο πολλαπλασιαστής τείνει στο 2 -όπως παραδέχτηκε- και το ΔΝΤ, τότε μέτρα π.χ. 15 δις για το 2013-2014, θα φέρουν ύφεση 30 δις τα επόμενα χρόνια. Ακόμη, αυτά τα μέτρα των 15 δις θα έχουν δημοσιονομικό  όφελος  λιγότερο από το μισό τους (π.χ. 6-6,5δις), μια που πρέπει να αφαιρεθούν τα δημοσιονομικά  κλπ έσοδα που χάνονται από την μεγάλη ύφεση. Δηλαδή, για να έχουμε μια πάνω-κάτω εικόνα της κατάστασης,    μέτρα της τάξης του 7,5% του σημερινού ΑΕΠ,  «διορθώνουν» το δημοσιονομικό έλλειμμα κατά περίπου 3%-3,5% (με την προϋπόθεση ότι δεν έχουμε γενική κατάρρευση εσόδων), και δημιουργούν ύφεση γύρω στο  15%. Πρέπει να σημειώσουμε ότι το υφεσιακό κύμα των προηγούμενων μέτρων δεν έχει εξαντληθεί, αλλά προστίθεται στο καινούργιο που δημιουργούν τα νέα μέτρα. Εν τω μεταξύ, δεν αλλάζουν άλλες παράμετροι της οικονομίας για να υπάρξει από αλλού ανάπτυξη. Η λεγόμενη εσωτερική υποτίμηση δεν «λειτουργεί», ενώ οι καταχρεωμένες προς   το ευρωσύστημα τράπεζες, (κατά 140 δις) είναι αδύνατο να περάσουν σε πιστωτική επέκταση στηριζόμενες σε εξωτερική χρηματοδότηση και θα πράξουν -όπως πράτουν- το αντίθετο, προχωρώντας σε απομόχλευση του ενεργητικού τους. Όσον αφορά τις ξένες άμεσες επενδύσεις και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην οικονομία, αυτά συνιστούν αστειότητες. Αντίστροφα, η ευρωζώνη μπαίνει σε ύφεση, λειτουργώντας αρνητικά για την ελληνική οικονομία. Όπως έχουμε πει  πολλές φορές, είναι πολύ δύσκολο να δημιουργηθεί  πρωτογενές πλεόνασμα στην ελληνική οικονομία, και   πολύ περισσότερο να διατηρηθεί, μια που θα εκρέει με την μορφή τόκων στο εξωτερικό. Η Ελλάδα εν ολίγοις, δεν μπορεί να πληρώνει τόκους για το δημόσιο χρέος  της, στο βαθμό που δεν τους ανατροφοδοτεί από άλλον δανεισμό από τις αγορές. Συνεπώς, για να αποφευχθεί μια άτακτη χρεοκοπία,  πρέπει μέχρι τις αρχές του 2014, σχεδόν να  «μηδενιστούν», ή να ελαχιστοποιηθούν οι τόκοι για τα  επόμενα πέντε-δέκα χρόνια, (αν δεν συμβεί βέβαια, είτε ένα «ατύχημα» καθώς η κατάσταση θα επιδεινώνεται, είτε μια καταλυτική παρέμβαση του λαϊκού παράγοντα μέσω μιας εξέγερσης). Τέτοιες προτάσεις, ήδη ακούγονται σε κεντρικό επίπεδο, μέσα στην «βαθιά»  Ε.Ε.. Αν και μια τέτοια πρόταση έχει  πολιτικές και οικονομικές δυσκολίες για να εφαρμοστεί, και ανοίγει παράδειγμα   και για άλλες χώρες2 , που ίσως όμως την χρειάζονται και αυτές, είναι η μόνη ρεαλιστική πρόταση για να μείνει η Ελλάδα στο ευρώ και να μην χάσουν -τουλάχιστον άμεσα- η Γερμανία,  οι επίσημοι δανειστές και το Δ.Ν.Τ., όχι μόνο τα λεφτά τους, αλλά και την ίδια την Ελλάδα. Μια τέτοια λύση, δεν είναι μακριά από τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για αναστολή πληρωμών, μέχρι να έρθει η «ανάπτυξη».  Άρα, εδώ μπορεί να υπάρξει ένας μελλοντικός «συμβιβασμός»,  ανάμεσα σε μια κυβέρνηση της αριστεράς (ή όχι) και του ξένου παράγοντα, η οποία θα πλασαριστεί και ως μεγάλη επιτυχία κατάργησης του «μνημονίου». Το μνημόνιο δεν είναι πια ένα σχέδιο, όπως ήταν στις αρχές του 2010, που ούτως ή άλλως από ένα σημείο και μετά, δεν είναι πρακτικά εφαρμόσιμο (η δημιουργία μεγάλων πρωτογενών πλεονασμάτων), σε καμία ίσως οικονομία, όχι μόνο στην ελληνική, αλλά μια πραγματικότητα, τα κοινωνικά ερείπια που πίσω του αφήνει. Άλλωστε,  ή ίδια η ευρωζώνη μετατρέπεται όλο και περισσότερο σε  ένα θεσμικό μνημόνιο. Μπορεί λοιπόν να καταργηθεί (αντικατασταθεί)  πια, το | «σκιάχτρο» του μνημονίου, το τελευταίο κομμάτι του σχεδίου, που άλλωστε ήταν εξαρχής σαφές ότι δεν μπορούσε να πραγματοποιηθεί. Αμέσως μετά από έναν τέτοιο «συμβιβασμό»,  θα ακολουθήσει η περίφημη «σταθεροποίηση» της οικονομίας, που περιγράφει και το οικονομικό επιτελείο του ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή η στασιμότητα, που  μεσοπρόθεσμα θα μετατρέψει την Ελλάδα στην πιο φτωχιά και πιο γερασμένη από την μετανάστευση, επαρχία  της ευρω-χώρας, στην πιο εξαθλιωμένη Σικελία της ζώνης του ευρώ. Γιατί, πέρα  από το ζήτημα του χρέους, το κεντρικό ζήτημα της ελληνικής κρίσης-παρακμής, είναι το τεράστιο βάθεμα των διαφορών Βορρά-Νότου, κέντρου-περιφέρειας στην Ε.Ε., και πολύ περισσότερο στην ευρω-χώρα. Αν δεν σπάσει αυτή η σχέση, δεν υπάρχει ελπίδα. Εκεί άλλωστε είναι και η αιτία  του εξωτερικού χρέους, της Ελλάδας και του Νότου. Έτσι, το χειρότερο σενάριο -με αρκετές πιθανότητες- είναι μπροστά μας. Η ελληνική κοινωνία να μην εξεγερθεί, να «συνηθίσει» την κατάσταση, με  δυσκολίες τεντωμένου σχοινιού να αποφευχθεί μία άτακτη χρεοκοπία-έξοδος και άρα να  παραταθεί το ελληνικό μαρτύριο κατά μια δεκαετία ή και «οριστικά».  Σε αυτό ακριβώς το σενάριο, μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ή άλλη «δεξιά» κυβέρνηση, είναι απολύτως βέβαιο ότι θα παραμείνει στην ευρωζώνη, διογκώνοντας τις ευρωαυταπάτες  του ελληνικού λαού και οδηγώντας τον στην ατελείωτη νύχτα. Το πιο ανησυχητικό σημείο όμως στις εξελίξεις, είναι η αντίστροφη   σχέση μεταξύ κινήματος και κοινωνικής καταστροφής, που αποκαλύπτει ένα τεράστιο πολιτικό κενό. Σήμερα, σε αντίθεση με την περίοδο των μεγάλων κινητοποιήσεων, της πλατείας Συντάγματος και άλλων, τα λεγόμενα αντιμνημονιακά κόμματα,  δηλαδή ο Σύριζα και οι ανεξάρτητοι έλληνες, έχουν μια σημαντική εκλογική καταγραφή. Παρόλο όμως, που το λεγόμενο αντιμνημονιακό τόξο είναι πολιτικά ενισχυμένο, φαίνεται καθαρά   από τις  τελευταίες   κινητοποιήσεις, ότι ο λαϊκός παράγοντας είναι  αποδυναμωμένος. Είναι πια καθαρό, ότι ο κόσμος δεν πείθεται από τις «προτάσεις», εντός πολλών «εισαγωγικών», του Σύριζα και των Ανεξάρτητων Ελλήνων. Μπερδεύεται όλο και πιο πολύ, από τις ευρωαυταπάτες, την ασάφεια και την έλλειψη ενός συγκεκριμένου πολιτικού προγράμματος και αυτό έχει σαν συνέπεια την σχετική παραίτηση του κόσμου της εργασίας. Η εκλογική επιρροή των αντιμνημονιακών κομμάτων στηρίζεται στη λογική του μικρότερου κακού. Με αυτήν την έννοια, το πολιτικό αυτό έλλειμμα, η απουσία άμεσης, ρεαλιστικής διεξόδου από την κρίση, γειωμένης σε πλατιά λαϊκά στρώματα, δημιουργεί απογοήτευση και κοινωνικό κενό  στο έδαφος των κινητοποιήσεων, των συνδικάτων και του ευρύτερου κοινωνικού κινήματος. Το πολιτικό κενό αυτό μπορεί να κλείσει άμεσα. Αν δεν τα καταφέρουμε, τότε θα μετατραπεί στο μοναδικό πραγματικό κενό που υπάρχει στην φύση, σε μαύρη τρύπα που θα καταπιεί όλη την ελληνική κοινωνία. Μεγάλη σημασία για αυτό το σκοπό, έχει ο προσδιορισμός της σύγκρουσης να γίνει με όρους άμεσων απαντήσεων στα προβλήματα και όχι με όρους μιας «επαναστατικής» ρητορικής, όπως π.χ. κάνει το ΚΚΕ τώρα.  Σήμερα, το αίτημα της απλής βελτίωσης των συνθηκών του λαού είναι αμφίδρομο με την  ρήξη με το ευρώ και την Ε.Ε.. Οποιαδήποτε «λαϊκή» πολιτική,   είναι εκ των πραγμάτων αντίθετη με το ευρώ και την Ε.Ε.., δημιουργώντας ρήγμα στην ζώνη του πλανήτη, που λαμβάνει χώρα η υπερπαγκοσμιοποίηση. Μια τέτοια ρήξη με την παγκοσμιοποίηση και την ιδεολογία της, είναι τελικά ισοδύναμη με μια κοινωνική επανάσταση, ή καλύτερα, πρόκειται περί μιας κοινωνικής επανάστασης. Το βασικό ζήτημα λοιπόν, είναι ο «ευρωπαϊσμός», που πρέπει να σπάσει στην ελληνική κοινωνία, όχι με το αόροστο σύνθημα του κατευθείαν περάσματος στο σοσιαλισμό, αλλά με το πολύ εύκολα κατανοητό από τον λαϊκό παράγοντα συμπέρασμα, ότι δεν θα μπορέσει «αλλιώς», μέσα στην ευρωζώνη, να επιβιώσει αξιοπρεπώς, με στοιχειώδη δημοκρατία και εθνική κυριαρχία. Οι δυνάμεις της εργασίας στο βαθμό που νικήσουν τον φόβο της δραχμής και  κερδίσουν αυτή την μάχη, στο βαθμό που «βγουν» μπροστά,  όλες οι ριζοσπαστικές τομές και ανατροπές θα γίνουν για αυτές εφικτές.    Είναι για όλα τα παραπάνω, που η «ρεαλιστική» θέση, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, θα κυβερνήσει, και η επιτυχία του ή η αποτυχία  του   θα κρίνει και τα πράγματα και άρα συμπόρευση μαζί του, είτε «εντός» είτε «εκτός», είναι απολύτως παράλογη και καταστροφική. Στον ΣΥΡΙΖΑ, κυριαρχεί πολιτικά ο πλέον άκριτος «ευρωπαϊσμός», ο οποίος φαίνεται και να ενισχύεται. Η περίπτωση να βγει ως κυβέρνηση από την ευρωζώνη ή και από την Ε.Ε., μπορεί να γίνει μόνο από «ατύχημα» και παρά την θέληση του, όπως άλλωστε ισχύει και για το υπόλοιπο αστικό  πολιτικό σύστημα. Οι τοποθετήσεις ότι η έξοδος από το ευρώ δεν είναι επιθυμητή, ή  θα είναι καταστροφική, αποτελούν κλάδεμα των οποιοδήποτε αγωνιστικών διαθέσεων του λαϊκού παράγοντα.   Δεν μπορούμε όμως να περιμένουμε και από το ΚΚΕ, αν κάποια στιγμή δεήσει η ηγεσία του, να πάρει την απόφαση να πρωταγωνιστήσει στις εξελίξεις.   Είναι λοιπόν σήμερα απαραίτητο και εφικτό, να δημιουργηθεί ένα καινούργιο και μεγάλο, μετωπικό πολιτικό ρεύμα. Οι πολιτικοί συσχετισμοί μπορούν να ανατραπούν γρήγορα, παράλληλα με τους  κοινωνικούς  συσχετισμούς. Ίσως, η αφετηρία δημιουργίας αυτού του ρεύματος να είναι μια πλατιά και μετωπική πρωτοβουλία για δημοψήφισμα για το ευρώ. Μια τέτοια πολιτική πρωτοβουλία, όχι μόνο θα πέταγε το γάντι σε όλο  το πολιτικό σύστημα, αλλά και θα σήκωνε και το άλλο γάντι, αυτό  του δύσκολου δρόμου της όσμωσης, συμπόρευσης, και μετωπικής συμπαράταξης των  πολιτικών δυνάμεων εκείνων,  αλλά και των μεμονωμένων προσώπων, που  συνειδητοποιούν σήμερα, το πόσο καταστροφική είναι η παραμονή της χώρας στον χάρτη των συντεταγμένων  της Ε.Ε. και πόσο απαραίτητο είναι το Σχέδιο Β.        Οι μεγάλες ανατροπές άλλωστε, δεν γίνονται με βάση τον «ρεαλισμό»   της ανάγνωσης των  αριθμών που κρύβουν οι υπάρχουσες καταστάσεις και «πραγματικότητητες», αλλά από τους λίγους «τρελούς», που ξεκινούν ανάποδα,  από τον παγιωμένο τρόπο που σκέφτεται ο κοινός νους. Τα ιστορικά παραδείγματα είναι πολλά και γνωστά. Στο βαθμό που   αυτά που λέμε είναι σωστά και η μοναδική ελπίδα για τον τόπο και τις δυνάμεις της εργασίας και της δημοκρατίας, είναι θέμα πολιτικής τακτικής και ανάλυσης, να μετατραπούμε σύντομα σε μια νέα κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία και να βοηθήσουμε να γεννηθεί ένα κίνημα που θα σφραγίσει τις εξελίξεις όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Μεσόγειο.  -------------------- (1): βλ: «Η οικονομική πολιτική εντός και εκτός ευρώ», του  Θ. Μαριόλη, http://theo-mariolis.gr/files/gr/Publications/pop_arthra/18.pdf.  Πρέπει να σημειώσουμε, ότι ο πολλαπλασιαστής σε αυτή την εργασία, έχει υπολογιστεί ακριβώς ίδιος, με αυτόν που παραδέχτηκε πολύ  αργότερα ότι ισχύει για την ελληνική οικονομία το Δ.Ν.Τ..   (2): Είναι πολύ πιθανό, μια τέτοια αναδιάρθρωση του χρέους, με μείωση επιτοκίων και μερική ή συνολική απαλλαγή από τόκους, να γίνει ανάγκη στο μέλλον και για άλλες χώρες. Ακόμη και η Κύπρος που σε βάθος χρόνου, λόγω ΑΟΖ, μπορεί να αποπληρώσει δύο και τρεις φορές το χρέος της, και σύμφωνα με εκτιμήσεις ο ενεργειακός της τομέας, θα δημιουργήσει 100.000 θέσεις εργασίας, ίσως δεν μπορέσει να τα βγάλει τα επόμενα τρία-τέσσερα χρόνια πέρα, χωρίς μια τέτοιου τύπου  «ρύθμιση».